گندمان باستانی پهنایی به پهنای تاریخ

بنام اوکه سزاوار سناست.

گندمــان شهر من است خطــه عشق و رنج

کوچه هایش خشتــی خشت آن هم از گنج

مردمــانش عاشـــــق عشق درس روز است

هرکه عاشق گشته درجهان پیروزاست

علی محمد آزادگان گندمانی

گندمان نام شهریست در دامان پرمهر زاگرس بختیاری و از محال اربعه و چهارگانه استان چهارمحال و بختیاری می باشدومصداق آن در این شعر هویدا و مبرهن است که:

خواهی اردانی محال اربعه باشد کجا هست آن لار و کیار و میزدج با گندمان

پیشینیه تاریخی این شهر به قدمت تاریخ سرزمین ایران است طبق گمانه زنی هایی که درسال 1372شمسی در دامنه تپه باستانی بهرام گور گندمان از سوی میراث فرهنگی استان چهارمحال و بختیاری انجام گرفت مجسمه های سفالی در اشکال حیوانات اهلی پیدا شد که براساس لایه های ابسیدین روی آنها قدمتی با حدود 5هزار سال ق م را نشان دادو نوع زندگی و معیشت مردمان این خطه را کشاورزی و دامداری با توجه به آب فراوان و خاک حاصل خیز و مرتعهای پهناور نشان داد.در کتب اخبارالبلدان و تاریخ دفینه های ایران و تاریخ قاجاریه و سفرنامه ناصرخسرو قبادیانی وتاریخ گزیده از حمدالله مستوفی راجع به این سرزمین متمدن و بافرهنگ و تاریخی صحبت به میان آمده است.در زمان اشکانیان و ساسانیان حاکمی به این منطقه فرستاده شدکه این شهر را به عنوان ضرابخانه کشوری نمایان کرد و حتی سکه های پیداشده از زمان شاپوراول دلیل این امر است و آثار قلعه های متعدد در بخش گندمان هم این موضوعات را ثابت کرده است.تمدن الیمایی نیز جزءتمدنهای گندمان بوده است و نمونه مقبره ها و گورهای این قوم هویداست.(بردگوری).زمانیکه آفامحمدخان قاجار بعداز مرگ کریمخان زند شیراز را به سمت استرآباد(گرگان) ترک کردتاایل قاجار را با خود به قصد جنگ با آخرین فرمانروای زند لطفعلی خان در شیراز همراه و همگام سازد ،هنگام برگشت به سمت شیراز با اردو و سپاه در چمنزارهای گندمان اتراق کرد و درتاریخ قاجاریه بنام چمن گندمان نام برده شده است.هنگامی که شاه عباس اول به قصد جنگ با پرتغالیها عازم جنوب ایران شد از این منطقه آبادنام برده است(تاریخ زندگانی شاه عباس اول اثر نصراله فلسفی)حتی سینه به سینه این نقل از زمان شاه عباس شده است که سپاه شاه عباس در کنار امامزاده مادر و دختر گندمان در لب چشمه های مادر و دختر اتراق کرده بودند که چون شب شدصدای قورباغه نگذاشتند سپاه شاه بخوابندجوانی گندمانی از تیر و طایفه عشیرقلی که اصالتا گندمانی هستند(رسولی/مختاری/صمدی/طاهری امروزی)از کنار چشمه ها رد می شده است شاه از وی می خواهد که راهکار دهد یا جایی دیگر برایشان پیداکند وی می گوید چندگوسفند ذبح کنید بعداز ذبح روده های گوسفندان را پر از بادکرده و دو سر آن را گره زده و در جاهای مختلف چشمه ها رها میسازد(روده هاشبیه مار شده بودند) بعد از چندلحظه صداها قطع میشود و شاه به سپاس این کار مقادیر زیادی اشرفی به وی هدیه می کند.یکی از مکانهایی که در ایران ارامنه نشین بوده است بخش گندمان می باشد مزارهای این قوم در جای جای این بخش به چشم می خورد در کتاب زندگانی شاه عباس اول این موضوع آورده شده که زمانی که شاه عباس برای جنگ با عثمانیها عازم جنگ شداز ارامنه جلفا و ایروان و نخجوان خواست که خانه های خود را ترک کرده و چشمه های آب را کور کرده تا دست عثمانیها به آب و غذا نرسدارامنه جلفا با وی همکاری نموده اما ارامنه ایروان و نخجوان از این کار سرباز زدندشاه عباس ارامنه جلفا را به پاس خدمتشان به اصفهان کوچاند و منطقه ای را به اسم جلفانامیدوبرای آنان در نظر گرفت و آنان را در مناصب و پستهای مهم گمارد و از دادن مالیات معاف نمود ولی ارامنه ایروان و نخجوان رابه جاهای دوردست ایران به جرم عدم همکاری کوچاندامروز که در سال 1391شمسی هستیم تا آن زمان نزدیک به 400سال می گذرد و ارامنه بخش گندمان جزء ارامنه ایروان و نخجوان بوده اند و هم اکنون هم بعضی مواقع به دیدن مزارهایشان می آیند.به هرحال تاریخ این خطه به قدری وسیع و کهن است که در قالب این چندصفحه نمی گنجد امیدآن داریم که مسئولین میراث فرهنگی و حج و اوقاف و استانداری و سایر ادارات کل و ادارات تابعه آنها نسبت به این شهر توجه خاص داشته باشند و نسبت به ایجاد حریم و بازسازی تپه و قلعه باستانی بهرام گور و گسترش فضای امامزادگان عسگر و علی (قدمت ایلخانی) و مرمت بنای تاریخی مادر و دختر و ایجاد موزه مردمشناسی و سایرامور عنداللزوم که نه تنها تاریخ گندمان است بلکه تاریخ ایران سربلند است توجه خاص داشته باشند.

گندمان باستانی پهنایی به پهنای تاریخ

مطالب مشابه :

گندمان (مختصر تاریخچه)

اعجاز قرآن****تخته چوب پیداشده از کشتی نوح که نام اهل بیت روی آن حک شده!!!

گندمان باستانی پهنایی به پهنای تاریخ

تمدن عیلام

ثنویت در دین زرتشتی آری یا نه ؟