پاسخ خودآزمایی ادبیات فارسی سال اول دبیرستان
پاسخ خودآزمايي و بياموزيم ادبيات فارسي ( 1 ) سال اول دبيرستان
پاسخ خودآزمایی درس اول: با تو ياد هيچ كس نبود روا
1. در این درس بین کدام کلمات آرایه ی سجع دیده می شود ؟ ( مثال : تابنده و پاینده )
« سزاوار / خوش گوار » و « زيبنده/ درخورنده »
2.مضمون آیه ی شریفه « تعز من تشاء و تذل من تشاء » در کدام بند درس آمده است ؟
ارجمند گرداننده ي بندگان از خواري ، در پاي افكننده ي گردن كشان از سروري.
3. منظور نویسنده از جملات پایانی متن چیست ؟اين كه درود ما برپيامبر و ياران او هميشه و مدام باد.
4. متصل گردان به دریاهای خوبش ، یعنی چه ؟علم اندك مرا به علم زياد خود وصل كن.(علم مرا زياد كن )
5. چرا بی ادب از لطف پروردگار محروم می شود ؟ زيرا بي ادبي نه تنها به خود او بر مي گردد بلكه همه ي عالم را خراب مي كند.
پاسخ خودآزمايي درس 2 : رزم رستم و سهراب ( 1 )
1. یکی از ویژگی های داستان های حماسی وجود حوادث خارق العاده است . درکدام قسمت این داستان چنین موردی دیده می شود ؟ ص،12 ،بيت 6 و 7
2. افراسیاب با فرستادن سپاه به یاری سهراب ، چه هدفی را دنبال می کرد ؟
كشته شدن رستم به دست سهراب و به دنبال آن از بين بردن سهراب.
3. هدف سهراب از لشکرکشی به ایران چه بود ؟سرنگوني كاووس و نشاندن پدر (رستم ) به پادشاهي.
4. با توجه به مصراع « به گردان لشکر سپهدار گفت » مقصود از « سپهدار » کیست ؟ افراسياب.
پاسخ خودآزمايي درس 3 : رزم رستم و سهراب ( 2 )
1. درکشته شدن سهراب چه کسی یا کسانی را مقصر می دانید ؟ چرا؟
افراسياب( بد ذاتي ) كيكاووس ( پليدي ) رستم ( لجبازي ) سهراب ( غرور ) و بالاتر از همه سر نوشت.
2. دنباله ی داستان را به نثر در یک صفحه خلاصه کنید و در کلاس بخوانید . به عهده دانش آموز.
3. با مطالعه دنباله ی داستان از شاهنامه ، ضرب المثل « نوش دارو پس از مرگ سهراب » را ریشه یابی کنید.
دادن نوشدارو از جانب كاووس به رستم يادآور اين بيت شهريار است كه :
آمدي جانم به قربانت ولي حالا چرا بي وفا حالا كه من افتاده ام از پا چرا؟
نوشدارويي و بعد از مرگ سهراب آمدي سنگدل اين زودتر مي خواستي ، حالا چرا ؟
4. در گذشته گاه متمم همراه با دو حرف اضافه می آمده است ، مثل: به گیسوی ِ اوبر. دراین درس نمونه ای دیگر ازاین کاربرد راپیداکنید. ص 17 ، بيت 2 ، زدش بر زمين بر / ص ، 19 بيت 4، همه جامه بر خويشتن بر
5. مصراع « زمانه بیامد ، نبودش توان » یعنی چه ؟مرگش فرا رسيده بود و ديگر توان مقاومت نداشت.
6. نمونه ای از ابیات موقوف المعانی را در درس بیابید.ص 15 بيت : 6 و 7
7. تفاوت مثنوی با غزل را بنویسید .
در غزل مصرع اول با تمام مصراع هاي دوم هم قافيه است در حالي كه در مثنوي هر بيت قافيه اي جداگانه دارد. تعداد ابيات غزل محدود است اما تعداد ابيات مثنوي نامحدود است ...
بياموزيم« 1 » : يادآوري آرايه ها و اصطلاحات ادبي :
1. قافيه : در پايان مصرع ها يا در پايان ابيات، كلماتي آورده مي شود كه يك يا چند حرف اصلي آخر آن ها يكسان است. به اين كلمات كلمات قافيه و به حرف يا حروف اصلي يكسان آخر آن ها «قافيه» گفته مي شود.
2. رديف : رديف كلمه يا كلماتي است كه در پايان مصرع ها يا بيت ها، پس از قافيه عيناً تكرار مي شود و معني آن كلمه نيز يكسان است . اگر كلمات پاياني تنها از نظر شكل و نگارش يكسان باشند و معني آن ها يكسان نباشدكلمات قافيه به حساب مي آيند نه رديف.
3. سجع :به هماهنگي كلمات پاياني دو جمله يا بيشتر، اصطلاحاً سجع گفته مي شود.سجع در نثر، مانند قافيه است در شعر به نثري كه دارای سجع است ، نثر مسجع و آهنگين مي گويند.
4. تضاد :كاربرد هنرمندانه دست كم دو كلمه كه معناي آنها مخالف هم باشد، آرايه ي تضاد ناميده مي شود. نام ديگر آرايه ي تضاد ، طباق است.همت كننده از نيستي / نيست كننده پس از هستي . هست كننده و نيست كننده .
5. تشبيه : همانند كردن دو يا چند پديده به يكديگر است. به شرط آنكه بين آنها شباهت يا شباهت هايي وجود داشته باشد. هر تشبيه داراي چهار ركن است.
الف : مشبه : چيزي يا كسي كه آن را به چيزي يا كسي ديگر تشبيه مي كنيم.
ب :مشبه به : چيزي يا كسي كه مشبه مانند آن شده است
پ : وجه شبه : همانندي يا همانندي هاي موجود بين مشبه و مشبه به
ت – ادوات تشبيه : كلمه اي كه رابطه ي تشبيه را برقرار مي كند از جمله چون، مانند، نظير........تنش چون بيد لرزان است
تن -> مشبه / چون -> ادوات تشبيه / بيد -> مشبه به / لرزان -> وجه شبه
6 : تشخيص : نسبت دادن حالات و رفتار انسان به غيرانسان ، آرايه ي «تشخيص» ناميده مي شود.
7 :نماد : نماد يا نشانه پديده اي است كه چون ويژگي و صفتي را در حد فريادي در خود دارد، مظهر و سمبل آن ويژگي شده است. مانند شير كه نماد قدرت است. جهاد -> نماد آزادي و خرمي / دريا -> عظمت و بخشندگي
8 :ضرب المثل : ضرب المثل جمله اي است بسيار كوتاه و پرمغز و پند آموز كه در ميان مردم رايج شده است.
مانند : باد آورده را باد مي برد. به مفهوم هر چه بدون زحمت بدست مي آيد. انسان قدر آن را نمي داند و زود هم از دست ميرود.
9: لطيفه هاي ادبي : لطيفه هاي ادبي سخني است كه حاوي نكته اي «لطيف و عبرت آموز است و طرز بيان آن طنز است»
10 : قطعه : قطعه قالبي است كه مصراع هاي زوج (دوم) بيت هاي آن هم قافيه اند. محتوا و مضمون قطعه غالباً «پند و اندرز » است. كوتاه هترين قطعه از دو بيت تشكيل مي شود.
