سیمای جغرافیایی استان خوزستان

رودهای مهم خوزستان عبارتند از: کارون، کرخه، جراحی، دز، هندیجان، شاوور، رامهرمز، خیرآباد، کوپال و ابوالعباس می باشد.از جمله مهم ترین کوه های استان، کوه چال، کوه جو، جبال زرد، شاویش، آب بندان، مامازاد و کوه سیاه را می توان نام برد. موقعیت طبیعی شمال و مشرق این استان را سلسله جبال زاگرس قرار گرفته که جهت آن ها عمدتا شمال غربی- جنوب شرقی می باشد. ارتفاع این سلسله جبال موازی سمت جنوب غربی به تدریج کاسته شده تا نواحی جنوب تر به صورت تپه ماهورهایی نمایان می گردد. جلگه خوزستان با شیب ملایمی از شمال به طرف جنوب گسترده شده است. ارتفاع جلگه از 3 متر در آبادان و ماهشهر تا 150 متر در منطقه شوشتر متغیر است و در نواحی کوهپایه ای مانند حوالی شهرستان ایذه این ارتفاع به 764 متر از سطح دریا نیز بالغ می گردد. در مناطق شمال غربی و غرب میانه آن تپه های شنی قرار دارد که موقعیت آن ها اغلب با بادهای شدید موسمی جابجا می شود به طور کلی از نظر پستی و بلندی این استان را می توان به دو منطقه مشخص تقسیم نمود. منطقه کوهستانی این منطقه به طور عمده در شمال و شرق استان قرار گرفته است. ارتفاعات شمال این منطقه پوشیده از درختان جنگلی می باشد و هر چه به سمت جنوب غربی پیش می رویم از ارتفاع و تراکم جنگل ها و پوشش گیاهی کاسته می شود به حدی که در شمال خط اهواز- شوشتر- رامهرمز و بهبهان برجستگی ها به صورت برهنه جلوه گر می باشد. بلندترین ارتفاع این رشته کوه ها، قله "بس شانه" در بهبهان است که 3320 متر ارتفاع دارد. پس از آن سالن کوه و کرتاس و منگشت به ترتیب 2700 متر، 2550 متر و 2300 متر ارتفاع دارند. وسعت این منطقه کوهستانی در حدود 5/2 مساحت کل استان می باشد. منطقه جلگه ای و دشتی این منطقه از جنوب دزفول، مسجدسلیمان، رامهرمز و بهبهان شروع شده و تا کرانه های خلیج فارس و اروند رود ادامه دارد. این جلگه تقریبا صاف بوده و طول آن از شمال به جنوب حدود 200 کیلومتر می باشد. در وسعت این جلگه نسبتا مسطح فقط یک رشته کوهستان وجود دارد که ارتفاع آن از 100 متر تجاوز نمی کند و نیز بریدگی ها و شیارهایی به وسیله رودخانه ها ایجاد شده است. در برخی از نقاط این جلگه گنبدهای نمکی مربوط به دوران پرکامبرین وجود دارد که در شور کردن اراضی و آب ها تاثیر عمده دارد وسعت این منطقه تقریبا 5/3 مساحت کل استان می باشد و کمترین ارتفاع آن از سطح دریا بندر ماهشهر حدود 3 متر است. طی اعصار گذشته و قرون متمادی رسوبات ناشی از آب های جاری به تدریج در اراضی پست جنوبی و دهانه خلیج فارس انباشته شده و به مرور ایام وسعت اراضی خشک جلگه ای خوزستان افزایش یافته است. همچنین فرسایش طبیعی و تخریب مکانیکی موجب شده که در استان تپه های شنی کم و بیش گسترده ای ایجاد شود. این تپه ها به صورتی موازی در جهت شمال غربی به جنوب شرقی بیشتر در محدوده مرکزی استان قرار گرفته و همراه وزش بادها جابجا و کم و زیاد می شود. ضخامت لایه ها گاه تا 25 متر می رسد. این تپه های شنی حدود 113 هزار هکتار از وسعت استان را دربرگرفته است. به منظور مقابله با خسارات ناشی از تحرک این شن ها در سال های اخیر از مالچهای نفتی و سایر عملیات تثبیت شن های روان استفاده می کنند. شیب طبیعی این استان از شمال شرقی به سمت جنوب غربی بوده و تجمع آب های جاری در نقاط پست ساحلی و رسوبات رودخانه ها اغلب باتلاق هایی بنام "هور" ایجاد کرده است. این باتلاق ها اکثرا به صورت نی زار درآمده و وسعت آن ها با کم و زیاد شدن میزان بارندگی ها تغییر می نماید. مهم ترین آن ها "هورالعظیم" در مرز ایران و عراق است. طول این باتلاق ها (هور) در جهت شمال و جنوب در حدود 150 کیلومتر و مساحت آن جمعا در حدود 7100 کیلومتر می باشد. باتلاق های شادگان و شاوور نیز هر کدام به مساحت 560 و 750 کیلومتر مربع در مناطق به همین نام می باشد. سراسر این باتلاق ها اغلب از نی پوشیده شده است. طول ساحل دریایی این استان از مرز استان بوشهر تا دهانه اروندرود در حدود 220 کیلومتر و طول ساحل رودخانه آن از دهانه اروند تا قریه حین (مقابل شهر خرمشهر) حدود 80 کیلومتر می باشد. بعبارت دیگر تمام طول ساحلی این ساحلی این استان حدود 300 کیلومتر می باشد. بعلت کم بودن آب های ساحلی شرایط مساعد بندری در تمام خطوط ساحلی وجود ندارد و از بنادر معتبر ایران در این استان فقط بندر امام خمینی را می توان نام برد که در ساحل خلیج فارس و در خور موسی احداث شده است. دو بندر خرمشهر و آبادان در ساحل اروندرود واقع شده اند و غیر از جزیره مینو که در داخل اروندرود قرار گرفته ایت در نقاط ساحلی این استان جزیره معتبر و مسکونی وجود ندارد و به علت ارتفاع کم نقاط ساحلی، اغلب تا مسافتی تحت تاثیر آب شور دریا قرارمی گیرند و از نظر کشاورزی به مشکلاتی برخورد می نمایند. نوع خاک ها نوع خاک این استان در نواحی جنوبی رسوبی ریزبافت و برای زراعت بسیار مناسب است و قسمت اعظم نخلستان ها و باغات و مزارع و روستاها بر روی آن ها مستقر گردیده است و هر چه به سمت شمال پیش می رویم دانه های خاک درشت و به مارنهای گچی و آهکی و قلوه سنگ ها در دامنه ها مرتفع می شود که به همان نسبت هم از استعداد طبیعی و کشاورزی آن ها کاسته شده و پوشش گیاهی آن ها هم پراکنده و غیرمتنوع می گردند. اقلیم سواحل جنوب ایران اقلیم این ناحیه بیابانی، گرم و مرطوب است که دارای زمستان های معتدل و تابستان های گرم و طولانی است. خصوصیات کلی اقلیم سواحل خلیج فارس عبارتند از: 1-محفوظ ماندن از توده های هوای سردی که در زمستان در داخل آسیا تولید می شود. 2-نفوذ سیکلون های غربی با صفات بیابانی و بری بودن آن ها. 3-بالا بودن درجه حرارت در تمام طول سال و مخصوصا حرارت شدید تابستان. 