آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی 1
جرکت آب از طریق تعرق:
نیروی اصلی که آب را از خاک می کشد و در گیاه حرکت می دهد ناشی از فرآیندی بنام تعرق است تبخیر آب از برگها، نوعی نیروی مکش را سبب می شود که آب را در ساقه بالا می کشاند. آب از آوندهای چوبی بالا می رود. این جریان آب را جریان تعرق می گویند.
شیره سلولی در هر سلول فشاری بر دیواره سلول وارد می کند(فشار تورژسانس) این فشارها مقداری آب را از سلولها به فضای خالی بین سلولها می راند در اینجاآب بخار می شود و بخار آب به طریق انتشار از فضاهای موجود در مزوفیل عبور میکند و ازروزنه های هوائی خارج می شود. به فرآیند، دفع بخار آب از برگها تعرق می گویند.
دیواره سلولها با گرفتن آب از نزدیکترین آوندها، آبی را که از راه تعرق از دست می دهند جبران می کنند در نتیجه آب در آوندهای چوبی از ریشه به بالای ساقه کشیده می شود و به برگها می رسد و هر ماده ای که در آب موجود باشد در ساقه حمل می شود. اما ستون ظریف آب نباید شکسته شود. عناصر آوند چوبی هدایت لازم برای این ستون را فراهم می آورند.
میزان تعرق:
تعرق عبارت است از خروج بخار آب از برگها، به اتمسفر بنابراین عوامل محیطی می توانند در میزان تعرق موثر گردند این عوامل عبارتنداز نور- رطوبت- جریان هوا-دما.
آزمایشات مربوط به عمل انتقال در گیاهان:
۱-اندازه گیری میزان تعرق
وسایل مورد نیاز: گلدان حاوی گیاه، گلدان فاقد گیاه، ترازو و کیسه پلاستیکی
آزمایش: یک گیاه گلدانی را آب می دهیم و بعد گلدان و سطح خاک را در کیسه پلاستیکی می پیچیم. با این عمل مطمئن می شویم که کسر آب ناشی از تبخیر آب از شاخه و برگها است نه از خاک. وزن گلدان را در هر نیم ساعت یکبار اندازه می گیریم. اگر در طول چهار ساعت مثلا ۵۶ گرم کاهش وزن داشته باشیم. گیاه ۱۴ گرم آب را در یک ساعت از دست داده است. براساس این نتیجه چون گیاه در عمل تعرق آب از دست
می دهد. فرض می شود که تمامی تغییر وزن مربوط به عمل تعرق است.
در واقع ممکن است مقدار کمی از افزایش وزن گیاه به خاطر جذب دی اکسید کربن در عمل فتوسنتز باشد یا کاهش اندکی به خاطر دفع دی اکسید کربن ضمن تنفس حاصل آید. در عمل ضمن چند ساعت آزمایش، این تغییرات نسبت به کاهش وزن حاصل از تعرق، بسیار ناچیز است.
آزمایش کنترل هم باید انجام بگیرد. گلدان پر از خاک بدون گیاهی را آب می دهند و مانند آزمایش قبل در کیسه پلاستیکی می پیچند. اگر این گلدان را همزمان، با گلدان حاوی گل وزن کنیم تغییری در وزن آن حاصل نمی شود و یا تغییر ناچیزی پدید می آید با کنترل آزمایش معلوم می شود که گیاه عامل کاهش وزن است. در صورتی که بتوانیم سطح برگها به اضافه ساقه را بر حسب سانتی متر مربع اندازه بگیریم می توان مقدار آب از دست رفته در ساعت از هر سانتی متر مربع برگ (gH۲O/cm۲/hr) گزارش نمائیم.