11. مثنوي : مثنوي شعري است كه دو مصرع، دو مصرع هم قافيه اند. مثنوي به دليل آساني قافيه براي سرودن داستان ها و نشان مطالب طولاني مناسب است. اگر كلمات قافيه را به ترتيب با علامت هاي * دهيم، قالب مثنوي بدترين شكل است. كوتاه ترين مثنوي دو بيت دارد.
12. غزل :غزل شعري است كه قافيه در مصرع نخست و تمام مصرع هاي زوج آن رعايت مي شود و محتواي آن معمولاً بيان عواطف و احساسات است.
پاسخ خودآزمايي درس 4 : مير علم دار
1. همان گونه که گفته شد ، در اجرای تعزیه گاه نارسایی هایی در وزن و قافیه ایجاد می شود. دو نمونه را در متن پیداکنید.
ص ، 31 بيت 7 و 8 / ص ، 28 بيت 1 / ص 32 بيت5
2. در تعزیه چهره های منفی و مخالف در وصف امام و یاران تعبیرها و توصیفات مثبتی دارند ، دو نمونه را در متن بیابید. ص 31 بيت : 5 و 6
3. تئاتر و تعزیه چه فزقی با هم دارند ؟
الف) موضوع تئاتر متنوع است و موضوع تعزيه مشخص.
ب) تئاتر در جايگاه ويژه اي اجرا مي شود اما تعزيه جايگاه خاصي ندارد.
پ تئاتر خاستگاه اروپايي دارد و تعزيه خاستگاه ايراني .
ت) تعزيه در زمان هاي مشخصي اجرا مي شود اما اجراي تئاتر، در هر زماني رايج است.
د ) نوع ساز تئاتر متنوع است اما در تعزیه طبل و شیپور .
ش ) نوع لباس تئاتر متفاوت است اما تعزیه سبز و سرخ و سیاه
ص ) متن تئاتر به نثر است اما تعزیه به نظم .
ض ) در تئاتر زن به عنوان بازیگر حضور دارد اما در تعزیه زن حضور ندارد .
4. در منطفه شما چه نوع تعزیه هایی بر پا می شود ؟ نمونه ای از آن را در کلاس مطرح کنید. به عهده دانش آموز .
پاسخ خودآزمايي درس 5 : سمك و قطران
1. دو نمونه از اعتقادات عیّاران را در متن بیابید و بیان کنید .
سوگند به نان و نمك خوردن- عهد برادري بستن – وفاداري به عهد و پيمان.
2. کدام ضرب المثل این درس در زبان امروز رایج است ؟ شير آمدي يا روباه.
3. در سخن « انگشتری به من داد تا چون تو را پیش وی برم ، از عهده ی کار من بیرون آید» انگشتری به من داد ، بیانگرچه مفهومی است؟ نشانه ي اطمينان دادن و به خاطر تعهد و تضمين انجام كار- قول و قرار گذاشتن.
4. سمک در گفت و گو با سیاه گیل چه کسی را برادر خود معرفی کرد ؟ آتشك
5. سه عبارت را که به نثر امروز نزدیک است در متن پیدا کنید .آن شخص گفت / غلامان با هم مي گفتند / او برادر من است
6. کار سمک در مورد قطران خیانت بود یا سیاست ؟ چرا ؟
سياست ، زيرا قطران براي دستگيري سمك نقشه مي كشيد ولي سمك با آگاهي از نقشه ي اوپيش دستي كرد.
7. رفتار آتشک را – با توجه به عمل کردش در این درس – چگونه ارزیابی می کنید ؟
فردي است كه فقط به فكرمنافع خويش است و برايش تنها رسيدن به آرزويش مهم است نه چيز ديگري.
8. معادل امروری « فرو بریم »( بگذار تا فردا داری در میدان فرو بریم ) و« قفا زدن » چیست ؟ برپاكنيم ، پس گردني.
9. بخش پایانی درس را که از کلیله و دمنه است به فارسی امروز بازنویسی کنید . در تدريس انجام شده است.
10. گودال » و « گود » با چه کلمه ای از درس ارتباط لفظی و معنایی دارد ؟َگو ( گَوِي ديد در آن گو رفت).
پاسخ خودآزمايي درس 6 : داستان خير و شر
1. مقصود از « خاک تشنه » در بیت « شر که آن دید ، دشنه باز گشاد // پیش آن خاک تشنه رفت چو باد » کیست ؟ خير
2. محوری ترین پیام داستان چیست ؟
نيك انديشي سرانجامش رستگاري است و بد انديشي به تباهي مي انجامد( گندم از گندم برويد جو زجو)
3. چرا « شر » از « خیر » چشم هایش را طلب کرد ؟به دليل بد ذاتي و اين كه مي خواست او را از بين ببرد .
4. با مطالعه ی داستان هابیل و قابیل در قرآن مجید ، چه وجه اشتراکی بین این دو داستان دیده می شود؟
هابيل و خير هر دو اعتماد به نفس دارند و خير خواه هستند ولي قابيل و شر حرص و طمع و خودخواهي بارزترين ويژگي آن هاست.
5. دربیت « آمد آورد پیش خیر فراز // گفت گوهر به گوهر آمد باز » مقصود از گوهر اول و دوم چیست ؟
گوهر اول دو لعل ،گوهر دوم خير است .
6 . داستان را بین ده تا پانزده سطر خلاصه کنید . به عهده ي دانش آموز
7. آیا تاکنون داستان دیگری با این مضمون شنیده اید ؟
حق و ناحق ( از سياست نامه ) و مرد و نامرد ( از هزار و يك شب حكايت ابوصير و ابو قير ) و لُنبك آبكش
8. جمله ای بنویسید که در آن استعاره به کار رفته باشد .
گفتم كه نوش لعلت ما را به آرزو كشت.(در اين مصراع لعل استعاره از لب است).- از چشمانش آب مي ريخت. (آب استعاره از اشك است)
بیاموزیم « 2 « : استعاره
هرگاه کسی یا چیزی را به کسی یا چیزی دیگر مانند کنیم ، آرایه ی تشبیه پدیدمی آید . اگر از چهار رکن تشبیه ، وجه شبه و یکی از دو رکنِ « مشبه » یا « مشبه به » را هم حذف کنیم ، تشبیه به « استعاره » تبدیل می شود .
مثال :
- ارزش قطره های اشک را بدانید .( تشبیه ندارد )
- ارزش مرواریدهایی را که از چشم فرو می غلتید را بدانید . مروارید : استعاره اشک .
نکته : تشبیه ، ادعای همانندی دو چیز است اما استعاره ، ادعای یکسانی و یکی بودن است .
کلمات « ماه ، لعل ، گل ، سنبل و مروارید » در ادب فارسی ، استعاره از چه چیزهایی است ؟
ماه : انسان زیبا رو / لعل : لبِ سرخ / گل : چهره ی زیبا و دوست داشتنی / سنبل : گیسو / مروارید : اشک ، دندان.
