چگونه غلظت خون را درمان کنیم؟

گلبول‌های قرمز چیست؟

سلول‌های قرمز خون که اریتروسیت یا گلبول‌های قرمز هم نامیده می‌شوند، اکثریت سلول‌های خونی را تشکیل می‌دهند. گلبول‌های قرمز وظیفه حمل اکسیژن را برعهده دارند. هر گلبول قرمز به شکل یک نعلبکی است تا سطح آن جهت تبادل اکسیژن تا حد امکان افزایش یابد.

از لحاظ شیمیایی هرگلبول قرمز مقدار زیادی از یک ماده تحت عنوان هموگلوبین دارد که در واقع یک پروتئین حاوی آهن است و وظیفه انتقال اکسیژن را برعهده دارد. با عبور گلبول‌های قرمز از ریه‌ها یعنی محلی که غنی از اکسیژن می‌باشد، هموگلوبین سریعاً با اکسیژن ترکیب می‌شود. زمانیکه گلبول‌های قرمز به بافت‌ها (یعنی محلی که غلظت اکسیژن نسبتاً پایین می‌باشد) می‌رسند، اکسیژن خود را از دست می‌دهند.

در بافت‌ها گلبول‌های قرمز دی‌اکسیدکربن را که یک فرآورده زاید ناشی از فعالیت سلول‌ها می‌باشد، برداشت می‌کنند و آنرا جهت دفع به ریه‌ها منتقل می‌کنند. در ریه‌ها دی‌اکسیدکربن از گلبول‌های قرمز آزاد شده و با بازدم از بدن خارج می‌شود. گلبول‌های قرمز در مغز استخوان با سرعتی در حدود 8 میلیون گلبول در ثانیه (یا میلیاردها سلول در طی یک روز) تولید می‌شوند. عمر گلبول‌های قرمز در حدود 3 تا 4 ماه است.

منبع : http://php.rhc.ac.ir/

چگونه غلظت خون را درمان کنیم؟

افزایش تعداد گلبول‌های قرمز خون را، غلظت خون می گویند. اگر میزان هموگلوبین خون در آقایان بیشتر از 18 و در خانم ها بیشتر از 16 گرم در دسی لیتر باشد، غلظت خون گفته می‌شود.

پزشکان اصطلاح پلی سیتمی (polycythaemia) و اریتروسیتوز (erythrocytosis) را برای نشان دادن افزایش تعداد گلبول های قرمز خون به کار می برند.

بیشتر سلول های خون را گلبول های قرمز تشکیل می دهند. آن ها اکسیژن را به تمامی بدن می رسانند. لذا حجم اصلی آنها را هموگلوبین ( پروتئین حمل کننده اکسیژن) تشکیل می دهد.

تعداد گلبول های قرمز خون بر اساس سن و جنس افراد متفاوت است. آقایان گلبول های قرمز بیشتری از خانم ها دارند و نوزادان تازه متولد شده اغلب گلبول قرمز بیشتری از بزرگسالان دارند.

افزایش تعداد گلبول های قرمز خون و در نتیجه ایجاد غلظت خون باعث می شود جریان خون به سمت اندام های بدن کاهش یابد و گاهی نیز لخته های خون تشکیل می شوند.

بسیاری از افراد هنگام خون دادن، خون روشن را دلیل بر رقت آن و خون تیره را دلیل بر غلظت آن می دانند، در حالی که این تصور اشتباه است، زیرا نمی توان غلظت خون را از طریق چشم غیر مسلح تشخیص داد.

هیچ گاه تیره بودن خون دلیل بر غلظت آن نیست، چون خونی که از فرد گرفته می شود از ورید است و خون وریدی به دلیل کمبود اکسیژن اغلب تیره است.

با انجام آزمایش خون (CBC) و سنجش میزان هموگلوبین، پزشک می تواند به عارضه غلظت خون پی ببرد. هرگاه میزان هموگلوبین خون (درصد گلبول قرمز خون) از حد معمول بالاتر برود، غلظت خون رخ می دهد.