۲-کدام سطح برگ مقدار بیشتری بخار آب از دست می دهد؟:
آزمایش: یک تکه کاغذ صافی را در محلول ۵ درصد کلرید کبالت وارد می کنیم. بعد کاغذ را خشک کرده و از آن مربعهایی به ضلع ۵ میلیمتر درست می کنیم. وقتی این کاغذ خشک باشد آبی رنگ است و هر گاه مرطوب شود به رنگ صورتی در می آید. دو تکه از کاغذهای مربع شکل آغشته به کلرید کبالت را با پنس گرفته و روی شعله ضعیف گاز یا روی لامپ روشن نگه می داریم تا کاملا خشک و آبی رنگ شون بعد آنها را با چسب نواری شفاف روی برگ می چسبانیم. یک مربع را به سطح تحتانی برگ می چسبانیم وقتی بخار آب برگ به کاغذهای کلرید کبالت برسد رنگ آنها را صورتی می کند. سطحی که روزنه های بیشتری دارد سریعتر بخار آب آزاد می کند، بنابراین در این سمت تغییر رنگ زودتر اتفاق می افتد.
۳-انتقال در دستجات آوندی:
آزمایش: چند شاخه برگدار را در محلول یک درصد آبی متیلن قرار می دهیم و آنها را به مدت ۳۰ دقیقه یا بیشتر در مقابل نور می گذاریم. در موارد زیادی، بعد از این مدت ماده رنگی در آوندهای برگ دیده می شود. اگر مقاطعی از شاخه ها تهیه شود. رنگ در دستجات آوندی مشاهده خواهد شد. این مشاهدات نشان می دهد که ماده رنگی و احتمالا آب در دستجات آوندی به سمت بالای ساقه حرکت می کنند. مطالعه دقیقتر نشان می دهد که ماده رنگی در آوندهای چوبی حرکت می کند.
۴-نمایش دفع آب در هنگام تعرق:
آزمایش: یک گیاه گلدانی را که تازه آب داده ایم یا یک گیاه باغچه را کاملا در کیسه پلاستیکی شفافی قرار داده و در کیسه را در قاعده ساقه محکم می کنیم.
گیاه را دو ساعت در مقابل نور مستقیم آفتاب قرار می دهیم. بخار آب ناشی از عمل تعرق به زودی هوای داخل کیسه پلاستیکی را اشباع می کند و قطرات آب در داخل آن تشکیل می شوند. آزمایش کنترل با شاخه مشابهی که فاقد برگ و گل است در شرایط مشابه انجام
می گیرد. پدیده تعریق وقتی اتفاق می افتد که میزان آبی که وارد گیاه می شود بیشتر و سریعتر از میزان آبی باشد که گیاه از دست می دهد .
Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA /* /*]]>*/ /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Arial; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;}
مشاهده آماس و پلاسمولیز در سلولهای اپیدرمی پیاز
مواد و وسایل لازم
-فلس پیاز- آب نمک- قطره چکان- لام و لامل
مراحل کار
۱-قطعه ای از اپیدرم فوقانی پیاز که صورتی رنگ است بطوری که از پارانشیم ذخیره ای به آن نچسبد جدا کرده و در روی لام تمیز قرار دهید. سپس یک قطره آب ریخته و لامل را روی آن بگذارید و در زیر میکروسکپ سلولهای بشره پیاز را که در حالت آماس یا تورژسانس است مشاهده کنید.
۲-بدون آنکه لام را تکان دهید آب آن را با کاغذ خشک کن خارج نمائید و توسط قطره چکان در اطراف یک لبه لامل محلول ۵ درصد آب نمک یا آب قند بریزید. بطوری که آب نمک به بشره پیاز برسد. و در زیر میکروسکپ به چند سلول نگاه کنید. می بینید که واکوئل سلول آب از دست داده و چروکیده می شود در نتیجه غشاء سیتوپلاسمی از دیواره سلولی جدا می گردد. در این حالت می گویند سلولها پلاسمولیز حاصل کرده اند. حالا اگر به زیر لامل دوباره آب وارد کنید، سلولها آب جذب کرده و به حالت اول خود بر می گردد.
