سنجش از راه دور

فضا می باشند که به شکل نوسانات پریودیک میدانهای الکتریکی و مغناطیسی با سرعت سرعت نور در فضا منتشر می‌گردند. خصوصیات یک موج الکترومغناطیسی، از طریق فرکانس و طول موج آن مشخص می‌شود. این دو عامل به سرعت نور مرتبط بوده و فرمول آن به صورت « سرعت نور = فرکانس× طول موج » می باشد.

فرکانس یک موج الکترومغناطیسی، به منبع آن بستگی دارد. در طبیعت فرکانس های زیادی وجود دارند که شامل فرکانس‌های پایین امواج الکتریکی تا فرکانسهای خیلی بالای اشعه های گاما می گردند که به وسیله هسته های اتم ایجاد می شوند. این دامنه وسیع فرکانس امواج الکترومغناطیسی، طیفهای مختلف الکترومغناطیسی را تشکیل می‌دهند.




طیف الکترومغناطیسی می تواند بر اساس تغییرات طول موج و فرکانس، به چندین ناحیه تقسیم شود که در بین آنها، فقط باند خیلی باریکی از طیف، یعنی از700 تا400 نانومتر، با چشم انسان قابل رویت می باشد. بین این نواحی مرز مشخصی وجود ندارد و محدوده‌های نشان داده شده در شکل های بالا، به صورت تقریبی بوده و بین دوناحیه مجاور، همپوشی وجود دارد.
 

امواج Microwave
طول موج این امواج از 1 میلی متر تا 1 متر می باشد که خود به چندین باند طیفی مختلف تقسیم بندی می شود:

امواج مادون قرمز
این امواج دارای طول موج 300-7/0 میکرومتر می باشند که خود به چندین باند طیفی مختلف تقسیم بندی می شود:

امواج مرئی
این امواج دارای طول موج 400 تا 700 نانومتر می باشند که ترکیبات رنگی مختلف زیر را تشکیل می دهند:

سنجش از دور چیست ؟
سنجش از دور عبارتست از علم، هنر و فن کسب اطلاعات فیزیکی و شیمیایی از پدیده های زمینی و جوی از طریق ویژگی های امواج الکترومغناطیسی بازتابی یا منتشر شده از آنها بدون تماس مستقیم با پدیده های مذکور می باشد.

کاربردهایسنجش از دور
سنجش از دور در بسیاری از زمینه های علمی و تحقیقاتی کاربردهای گسترده ای دارد. از جمله کاربردهای فن سنجش از دور می توان به استفاده از آن در زمین شناسی، آب شناسی، معدن، شیلات، کارتوگرافی، جغرافیا، مطالعات زیست شناسی، مطالعات زیست محیطی، سیستم های اطلاعات جغرافیایی، هواشناسی، کشاورزی، جنگلداری، توسعه اراضی و به طورکلی مدیریت منابع زمینی و غیره اشاره کرد.سنجش از دورمی تواند تغییرات دوره ای پدیده های سطح زمین را نشان دهد و در مواردی چون بررسی تغییر مسیر رودخانه ها، تغییر حد و مرز پیکره های آبی چون دریاچه ها، دریاها و اقیانوسها، تغییر مورفولوژی سطح زمین و غیره بسیار کارساز است. افزون بر این یک سیستم سنجش از دور با توجه به این که بر اساس ثبت تغییرات واختلافهای بازتابش الکترومغناطیسی از پدیده های مختلف کار می کند، میتواند حد و مرز پدیده های زمینی اعم از مرز انواع خاکها، سنگها، گیاهان، محصولات کشاورزی گوناگون و ... را مشخص کند. سنجش از دور در پیش بینی وضع هوا و اندازه گیری میزان خسارت ناشی ازبلایای طبیعی،کشف آلودگی آبها و لکه های نفتی در سطح دریا، اکتشافات معدنی نیز کاربرد دارد. بدون شک استفاده از این فن در مطالعات اکتشافی و منابع طبیعی و سایر موارد پیش گفته نه تنها سرعت انجام مطالعات را بیشتر می کند،بلکه از نظر دقت و هزینه و نیروی انسانی نیز بسیار با صرفه تر است.

کاربردهای سنجش از دور در مطالعات زمین شناسی وبلایای طبیعی
- تهیه نقشه های زمین شناسی
- تهیه نقشه های موضوعی( نقشه خاک شناسی ) (نقشه ذخایر تبخیری سطحی مثل نمک ها،پتاس)
- مشخص کردن مرز سازندهای زمین شناسی ( نقشه سازه های سنگی )
- مطالعه گسله ها و نحوه حرکت آن ها ( نقشه گسله ها و شکستگی ها )
- در زمینه اکتشاف معادن وآنومالیهای معدنی( تشخیص آلتراسیونها)

نرم افزارهای متداول دورسنجی
ERDAS Imaging
ER-Mapper
PCI Geomatica
ENVI

انواع داده های مورد استفاده زمین شناسی
ـ IKONOS
ـ SPOT
ـ LANSAT
ـ IRS
ـ ENVISAT
ـ RADARSAT
ـ QUICKBIRD
ـ ASTER

مهمترین قابلیتهای داده های سنجش از دور
داده های سنجش از دور به دلیل یکپارچه و وسیع بودن،تنوع طیفی، تهیه پوشش های تکراری و ارزان بودن، درمقایسه با سایر روشهای گردآوری اطلاعات از قابلیت های ویژه ای برخوردار است که امروزه عامل نخستین در مطالعه سطح زمین و عوامل تشکیل دهنده آن محسوب می شود. امکان رقومی بودن داده ها موجب شده است که سیستم های کامپیوتری بتوانند از این داده ها به طور مستقیم استفاده کنند وسیستم های داده ها جغرافیایی و سیستم های پردازش داده ها ماهواره ای با استفاده از این قابلیت طراحی و تهیه شده است. سهل الوصول بودن داده ها، دسترسی سریع به نقاط دور افتاده و دقت بالای آنها از امتیازات خاص این فن محسوب می شود.