4-کمی بارندگی و بی حاصلی زمین ها. میزان بارندگی سالیانه در این نواحی کم بوده و به تنهایی تکاپوی احتیاجات نباتات را نمی دهد. وضعیت سیل خوزستان نیز نظیر نقاط دیگر جهان رودخانه ها در بعضی فصول پرآب و در برخی دیگر از مواقع سال کم آب هستند. در مواقع پرآبی اغلب رودخانه ها طغیان کرده، مزارع اطراف و تاسیسات موجود را در معرض خطر قرارمی دهند و یا در برخی نقاط که امکانات زه کشی و آبراهه های طبیعی آن ها خوب نباشد اراضی را بصورت باتلاق و برکه درمی آورند. بررسی آمارهای مختلف سیل نشانگر این امر است که معمولا بین 5 تا 6 سال یکبار سیل عادی و در هر 30 سال یکبار سیل شدید مناطق پست اطراف رودخانه های عمده خوزستان را در معرض تهدید قرار داده است. موقعیت و محدوده جغرافیایی شهرستان شهرستان شوشتر در 48 درجه و 32 دقیقه تا 49 درجه و 5 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ و 31 درجه و 70 دقیقه تا 32 درجه و 18 دقیقه عرض شمالی از خط استوا قرار گرفته است. این شهرستان از شمال به شهرستان های دزفول و مسجدسلیمان و از طرف مشرق به شهرستان مسجدسلیمان و از طرف مغرب به شهرستان های دزوفل و اهواز محدود می گردد. بنا بر آمار سازمان برنامه و بودجه مساحت ک این شهرستان بالغ بر 3538 کیلومتر مربع است. نوع خاک و پوشش گیاهی به طور کلی وضعیت اراضی شهرستان شوشتر را به صورت زیر می توان بررسی نمود: اراضی میان آب: این اراضی که در قسمت جنوبی شهرستان قرار داشته و بین دو شاخه رودخانه کارون بنام رودخانه های گرگر و شطیط واقع است از کشاورزی نسبتا مناسبی برخوردار می باشد. قسمتی از اراضی مزبور به واسطه پستی و بلندی امکان آبرسانی به آن مقدور نبوده و به همین لحاظ زیر پوشش نهر سنتی داریون و تعدادی موتور پمپ منصوبه بروی رودخانه ها می باشند. اراضی لهبری: این اراضی در قسمت شمال شرقی شهرستان قرار دارد. این اراضی کوهستانی و تپه ایست که در حاشیه آن ها مقادیر گندم و جو بصورت دیم کشت می شود. این منطقه تولید مناسبی نداشته و بیشتر برای کشت دیم و توسعه مرتع مناسب است. وضعیت خاک در این شهرستان در حوالی شهر شوشتر و قسمت جنوبی آن از نوع خاک های رسوبی شور است. در قسمت غرب شهرستان دارای خاک های روان بوده که برای کشاورزی استعداد فوق العاده دارد و قسمت شمال غرب شهرستان دارای خاک های رسوبی بافت ریز است. رویش گیاهان در اکثر مناطق بصورت مرتع است. گیاهان بصورت بوته ها، گرانیه ها، پهن برگان علفی و در قسمت های شمال و شمال غرب بصورت جنگل است. اونواع بوته ها عبارتند از: گون، گز، کهورک و آتریپلکس. گرانیه ها شامل سریش و بهمن و گیاهان علفی عبارتند از: کنار، کهور، استبراق و جغجغه در حاشیه های رودخانه های دز و شطیط بیشه هایی بصورت نواری در دو قسمت رودخانه ها دیده می شود. رودخانه ها و عوارض طبیعی در شهرستان شوشتر دو رشته رودخانه دیده می شود که عبارتند از رودخانه های دز و کارون، رودخانه دز از ارتفاعات شمالی شهرستان دزفول سر چشمه گرفته که بهنگام عبور از شهرستان دزفول مرز غربی شوشتر را با شهرستان اهواز تشکیل می دهد و در جنوب این شهرستان در نقطه ای بنام بندقیر به رودخانه کارون می پیوندد. رودخانه کارون که از شمال غرب مسجدسلیمان گذشته از شمال شهرستان شوشتر در منطقه گتوند وارد شوشتر می شود. این رودخانه بهنگام رسیدن به شهر شوشتر مرکز این شهرستان در شمال شهر به دو شاخه تقسیم می گردد. شاخه شرقی این رودخانه بنام گرگر و شاخه غربی آن بنام شطیط نامیده می شود شاخه اخیر در کنار دشت شعیبیه در بندقیر مجددا با شاخه گرگر و سپس با رودخانه دز متصل شده و تشکیل کارون بزرگ را داده و به سمت اهواز جریان می یابد. شاخه گرگر مرز اراضی میان آب و حران و شاخه شطیط مرز اراضی شعیبیه و میان آب است. ناگفته نماند که از چند هزار سال قبل نهر سنتی داریان که به کمک سد شادروان از شطیط تغذیه می شود احداث گردیده و زمین های میان آب را مشروب می کند. از نظر عوارض طبیعی شهرستان شوشتر را می توان به دو منطقه جداگانه تقسیم نمود. اول منطقه جلگه ای مرکزی و جنوبی دوم منطقه کوهستانی شمالی و شمال غربی و شمال شرقی. در منطقه جلگه ای اراضی به صورت مسطح دیده می شود که شامل مناطق شعیبیه، عقیلی، میان آب و قسمتی از گتوند بوده که خاک این منطقه از نوع خاک های رسوبی و ریزبافت و قهوه ای است که برای کشاورزی