الزامات عمومي ساختمان

الزامات عمومي ساختمان

*به منظور اطمينان ايمني، بهداشت ،بهره مندي مناسب ،آسايش و صرفه اقتصادي و تامين نيازهاي حداقل ساكنان و استفاده كنندگان از ابنيه و ساختمان هاي مشمول قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان ، تعيين محدوديتها ،ابعاد حداقل فضاها ،نورگيري و تهويه مناسب و ساير الزامات عمومي اين مقررات به عنوان مبحث چهارم از مقررات ملي ساختمان ملاك عمل قرار گرفته است.
رعايت اين مقررات در طراحي ،نظارت ،اجرا و محاسبه ، بهره برداري تعمير و نگهداري بناها توسط كليه مراجع در سراسر كشور الزامي است .
*هر گونه تغيير در اين مقررات بايد پس از طي مراحل قانوني ،بر طبق قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان صورت گيرد .
*شهرداريها و ساير مراجع صدور پروانه ساختمان موظف به نظارت بر اجراي اين مقررات مي باشند .

الزامات عمومي ساختمان
-ضوابط كلي
-الزامات ابعاد در داخل بنا -الزامت تامين نور فضاها
-الزامات تعويض هواي فضاها -الزامات اجرايي ساختمان ها

-ضوابط كلي :
-الزامات همجوارهاي ساختمان ها تصرفها و فضاها -الزامات قرار گيري ساختمان در زمين
-الزامات شكل و ارتفاع ساختمان    -الزامات نماي ساختمان
-الزامات فضاهاي باز     -الزامات فضاهاي نيمه باز ساختمان
الزامات فضاهاي توقفگاه وسايل نقليه   -الزامات مشاعات ساختمان
-الزامات فضاهاي تاسيساتي    -الزامات عايق كاري و دفع فاضلاب در ساختمان
-الزامات اجراي ساختمان –    -الزامات تجهيزات و تاسيسات ساختماني
-الزامات ساختمان جهت حفاظت در برابر حوادث و سوانح و تامين راههاي امدادرساني

*الزامات همجواري ساختمان ها ،تصرفها و فضاها
1-نحوه قرار گيري فضاهاي مختلف در هر تصرف و همجواري تصرفها ي مجاز در يك ساختمان در طرح هاي معماري بنا ، به تشخيص طراح معمار و با تائيد شهرداري ها و ساير مراجع صدور پروانه ساختمان است .
2-همجواري تصرفها در ساختمان ها بايد به نحوي صورت گيردكه مسئله اشراف و ديد از تصرفهاي ديگر به تصرفهاي مسكوني ،از طريق باز شوهاي پنجره و درب هاي ورودي به حداقل تقليل يابد .
3-همجواري ورودي و فضاهاي ديگر در داخل تصرفهاي مسكوني بايد به نحوي صورت گيرد ،كه ديد بيگانه از در ورودي به فضاهاي داخلي تصرف محدود گرديده و اشراف آنان به اين فضاها به حداقل تقليل يابد .
4-تغيير كاركرد فضايي به فضاي ديگر در يك تصرف بايد با اخذ مجوز از شهرداري يا ساير مراجع صدور پروانه ساختمان و انطباق آن با الزامات فضاي جديد صورت گيرد .

الزامات قرار گيري ساختمان در زمين
1-احداث ساختمان در زمين هاي مجاز است كه از شبكه رفت و آمد عمومي قابل دسترسي باشند .
2-در زمينهايي كه فقط توسط راههاي پياده قابل دسترسي هستند ،احداث ساختمان هاي محدود به گروهها تا در صورتي مجاز است كه امكان امدادرساني واطفاي حريق ممكن باشد .
3-احداث ساختمان و نحوه استقرار آن در زمين و ارتفاع بنا در بافت هاي تاريخي بايد طبق ضوابط سازمان ميراث فرهنگي ،گردشگري و صنايع دستي باشد .
4-احداث ساختمان در زمينهاي نزديك جنگل ،دريا يا پاركهاي حفاظت شده ملي بايد به نحوي باشد، كه حداقل 30 متر بين ساختمان و اين اراضي فاصله وجود داشته باشد .
5-رعايت حريمهاي مصوب در حاشيه مسيل ها ،خطوط انتقال برق ،گاز ،نفت و چشمه ها و نهرها و ساير تجهيزات شهري براي كليه گروهها ساختماني الزامي است .