پیش آن خاک تشنه رفت چو باد = خاک تشنه ( استعاره از خیر )
نامدش کشتن چراغ دریغ : چراغ : چشم خیر
پاسخ خودآزمايي درس 7 : طوطي و بقال
1. رابطه ی دو بیت زیر را با متن درس بیابید .
آن یکی شیر است اندر بادیه / وآن دگر شیر است اندر بادیه
آن یکی شیر است کادم می خورد / وآن دگر شیر است کادم می خورد
اين داستان به ما مي آموزد كه هنگام مشاهده ي همانندي هاي دو پديده ،شتاب زده و سطحي و غير منطقي، قضاوت نكنيم
2- ارتباط آخرین بیت درس را با داستان تشریح کنید .
اين داستان به ما مي آموزد ظاهر انسان ها نشان گر باطن آن ها نيست. ( تشابه ظاهري انسان هاي شيطان صفت و اهل حقيقت ، نبايد ما را به گمراهي بكشاند.
3. چرا قیاس طوطی خنده آور بود ؟ زيرا درويش را فقط به خاطر شباهتي ظا هري مانند خود پنداشته بود.
4- آیا می توانید نمونه ای دیگر از قیاس نا به جا ( شبیه قیاس طوطی ) بیاورید ؟ كار دانش آموز
پاسخ خودآزمايي درس هشتم : گل هايي كه د نسيم آزادي مي شكفند
1. نویسنده کدام واقعه ی روزگار ما را به شعر مانند کرده است ؟ انقلاب اسلامي و حوادث آن
2. جمله ی « ایمان مهم تر است یا تفنگ » را با جمله ی « خون بر شمشیر پیروز است » مقایسه کنیدودر باره ی آن ها یک بند بنویسید .
هردومهم هستندايمان هدف است وشور وشعور را در انسان پديد ميآوردكه هيچ سدي مانع او نمي شوداماتفنگ وسيله،ايمان وخون مربوط به انسان هاي حق طلب است،تفنگ وشمشيرمال دشمن .
3- منظور از « گل هایی که در نسیم آزادی می شکفد » چیست ؟
زيبايي هايي و انديشه هايي كه نويسندگان همگام با مردم ايران بعد از پيروزي انقلاب و در سايه ي آزادي به وجود آوردند . 4. منظور نویسنده از « هنرمندان بسیاری خود را به قطار رساندند » چیست ؟
بسياري از هنرمندان ، در كنار مردم و با سلاح هنر ، به مبارزه با حكومت طاغوت پرداختند .
5. نويسنده ، هنرمندان را مقدم بر مردم مي داند يا مردم را راهنماي هنرمندان ؟
نويسنده ، مردم را راهنماي هنرمندان مي داند .
بیاموزیم « 3 » : تمثيل
تمثیل : حکایاتی که نتیجه ی آن ها می تواند سرمشقی برای موارد مشابه باشد
پاسخ خودآزمايي درس هشتم:خط خورشيد
1. در شعر خطّ خورشید ، چند نماد و نشانه را مشخص کنید .
شهاب( نماد مردم انقلابي ) ، شب ( نماد ظلم و ستم ) ، آسمان ( نماد پاكي و خوبي ها
2. این شعر در چه قالبی سروده شده است ؟ شعر نو نيمايي
3. دو نمونه از ( تشخیص ) را در شعر بیابید .شهاب مشق را خط مي زند . پاك كن خط را پاك مي كند.
4. یک بند ( پاراگراف ) در باره ی این مصرع بنویسید : « آسمان را ورق زد . »
امام با آمدن خود ظلم و ستم را از بين برد .و تحولي عظيم پديد آورد.
5. دو بیت از شعرهای این کتاب را که دارای آرایه ی « مراعات نظیر » باشد ، انتخاب کرده و بنویسید.
بين كلمات : نور ، شرق ، خورشيد ، شفق ، تابيد مراعات النظير وجود دارد .
بیاموزیم« 4 » : مراعات نظير
آرايه ي مراعات نظير : مجموعه اي از كلمات كه با هم نوعي تناسب و ارتباط دارند . مثل :
ارغوان جام عقيقي به سمن خواهد داد چشم نرگس به شقايق نگران خواهد شد
هر چهار کلمه ی مشخص شده نام گل هستند .
پاسخ خودآزمايي درس نهم : دريا دلان صف شكن
1. به عقیده ی نویسنده ، تقدیر تاریخی زمین از کجا و به دست چه کسانی جاری می شود ؟
حاشيه ي اروند رود و به وسيله ي جوانان بسيجي
2. به نظر نویسنده ، حقیقت اشیا در جبهه ها چگونه تجلّی می یابد ؟
همه ي چيز هاي معمولي حقيقتي ديگر مي يابند . تو گويي اشيا گنجينه هايي از رازهاي شگفت خلقت هستند اما تو ، تا به حال در نمي يافته اي .
3. نمونه ای دیگر از خاطرات جبهه و جنگ را در کلاس بخوانید . كار دانش آموز
4 . دو نمونه از توصیف های نویسنده را درباره ی رزمندگان بیابید و بنویسید . ص69 بند اول درس/ ص 71 بند اول
5. چند فیلم سینمایی را نام ببرید که در آن ها صحنه هایی از هشت سال دفاع مقدّس به تصویر کشیده شده است .
ليلي با من است ، از كرخه تا راين ، افق ، مهاجر ، عقاب ها، پايگاه جهنمي
6. نویسنده در کدام جمله از مفهوم آیه ی « الا بذکر الله تطمئن القلوب . » استفاده کرده است ؟
در معركه ي قلوب مجاهدان خدا آرامشي كه حاصل ايمان است حكومت دارد.
پاسخ خودآزمايي درس نهم : پاسخ
1. شاعر در این شعر ، به چه سنّتی اشاره دارد ؟ با آب و آينه و قرآن مسافر را بدرقه كردن. ( مراسم بدرقه ي مسافر )
2. مقصود از « روشنی در دل من می بارد » چیست ؟ نهاد آن کدام است ؟
در دل من نور و اميد به وجود مي آيد . نهاد : روشني.
3. منظور شاعر از چراغ چیست ؟ تمام خصلت هاي پسنديده آزادي و ايمان و امنيت و اسقلال
4. معادل « از صمیم قلب » را در کدام مصراع شعر می یابید ؟ با تمام دل خود مي گويم.
5. « بند پوتین را محکم بستن » کنایه از چیست ؟آماده و مصمم شدن براي سفر
6. شعر سنّتی با شعر نو چه فرقی دارد ؟
در شعر سنتي طول قافيه ها برابرند و با توجه به قالب آن داراي قافيه هستند . وزن هاي مصراع ها نيز با هم برابرند. اما در شعر نو طول مصراع ها با هم برابر نيستند. قافيه را نيز شاعر هر كجا لازم بداند مي آورد . وزن مصراع ها نيز از نظر طول با هم برابر نيستند.
بیاموزیم « 5 » : شعر نو
شعر نو يا نيمايي : اشعاري كه وزن و گاه قافيه دارند و در آن ها طول مصراع ها با هم مساوي نيست .