بسیار مناسب و قابل استفاده جهت طرح هایی نظیر کشت نیشکر و دانه های روغنی و نباتات جالیزی است. در قسمت شمال و شمال غرب شهرستان منطقه به صورت کوهستانی و تپه است و در حاشیه شمال شرق یک قسمت تپه ای مشاهده می شود. نوع خاک این مناطق از نوع خاک های لیتوسل آهکی است. در ناحیه شمال رشته کوه هایی دیده می شوند که عبارتند از کوه رشته، کوه چال، کوه دو شبکه، کوه پیراحمد و کوه کلکث. این رشته کوه ها مرز بین این شهرستان و شهرستان مسجدسلیمان و دزفول می باشد. آب و هوا شهرستان شوشتر به سبب قرار گرفتن در منطقه نیمه خشک دارای تابستان های به شدت گرم و زمستان های نسبتا معتدل است. طول تابستان در این منطقه حدود 5 الی 6 ماه است دارای زمستان های کوتاه می باشد حداکثر متوسط درجه حرارت در گرم ترین ماه های سال حدود 52 درجه سانتی گراد و حداقل متوسط در سردترین ماه سال حدود 4 درجه سانتی گراد می باشد. تعداد روزهای یخبندان سال کمتر از 5 روز است. میزان بارندگی در سطح این شهرستان نسبت به مناطق کوهستانی کمتر است. در فصل بارندگی به صورت باران ریز و احیانا مداوم می باشد. در فصل بهار بارندگی به صورت رگبار و رعد و برق مشاهده می شود. تغییرات جوی در این منطقه تا حدی شبیه مناطق استوایی است. به صورت گسترش زیاد قائم ابرها گاهی به صورت رگبار تگرگ در این منطقه مشاهده می شود که حدود دو- سه روز است و حدود 6 ماه از سال خشکی محض حکمفرماست. روی هم رفته متوسط بارندگی در این شهرستان سالانه معادل 2/223 میلی متر برآورد شده است. میزان رطوبت هوای این شهرستان نسبت به سایر نقاط استان کمتر است. حداکثر رطوبت نسبی در ماه های آذر و دی تا 66 درصد برآورد شده است. حداقل میزان رطوبت هوای این شهرستان در خرداد و تیر تا 20 درصد بوده است. شهرستان شوشتر مانند سایر نقاط ایران در جریان بادهای عمده بین آسیا، اروپا، آفریقا و اقیانوس اطلس قرار دارد. در ماه های تابستان بادهای غربی موجب ایجاد طوفان های شن و گرد و خاک می گردد. جمعیت در سرشماری عمومی نفوس و مسکن مهر ماه 1375، شهرستان شوشتر 168190 نفر جمعیت داشته است که از این تعداد 48 درصد در نقاط شهری و 8/51 درصد در نقاط روستایی سکونت داشته اند و بقیه غیر ساکن بوده اند. تراکم جمعیت در این شهرستان برابر 5/47 نفر در هر کیلومتر مربع بوده است. جمعیت بر حسب جنس به تفکیک ساکن و غیر ساکن جنس شهرستان ساکن غیر ساکن نقاط روستایی نقاط شهری مرد و زن 168190 87094 80786 310 مرد 86315 44729 41436 150 زن 81875 42365 39350 160 ساخت جنسی و سنی در مهر ماه 1375 از 168190 نفر جمعیت شهرستان شوشتر 86305 نفر مرد و 81875 نفر زن بوده اند که در نتیجه نسبت جنسی برابر 105 به دست می آید. به عبارت دیگر در این شهرستان در مقابل هر 100 نفر زن 105 نفر مرد وجود داشته است. این نسبت در بین اطفال کمتر از یک ساله برابر 106 و در بین بزرگسالان (65 ساله و بیشتر) معادل 87 بوده است. از جمعیت این شهرستان 2/50 درصد در گروه سنی کمتر از 15 ساله 1/47 درصد در گروه سنی 15- 64 ساله و 7/2 درصد در گروه سنی 65 ساله و بیشتر قرار داشته اند. اشتغال گروه های عمده فعالیت در سرشماری مهرماه 1375 از شاغلان 10 ساله و بیشتر شهرستان شوشتر 8/25 درصد در گروه عمده کشاورزی، دامپروری، شکار، جنگلداری و ماهیگیری 8/27 درصد در گروه عمده فعالیت عمومی اجتماعی و شخصی، 3/7 درصد در گروه عمده خرده فروشی، عمده فروشی، رستوران و هتلداری 5/6 درصد در گروه عمده ساختمان و بقیه در سایر گروه های عمده فعالیت های اقتصادی بکار اشتغال داشته اند. این نسبت ها در نقاط شهری به ترتیب 8/4 درصد، 7/38 درصد، 2/12 درصد و 9/8 درصد در نقاط روستایی به ترتیب 9/46 درصد و 9/16 درصد 4/2 درصد و و 1/4- درصد بوده است. مهاجرت در سرشماری عمومی نفوس و مسکن مهرماه 1375 در شهرستان شوشتر 3/78 درصد از جمعیت در شهر یا آبادی محل تولد خود اقامت داشته اند. مقایسه محل تولد افراد با محلی که در آن سرشماری شده اند نشان می دهد که از جمعیت ساکن این شهرستان 8/5 درصد از روستا به شهر 9/5 درصد از شهر به شهر و 2/5 درصد از روستا به روستا و 7/3 درصد از شهر به روستا مهاجرت کرده اند. راه های ارتباطی شهرستان شوشتر از نظر جاده های ارتباطی با سایر شهرستان های همجوار در حد مطلوبی قرار دارد و توسط جاده های آسفالته به شهرستان های مسجدسلیمان، دزفول و اهواز مرتبط بوده همچنین توسط دو جاده شوسه به بخش مرکزی مسجدسلیمان و بخش لالی ارتباط دارد. این جاده ها موقعیت خاصی را به این منطقه داده است در سایر قسمت های شهرستان شوشتر اکثر روستاها دارای جاده های شنی هستند و برابر آمار سازمان برنامه و بودجه در سطح شهرستان شوشتر 121 کیلومتر راه فرعی درجه یک و 173 کیلومتر جاده روستایی شنی و 2166 کیلومتر جاده روستایی خاکی وجود دارد. کشاورزی و محصولات عمده برابر آمار جهاد سازندگی، این شهرستان دارای 25678 هکتار زمین آبی جهت کشت گندم و 40059 هکتار زمین جهت کشت گندم دیم و 9154 هکتار جو آبی و 16908 هکتار جو دیم و 464 هکتار اراضی