الزامات شكل و ارتفاع ساختمان
-ارتفاع مجاز گروههاي ساختماني
* تعداد طبقات و ارتفاع مجاز گروههاي ساختمان 1و2و3 يك و دو طبقه (حداكثر 50/8 متر ارتفاع در ساختمان هاي داراي زيرزميني يا پنجره نورگير از نما و 30/7 متر در ساختمان هاي فاقد آن )
گروههاي ساختماني 4و5 سه و چهار طبقه (حداكثر تا 90/14 متر ارتفاع در ساختمان هاي داراي زيرزمين با پنجره نورگير از نما و 70/13 متر در ساختمان ها ي فاقد آن )
*در گروههاي ساختماني 6و7 طبقه ، به تناسب تعداد طبقات خواهد بود . (مبناي محاسبه ارتفاع ،تراز متوسط كف معبر مجاور ،تا متوسط ارتفاع سقف شيبدار و يا بالاترين نقطه جان پناه در بام سقفهاي مسطح مي باشد .
در صورت افزايش ارتفاع بيش از حد تعيين شده در گروههاي ساختماني نياز به دريافت مجوز خاص از شهرداري و ساير مراجع صدور پروانه ساختمان خواهد بود .

الزامات نماي ساختمان
1- در طراحي نماي شيشه اي در ساختمان اعم از نماي شيشه اي پيوسته و يا ناپيوسته انجام محاسبات حرارتي براساس مقررات صرفه جويي در مصرف انرژي الزامي است .
2-استفاده از شيشه هاي بازتابي در نماهاي شيشه اي ساختمان هاي مجاور بزرگراهها و شريان هاي اصلي عبوري شهر ، منوط به كسب مجوز از شهرداري ها وساير مراجع صدور پروانه ساختمان مي باشد .
3- در تمامي ساختمانهاي داري نماي شيشه اي در نظر گرفتن تجهيزات مناسب جهت نظافت نما از جبهه بيروني الزامي است .
4-استفاده از نماهاي شيشه اي پيوسته در ساختمان هاي مسكوني ممنوع است .
5-سطوح شفاف نماي شيشه اي در ساختمان ها بايد به صورتي تعبيه شود كه امكان ريزش شيشه به فضاي باز و معابر عمومي وجود نداشته باشد .
6- در ساختمان هاي غير مسكوني گروه 6و7 داراي نماي شيشه اي پيوسته ،رعايت فاصله حداقل 2 متر بين نما تا پياده رو و خط محدود زمين الزامي است .
7-مصالح نما بايد به سازه ساختمان داراي اتصالي كافي و مناسب باشد تا خطر جدا شدن و فرو ريختن نما بوجود نيايد .
8-ضمايم آويز به سازه ، شامل سايبان ها ،تابلوها ،پله هاي فرار و راه پله هاي خارجي و دودكش ها بايد در شرايط مناسب نگه داري شوند و اتصالات آنها در شرايط ايمن قرار داشته باشند .
9-كليه سطوح خارجي ساختمان ، به لحاظ ايمني و زيباسازي منظره شهري بايد در شرايط مناسب نگه داري شوند .
10-كليه سطوح شيشه اي مجاور فضاهاي باز و معابر با عرض بيش از0 9% متر و مساحت بيش از 50/1 متر مربع بايد از شيشه ايمن وغير ريزنده باشند .