نمونه ي شاعران شعر نو : سهراب سپهري و قيصر امين پور
پاسخ خودآزمايي درس دهم : هديه ي ناتمام
1. راوی در جایی از این داستان می گوید : « آن وقت بود که فهمیدم پدرم چه قدر بزرگوار است . » اوچگونه به بزرگواری پدر پی برد ؟
وقتي نيك هديه اش را ناقابل ديد، پدر ش با انديشه ي عاقلانه ماجرا را به گونه اي خاتمه دادكه هردو طرف خشنود شدند و نيك كه حقيقت سخن پدرش را دريافته بود به خصلت بزرگواري پدرش پي برد.
2. چرا وقتی پدر از راوی در باره ی هدیه اش پرسید ، رنگ « نیک » پرید ؟
چون احساس كرد كه هديه جو از سطل زمين شوي او بهتر است و ازاين رو دلهره و شرم داشت.
3. چرا راوی به دروغ گفت : « نصف سطل زمین شویی هدبه ی من است » ؟
زيرا دوست نداشت كه در مقابل هديه ي ارزشمند خود نيك بيشتر خجالت زده شود.
4. با خواندن این داستان ، کدام یک از دو کودک را فداکارتر می دانید ؟ جو
5. قطعه شعری در باره ی « مادر » در کلاس بخوانید .كار دانش آموز( شعر شهريار درباره ي مادر)
آهسته باز از بغل پله ها گذشت / در فكر آش و سبزي بيمار خويش بود / اما گرفته دور و برش هاله اي سياه ...
پاسخ خودآزمايي درس يازدهم : مسافر
1. در قطعه ی مسافر ، شاعر به کجا سفر می کند ؟
به سوي آخر دنيا ، جايي كه خداوند آن را سرحد دنياي حقيقت قرار داده و موجود زنده اي در آن نفس نمي كشد.
2. با توجه به قطعه ی « مسافر » راهگذر چه کسی است ؟ انديشه و خيال شاعر.
3. در قطعه ی « فردوسی » زایر نامدار کیست ؟ تيمور لنگ
4. با مقایسه آن چه تیمور از قبر فردوسی و چنگیز دیده است ، چه نتیجه ای می گیرید ؟
اين كه هر كس به سزاي اعمالش خواهد رسيد، شبيه به درس خير و شر
مزار شاعر : يكي نام نيكو بِِبُرد از جهان / گور ستمگر : يكي رسم بد ماند از او جاودان
5. دو بیت زیر از حافظ شیرازی با کدام قسمت های نیایش تاگور ارتباط دارد ؟
رضا به داده بده وز جبین گره بگشا / که بر من و تو اختیار نگشاده است
غلام همّت آنم که زیر چرخ کبود / زهر چه رنگ تعلّق پذیرد آزاد است
بيت اول با سطر آخر ص 89 ، و نيرويي به من بد ه تا...بيت دوم با دو سطر ما قبل آخر ص 89 ، قدرتي به من بخشا تا روح خود را...
6. در بخش قطرات سه گانه منظور از جملاتی که قطره سوم در معرفی خود می گوید ، چیست ؟
در نگاه اول فروتني و افتادگي را نشان مي دهد و در ادامه مي گويد من نشانه ي زندگي و بشارت رويش سر سبز زندگي بود م مدتي با نام دوستي و محبت در مورد عشق و صداقت در قلب جاي داشتم و امروز از قلب به ديده سفر كرده ام و اشك ناميده مي شوم.
7. قطعه ی « گوهر و اشک » سروده ی پروین اعتصامی را در کلاس بخوانید .
تكليف دانش آموزي با اين مَطلَع: آن شنيديد كه يك قطره اشك / صبحدم از چشم يتيمي چكيد ...
8. شعر « یکی قطره باران » سعدی را با درس « قطرات سه گانه » مقایسه کنید .
درون مايه هر دو فروتني و اظهار تواضع است . در شعر سعدي قطره باران خود را هيچ مي شمارد و فروتني پيشه مي كند و در كام صدفي جاي مي گيرد و تبديل به مرواريد مي شود . اما در اين شعر قطره ي سوم ديگر خوستايي نمي كند خود را همان گونه كه بود معرفي مي كند از اين رو ارزشمند مي شود رب النوع سپيده دم از ميان همه قطرات او را مي مكد و در كام مي كشد .
9. یک قطعه ی ادبی در کلاس بخوانید . تكليف دانش آموزي
بیاموزیم « 6 » : قطعه ي ادبي
قطعه ي ادبي : نوشته اي است كوتاه ، لبريز از تخيّل و احساس و عاطفه و در نتيجه ، بسيار زيبا .
قطعه ي ادبي « نثر شاعرانه » نيز ناميده مي شود زيرا عنصر خيال پردازي و بيش تر آرايه هاي شعري در آن ديده مي شود و مضمون شاعرانه دارد .
پاسخ خودآزمايي درس دوازدهم : از كعبه گشاده گردد اين در
1. مجنون در جوار کعبه از خدا چه خواست ؟
تداوم و افزوني عشقش نسبت به ليلي و همچنين عمر طولاني براي ليلي.
2. کدام بیت ، از خود گذشتگی مجنون را نشان می دهد ؟ بيت 21.
3. کدام وبژگی شعر غنایی در این درس دیده می شود ؟
در اين شعر زبان نرم و لطيف و موسيقي كلام محسوس است و سخن از احساسات عاشقانه و غم عشق است.
4. دو نمونه تشبیه در درس بیابید و اجزای آن را معلوم کنید .
(مجنون) از جاي چو مار حلقه برجست. مجنون: مشبه ، چو : ادات تشبيه ، مار حلقه : مشبه به ، برجست: وجه شبه / كامروز منم چو حلقه بر در : به ترتيب: مشبه ، مشبه به ، ادات تشبيه، وجه شبه
پاسخ خودآزمايي درس سيزدهم : در امواج سند
1. شاعر در دو بیت اول غروب خورشید را به تصویر کشیده است ، این غروب بیانگر چیست ؟
اين دو بيت غروب و نهان شدن خورشيد و … از مرگ و نيستي حكايت مي كند و در ضمن كلماتي مثل نيزه و نيزه دار و …از مرگ ونيستي حكايت مي كند.و بيانگر جنگ و خون ريزي است .
2. در بیت هشتم ، منظور از « آتش های ترک . خون تازیک » چیست ؟ فتنه ي و حمله ي مغولان و كشتار ايرانيان.
3. جلال الدین در سرخی شفق چه چیزهایی دید ؟ ويراني كشور ايران و نيز پايان عمر خويش
4. در این شعر عبارت « دریای خون » دو بار به کار رفته است . منظور از هر کدام چیست ؟
الف- بيت 10 - سرخي آسمان هنگام غروب خورشيد(شفق) / ب- بيت 14- ميدان نبرد.