-ضرورت کلروفیل برای فتوسنتز: برگهایی که به طور طبیعی رنگارنگ و یا ابلق به نظر
می رسند و معمولا حاشیه هایی سفید یا زردرنگ یا صورتی دارند. این بخشها فاقد رنگیزه کلروفیل اند می توان از آنها جهت نشان دادن اینکه در کجای برگ کلروفیل وجود ندارد استفاده نمود. در این نقاط نه تولید نشاسته وجود دارد و نه ذخیره فتوسنتزی یعنی نشاسته دیده می شود.
آزمایش: جهت مشاهده حضور نشاسته در برگهای رنگارنگ و ابلق بطریق زیر اقدام نمائید.
۱-برگ ابلق مثل شمعدانی ابلق و برگ رنگارنگ مثل حسن یوسف را تهیه کرده و رونگاره از مناطق سبز و غیر سبز را رسم و نامگذاری نمائید.
۲-برگها را در آب بجوشانید تا بافت های آن کشته شوند و زنگیزه های آبی و قرمز و قابل حل در آب که در بعضی از گیاهان کلروفیل را می پوشانند خارج شوند.
۳-برگها را برای چند دقیقه در الکل بجوشانید تا رنگیزه ها خارج شوند توجه نمائید هرگز الکل را روی شعله باز حرارت ندهید. از المنت های الکتریکی هات پلیت یا از بشر محتوی آب داغ استفاده نمایید و بشر کوچکی از لکل و برگها را در درون آن قرار دهید تا داغ شود.
۴-برگها را در پتری دیش بگذارید و چند قطره محلول رقیق لوگل یا یدیدورپتاسیم اضافه نمایید.
۵-رنگ قهوه ای یا ارغوانی تیره در برگ نشانه وجود نشاسته است.
ضرورت نور در فتوسنتز
گیاه لوبیا و یا شمعدانی که چند عدد از برگهای آن با کاغذی سیاه و ضخیم و یا فویل آلومینیمی به سطح ۴ سانتی متر مربع پوشانیده شده است (با گیره) را مشاهده نمایید. این کاغذهای سیاه مانند پرده هائی مانع عبور نور می شوند. گیاه باید به مدت ۷۲ ساعت در تاریکی نگه داشته شده و سپس به مدت۸ تا ۱۲ ساعت در معرض نور قرار گرفته باشد. یک برگ را قطع نمایید و کاغذ سیاه را جدا نموده و آن مطابق روش قبل تست نشاسته کنید. مشاهده می کنید که قسمت پوشانیده شده به آزمایش نشاسته جواب منفی می دهد.
ضرورت گاز کربنیک در فتو سنتز
دو گیاه درون گلدان وبدودون نشاسته(۴۸ساعت درتاریکی نگهداری شده) را آب
می دهیم وبعد شاخه ها وبرگهای آنهارا در کیسه پلاستیکی می گذاریم.در یک گلدان یک ظر ف مح توی آب آهک گذاشته شده ،که می تواند دی اکسید هوا را جذب کند
( آزمایش) ودر دیگری بی کربنات سدیم گذاشته ایم که تولید دی اکسید کربن می کند (کنترل) مطابق شکل.
هر دو گلدان رابه مدت چند ساعت مقابل نور قرار میدهیم وبعد،از هر کدام یک برگ جدا
می کنیم وآزمایش تشخیص نشاسته را طبق آزمایشات قبلی روی آنها انجام می دهیم.
تروپیسم (گرایش)
تروپیسم، واکنشی است که در اثر محرک نظیر نور یا جاذبه زمین در جهت رشد ریشه و ساقه حاصل می شود. مثلا اگر نور از یک سمت بیشتر بتابد ساقه به آن جهت رشد
می کند. این واکنش نسبت به جهت تابش نور فتوتروپیسم نام دارد. به واکنش نسبت به اثر نیروی جاذبه زمین تروپیسم گفته می شود.