الزامات فضاي باز :
فضاهاي باز در ساختمان شامل حياط اصلي و حياط هاي داخلي است . حياط اصلي به فضايي از ساختمان گفته مي شود كه قسمت اعظم نورگيري ساختمان از آن تامين مي شود .
و حياط هاي داخلي هم كه شامل حياط هاي خلوت (فرعي ) –حياط محصور (پاسيو)، حياط محصور (گودال باغچه ) ،حياط محصور (حياط مركزي در ساختمان هاي گروه 3 ) .
1-در ساختمان هاي گروه 4و6 در صورتي كه حياط خلوت به معبر اصلي راه نداشته باشد و جايگاههاي امدادرساني تصرفها در حياط خلوت باشد ،دسترسي به آن بايد از طريق معبر مستقلي تامين گردد . در ساير موارد براي دسترسي به حياط خلوت مي توان از داخل ساختمان ، و يا به صورت ويژه توسط واحد يا واحدهايي كه در طبقه همكف قرار دارند استفاده نمود.
2-حياط خلوت واقع در ساختمان هاي جنوبي بايد با ديواره و نرده يا حصار فضاي سبز از معبر عمومي جدا شود
3-كليه سطوح ديواره هاي جانبي حياط هاي محصور وحياطهاي خلوتي كه در معرض ديد قرار دارند ، بايد نماسازي شوند .
4-در صورت مسقف بودن حياط محصور (پاسيو) با مصالح شفاف ، در نظر گيري بازشوهاي مناسب و كافي جهت تهويه طبيعي آن الزامي است .
5-كف تمام حياط هاي داخلي (حياط خلوت يا حياط محصور ) بايد داراي شيب مناسب و سيستم دفع آب هاي سطحي ودسترسي مناسب جهت نظافت باشد .
6-در ساختمان هاي گروه 1 تا 5 براي زمينهاي با مساحت بيشتر از 200 متر مربع ،حياط داخلي به اندازه حداقل 6 درصد مساحت زمين الزامي است .
7-مسقف نمودن حياطهاي محصور (گودال باغچه ) مجاز نيست .

الزامات فضاهاي توقفگاه وسايل نقليه
1-تعداد الزامي محل توقف خود رو براي تصرفهاي مختلف بر حسب موقعيت آنها در شهر ، در ضوابط طرحهاي توسعه شهري تعيين مي گردد .
2-در توقفگاههاي خودرو و مسيرهاي ورود و خروج آن نبايد دود ،بو يا سر و صداي ناشي از آن مزاحم آسايش و آرامش در ساختمان و اطراف آن باشد .
3-توقفگاهاي بزرگ و متوسط بايد حداقل دو راه خروج امداد پياده داشته باشد كه الزاماً يكي از آنها بايد به فضاي باز ساختمان يا معبر عمومي متصل گردد .
4-هر گونه تعمير و يا تعويض قطعات خودرو در محل توقفگاه ممنوع است .
5-امكان دسترسي به آب لوله كشي در كليه توقفگاهها ضروري است .
6-در توقفگاههاي عمومي حداقل ارتفاع آزاد در خروجي خودرو به ميزان 10/12متر الزامي است
7-در صورتي كه دو طرف يك محل توقف در توقفگاه ديوار باشد عرض آن بايد حداقل 3 متر باشد .
8-كف توقفگاه بايد از مصالح قابل شستشو باشد .
9-كف شيبراهه ها در توقفگاه ها بايد از مصالح غير لغزنده براي خودرو باشند .
10-همه توقفگاهها بايد مجهز به تجهيزات اطفاي حريق باشند .

الزامات مشاعات ساختمان
مشاعات بخشهايي از ساختمان كه مالكيت آن به عموم مالكان تعلق دارد .
1-محل اقامت سرايدار كه مشاعات ساختمان است و بايد داراي ورودي جداگانه و مستقل از تصرفهاي ديگر در ساختمان باشد .
2-محل استخر و ديگر امكانات ورزشي در ساختمان كه داراي سند تفكيكي مجزا نباشد جزومشاعات ساختمان است .
3-در كليه استخر ها بايد دورتا دور استخر مسير حركتي غير لغزنده با عرض حداقل 120 متر پيش بيني شود .
4-در كليه استخر بايد حداقل يك سيستم خروج افراد از داخل استخر مانند پله يا نردبان پيش بيني شود .