5. در این سروده ، موج و رود به چه چیزهایی مانند شده اند ؟
موج : به سيماب ، كوه / رود : به سد روان ، اژدهاي زندگي خوار
6. شاعر رود سند را چگونه وصف می کند ؟ خروشان ، ژرف ، بي پهنا،كف آلود / دل شب مي دريد و پيش مي رفت
7. چرا جلال الدین تصمیم گرفت زن و فرزندان خود را در رودخانه بیفکند ؟
از ترس بدنامي و اين كه در صورت شكست به راحتي از رود خانه بگذرد و سواراني جمع آوري كند و به مقابله با مغلان بپردازد .
8. چنگیز کدام عمل جلال الدین را تحسین کرد ؟
الف ) مبارزه در راه وطن
ب ) شجاعت وي در عبور از رودخانه ي سند
ج ) زن و فرزندان خود را فدا كرد
9. این مصراع ها را توضیح دهید : بنای زندگی بر آب می دید ، چو موی خویشتن در تاب رفتند .
بناي زندگي…: زندگي را در حال ويراني و نابودي مي ديد/ چو موي…: زن ها مانند گيسوانشان آشفته و پريشان شدند و از غم و اندوه بي قرار شدند .
10 . پیام اصلی درس چیست ؟
اينكه قدر سرزمين و كشور خود را بدانيم چون آسان و راحت به دست ما نرسيده است و ايستادگي در برابر دشمنان.
11. یک نمونه از ایثارها و فداکاری ها را در هشت سال دفاع مقدس بیان کنید .
واقعه ي شهادت شهيد حسين فهميده و فتح خرمشهر و شكست حَصر آبادان.
12. چهار پاره با مثنوی چه تفاوتی دارد ؟ نمونه ای از هر کدام را در کلاس بخوانید .
مثنوي يك قالب سنتي است كه هر بيت آن قافيه اي جداگانه دارد اما چهارپاره قالبي است نو كه از چند دوبيتي به هم پيوسته تشكيل شده و هردوبيت مصراع هاي زوج با هم هم قافيه هستند.
بياموزيم « 7 » : چهارپاره
تعريف چهارپاره : شعري است كه از چند بند هم وزن تشكيل شده . / هر بند شامل چهار مصراع است . / معمولاً مطراع هاي زوج هر بند ، هم قافيه اند .
نام ديگر چهار پاره ، « دو بيتي هاي پيوسته » است .چهارپاره پس از مشروطه در ايران ابداع شد .محتوي چهارپاره ، غنايي و اجتماعي است . فريدون مشيري ، فريدون توللي ، رشيد ياسمي و ملك الشعراي بهار از شاعران معاصراند كه اشعاري در قالب چهارپاره سروده اند .
پاسخ خودآزمايي درس چهاردهم : هنر و سخن
1. در نخستین جمله ی درس قابوس نامه ، چه چیزی به « مغیلان » تشبیه شده است ؟
انسان هاي بي هنر كه از فضيلت و معرفت و شايستگي انجام كاري محروم هستند.
2. با مراجعه به کتاب لغت توضیح دهید کلمه ی « مغیلان » از چه اجزایی ترکیب شده و اعتقاد خرافی در باره ی آن چه بوده است ؟
ام + غيلان= مادر+ غولان - در قديم اعتقاد داشتند كه غول ها در زير اين بوته ها زندگي مي كنند. اين اعتقاد خرافي كه در گذشته كاروان هاي مسافري از راه بيابان ها و كوير ها مسافرت مي كردند و گاهي شب ها به علت طول سفر و خستگي راه مجبور بودند در بيابان بمانند و استراحت كنند . شب ها هنگامي كه باد به اين درخچه ها مي وزيد صداي ترسناكي شنيده مي شد و مسافران تصور مي كردند بچه هاي غولان زير دست و پاي مادر غولان رفته اند و سر و صدا و دعوا شده است و راهزنان از اين طريق سوء استفاده مي كردند و اموال مسافران را غارت مي كردند .
3. اصالت موروثی و اصالت اکتسابی دو گوهر ارزشمندتد . این دو در درس چگونه بیان شده اند ؟
اصالت اكتسابي( گوهر تن ) برتر دانسته شده است و اگر كسي هر دو را باهم داشته باشد البته بهتر است. «هنر برتر از گوهر
گوهر آمد پديد»
4. از نظر نویسنده ی قابوس نامه ، لازمه ی بزرگی چیست ؟ خرد و دانش
5. چه ضرب المثل هایی در مورد زبان و تاثیر آن می دانید ؟ به دو مورد اشاره کنید .
زبان سرخ سر سبز مي دهد در باد - زبان در دهان پاسبان سر است. با زبان خوش مار را از سوراخ بيرون مي كشد .
6. به نظر نویسنده تفاوت انسان با حیوان در چیست ؟ حواس ظاهري انسان ها با حواس ظاهري حيوانات متفاوت است.
7. این دو بیت فردوسی با کدام بخش درس ارتباط معنایی دارد :
گهر بی هنر ناپسند است و خوار / بدین ، داستان زد یکی هوشیار
که گرگل نبوید ، زرنگش مگوی / کز آتش نجوید کسی آب جوی
با بند آغازين درس.
8. بند ( پاراگراف ) آخر را به فارسی امروز باز نویسی کنید و پنج مورد از تفاوت های نثر تاریخی را با نثر فارسی نعیار کنید .
( خو كن: عادت كن) ، ( عادت كني: عادت داده باشي) ، ( زفان:زبان ) ، ( جهد كن:تلاش كن ) و سخن نه برجايگاه: ( سخن بي موقع و نسنجيده ) ، نا گفته بهتر ( نگفتنش بهتر است )
9. مقصود از گوهر تن در درس چیست ؟
شايستگي ها و امتيازاتي كه هر كسي شخصا براي خود كسب مي كند. ارزش وجودي ، خرد و دانش
پاسخ خودآزمايي درس چهاردهم : كدام قبله
1. پسر کدام عمل پدر را نشانه ی عوض شدن قبله ی او دانسته است ؟ تعظيم و سجده كردن در مقابل پادشاه
2. در این حکایت ، چه چیزی عامل تعظیم در برابر خوارزمشاه عنوان شده است ؟ طمع و شهوت پرستي
3. پیام این حکایت چیست ؟
انسان نبايد از نفس اماره ي خود پيروي كند زيرا هر لحظه او را به سويي مي كشاند.هوس باز نباشيم .
4. این آیه را معنی کنید و بگویید با کدام بیت ارتباط معنایی دارد : « افَرایتَ مَن اتّخذ الهَهُ هَواهُ ؟»
معني آيه « آيا آن كس را ديده اي كه هواي نفس خويش را معبود خود قرار داد؟ با بيت آخر.
خودآزمايي درس چهاردهم : متاع جوانيپاسخ
1. چه واژه هایی در این شعر استعاره از جوانی هستند ؟ مرغ زيبا- متاع- گنج
2. چرا پیر از جوان می خواهد که در باره ی دوره ی ناتوانی سؤال نکند ؟
زيرا معتقد است كه تا به پيري نرسي نمي تواني بفهمي كه پيري چيست؟
3. قالب این شعر چیست ؟ چرا ؟ قطعه ، زيرا فقط مصراع هاي دوم با هم هم قافيه است. بيت اول قافيه ندارد .