کشت برنج و 2239 هکتار کشت حبوبات و 236 هکتار به کشت نباتات علوفه ای و 159 هکتار به کشت سیب زمینی و 265 هکتار به کشت پیاز و 248 هکتار به کشت دانه های روغنی و سایر محصولات 127 هکتار اختصاص دارد و کاشت و برداشت این نوع محصولات باعث شده تا شهرستان شوشتر بصورت یک قطب مهم کشاورزی درآمده و نتیجتا نیروهای زیادی در امر کشاورزی به خود جذب و در سال عده زیادی به این منطقه کوچ نمایند. روستای سردارآباد وضعیت جغرافیایی و موقعیت سیاسی روستای سردارآباد روستای سردارآباد در بخش مرکزی شهرستان شوشتر از استان خوزستان واقع شده است. ارتفاع متوسط منطقه برابر 50 متر می باشد ولی بخش های مختلف از نظر ارتفاعی متفاوت بوده و از 42 تا 135 متر در نوسان است. این روستا از طرف شمال به دهستان دیمچه از طرف جنوب به دهستان شعیبیه از طرف شرق به دهستان میان آب و شهر شوشتر از طرف مغرب به دهستان چغامیش از شهرستان دزفول محدود گردیده است. پراکندگی روستاهای این دهستان شدیدا متاثر از مسیر رودخانه شطیط بوده و اکثرا در کنار این رودخانه قرارگرفته اند. بطور کلی پراکندگی روستاهای روستای سردارآباد متاثر از موارد زیر می باشد. -رودخانه شطیط و مسیر عمومی آن. -چشمه ها و مخازن آب های تحت الارضی. -پراکندگی زمین های کشاورزی و حاصلخیز در منطقه. -راه های ارتباطی روستا و امکانات دسترسی به مراکز خدماتی و جمعیتی بزرگ. (شهر شوشتر و گتوند) پوشش گیاهی در حال حاضر بخش وسیعی از سطح دهستان را مزارع نیشکر پوشانده است ولی بطور کلی پوشش گیاهی در بخش های مختلف متفاوت است. هر چه بطرف رودخانه شطیط نزدیک شویم تراکم بوته زارها و خارستان ها بیشتر می شود بطوریکه در بعضی از قسمت ها کل زمین را می پوشانند. همچنین در کنار رودخانه تک درختانی از گز در بین این بوته ها دیده می شود. ولی در قسمت های تپه ماهوری از تراکم این بوته زارها کاسته می شود. در این قسمت ها در فصول زمستان و بهار بعلت وجود رطوبت کافی و بارندگی علفزارها گسترش می یابند که در فصول خشک سال نابود می شوند. همچنین در داخل بستر رودخانه ها نیز درختان گز گسترش فراوان یافته اند. معادن در این دهستان معدن شن، ماسه، سنگ و مخلوط وجود دارد و منابع خاک رس آن بسیار غنی می باشد. همچنین معادن گچ و آهک نیز در این دهستان یافت می شود. بررسی وضع سواد در سال 1375 از کل جمعیت 6 ساله و بالاتر دهستان 55 درصد باسواد بوده اند. این نسبت در روستاهای مختلف دهستان متفاوت است و از گبیر با 21 درصد تا سردارآباد با 64 درصد باسواد متغیر می باشد. بطور کلی نسبت افراد باسواد هر روستا در دهستان سردارآباد شدیدا تحت تاثیر امکانات دسترسی، وجود خدمات آموزشی، سطح درآمد خانواده و خصوصیات فرهنگی آن می باشد. خصوصیات فرهنگی شامل ازدواج زودرس بخصوص در بین زنان، فعالیت زن در کارهای کشاورزی و ... می شود. بطور کلی روستاهای گبیر، عبدالامیر، پرزنیستان و چم ترخان سفلی تحت تاثیر این عوامل پایین ترین درصد افراد باسواد را دارا می باشند. اشتغال و فعالیت های اقتصادی از کل جمعیت دهستان در حال حاضر 17 درصد شاغل به کار می باشد. تعداد این افراد برابر 874 نفر می باشد. این نسبت در بین روستاهای مختلف، متفاوت بوده و از آبگرمک سفلی با 12 درصد تا چم ترخان سفلی با 28 درصد کل جمعیت متغیر است. بطور کلی سطح اشتغال در دهستان ارتباط خاصی با بکارگیری ماشین آلات کشاورزی، سطح سواد و نوع اشتغال و همچنین خصوصیات فرهنگی، اجتماعی دارد. روستاهایی که بیشتر به کشاورزی اشتغال دارند و همچنین سطح افراد باسواد کمتری دارند و یا در فعالیت های زراعی خود از نیروی انسانی بیشتری استفاده می کنند. درصد افراد شاغل بالاتری نسبت به سایر روستاها دارند. در ادامه باید افزود که وجود و گسترش روزافزون مزارع نیشکر متعلق به شرکت کشت و صنعت کارون تاثیری عمیق بر خصوصیات اقتصادی دهستان گذاشته است. این امر در نحوه اشتغال روستائیان نیز بی تاثیر نبوده است. برای مثال در حال حاضر بیشترین درصد شاغلین روستاهای سردارآباد، آبگرمک علیا و سفلی، ملکی و ... در مزارع نیشکر مشغول به کار می باشند. کشاورزی و محصولات زراعی کشاورزی بعنوان زیربنای اقتصاد روستایی در منطقه دارای اهمیت فراوان بوده و وجود رودخانه شطیط و همچنین کانالهای آبیاری منشعب از آن توان بالایی از نظر کشاورزی به دهستان داده است. در حال حاضر کل دهستان دارای 2900 هکتار زمین کشاورزی است که در آن محصولات مختلفی کشت می شود. بعضی از زمین های موجود در دهستان در سال دوبار زیر کشت می روند. این بدان معناست که قسمتی از زمین های زیرکشت در زمستان که بیشتر شامل گندم و جو می باشد در تابستان به زیر کشت شلتوک، حبوبات و صیفی جات می رود. اصلی ترین محصولات روستاهای روستاهای دهستان گنم و جو می باشد که عموما به شکل دیم کشت می شوند. سایر محصولات عبارتند از: شلتوک، هندوانه، ماش، لوبیا، گوجه فرنگی، خیار، بادمجان، کنجد، کلم و باقلا. بیشتر محصولات کشاورزی این دهستان مازاد داشته و به شهرها و حتی استان های دیگر صادر می شود. منابع تامین