الزامات فضاهاي تاسيساتي
1-تجهيزات خنك كننده مانند كولر ، بايد تا حد ممكن در محلي نصب گردند كه از تابش مستقيم نور آفتاب محفوظ باشد و در نماي ساختمان مشاهده نشود، كانال هاي كولر در فضاي باز نيز بايد تا حد امكان كوتاه بوده و با عايق حرارتي مناسب پوشيده شود .
2-در طراحي فضاي موتورخانه بايد امكان ورود و خروج دستگاههاي سنگين در هنگام ساخت و بهر برداري در نظر گرفته مي شود .
3-محل قرار گيري دستگاههاي تهويه بايد طوري در نظر گرفته شوندكه بو و خاك را به فضاي ديگر منتقل نكند و به منظور جلوگيري از انتشار صدا به اندازه مناسب عايق بندي شده باشند .
4-همه بازشوهاي كانال ها چه ورودي و چه خروجي بايد توسط شبكه يا كركره محكمي كه جسمي به قطره 5/12 ميلي متر از آن نگذرد و قابل جويدن به وسيله موش و ساير حيوانات موذي نباشد محافظت شود .

الزامات عايق كاري و دفع فاضلاب ساختمان
1-عايق كاري حرارتي پوسته خارجي بنا و ديگر عناصر ساختماني در انطباق با صرفه جوي در مصرف انرژي الزامي است .
2- در كليه فضاهاي داخلي بنا ،اگر شير برداشت آ ب تعبيه شود كف فضا بايد عايق رطوبتي شده و كف شوي داري سيفون و تمهيدات لازم ديگري براي دفع فاضلاب مطابق با مقررات مربوطه به تاسيسات بهداشتي پيش بيني شود .
3-كف آشپزخانه مستقل و باز و فضاي كار مقابل آشپزخانه ديواري بايد از كاشي و مصالح مشابه با قابليت نظافت پوشيده شود .
4-ديوارهاي اطراف ظرفشويي و اجاق در آشپزخانه هاي مستقل و باز و ديواري بايد تا ارتفاع حداقل 50/1 متر از كاشي يا مصالح مشابه به پوشيده شوند .
5-عايق كاري سطح كف و ديوارهاي زير زمين ،جهت جلوگيري از نفوذ آب هاي سطحي و زيرزميني و نشت آب لوله كشي در ساختمان الزامي است .

الزامات اجرايي ساختمان
(ديوار–سقف -راه پله –ورودي –راهروهاوشيبراهه ها و جان پناها -آسانسورها –پله هاي برقي –درها و پنجره ها 1-كليه ديوارهاي خارجي واحدهي تصرفي بايد داراي مقاومت كافلي در براب ضربه باشند .
2-در ديوارهاي آجري و بلوك سفالي ضخامت حداقل ديوار به ميزان 20/0 متر رعايت گردد .
3-ديوارهاي خارجي كليه ساختمان ها بايد عايق حرارتي شوند .
4-سقفهاي شيبدار بايد به نحوي طراحي و اجرا گردد كه از ريزش برف ،يخ يا اجزاي سقف از ارتفاع جلوگيري شود .
5-در سقف هاي شيبدار بايد تدابير لازم به منظور حفظ جان كارگران در هنگام كار در روي بام پيش بيني گردد .
6-سقفهاي شفاف مانند گلخانه ،پاسيو و قسمت هاي نورگير در سقف ها ،بايد از جنس ايمن و غير ريزنده باشند .
7-در طراحي و اجراي سقفهاي شفاف مانند گلخانه و پاسيو بايد تدابيري جهت امكان نظافت و تحمل وزن نظافتكار جهت ايمني در نظر گرفته شود .
8-لبه و كف پله ها و پاگردها نبايد از مصالح لغزنده باشند .
9-شعاع گردي لبه كف پله (نوك پله ) نبايد بيش از 13 ميلي متر باشد .
10-عناصر اصلي و مصالح مصرفي در پله هاي ساختمان بايد داراي مقاومت مناسب در برابر حريق بوده و درهنگام زلزله ريزش نداشته باشد .
11-استفاده از شيشه ايمن و غير ريزنده در جان پناهها و دست انداز هاي داراي شيشه به هر قطع و اندازه الزامي است .
12-فاصله خالي بين دونرده عمودي دست انداز و جان پناه نبايد بيشتر از 11/0 متر باشد و در صورت وجود نرده هاي تزئيني نبايد از هيچ قسمت آن جسمي به قطر بيش از 11/0 متر عبور كند .
13-درها و پنجره هاي خروج و امدادرساني كه در مواقع حريق و زلزله استفاده مي شوند بايد از مصالح مقاوم باشند .
14-استفاده از درب و پنجره هايي با ابعاد مدولار و توليد صنعتي در ساختمان ها توصيه مي شود .
15-محل هايي كه پنجره در ارتفاع قرار داشته و به بالكن يا ايوان و مهتابي مشرف نيست ،بايد داراي جان پناهي به ارتفاع حداقل 10/1 متر باشد .
16- تعبيه پنجره در محل هايي كه خارج از حدود مجاز در اين مقررات موجب اشراف به حياط و ساختمان مجاور مي گردد ممنوع است .