4. قطعه ی زیر را با درس مقایسه کنید :
در جوانی به خویش می گفتم / شیر شیر است ، گر چه پیر بُوَد
چون که پیری رسید ، دانستم / پیر پیر است گر چه شیر بُوَد
الف) در هردو شعر اين مطلب عنوان شده كه فقط در پيري مي توان فهميد كه پيري چيست.
ب ) بايد قدر جواني را دانست .
ج ) در هر دو قطعه زيان غفلت بيان شده است .
پاسخ خودآزمايي درس پانزدهم : فرهنگ برهنگي
1. منظور از « لباس می پوشد تا خود را بپوشد » چیست ؟
اين جمله نشان دهنده ي طرز فكر يك مسلمان است نسبت به لباس. لباس وسيله اي است براي حفظ بدن و مانند يك حريم است.
2. « لباس پوست دوم انسان نیست ، خانه ی اول اوست » یعنی چه ؟
لباس وسيله اي براي نمايش بيشتر بدن نيست بلكه وسيله اي است براي پوشاندن بدن و به دست آوردن آرامش
3. منظور از « لباس انسان پرچم کشور وجود است » چیست ؟
همچنان كه پرچم هر كشور نشان دهنده ي اعتقادات و فرهنگ آن كشور است لباس نيز نشان دهنده ي اعتقادات و فرهنگ فرد مي باشد.
4. نویسنده در نظر دارد با آوردن داستان خیاطان حقه باز چه چیزی را به اثبات رساند ؟
در اين داستان خياطان نماينده ي غرب و فرهنگ غربي مي باشد كه سعي در هرچه بيشتر عريان كردن انسان دارند.
5. جمله ی معروف « حجاب مصونیت است نه محدودیت » را با توجه به محتوای درس تبیین کنید .
حجاب مانعي براي حضور فعال زن در جامعه نمي باشد بلكه زن را از خطر هايي كه در جامعه او را تهديد مي كند در امان نگه مي دارد و عامل حضور جدي زن در جامعه مي باشد.
6. با مطالعه ی کتابی در خصوص انقلاب الجزایر ، نقش حجاب زنان را در شکست استعمار فرانسه توضیح دهید .
كار تحقيقي دانش آموزي…
پاسخ خودآزمايي درس شانزدهم : مسجد ، جلوه گاه هنر اسلامي
1. در صدر اسلام از مسجد چه استفاده هایی می شده است ؟
پيامبر در مسجد به كار هاي مسلمين رسيدگي مي كرد ، محلي براي اجتماع مردم بود ، محل جلسه هاي حديث و تلاوت قرآن و تجويد و همچنين محل اعتكاف نيز بود.
2. تنوع در شیوه ی معماری مساجد در کشورهای اسلامی ناشی از چیست ؟
تنوع و اختلاف نژاد اقوامي كه سرز مين آنها به وسيله اسلا م فتح مي شد.
3. چرا نویسنده مسجد را جلوه گاه هنر اسلامی می داند ؟
زيرا در بناي بسياري از مساجد هنر هاي مختلف اسلامي به هم در آميخته است.
4. یک مورخ چگونه می تواند با مطالعه ی در مساجد به تمدن اقوام مسلمان پی برد ؟
از آنجا كه مظاهر گوناگون هنر اسلامي در طي قرون دراز در بناي مساجد مجال بروز يافته است.مورخ مي تواند با مطالعه مساجد به تمدن اقوام مسلمان پي برد.
5. پیشنهاد نویسنده در پایان درس چیست ؟ همكاري اقوام مختلف اسلامي براي ترميم و تعمير مساجد.
6. به نظر شما آبادی مساجد در چیست ؟ در معماري زيبا و زياد بودن افراد نمازگزار و ديگر استفاده هاي فرهنگي
7. بر سر در شورای ملی سابق نوشته است : « عدل مظفّر » به کمک دبیر خود سال این مادّه تاریخ را تعیین کنید .
ع= 70 ، د- 4 ، ل= 30 ، م= 40 ، ظ= 900 ، ف= 80 ، ر = 200 / سال :1324 / سال روز فرمان مشروطيت به دستور مظفرالدين شاه قاجار1324
پاسخ خودآزمايي درس هفدهم: كلاس نقاشي
1. چند اصطلاح نقاشی را که نویسنده در متن آورده است ، بیابید.
نقش بندي- گرته ريختن- نقطه چيني- بيرنگ – رونگاري
2. در کدام قسمت از این متن ، می توان نشانه های شاعری نویسنده را یافت ؟
معلم مرغان را گويا مي كشيد ، گوزن را رعنا رقم مي زد ، خرگوش را چابك مي بست .
3. یکی از ویژگی های بارز این نوشته را بیان کنید كوتاهي جملات و صداقت و صميميت.
4. با راهنمایی معلم خود تحقیق کنید چرا در نگارگری اسلیمی از نقش آدمی استفاده نمی شود ؟
چون اين نقش از طبيعت مايه مي گيرد بنا بر اعتقادات مسلمانان كشيدن نقش انسان در مساجد روا نيست.و اساسا صورت سازي در اسلام رسم نبود و مكروه بود .محور طرح اسليمي از خطوط منحني مارپيچي به رنگ هاي گوناگون شبيه ساقه هاي مارپيچي و با شاخه هاي كوتاه و برگ و گل پديد مي آيد نوعي طرح اسليمي ديگر نيز هست كه خزيدن مار را نشان میدهد.
5. دو کنایه در درس پیدا کنید . راه دست خودش هم نبود / دستي نازك داشت.
6. از نظر نویسنده ، کلاس درس نقاشی در مقایسه با سایر درس ها چه ویژگی هایی دارد ؟
خشك نبود ، ساده و روان بود . معلم ارتباط نزديكي با دانش آموزان داشت.
7. کشیدن چه قسمتی از اسب برای معلم مشکل بود او برای حل مشکل خود ، چه چهره ای اندیشید ؟
كِلّه ي پاي اسب ، معلم علفزاري نقاشي كرد و اسب را تا ساق در علف نشاند.
پاسخ خودآزمايي درس هجدهم : مشروطه ي خالي
1. چرا نویسنده در این طنز سیاسی ، مشاجره ی مادر و پدر خود را مطرح کرده است ؟
نويسنده ابتدا مي خواهد توجه نويسنده را جلب كند تا در ادامه بتواند مقصود خود را بهتر برساند و چهره واقعي وكلاي نالايق را به خوبي نشان دهد.
2. به دو مورد از باورهای عوام که در متن آمده است ، اشاره کنید .
ستاره مان از اول مطابق نيامد - پيوند و عقد دختر عمو پسر عمو
3. با توجه به متن تصوّر می کنید مادر نویسنده با سواد بوده است یا بی سواد ؟ چرا ؟
بي سواد زيرا بدون اينكه بداند ، سند ازدواج را امضا كرده است.
4. نویسنده دلش به حال مادرش می سوزد ؛ چه دلیلی برای احساس هم دردی خود می آورد ؟
چون خود او هم دختر عمويش نامزدش است.