آب کشاورزی عبارتند از: -آب رودخانه شطیط و کانال های منشعب از آن که به وسیله پمپاژ آب از رودخانه صورت می گیرد. -آب چاه های عمیق و نیمه عمیق که در سطح دهستان بخصوص در روستاهایی که دور از رودخانه هستند وجود داشته و منابع تأمین آب کشاورزی را تشکیل می دهند. دامداری روستائیان این دهستان مانند سایر نقاط روستایی بخشی از درآمد خود را به وسیله نگهداری دام و طیور تأمین می کنن. در حال حاضر این دهستان دارای 38940 رأس گوسفند و بز، 1360 رأس گاو و گاومیش و 8250 قطعه طیور مختلف می باشد. مهاجرت مهاجرت در سطح روستاهای این منطقه نسبتا کم بوده و تنها مختص به روستاهای کوچک می باشد، اصلی ترین عوامل مهاجرت در سطح این دهستان عبارتند از: -کمبود و نبود بعضی از خدمات از قبیل خدمات آموزشی، درمانی، زیربنایی، کشاورزی و ... -دورافتادگی نسبی از مراکز پرجمعیت و خدماتی. -بلایای طبیعی از قبیل سیل و ... -پایین بودن سطح درآمد عمومی روستائیان. -کمبود زمینه های اشتغال در روستاهای دهستان. -مهاجرت های ناشی از گسترش مزارع نیشکر که در سال های اخیر باعث تخلیه و نابودی روستاهای بسیاری شده است. بطور کلی توسعه مزارع نیشکر در سطح دهستان حرکات جمعیتی خاصی را به وجود آورده است و شاید یکی از علل پایین بودن مهاجرت در سطح این دهستان نسبت به سایر مناطق روستایی شهرستان شوشتر وجود زمینه های اشتغال در مزارع نیشکر باشد. ارتباطات در حال حاضر بیشترین تردد روستائیان این دهستان از مسیر آسفالته ای که از شوشتر بطرف سردارآباد، نی سیاه، چم ترخان و پرزنیستان نیز ادامه دارد و از آن به بعد تبدیل به جاده شنی می گردد و تا روستای گوریه ادامه پیدا می کند. سایر مسیرهای ارتباطی دهستان عبارتند از: -جاده شوشتر- دزفول. -جاده شوشتر- کشت و صنعت کارون- شوش. -جاده شوشتر- ترکالکی- سد گتوند. از این سه مسیر جاده شوشتر- کشت و صنعت کارون- شوش از اهمیت نسبتا بیشتری برخوردار بوده و روستاهای آبگرمک علیا و سفلی را به شهر شوشتر متصل می سازد. تنها مسیرهای خاکی در دهستان، مسیرهای ارتباطی روستاهای گبیر و عبدالامیر با جاده اصلی دهستان می باشد. همچنین مسیرهای آبگرمک سفلی به جاده ارتباطی شوشتر- شوش شنی می باشد. اقلیم آب و هوای این روستا از نوع خشک وگرم بوده و بطور کلی شامل دو فصل کاملا مشخص است که عبارتند از تابستان گرم و خشک و زمستان معتدل و نسبتا مرطوب، البته وجود رودخانه شطیط در کنار روستا تاثیر بسیار زیادی در تعدیل درجه حرارت تابستان و زمستان منطقه گذاشته است. پارامترهای مختلف اقلیم روستا از ایستگاه شوشتر برداشت شده است که شامل موارد زیر می باشد: درجه حرارت بر اساس آمارهای هواشناسی ایستگاه کلیماتولوژی شوشتر که طی یک دوره آماری ده ساله و از سال 1985 تا 1994 برداشت شده است، متوسط درجه حرارت منطقه برابر 9/25 درجه سانتی گراد می باشد. طی این دوره ده ساله آماری حداکثر درجه حرارت مطلقی که در ایستگاه شوشتر اتفاق افتاده است برابر 52 درجه سانتی گراد در مردادماه و حداقل درجه حرارت مطلق نیز برابر صفر درجه سانتی گرادو در دی ماه بوده است. بارندگی بر اساس اطلاعات ایستگاه هواشناسی شوشتر متوسط بارندگی منطقه طی این دوره ده ساله برابر 4/344 میلیمتر بوده است. البته این بارندگی بطور یکسان در ماه های مختلف سال توزیع نشده است. بالاترین بارندگی ماهانه را ژانویه (دی ماه) با متوسط 86 میلی متر و سپس دسامبر (آذر ماه) با 81 میلی متر دارا بوده اند. همچنین در ماه اگوست (مرداد ماه). در طول این دوره ده ساله هیچ گونه بارندگی نازل نشده است. باد (مطالعات محلی) بر اساس مطالعات محلی صورت گرفته در روستا اصلی ترین بادها که در واقع شدیدترین بادها نیز می باشند از سمت غرب و جنوب غرب بطرف روستا می وزند. وزش این بادها در فصول بهار و پاییز بیشتر صورت می گیرد. باد شمال و شمال غرب در روستا بعنوان یک باد مطلوب به حساب می آید و تقریبا در تمام فصول وجود دارد ولی از شدت کمتری نسبت به سایر بادها برخوردار می باشد. لازم به یادآوری است که توسعه کشت نیشکر در اطراف روستا تاثیر بسیار زیادی بر آب و هوای روستا گذاشته و ضمن اینکه باعث کاهش میزان گرد و خاک در منطقه شده است نوسان درجه حرارت را پایین آورده و در جهات باد نیز تاثیر اقلیم ناحیه ای گذاشته است. همچنین در مواقع برداشت نیزارها که همراه با آتش سوزی اولیه می باشد، دود غلیظی آسمان روستا را فرامی گیرد که جهت باد می تواند تاثیرات را تشدید یا تضعیف کند. موقعیت روستا در تقسیمات اقلیمی با توجه به موقعیت منطقه و همچنین به لحاظ کمی بارندگی و بالا بودن درجه حرارت اقلیم منطقه در تقسیمات اقلیمی کوپن از نوع آب و هوای بیابانی خیلی گرم و خشک می باشد. بطور کلی گرمای زیاد و کمی بارندگی از خصوصیات این منطقه می باشد که باعث عدم کففا نزولات آسمانی جهت تبخیر می شود و در نتیجه شرایط طبیعی با قطع بارندگی، نباتات بواسطه فقدان رطوبت در زمین قادر به نمو نیستند و فقط یک دوره کوتاه نشو و نما در فصل باران دارند و بقیه سال را در حال رکود و استراحت