الزامات ساختمان جهت حفاظت در برابر حوادث و سوانح

1-استفاده از تجهيزات حفاظت در برابر آذرخش در ساختمان هاي 6و7 و ساختمان هاي ديگري كه به علت نوع كار بري و يا موقعيت قرار گيري آنها ضروري باشد، الزامي است .
2-بازشوها ، درها و پنجره ها و مدخل زيرزمين هاي كليه ساختمان ها بايد به گونه اي طراحي شود كه امنيت ساكنان و استفاده كنندگان را فراهم سازد .
3-محل ها و راههاي خروج ايمن و مسيرهاي امدادرساني در ساختمان ها بايد طوري تعبيه شودكه علاوه به هدايت مردم به مكان امن در هنگام آتش سوزي در صورت وقوع زلزله نير امكان ياري رساني به ساكنان و استفاده كنندگان را فراهم كند .
4-ساختمان بايد به گونه اي طراحي و ساخته شود كه در صورت وقوع زلزله به ساختمان هاي همسايه صدمه نزند و ساختمان هاي همسايه نيز به آن آسيب نرسانند .
5-هر تصرف در همه گروههاي ساختماني اين مبحث بايد داراي حداقل يك باز شوي مجزا و مستقل امداد رساني در نما و مشرف بر جايگاه امدادرساني باشد كه بتوان از طريق آن عمليات نجات را انجام داد .
6- در ساختمان هاي گروه 4و7 اگر طبقه آخر آن زير سقف شيبدار باشد ، احداث يك مهتابي يا بالكن حاوي باز شوي امداد رساني در سقف شيبدار كه حول يكي از محورهاي عمودي آن باز شود و داراي حداقل 90/0 متر عرض و30/1 متر ارتفاع باشد الزامي است .
7-حداقل فاصله ساختمان هاي گروه 7 از مرزهاي مجاور در صورت لزوم دسترسي همواره به جوانب ساختمان بايد 3 متر و در ساختمان هاي گروه 5 به منظور عبور افراد، 500/1 متر باشد .