5. با راهنمایی دبیر خویش ، علت رفتن نویسنده را به سفارت و شاه عبدالعظیم در تاریخ مشروطیت بیابید .
براي حمايت از مشروطه - ناصر الدين شاه كه مردي عليل بود ادره ي كشور را به عين الدوله صدر اعظم خود سپرد . وي مردي مستبد بود . خشونت هاي او سبب شد كه مردم عليه استبداد قيام كنند . مردم تبريز و تهران و ديگر شهر ها ايران عزل وي و تاسيس عدالت خانه را پيشنهاد كردند . مردم به رهبران ديني متوسل شدند رهبري مردم تهران را آيت الله طباطبايي و بهبهاني بر عهده داشتند مقاومت عين الدوله سبب شد مردم و علما به عنوان اعتراض شهر را ترك كنند و در حرم عبد العظيم تحصن كنند و خواستار اجراي خواست هاي مردم شوند . عده اي از بازاريان و آزادي خواهان هم در سفارت انگليس متحصن شدند .
6. چرا نویسنده اصرار می ورزد که مردم وکیل ( نماینده ) تعیین نکنند ؟
زيرا معتقد است كه وكلاي منتخب مردم به مجلس نخواهند رفت و مردم نمي توانند افراد لايق را انتخاب كنند.
7. دو نمونه از کاربردهای عامیانه و مردمی را در نثر درس بیابید.
الهي كه هميشه نان سواره باشد و او پياده. - . سر حرف كسي افتادن- يك دفعه سي و سه بندم به تكان افتاد .
8. یک نمونه طنز امروزی را در کلاس بخوانید تكليف دانش آموزي.
پاسخ خودآزمايي درس هجدهم: ناله ي مرغ اسير
1. منظور از « مرغ اسیر » در بیت اول چیست ؟ خود شاعر
2. در کدام بیت ، بیگانه ستیزی شاعر دیده می شود ؟ بيت چهارم
3. یکی از موضوعات اساسی در شعر مشروطه ، وطن دوستی است که در شکل افراطی به آن « وطن پرستی » یا « ناسیونالیسم افراطی » می گویند . در کدام بیت این موضوع دیده می شود ؟ بيت پنجم
4. در بیت آخر ، به یکی از ماجراهای زندگی حضرت سلیمان اشاره شده است . آن ماجرا را بیان کنید و بگویید منظور از
« اهرمن » در این بیت کیست ؟
حضرت سليمان كوچك ترين فرزند داود نبي كه بعد از پدر به پيامبري رسيد . او انگشتري داشت كه اسم اعظم بر آن حَك شده بود . يك روز سليمان انگشترش را به همسرش جَراد داد تا به دستشويي برود و به اسم اعظم بي حرمتي نشود . ديوي به نام « صخره » خود را به شكل سليمان در آورد و انگشترش را از همسرش گرفت و بر تخت نشست . همه فكر كردند كه سليمان است . چون سليمان بيرون آمد و بر ماجرا آگاهي يافت نا اميد شد و سر به بيابان زد . پس از چند روز ، اطرافيان بر ديو بد گمان شدند ، زيرا كارهاي او به سليمان شبيه نبود . ديو رسوا شد و دوباره سليمان بر تخت نشست . اهرمن : محمد علي شاه
5. برای هریک از کلمات « همّت و مسلک » دو کلمه ی هم خانواده پیدا کنید .
همت : هِمَم ، اهتمام / مسلك : سالك ، سلوك
پاسخ خودآزمايي درس نوزدهم : حاكم و فراشان
1. جمله ی « آن طرفش را فراشان می دانند و چوب دست های آنان » یعنی چه ؟
ماموران با چوب دست هايشان آن گونه كه مي خواهند تو را كتك مي زنند و تنبيه مي كنند . .
2. نویسنده با آوردن نام های « پیشخدمت ، میرآخور ، تفنگدارباشی ، آبدارچی و قهوه چی » در پی هم چه اوضاعی را می خواهد نشان دهد ؟ اوضاع نا بسامان اجتماعي و سر گرم شدن به اموربي اهميت.
3. اصطلاح « به روی بزرگوارخود نیاورده » کنایه از چیست ؟معادل امروزی آنرا بنویسید .
اعتنا نكرد .توجه نكرد- امروزه : به روي خودش نياورد .
4. پسوند « باشی » در ترکی به معنی رئیس و سرپرست است ؛ مثل فراش باشی . سه شغل دیگر ، که با این پسوند ساخته باشد ، نام ببرید. حكيم باشي- آشپز باشي – تفنگدار باشي
5. دو جمله از درس بیابید که در آن ها به جای ضمیر « او » از « آن » استفاده شده باشد .
الف- در پشت سر آن ده بيست نفر با تيپ مي آيند
ب- آن هم ابدا به روي بزرگوار ج) در پيشاپش آنان ...
پاسخ خودآزمايي درس نوزدهم : مرغ گرفتار
1. دو بیت زیر با کدام ابیات درس ارتباط معانی دارد ؟
به چشم خویش دیدم در گذرگاه / که زد بر جان موری مرغکی راه
هنوز از صید ، منقارش نپرداخت / که مرغ دیگر آمد کار او ساخت ( پاسخ : بیت هفتم )
2. یک نمونه مراعات نظیر در شعر بیابید . بيت ششم بين كلمات: بيستون ، شيرين ، فرهاد
3. منظور از « گنج خدا داد » در بیت پایانی چیست ؟ آزادي كه موهبتي الهي است .
4. خسرو پرویز برای از میان برداشتن رقیب خود ، فرهاد ، به دروغ مرگ شیرین را به او خبر داد و باعث مرگ فرهاد شد . شاعر از این نکته در شعر خود چه استفاده ای برده است ؟ با خبر هاي نادرست خود مانع مبارزان براي ادامه ي راه نشويد.
5. در غزل اجتماعی به چه مسائلی پرداخته می شود ؟ مسائل سياسي و اجتماعي.
بياموزيم « 8 » : غزل اجتماعي
قالب غزل براي بيان عواطف و احساسات انساني به كار رفته است . در عصر مشروطه با توجه به دگرگوني ها و تحولات سياسي و اجتماعي محتواي غزل نيز تغيير كرد و شاعران آزادي خواه به جاي سخن گفتن از عشق و تعزلات سنتي به بيان مسائل اجتماعي پرداختند . به غزل هايي كه محتواي آن ها بيش تر مسائل سياسي و اجتماعي نظير آزادي ، وطن و بيزاري از ظلم است « غزل اجتماعي » گفته مي شود . ملك الشعراي بهار ، عارف قزويني ، ميرزاده عشقي و فرخي يزدي از شاعراني هستند كه غزل هاي اجتماعي بسياري سروده اند .
پاسخ خوآزمايي درس بيستم : سفر به بصره
1. معادل امروزی عبارات زیر را بنویسید : بخواستم رفت ، بر نشین ، در رویم . مي خواستم بروم ، سوار شو ، داخل شويم.
2. چرا ناصرخسرو دعوت وزیر را نپذیرفت ؟ زيرا انديشيد كه اگر وزير او را با سر و وضع نا مناسب ببيند خجالت خواهد كشيد او را فردي بدبخت و معمولي خواهد دانست .