سن شیوع این عارضه بالای چهل سال بوده و در آقایان شایع‌تر است.

چه عواملی باعث غلظت خون می شوند؟

بخشی از علت ابتلا به مشکل غلظت خون، زمینه های ارثی و مادرزادی است (5 تا 10 درصد موارد). ولی بیشترین علت ابتلا به غلظت خون ، وجود بیماری های ریوی و قلبی است که باعث کاهش اکسیژن در بدن می شوند.

زمانی که اکسیژن کافی به بدن نرسد، برای جبران این کمبود، گلبول قرمز بیشتری در بدن ساخته می شود و این امر باعث افزایش غلظت خون در رگ ها می شود.

با کمبود اکسیژن در بدن، هورمونی به نام اریتروپویتین از کلیه ترشح می شود که این هورمون، مغز استخوان را برای ساخت بیشتر گلبول قرمز تحریک می کند تا بتواند کمبود اکسیژن رسانی به بافت های بدن را با افزایش گلبول قرمز جبران کند.

اغلب افراد ساکن در مکان هایی نظیر کوهستان و ارتفاعات و یا مکان های دچار آلودگی هوا، به دلیل کمبود اکسیژن ، دچار بیماری غلظت خون می شوند.

استرس و تنش های عصبی هم عامل بروز غلظت خون هستند. استرس و فشارهای روانی سبب افزایش ترشح آدرنالین و در نتیجه بروز انقباضات عروقی می‌شوند، بدین ترتیب پلاسمای خون به خارج عروق نشت کرده و نسبت آن به گلبول قرمز کاهش می‌یابد.

تعریق و اسهال‌های شدید از علل بروز غلظت خون موقتی هستند.

یکی دیگر از علل مهم غلظت خون، کشیدن سیگار است. با مصرف سیگار، اکسیژن رسانی به خون کم شده و غلظت خون ثانویه ایجاد می شود.

در برخی افراد به طور ارثی، هموگلوبین خون شان به راحتی اکسیژن را به بافت ها تحویل نمی دهد که در واقع به آن هموگلوبین غیرطبیعی گفته می شود که جزء علل نادر غلظت خون محسوب می شود.

بیماری مغز استخوان، تومورهای بدخیم کلیوی و کبدی در بزرگسالان، تومورهای مخچه ای در کودکان، فیبروم های رحمی در زنان، کیست های متعدد کلیه، سنگ کلیه و انسداد مجاری ادراری نیز می توانند غلظت خون را سبب شوند.

علائم آن چیست؟

سرخ شدن صورت

تیرگی رنگ لب به ویژه هنگام انجام فعالیت های ورزشی

اختلالات تنفسی مثل تنگی نفس

اختلالات هوشیاری،‌ منگی و ‌خواب آلودگی

اختلالات بینایی مثل تاری دید

ضعف و بی حالی

سردردهای غیرطبیعی

خارش بدن به ویژه بعد از دوش گرفتن با آب گرم

برجستگی وریدهای چشم

عوارض آن کدام اند؟

غلظت خون در بدن باعث کند شدن حرکت خون در قلب و رگ ها می شود که با گرفتگی اندام هایی نظیر دست و پا، موجب سکته مغزی یا قلبی خواهد شد.

افزایش غلظت خون در افراد مبتلا به بیماری های ریوی، باعث آمبولی (انسداد جریان خون) ریه می شود.

زخم معده ، دردهای استخوانی و در مراحل بعد نقرس و سنگ کلیوی می تواند بروز کند.