الزامات ابعاد در داخل فضا (بنا ) :
- حداقل ابعاد و سطح الزامي فضاها
-حداقل ارتفاع الزامي فضاها
-حداقل ابعاد و سطح الزامي فضاها
1- سطح زير بنا ،ابعاد و ارتفاع داخلي در فضاهاي اقامت و حداقل ارتفاع آزاد زير سقف فضاهاي اشتغال نبايد از اندازه هاي مشخص شده در اين مقررات كمتر باشد . حداقل اندازه هاي سطح كف و ابعاد فضاها بايد خارج از قفسه هاي ديواري ثابت و كمد ديواري ،اندازه گيري و كنترل شود .
2-فضاهاي اقامت بايد داراي سطوح زير بناي حداقل به شرح زير باشند :
-هر تصرف مسكوني ، بايد داراي حداقل يك فضاي اقامت با زير بناي 50/12 متر مربع باشد .
-فضاهايي كه هم براي اقامت و هم صرف غذا مورد استفاده قرار مي گيرند بايد حداقل 50/14 متر مربع زير بنا داشته باشد .
-فضاهاي مورد استفاده براي اقامت ،صرف غذا و پخت و پز بايد زير بناي حداقل 20 متر مربع باشد .
-فضاي آشپزخانه براي پخت و پز و صرف غذا بايد داراي زير بناي حداقل 50/7 متر مربع باشد .
- فضاي آشپزخانه واحد تصرف مسكوني بايد حداقل 50/5 متر مربع مساحت داشته باشد و حداقل سطح زيربناي آزاد آن خارج از قفسه بندي بايد 75/2 متر مربع باشد .
-ساير فضاهاي اقامتي بايد حداقل 50/6 متر مربع زير بنا داشته باشد ،فضاي اقامت بايد حداقل 15/2 متر عرض داشته باشد .
3-حداقل ابعاد فضاهاي بهداشتي مستقل در تصرفهاي مسكوني بايد 90/0 متر عرض و20/1 متر طول داشته باشد

حداقل ارتفاع الزامي فضاها

1-حداقل ارتفاع فضاي اقامت بايد 40/2 متر باشد اين حداقل بايد در تمام سطح الزامي رعايت شود . در سقف شيبدار ارتفاع كوهتاهترين قسمت آن نبايد از 05/2 متر كمتر باشد .
2-فضاهاي اشتغال بايد حداقل 40/2 متر ارتفاع آزاد از كف تا سقف داشته باشند اين حداقل بايد در تمام سطح الزامي رعايت شود و در سقف شيبدار ارتفاع كوتاهترين قسمت آن نبايد از 05/2 متر كمتر باشد .
3-حداقل ارتفاع در فضاهايي كه براي مدت طولاني در آنها توقف نمي شود مانند انباري و توقفگاههاي كوچك خودرو 20/2 متر است .
4-در تصرفهاي آموزشي تربيتي ،تجمعي ساير فضاهايي كه براي تعداد بيش از 20 نفر پيش بيني مي شود ارتفاع فضا نبايد از 3 متر كمتر باشد . در صورتي كه اين تصرفها بر سخنراني و نمايش طراحي و اجرا گردد رعايت ضوابط معماري و ارتفاعات لازم جهت نور پردازي و آكوستيك و... الزامي است .
5- ارتفاع حداقل فضاهاي بهداشتي در تصرف مسكوني در 80 درصد از سطح الزامي بايد 20/2 متر باشد در سقف شيبدار ،ارتفاع كوتاهترين قسمت آن نبايد از 05/2 متر كمتر باشد .
6-حداقل ارتفاع آزاد زير چهار چوب درها ،تيرها و لوله ها و كانال ها و ساير عناصر سازه اي در فضاهايي اقامت و اشتغال كه از زير آنها عبور صورت مي گيرد نبايد از 05/2 متر كمتر باشد . رعايت اين حداقل ارتفاع آزاد در زير پله ها و پاگردها نيز الزامي است و به صورت قائم اندازه گيري مي شود .

الزامات تامين نور در فضاها
1-تامين نور طبيعي
2-تامين نور طبيعي در زيرزمين
3-تامين نور طبيعي فضاها توسط نورگيري سقفي
4- تامين نور طبيعي فضاها توسط محفظه آفتاب گير
1-هر فضاي اقامت يا هر فضاي ديگري كه الزاماً به نور طبيعي نياز دارد بايد حداقل داراي يك يا چند در و پنجره شيشه اي باشد كه به طور مستقيم رو به خيابان و معبر عمومي يا حياط( در انطباق با ضوابط شهرسازي باز) شود .
2-حداقل الزامي سطوح شفاف نورگيري براي فضاهاي مختلف طبق جدول و مندرجات اين بند محاسبه مي گردد .