به سر می برند. یکی از خصوصیات این گونه مناطق عدم وجود رودخانه های دائمی می باشد مگر اینکه سر چشمه آن ها در ناحیه هایی که ریزش باران در آن ها بیشتر است واقع شده باشد مانند رودخانه های خوزستان. بطور کلی بارندگی در این نوع اقلیم کم، هوا خشک و رطوبت قلیل است. مگر در مواردی که بعضی نقاط باد از طرف دریا بوزد رطوبت هوا زیاد می شود. از خصوصیات دیگر این اقلیم می توان به موارد زیر اشاره کرد. -درجه حرارت متوسط سردترین ماه بیش از 6 درجه سانتی گراد بالای صفر می باشد. -معدل درجه حرارت سالانه بیش از 22 درجه سانتی گراد می باشد. -نوسان بالای درجه حرارت در طول سال و شبانه روز (تا حدود 25 درجه سانتی گراد) -درجه حرارت در زمستان به صفر درجه می رسد -رطوبت نسبی هوا کمتر از 50 درصد می باشد پوشش گیاهی پوشش گیاهی در اطراف شامل بوته زارهایی است که به شکل تنک بوده و سطح زمین را کاملا نمی پوشانند، در این قسمت ها در فصول مرطوب (زمستان و بهار) علفزارها گسترش می یابند. این بوته زارها در فصل خشک منطقه تبدیل به خارستان می شوند. (در اصطلاح محلی به این بوته زارها خارشتری و خارآلوگی می گویند.) همچنین در بستر رودخانه شطیط درختان گز گسترش فراوان یافته و پوشش متراکم را به وجود آورده اند. از دیگر درختان بومی منطقه که در منازل روستایی نیز وجود دارند می توان به موارد زیر اشاره کرد: - بید -درمنه -کنار -تاغ از آثار باستانی مقبره امامزاده روئیل می باشد که در زبان محلی به آن امامزاده روبیل می گویند. این امامزاده که بر طبق نظر روستائیان پسر حضرت یعقوب و برادر حضرت یوسف می باشد دارای قدمت بسیار زیادی بوده و در بین روستائیان از اهمیت نسبتا بالایی برخوردار است. بر طبق نظر اهالی، روستای موردنظر در دوره های گذشته تاریخی بر اثر حوادث خاص طبیعی و تاریخی نابود شده است و روستای موجود در 150 سال پیش شکل گرفته است. اولین شخصی که بنای روستای جدید را در 150 سال پیش پی ریزی کرد "خان سردار سلطنه" بوده که وجه تسمیه روستا نیز از نام این شخص گرفته شده است. البته اسم قبلی روستا "سرخگان" بوده است که به سبب وجود خاک قرمزی است که در کنار روستا و در لبه یک پرتگاه وجود داشته و منزل یکی از بزرگان روستا بنام یاورخان در آن محل مستقر بوده است. از دیگر آثاری که جزو بناهای مخروبه محسوب می شود بقایای ساختمان یک آسیاب آبی بوده که در کنار رودخانه بنا شده مصالح این ساختمان از خشت و گل و سنگ می باشد. بطور کلی بافت موجود در 60 تا 70 سال پیش شکل خود را بدست آورده است و می توان آن را به چهار مرحله تقسیم کرد: -هسته مرکزی روستا که بیش از 50 سال قدمت دارد. -مرحله اول توسعه که بین 30 تا 50 سال قدمت دارد. -مرحله دوم توسعه که بین 15 تا 30 سال قدمت دارد. -مرحله سوم توسعه که کمتر از 15 سال قدمت دارد. هسته مرکزی شامل دو بخش می باشد که عبارتند از بخش امامزاده روئیل و بخش نامنظم بافت اصلی روستا. مرحله اول توسعه به شکلی شعاعی در اطراف هسته مرکزی تشکیل شده است. مرحله دوم توسعه نیز که بیشتر تحت تاثیر توپوگرافی روستا می باشد بتدریج به طرف جاده ارتباطی میل کرده است و در خاتمه مرحله سوم توسعه که شامل بخش جدید و منظم روستا می باشد، تحت تاثیر جاده ارتباطی بطرف غرب گسترش یافته است. وضعیت جمعیتی اجتماعی روستای سردارآباد در سه دوره آماری گذشته به ترتیب دارای جمعیتی به قرار زیر می باشد: -سال 1355 برابر 1054 نفر جمعیت -سال 1365 برابر 1267 نفر جمعیت -سال 1375 برابر 2366 نفر جمعیت بر این اساس روند رشد جمعیت روستای مذکور در دو مقطع رشد گذشته به ترتیب مقادیر زیر بوده است: دهه 65-55 9/1 درصد دهه 75-65 4/6 درصد همچنین بر اساس آخرین آماری که توسط خانه بهداشت روستا تهیه شده است جمعیت روستا بالغ بر 2886 نفر بوده است. اشتغال بعلت نزدیکی روستا به مزارع نیشکر و زمینه بسیار خوب آن از نظر ایجاد اشتغال در منطقه و روستا در حدود 3/54 درصد از جمعیت شاغل در روستا را کارگران مزارع نیشکر تشکیل می دهند. بعد از کارگری، کشاورزی حدود 12 درصد از شاغلین را به خود اختصاص داده است و به ترتیب بعد از کشاورزی، شاغلین کارمند با 4/8 درصد، خدماتی با 9/3 درصد، رانندگی با 8/2 درصد، دامداری با 1/2 درصد قرار می گیرند. سایر شاغلین 8/8 درصد از جمعیت روستا را تشکیل می دهند و همچنین افراد بیکار نیز 7/7 درصد از افرادی را تشکیل می دهند که جزو شاغلین بوده ولی هنوز دارای شغل مشخصی نمی باشند. مهاجرت با توجه به روند رشد جمعیت روستا در سال های اخیر می توان چنین نتیجه گیری کرد که روستای سردارآباد یک روستای مهاجرپذیر است. از علل مهاجرپذیری روستا می توان به نزدیکی روستا به شهر و همچنین وجود زمینه های بسیار خوب اشتغال در کنار روستا یعنی مزارع نیشکر اشاره کرد. انواع و میزان تولیدات عمده روستا در این روستا بعلت محدودیت زمین های کشاورزی و به لحاظ توسعه مزارع نیشکر، روستائیان کمتر به امر کشاورزی روی می آورند. بطور کلی بر اساس مطالعات محلی در حال حاضر کل زمین های مزروعی روستا برابر 170 هکتار