فشار خون بالا

خونریزی بینی

بزرگی کبد و طحال

درمان آن چگونه است؟

درمان عامل زمینه ای در صورت وجود گرفتن خون از بیمار درمان های دارویی جهت کاهش تولید گلبول های قرمز خون پرهیز از سیگار و هوای آلوده مصرف مایعات زیاد (مصرف حداقل روزی هشت لیوان مایعات)

تغذیه مناسب برای کاهش غلظت خون چیست؟

پزشکان معتقدند با نوشیدن آب کافی، غلظت خون در حد متعادل باقی می ماند و مشکلاتی مانند لخته شدن خون که عاملی در بروز سکته قلبی است، بروز نمی کند، زیرا کم آبی باعث افزایش غلظت خون شده و گردش خون را دچار اشکال می کند.

آلبالو و آب لیموی ترش برای رفع غلظت خون مفید است. مصرف موز نیز برای صاف کردن خون مفید است.

به‌ طور کلی میوه‌ها و سبزی‌ها، به‌ علت دارا بودن ویتامین C و فیبرهای محلول و نامحلول، باعث کاهش غلظت خون، کاهش میزان فیبرینوژن (پروتئینی که تبدیل به لخته خون می شود) و کاهش فشار خون می شوند. به همین علت افرادی که گیاه خوارند ، نه تنها احتمال ابتلا به سرطان روده‌ی بزرگ را از خود دور کرده‌اند، بلکه دارای خون رقیق‌تر و فشارخون و فیبرونوژن پایین‌تری نسبت به افراد هم‌ سن و سال خود هستند.

برای کاهش لخته شدن خون از روغن جامد ، روغن نارگیل ، چربی‌های حیوانی، گوشت قرمز ، دل، قلوه، مغز ، پیه ‌گاو و گوسفند به مقدار خیلی کم مصرف کنید و به جای آن از لبنیات کم چرب، ماهی، سبزی و میوه ی فروان استفاده کنید.

منبع:chamranhospital.ir

علل افزایش گلبول‌های قرمز خون

گلبول های قرمز خون که اریتروسیت نیز نامیده می شوند، توسط مغز استخوان تولید شده و وارد جریان خون می گردند. لذا افزایش تعداد گلبول های قرمز خون را اریتروسیتوز نیز می گویند. گلبول های قرمز خون، اکسیژن را از ریه ها می گیرند و به تمام بافت های بدن می رسانند.

افزایش تعداد گلبول های قرمز خون به بیش از 72/5 میلیون گلبول قرمز در هر میکرولیتر خون در مردان و بیش از 03/5 میلیون در هر میکرولیتر خون در زنان را اریتروسیتوز می گویند.

در کودکان، حداکثر تعداد طبیعی گلبول های قرمز خون بستگی به سن و جنس آن ها دارد.

علل:

افزایش تعداد گلبول های قرمز خون به طور کلی در شرایط زیر اتفاق می افتد:

1- برای جبران کمبود اکسیژن بدن در اثر عملکرد ضعیف قلب یا ریه ها، تولید گلبول های قرمز زیاد می شود.

2- برای جبران کمبود اکسیژن بدن در ارتفاعات بالا (مناطق مرتفع)، تولید گلبول های قرمز افزایش می یابد.

3- کلیه ها مقادیر زیادی از یک نوع پروتئین خاص به نام اریتروپویتین را آزاد می کنند که تولید گلبول های قرمز را افزایش می دهد.

4- مغز استخوان، تعداد زیادی گلبول قرمز می سازد.

5- ظرفیت حمل اکسیژن توسط گلبول های قرمز کاهش می یابد.

6- کاهش پلاسمای خون (بخش مایع خون) که اغلب در اثر کاهش آب و نمک بدن است، باعث افزایش گلبول های قرمز می شود.

علل خاص افزایش تعداد گلبول های قرمز خون عبارتند از:

- استروئیدهای آنابولیک که تولید گلبول های قرمز را تحریک می کنند. استروئیدهای آنابولیک، داروهایی هستند که اثراتی مشابه هورمون تستوسترون (هورمون مردانه) در بدن دارند.

- مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن

- بیماری قلبی مادرزادی در بزرگسالان

- بیماری انسداد مزمن ریوی

- کم آبی بدن

- دوپینگ ورزشکاران با اریتروپویتین (تزریق اریتروپویتین برای تقویت عملکرد ورزشی)

- نارسایی قلبی

- هموگلوبینوپاتی (یک بیماری ارثی و ژنتیکی است که ظرفیت حمل اکسیژن توسط گلبول های قرمز را تخریب می کند)

- سرطان کلیه

- پیوند کلیه

- زندگی کردن در ارتفاعات بالا که اکسیژن هوا در آنجا کم است

- انواع بیماری قلبی

- انواع بیماری ریوی

- پلی سیتمی ورا (یک نوع بیماری مغز استخوان)

- فیبروز ریوی

- آپنه خواب (قطع و وصل شدن تنفس در حین خواب)

- کشیدن سیگار که باعث کاهش اکسیژن خون می شود

بیماری ها و مشکلاتی که باعث افزایش تعداد گلبول های قرمز شده اند، بایستی برطرف شوند و شیوه زندگی تغییر کند، مثل نکشیدن سیگار و حفظ وزن سالم بدن علائم افزایش گلبول های قرمز

- سردرد

- درد عضلات

- سرخ شدن صورت

- افزایش فشار خون

- وزوز یا زنگ زدن گوش

اگر سرطان کلیه و یا سرطان کبد و یا سایر تومورهای ترشح کننده اریتروپویتین باعث افزایش تعداد گلبول های قرمز خون شده باشند، علائم خاص آن عبارتند از: کاهش وزن، درد شکم یا احساس پری شکم و زردی.

چه موقع نزد پزشک برویم؟

معمولا وقتی پزشک یک سری آزمایش برای تشخیص بیماری فعلی شما تجویز می کند، در طی این آزمایش، مقدار بالای گلبول های قرمز خون مشخص می گردد، یعنی به طور اتفاقی این افزایش تعداد معلوم می شود.

افزایش تعداد گلبول های قرمز در آزمایش خون نشان دهنده ابتلای شما به یک بیماری خاص است که در بخش علل گفته شد.

ممکن است پزشک، آزمایشات دیگری را برای بررسی بیماری فعلی شما تجویز کند.

عوارض افزایش گلبول های قرمز

- افزایش غلظت خون

- ترومبوز ورید عمقی (لخته شدن خون در سیاهرگ های پا)

- سکته مغزی در اثر لخته خون

- سکته قلبی

- آمبولی ریوی

- سرطان خون (لوسمی)

- خونریزی بیش از حد (هموراژی)

- مشکلات لخته شدن خون

- سنگ کلیه

- نارسایی کلیه

- نقرس

درمان افزایش گلبول های قرمز

1- حجامت: سریع ترین راه برای کاهش تعداد گلبول های قرمز خون، حجامت است که باید توسط پزشک و در مراکز معتبر و شناخته شده انجام شود.

2- مصرف دارو تحت نظر پزشک متخصص که تولید گلبول های قرمز را کاهش می دهد.

3- مصرف روزانه قرص آسپیرین (تحت نظر پزشک) که از لخته شدن خون جلوگیری می کند.

4- بیماری ها و مشکلاتی که باعث افزایش تعداد گلبول های قرمز شده اند، بایستی برطرف شوند و شیوه زندگی تغییر کند، مثل نکشیدن سیگار و حفظ وزن سالم بدن.

آیلار آرزوگران

بخش سلامت تبیان

چگونه غلظت خون را درمان کنیم؟

علل افزایش گلبول‌های قرمز خون

مطالب مشابه :

یارانه متولدین سال 1393 در کما

رئیس اداره ثبت احوال:در سال جاری 850 شناسنامه نوزاد صادر و 150 شناسنامه متوفی باطل شده است

چگونه غلظت خون را درمان کنیم؟