3-تامين نور طبيعي براي توقفگاه واقع در طبقات زيرين ساختمان (زيرزمين يا همكف ) توسط حياطهاي داخلي ،مشروط برآنكه تا فضاي توقفگاه ادامه نيابند توسط نورگير فاقد باز شو در حد فاصل توقفگاه و حياط محصور و استفاده از مصالح شفاف مقاوم و غير ريزنده در برابر ضربه و حرارت مجاز است .
4- در استفاده از انواع شيشه هاي مات و آجر شيشه اي و پلاستيك بايد سطحي كه نور معادل شيشه شفاف الزامي را تامين كند جاي گزين گردد .
5-در فضاهاي اقامت در صورتي كه لبه بالايي پنجره ها ،غير از نورگير شيبدار در ارتفاع زير 10/2 متر قرار گرفته باشد ، سطح الزامي شيشه شفاف يك ششم سطوح كف است مگر آنكه كليه دريچه ها نيز در يك ديوار تعبيه شده باشد و فاصله آن از ديوار مقابل بيش از 50/4 متر باشد در اين صورت سطح الزامي شيشه يك پنجم كف فضا است .
6- سطوح شيشه در فضاهاي اشتغال ، 8/1 سطح كف مي باشد .
7-در مواردي كه تامين نور به صورت طبيعي صورت گيرد ، حداقل سطح شيشه در راه پله ها طبق جدول 2 و حداقل 9/0 متر مربع به ازاي هر طبقه مي باشد .
8-آشپزخانه هاي مستقل بايد داراي نور طبيعي باشند . از تهويه و نور مصنوعي در صورت عدم امكان تعبيه نور و تهويه طبيعي در آشپزخانه هاي باز و ديواري الزامي است .
9-در تصرفهاي مسكوني داراي زير بناي بيش از 100 متر مربع ،تعبيه نور طبيعي براي آشپزخانه هاي باز و ديواري الزامي است .
10-در صورتي كه پنجره رو به يك ايوان باز شود ، ايوان بايد شرايط زير باشد:
الف) فضاي ايوان بايد به طور مستقيم به طرف خيابان و معبر عمومي يا حياط بدون هيچ گونه مانع در برابر نور و جريان هوا باشد .
ب)در و پنجره هاي شيشه اي الزامي براي تامين نور طبيعي و تهويه در فضاهاي اقامت ، بايد با ابعاد و سطوح تعيين شده در جدول 2 به طور مستقيم و بدون مانع به فضاي سر پوشيده ايوان باز شوند .
11-بين فضاي اقامت يا اشتغال و فضاي ايوان نبايد محفظه آفتابگير قرار داده شود .

تامين نور طبيعي در زيرزمين

از فضاهايي كه كف آنها پايينتر از سطح زمين باشد ، در صورتي كه حداقل 50 درصد از ارتفاع ديوارهاي آن بالاتر از سطح زمين اطراف و به طور مستقيم داراي نورگيري و تهويه باشند . مي توان جهت اقامت و اشتغال نمود . در غير اينصورت اگر ارتفاع سقف فضاي زيرزمين و سطح زمين طبيعي (معبر يا حياط ) در يك تراز استفاده قرار گيرند جهت استفاده براي اقامت يا اشتغال بايد مجراهاي خارجي نور و هوا به عرض حداقل 50/1 متر و با ارتفاع لازم در كنار ديوار خارجي در حياط ها پيش بيني شوند در شرايط بينابين براي رفع كمبود پنجره زيرزمين ، با تاييد شهرداري و ساير مراجع صدور پروانه ساختمان مي توان از طريق تعبيه مجراي خارجي نور و هوا اقدام كرد .

تامين نور طبيعي فضاها توسط نورگير سقفي

1-براي تامين نور و تهويه فضاهاي اشتغالي و فضاهاي بهداشتي و پلكانهايي كه نور آنها بايد به صورت طبيعي تامين شود در صورت عدم امكان تعبيه پنجره ديواري استفاده از نور گيرهاي سقفي الزامي است .
2-سطح شفاف نورگيري هاي سقفي نبايد از سطح الزامي شيشه پنجره كمتر باشد .
3-به هنگام تغيير كاربري يا تعمير اساسي فضاهاي اقامت و اشتغال موجود كه نسبت به سطح الزامي كمبود سطح پنجره دارند تا حداكثر 50 درصد از سطح الزامي مي تواند از طريق نورگير سقفي تامين شود .