می باشد که در حدود 50 هکتار از آن (29%)را صیفی جات و 100 هکتار (59%) را جو وگندم و باقی را (20 هکتار – 12%) را لوبیا و ماش تشکیل می دهد. متوسط برداشت صیفی جات در حدود 2 تن در هکتار می باشد و همچنین متوسط برداشت گندم و جو نیز که به شکل آبی کشت می شود در حدود 2 تن در هکتار می باشد. کل برداشت صیفی جات 100 تن، گندم و جو نیز رویهم رفته 200 تن و لوبیا و ماش در حدود 45 تن در سال می باشد بات توجه به کل نیاز روستا به محصولات مختلف، این تنها لوبیا می باشد که مازاد داشته و تقریبا تمامی آن در شهرهای اطراف بفروش می رسد. دام و دامداری دامداری در مناطق روستایی بعنوان بخشی از درآمد روستائیان مطرح می باشد. در حال حاضر دام های مختلف روستا و تعداد آن ها به ترتیب زیر می باشد: گوسفند 600 رأس بز 200 رأس گاو 300 رأس طیور 1000 قطعه شکل پرورش دام در این روستا به شکل دامداری بوده و دام ها در اطراف روستا تا شعاعی مشخص مورد تعلیف قرار می گیرند (گوسفند و بز). صنایع دستی در این روستا صنایع خانگی و دستی بخش کوچکی از درآمد خانواده ها را تشکیل می دهد و تنها شامل صنایع قالی بافی بوده که تولید آن در سال 12 فرش (2 در 5/1 متر) می باشد. درجه بندی معابر مبنای درجه بندی معابر در این نقشه بر دسترسی به موارد زیر استوار است: -دسترسی بهتر به جاده ارتباطی از بخش های مختلف روستا. -دسترسی آسانتر به رودخانه شطیط. -دسترسی مطلوب تر به مراکز اصلی روستا. -دسترسی مطلوب تر به مراکز خدماتی مختلف روستا. -دسترسی مناسب تر به زمین های کشاورزی اطراف روستا. در حال حاضر در حدود 1880 متر از معابر روستا دارای اهمیت درجه یک بوده که در بخش های مختلف روستا تقسیم شده است. همچنین معابر درجه 2 و 3 نیز به ترتیب 2000 و 2220 متر (بطور تقریب) از معابر روستا را به خود اختصاص داده است. شبکه آبرسانی روستای سردارآباد در بین سال های 60-1359 توسط اداره بهداشت و محیط شهرستان شوشتر آبرسانی شده است. در این شبکه آبرسانی، آب رودخانه بوسیله یک تلمبه خانه به یک مخزن هوایی 60000 لیتری منتقل می شود و توسط شبکه لوله کشی به داخل منازل پخش می گردد. تصفیه آب رودخانه توسط یک واحد کلرزنی صورت می گیرد. تاسیسات آبرسانی روستا که شامل مخزن هوائی و تلمبه خانه و واحد کلرزنی است در جنوب غربی روستا و در کنار رودخانه شطیط قرار دارد. شبکه برق رسانی برق رسانی این روستا توسط جهاد سازندگی در سال 1358 صورت گرفته است و در حال حاضر بخش های مختلف روستا دارای برق می باشند. خانه بهداشت در حال حاضر تنها کاربری درمانی – بهداشتی روستا خانه بهداشت می باشد که در حدود 462 مترمربع مساحت داشته و سرانه یی برابر 42/0 مترمربع برای هر نفر را نشان می دهد. مخابرات این نوع کاربری که تنها کاربری اداری در روستا می باشد، حدودا 961 مترمربع مساحت داشته و 17/0 درصد از سطح روستا را دربرمی گیرد. سرانه این نوع کاربری برای هر نفر روستایی در حدود 33/0 مترمربع می باشد. کاربری های ورزشی این نوع کاربری ها که شامل دو زمین فوتبال در روستا می شود، مساحتی برابر 13366 مترمربع را دربر گرفته و در حدود 4/2 درصد از سطح روستا را شامل می گردد. سرانه ورزشی در روستای سردارآباد بر اساس آخرین آمار جمعیتی برابر 6/4 متر مربع برای هر نفر می باشد. باغات و زمین های مزروعی اینگونه کاربریها در محدوده روستا مساحتی برابر 18080 مترمربع را شامل می گردد که حدوداً 22/3 درصد از سطح روستا را شامل شده و سرانه ای برابر 3/6 مترمربع برای هر نفر را دربرمی گیرد. زمین های بایر داخل محدوده روستا این نوع اراضی که شامل زمین های خالی داخل بلوک های بافت روستا و همچنین زمین های بایر در محدوده عمومی روستا می شود مساحتی برابر 151526 مترمربع را دربرگرفته و سرانه ای برابر 5/52 مترمربع برای هر نفر روستایی را نشان می دهد. در حال حاضر 27 درصد از سطح روستا را اینگونه اراضی تشکیل می دهد. محله بندی روستا روستای سردارآباد از سه محله اصلی تشکیل شده است: 1-محله مرکزی 2-محله گله 3-محله سر کفت محله مرکزی که قدیمی ترین بافت روستا را شامل می شود و بعنوان مرکز روستا نیز می باشد. محله گله اطراف امامزاده روئیل است. البته اکنون با ساخت و سازهای جدید و اضافه شدن خانه هایی که توسط شرکت کشت و صنعت صورت گرفته بعنوان محله ای مستقل است که قسمت جدید روستا محسوب می شود. مراکز محلات بر اساس حضور اکثریت افراد هر محله به آن قسمت تعیین شده است. (عموما مساجد و مراکز تجاری مهم می باشد.) مرکز روستا که در واقع مرکز تجاری و نیز تقاطع اصلی روستا نیز می باشد، در کنار جاده ارتباطی شوشتر – گوریه قرار گرفته است و عمدتا مراکز تجاری روستا، و محل تجمع افراد و وسایل نقلیه نیز همین بخش می باشد. محله بندی روستا، هیچگونه جنبه قومی، قبیله ای نداشته و تنها بر اساس تقسیمات بافت صورت گرفته است. نوع مصالح و کیفیت ابنیه مساکن در حال حاضر بیشترین کاربرد مصالح ساختمانی در مساکن روستائیان را آجر تشکیل می دهد که در سال های اخیر رشد فزاینده ای داشته است. همچنین