آزمایشهای مربوط به تروپیسم
۱-فتوتروپیسم در نره تیزک نورسته:
آزمایش: در کف دو پتری دیش پنبه یا کاغذ صافی مرطوب بگسترانید و مقداری دانه تره تیزک را به طور فاصله دار روی آنها بپاشید. ظرفها را به مدت شش تا هفت روز در جای کاملا تاریک بگذارید تا دانه ها برویند در تمام این مدت پنبه ها را مرطوب نگه دارید). در هر ظرف قسمت برگدار (برگهای اولیه و لپه ها) نیمی از گیاهان نورسته را ببرید. یکی از ظرفهای دارای گیاه را در فاصله ۴۰ سانتی متری نور مستقیم چراغ مطالعه که از پهلو و کمی پائین تر از ظرف می تابد قرار دهید. با استفاده از صفحات Normal 0 false false false EN-US X-NONE FA /* /*]]>*/ /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-qformat:yes; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0cm 5.4pt 0cm 5.4pt; mso-para-margin-top:0cm; mso-para-margin-right:0cm; mso-para-margin-bottom:10.0pt; mso-para-margin-left:0cm; line-height:115%; mso-pagination:widow-orphan; font-size:11.0pt; font-family:"Calibri","sans-serif"; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:Arial; mso-bidi-theme-font:minor-bidi;} مقوایی تا آنجا که ممکن است از تابش نورهای دیگر به گیاهان جلوگیری کنید. گیاهان نورسته را بین ۲ تا ۲۴ ساعت بعد مورد بررسی قرار دهید.
۴-ژئوتروپیسم در ریشه چه های نخود:
حدود ده دانه نخود را به مدت یک روز در آب بخسانید و بعد آنها را در لای نوار کاغذ خشک کن مرطوب بپیچید و بگذارید برویند. بعداز سه روز شش تا از دانه ها را که ریشه راست دارند انتخاب کنید و مطابق شکل در دو ظرف پتری قرار دهید. ظرفها را به پهلو و طوری نگه دارید که در یکی ریشه ها رو به پائین و در دیگری در وضع افقی قرار گیرند بعداز ۲۴ ساعت آنها را بررسی کنید.
۳-ژئوتروپیسم در ساقه نورسته لوبیا:
مقداری دانه لوبیا را در گلدانهای کوچکی می کاریم تا برگهای اولیه به خوبی ظاهر شوند. یک گلدان را به پهلو می خوابانیم. به طوری که ساقه گیاه درون آن در وضع افقی قرار گیرد گلدان دوم را هم به وضع افقی قرار می دهیم. اما آن را بوسیله دستگاه چرخان
می چرخانیم این دستگاه مانند یک ساعت کوکی یا سینی دوار الکتریکی که در هر ساعت چهار دور می زند کار می کند. با وجود آنکه نیروی جاذبه از یک سمت بر شاخه اثر می گذارد ضمن چرخش گیاه تاثیر نیروی کشش در همه جوانب گیاه یکسان می شود. شرایط تابش نور برای گیاهان هر دو گلدان باید یکسان باشد. بعداز ۲۴ سعت گلدانها را مشاهده نمائید.
منابع:
۱-راهنمای آزمایشگاهی گیاه شناسی ، جلد اول، تالیف مارگارت بالباچ، لارنسی سی. بلیس (ترجمه خسرو منوچهری کلانتری، فرخنده رضانژاد)
۲-زیست شناسی مقدماتی ، تالیف د.جی.مک کین، مترجم محمدعلی شمیم
مطالب مشابه :
جزوه ومطالب مربوط به پدافند غير عامل- قدرت اله محمودلو
دوره های ضمن خدمت فرهنگیان شهرستان مرند - جزوه ومطالب مربوط به پدافند غير عامل- قدرت اله
آزمایشگاه فیزیولوژی گیاهی 1
معبر سایبری آزمایشگاهی گیاه شناسی ، جلد اول، تالیف مارگارت بالباچ، لارنسی سی. بلیس
استقرار ۲۰۰ نیروی آمریکایی در اردن
ظـهـورنـیـوز - استقرار ۲۰۰ نیروی آمریکایی در اردن - رمز موفقیت هدف را به درستی تشخیص دادن
تحقیق جامع درباره شیطان پرستی
(رن بلیس اربع رنات، اولهن یوم لعن و حین اهبط الی الارض و حین بعث گروه سایبری ترویج
برچسب :
بلیس سایبری