تامين نور طبيعي فضاها توسط محفظه آفتابگير
نورگيري و تهويه الزامي فضاهاي قابل سكونت در صورت رعايت موارد زير مي تواند از طريق محفظه هاي آفتابگير انجام شود :
1-حداقل 60 درصد سطح داخلي ديوارهاي محفظه آفتابگير بايد از شيشه شفاف باشد
2-حداقل 50 درصد از سطح شيشه الزامي محفظه آفتابگير باز شو باشد .
3-نور و تهويه محفظه آفتابگير نبايد از محفظه يا فضاي سر پوشيده ديگري تامين شود .
4-پنجره فضاهاي بهداشتي و آشپزخانه نبايد به محفظه آفتابگير باز شود .
استفاده از مكانيزمهاي كنترل نور طبيعي ،با هدف صرفه جويي در مصرف انرژي و تنظيم نور طبيعي در ساختمان توصيه مي شود .

الزامات تعويض هواي فضاها

1-تعويض طبيعي هوا 2-تعويض هواي مكانيكي
كليه فضاهاي اقامتي كه تهويه مكانيكي مي شوند بايد ارتباط مستقيم با فضاهاي خارج داشته باشند تا تعويض هواي طبيعي نيز ممكن باشد .
تعبيه سطوح باز شوي زير براي تعويض طبيعي هوا در انواع فضاها طبق جدولی ضروري است :

1-در آشپزخانه هايي كه به فضاهاي اقامت خدمت رساني مي كنند حداقل سطح باز شود تهويه بايد يك شانزدهم سطح كف آشپزخانه باشد .
2-سطح باز شو در توقفگاه سر پوشيده اتوميبل بايد حداقل 25/1 سطح كف باشد .
3-كليه توقفگاهاي سرپوشيده بايد تا حد امكان به صورت طبيعي تهويه و در صورت كافي نبودن سطح ها جهت تهويه طبيعي باشيم مكانيكي تهويه شوند .
4-به منظور جلوگيري از انتقال دود و آلودگي هواي داخل توقفگاه به راهروها و راه پله ها تعبيه در جدا كننده ما بين اين فضاها در كليه ساختمانها الزامي است .
5- به منظور اجتناب از تشديد و باقي ماندن آلودگي در داخل ساختمان ، فضاهاي تاسيساتي بايد داراي بازشود يا مجراي هواي متصل به خارج از فضاي ساختمان باشد .

تعويض هواي مكانيكي
1-فضاهايي كه تعويض هواي آنها لازم بوده اما ملزم به تعويض هواي طبيعي نشده اند بايد به صورت مكانيكي تعويض هوا بشوند .
2-در سيستم هاي گرمايش و سرمايش هواي برگشت يك تصرف مسكوني نبايد از طريق چرخه برگشت هواي تصرف ديگر تامين گردد .
3-در آشپزخانه هاي باز و ديواري تخليه هواي مكانيكي الزامي است .
4-سيستم هاي تخليه هواي آشپزخانه هايي كه ملزم به تعبيه هواكش روي اجاق (هود ) هستند ، بايد توسط كانال ها يا هواكش مستقل به خارج از بنا ارتباط يابند .
5-سيستم تخليه هواي آشپزخانه در تصرفهاي مسكوني ساختمان هاي گروه هاي 6و7 بايد كنترل مركزي يا كليد برق روشنايي آشپزخانه و يا كليد مستقل شروع به كار كند و به سيستم برق اضطراري متصل باشد .

الزامات عمومي ساختمان

مطالب مشابه :

ابعاد و استاندارهای فضاها

الزامات عمومي ساختمان

الزامات عمومی ساختمان

ضوابط و استانداردهاي كلي فضاها(طراحی معماری)

تحلیل و بررسی معیارهای طراحی فضاهای آموزشی

ضوابط و مقررات تهیه و ترسیم نقشه هاي معماري (در کاربري مسکونی)