بعد از آجر، بیشترین مصالح بکار رفته در روستا به ترتیب شامل بلوک و خشت و گل می باشد. مورد اخیر در حال حاضر هیچگونه کاربردی در مساکن جدید ندارد. همچنین کیفیت ابنیه مساکن این روستا به ترتیب تقسیم بندی زیر می باشد: -نوساز 36 درصد از مساکن روستا. -قابل نگهداری 45 درصد از مساکن روستا. -تخریبی 17 درصد از مساکن روستا. -ویرانه 2 درصد از مساکن روستا. بیشترین درصد مساکن نوساز و قابل نگهداری در بخش جدید روستا قرار گرفته است و هر چه بطرف بخش های قدیمی پیش می رویم بر مساکن تخریبی و ویرانه افزوده شده و از مساکن نوساز و قابل نگهداری کاسته می شود. تعیین محدودیت ها و امکانات توسعه فیزیکی روستا: در بررسی محدودیت ها و امکانات توسعه عوامل زیر می توانند مورد بررسی قرار گیرند: الف: محدودیت های توسعه 1-محدودیت های اقتصادی روستای سردارآبادبه لحاظ نزدیکی به مزارع نیشکر و زمین های بسیار خوب برای کشاورزی از پتانسیل بالای اقتصادی برخوردار بوده و وجود مراکز اقتصادی فوق که منبع درآمد ساکنین به حساب می آیند باعث می گردد که توسعه روستا در جهات مختلف خود دچار مشکلاتی شده و عوامل فوق یکی از موانع عمده توسعه در این روستا بشمار می روند. 2-محدودیت های اجتماعی یکی از عواملی که می تواند در توسعه روستا نقش عمده داشته باشد علاقه مردم روستا به زیستن در محلات مختلف می باشد ساکنین روستا که در محلات مختلف زندگی می کنند به لحاظ روابط اجتماعی و خانوادگی که با مردمان محله خود دارند عموماً تمایل به زیستن در همان محله را از خود نشان می دهند. به علاوه محلاتی که دارای بیشترین خدمات عمومی و رفاهی می باشند جمعیت بیشتری را به خود جذب نموده و روستا از طریق همین محلات گسترش می یابد. 3-محدودیت های فرهنگی از عواملی که در این زمینه می تواند موانع توسعه را باعث شود وجود گورستان و آثار باستانی است که عموما مردم روستا تمایلی جهت زندگی در این مناطق را از خود نشان نمی دهند و این مراکز به عنوان محدودیت های توسعه روستا به شمار می روند. ارائه طرح هادی اصول و معیارهای طرح توسعه پیشنهادی به طور کلی در شکل گیری یک سکونتگاه، مجموعه ای از عوامل چون موقعیت جغرافیایی و اقلیمی، ساخت اقتصادی، تاریخی و فرهنگ اجتماعی، امکانات و شرایط زمین، میزان رشد و ساخت جمعیت، موقعیت سکونتگاه در منطقه و سیاست های ملی و منطقه ای نقش اصلی را ایفا می نماید. بی تردید در طراحی فضای کالبدی طرح موثر بوده و توجه به اصولی چون رعایت حداقل استانداردها و معیارها در زمینه کاربریها و خدمات عمومی و فضای باز و سکونتی می توانند در ایجاد شرایط مطلوب جهت زندگی ساکنان موثر باشد. در همین راستا پیشنهادات طرح نیز جهت توسعه کالبدی سکونتگاه بر مبنای اصول و معیارهایی چون حفظ حرائم قانونی شبکه راه ها و انهار، شرایط خاص جغرافیاییو جایگاه منطقه ای روستای سردارآباد استفاده از فضای باز عمومی برای برقراری منطقه آسایش، ایجاد شبکه معابر متناسب با حجم رفت و آمد، رعایت اصول زیست محیطی و همچنین توجه به استانداردها و سرانه های مطلوب به شرح زیر ارائه می گردد. تعیین کاربری های پیشنهادی (مساحت، موقعیت و مکانیابی) بافت کالبدی روستای سردارآباد با مساحتی معادل 3/44 هکتار در سطح هموار و به صورت مرکزی شکل گرفته است. به منظور توسعه بافت کالبدی و مکانیابی کاربری های پیشنهادی حتی الامکان از اراضی بایر موجود در بافت استفاده شده و مساحت و موقعیت هر یک از کاربری های زیر می باشد. کاربری مسکونی سرانه پیشنهادی جهت ایجاد واحدهای مسکونی منطبق با شرایط موجود و عملکردی که می توان از فضاهای سکونتی انتظار داشت، 40 متر مربع در نظر گرفته شد که با توجه به 921 نفر جمعیت افزوده شده طی 10 سال آینده به میزان 36840 متر مربع از اراضی بافت در جهت ساخت و سازهای مسکونی مورد استفاده قرار خواهد گرفت مکان ایجاد واحدهای مسکونی در نقشه کاربری های پیشنهادی تعیین گردیده است. کاربری آموزشی در وضع موجود مساحت اختصاص یافته به فضاهای آموزشی 12915 متر مربع بوده که با توجه به سرانه مطلوب از شرایط مناسبی برخوردار نیست. در طرح پیشنهادی با توجه به جمعیت افزوده شده و جایگاه منطقه ای سکونتگاه موارد زیر جهت توسعه فضاهای آموزشی پیشنهاد می گردد. مدرسه ابتدایی در وضع موجود دو مدرسه ابتدایی در روستای سردارآباد فعالیت می نمایند. اما از آنجایی که یک واحد از آن در خارج از بافت و در موقعیتی نامناسب استقرار یافته پیشنهاد می گردد در سال های آتی از فضای موجود در داخل بافت در این خصوص استفاده به عمل آید.

سیمای جغرافیایی استان خوزستان

مطالب مشابه :

داده های اداره هواشناسی شوشتر

سایت هواشناسی راهدار(پیش بینی هوای امروز وفردا،گردوغبار)

هواشناسی روستا(آسمان راهدارصاف همراه باگردوغباروبعضا"خاک وگاهی توام باوزش باد)پیش بنیی..

برای دریافت آخرین وضعیت آب و هوایی شهر گرمی کد ۰۴۵۲۶۲۲ را به شماره تلفن 20134 ار سال نمایید.

اخبار هواشناسی خوزستان

شوشتر

اداره هواشناسی سينوپتيك هندیجان (معرفي)

سیمای جغرافیایی استان خوزستان