3. بیت مشهور فردوسی : « چنین است رسم سرای درشت / گهی پشت زین و گهی زین به پشت » با کدام قسمت متن ارتباط معنایی دارد ؟ با بند پاياني درس.
4. ناصرخسرو از حوادثی که برایش پیش آمده است ، چه استفاده ای می کند ؟
اين نتيجه را مي گيرد كه انسان در برابر حوادث نااميد نبايد شد زيرا هر سر بالايي يك سراشيبي دارد .
5.حرف « ک » در خُرجینک به چه معنی است ؟ دو نمونه ی دیگر از این کاربرد را در درس بیابید .
به معني « كوچك » است و در اصطلاح دستور زبان ، علامت تصغير ( كوچكي ) ناميده مي شود .درمك / دمك
پاسخ خودآزمايي درس بيستم : پرستو در قاف
1. چرا نویسنده نام سفر نامه ی خود را « پرستو در قاف » گذاشته است ؟
نويسنده قصد داشته اظهار تواضع و فروتني كند زيرا خود را مثل پرستوي ضعيفي مي بيند و خانه ي خدا را چون كوه قاف و اشاره اي نيز به منطق الطير عطار نيشابوري دارد.
2. چرا نویسنده معتقد است که در مدینه می توان عطر بال فرشتگان را حس کرد ؟
زيرا مدينه شهري است كه روزگاري پيامبر در آن زندگي مي كردند و فرشتگان وحي بر وي نازل مي شدند.
3. دو نمونه ی « جان بخشی به اشیا » ( تشخیص ) رادر متن پیدا کنید .
كم كم شهري سپيد پوش به استقبالمان مي آمد - چه قدر دلم مي خواهد مدينه را بغل كنم.
4. مقصود نویسنده از جملات « بوی مدینه می آید ؛ این را از نم نم باران فهمیدم » چیست ؟
يعني به علت ريزش باران بر خانه ها ي گلي بوي شهر مدينه به مشام مي رسد.و شايد مي خواهد به علت نزديكي به شهر دل هاي حجاج منقلب شده و اشك مي ريزند .
5. مقصود نویسنده از جمله ی « و تقدیر چنین شد که اینک نیز آفتاب ، سنگ مزارش باشد » چیست ؟
دست سرنوشت الهي چنين خواست كه سنگ قبر نداشته باشد و آفتاب سورزان مدينه سنگ مزار اوست .
6. جمله ی « می خواهم بحر را در کوزه ای بریزم » یعنی چه ؟ این جمله یادآور کدام بیت مولوی است ؟
يعني مي خواهم آن همه عظمت را در چند سطر خلاصه كنم و اين كار ناشدني است.
گر بريزي بحر را در كوزه اي / چند گنجد؟ قسمت يك روزه اي
پاسخ خودآزمايي درس بيست و يكم : زندگي من
1. هلن کلر پس از بیماری به وسیله ی کدام یک از حواس پنج گانه ی خود با جهان خارج ارتباط داشت ؟ لامسه
2. منظور کلر از این جمله ها « در این راه بارها به عقب می لغزیدم ، کمی جلو می رفتم سپس امیدوار می شدم » چیست ؟
منظور هلن کلر این است که دشواری ها و رنج های زیاد تحصیلات دانشگاهی بارها مرا خسته و افسرده می کرد امّا با سختی و کوشش همه ی موانع را از سر راه بر می داشتم و پیشرفت می کردم .
3. نویسنده چه چیزهایی را برای خود نور خورشیدو بهشت دانسته است ؟ كتاب / ادبيات
4. دو تن از چهره های روشن دل را که به پشتوانه ی همت و اراده ی خویش آثاری ارزشمند از خود به جا نهاده اند ، نام ببرید . دكتر خزائلي، رودكي ، طه حسين ، لويي بريل( مخترع الفباي نابينايان.)
5. شرح حال یک « جانباز » را بنویسید و در کلاس بخوانید .به عهده دانش آموز .
پاسخ خودآزمايي درس بيست و دوم : پير مرد ، چشم ما بود
1. نویسنده نخستین بار کدام شعر نیما را از زبان شاعر شنیده است ؟ اصل شعر را از دیوان نیما بیابید .ودرکلاس بخوانید.
آي آدم
2. نویسنده در کجا همسایه ی نیما شده بود ؟ شميران
3. چرا همسر و فرزتد نیما از او گله داشتند ؟ زيرا به عنوان پدر در بند خانواده نبود و فقط اهل شعر بود.
4. آیا نیما به زندگی شهری عادت کرده بود ؟ خير . زيرا هنوز هوس رفتن به كوه را در سر داشت.
5. نیما و همسرش از چه وضعی به تنگ آمده بودند ؟ رفت و آمد زياد شاعران جوانان در شرايط تنگ دستي.
6. به نظر جلال ، فریاد نیما را در کجا می توان شنید ؟ در اشعارش
7. منظور از جمله ی « هم چون مروارید در دل صدف کج و کو
مطالب مشابه :
چاووشی سنتی فراموش شده به مناسبت بازگشت حجاج بيت الله
چاووشی سنتی فراموش شده به مناسبت بازگشت حجاج متن، خسته کننده به و به او خوش آمد
زندگينامه امام حسين (ع)
با سلام و خوش آمد گویی به جابربن حجاج تمامی حقوق متن ها، تصاویر سایت مربوط به
مقبره جرجیس پیغمبر در نزدیکی روستای چاه ستاره
و از روستای حجاج تا کوه با جذابیت خاصی گویی دستانش را باز کرده و به زائرین خوش آمد می
اولین کسی که به سوی امام تیر انداخت
استقبال حجاج از حسین السلام متن امان نامه مختار به نحوی خوش امد گویی هدف از
حجت السلام مرادی:اگر کاندیدی در تبلیغات اسلام را رعایت نکند چگونه فردا اسلام را رعایت می کند؟
به گزارش حزب الله اکبرآباد حجت الاسلام رمضانی ضمن خوش آمد گویی کشتار حجاج و فتنه
پاسخ خودآزمایی ادبیات فارسی سال اول دبیرستان
با توجه به متن تصوّر نزديكي به شهر دل هاي حجاج ضمن عرض خوش آمد گویی به شما
ولادت امام موسی کاظم علیه السلام
اماکن قافله های حجاج اهل بیت را به سوی خود جلب می نوزاد به دنیا آمد دستانش را بر
ای سرزمین کربلا ای کوی جانانم (اشعار مخصوص شب دوم محرم)
آسوده گشتم خوش به مقصودم رسیدم گویی مجسم شد به چشمم داغ اکبر آه ، عبدالّه و قاسم خوش آمد.
اس ام اس های جدید و بسیار زیبای پاییزی
آن برگ رزان بین که بر آن شاخ رزانست / گویی به مثل آمد خزان آمد خوش عمل بازآ سوی
داستان های ریشه های تاریخی ضرب المثل های فارسی3
از رقیب خوش بخت خود می به خشم آمد و به فرمان حجاج زر به اسپهبد
برچسب :
متن خوش آمد گویی به حجاج