میکرو

36ساعت بعد از تزریق HCG به بیمار،تخمک گیری توسط جراح زنان صورت می گیرد.بیمار روز عمل به اتاق عمل مراجعه کرده ،مراقبتهای پرستاری قبل از عمل انجام و بیمار به اتاق عمل راهنمایی میشود.بیمار تحت بیهوشی سبک قرار گرفته و جراح زنان با استفاده از پروپ سونوگرافی واژینال و سوزن پانکچر مایع فولیکولی را تخلیه می کند.این مایع در لوله های استریل و شفافی که فالکون نامیده میشود به آزمایشگاه جنین شناسی منتقل می شود.

سیر مایع فولیکولی در آزمایشگاه جنین شناسی

ظرف محیط کشتی را که از روز قبل برای جمع آوری و شستشوی تخمک تهیه شده از انکوباتور خارج و به زیر هود منتقل می شود.سپس مایع فولیکولی ،که از اتاق عمل تحویل گرفته شده ،در این ظرف تخلیه و جنین شناس زیر میکروسکوپ تخمک ها را از مایع فولیکولی جدا می سازد ،(به این عمل Pick upمی گویند).تخمک های جدا شده به محیط کشت مخصوص منتقل ،و داخل انکوباتور قرار می گیرند .

به طور کلی در هر تخمک گیری ممکن است 6 نوع تخمک به صورتهای زیر مشاهده شود:

1-Germinal vesicle : این نوع تخمک ،نابالغ ترین نوع تخمک می باشد.هسته بزرگ آن شکسته نشده است و تنها بعد از برداشتن سلولهای کومولوس قابل رویت است.در روند تزریق اسپرم این نوع تخمک قابل تزریق نیست.

2-Immature:در این نوع تخمک ،سلولهای کومولوس وکرونا کاملاً متراکم هستند.سلولهای کرونا حلقه سیاه را دور تا دور تخمک به وجود می آورند و حجم سلولهای کومولوس 5برابر حجم تخمک است.تخمک در متافاز اول تقسیم میوز است،هسته در آن شکسته شده و قابل مشاهده نیست و اولین جسم قطبی هنوز آزاد نشده است.این نوع تخمک نیز قبل از تزریق اسپرم باید 12 تا 24 ساعت انکوبه شود.

3- pre ovulatory :بالغ ترین نوع تخمک است .سلولهای کرونا نسبت به تخمک حالت شعاعی دارند و اولین جسم قطبی آزاد شده است.به عبارتی تخمک در مرحله متافاز II تقسیم میوز قرار دارد.سلولهای کومولوس اطراف نیز کاملاً از یکدیگر فاصله گرفته اند.

4-very mature : تخمک اغلب به صورت یک کره شفاف دیده می شود.سلولهای کرونا کاهش یافته و حالت شعاعی خود را نسبت به تخمک از دست داده اند.سلولهای کومولوس نیز به صورت پراکنده در اطراف دیده می شوند.در انتهای این مرحله سلولهای کومولوس و کرونا متراکم شده و به صورت لکه های تیره دیده می شوند.

5-Luteinized: تخمک به صورت یک کره شفاف بوده و به سختی قابل رویت است.سلولهای کومولوس و کرونای اطراف به صورت توده های متراکم تیره در آمده و حالت ژله ای به خود می گیرند.

6-Atretic:سلولهای دژنره شده ،کومولوس تکه تکه شده و حالت مشبک پیدا می کنند.زونا پلوسیدا نامنظم شده و فضای بین آن و تخمک از بین رفته و یا وسیع می شود.غشاء تخمک نا منظم و سیتوپلاسم آن تیره می شود.

پس از تشخیص تخمک ها در موقعیت های مختلف آن ها را در محیط کشت مخصوص قرار داده و به مدت 1 تا 2 ساعت داخل انکوباتور نگهداری می شوند . سپس تخمک ها را از انکوباتور خارج کرده و کومولوس های اطراف آن را جدا ،و سپس تخمک ها را از لحاظ کیفیت ارزیابی می کنیم .

ارزیابی تخمک های بیمار قبل از تزریق اسپرم

تخمک نابالغ با هسته مشخص : این نوع تخمک دارای هسته یا وزیکول ژرمینال است . هسته روشن بوده و اطراف ان را ارگانلهای سلولی فرا گرفته است . هستک نیز به خوبی قابل مشاهده است . در یک تحریک تخمک گذاری موفق تنها 5 درصد تخمک ها از این نوع هستند .

تخمک نابالغ در مرحله متافاز دوم تقسیم میوز: این نوع تخمک هسته نداشته و جسم قطبی اول را رها نکرده است . سیتوپلاسم یکنواخت بوده و فضای بین زونا و غشای تخمک معمولاٌ محدود است . در یک تحریک تخمک گذاری موفق حدود 10 درصد تخمک ها از این نوع هستند .

تخمک بالغ در مرحله متافاز دوم تقسیم میوز : این نوع تخمک بالغ بوده و قدرت لقاح را خواهد داشت . اولین جسم قطبی خود را رها کرده و در مرحله متافاز دوم تقسیم میوز است . سیتوپلاسم یکنواخت بوده ، فضای بین زونا و غشای تخمک مشخص و در ناحیه جسم قطبی قدری سریعتر از ما بقی نقاط به نظر می رسد . در یک تحریک تخمک گذاری موفق حدود 85 درصد تخمک ها از این نوع هستند .

تخمک دژنره : این تخمک دارای سیتوپلاسم متراکم و دژنره بوده ، غشا نامنظم و فاصله آن با زونا پلوسیدا زیاد است . زونا معمولاٌ شکننده و ترد است .به طوری که ممکن است به هنگام تشریح به وسیله پیپت شکسته شود . در سیتوپلاسم تخمک دژنره گاهی اوقات ممکن است واکوئل های متعدد و در اندازه های مختلف نیز مشاهده شود .

مرحله تزریق درون سیتوپلاسمی اسپرم

تخمکهای گروه سوم را که تخمکهای بالغی هستند برای تزریق از ما بقی تخمک ها جدا کرده و آنها به طور جداگانه در قطرات محیط کشت قرار می گیرند . سپس اسپرم های نرمال ،جدا شده ، به داخل تخمک بالغ تزریق می شوند . پس از تزریق تخمک ها ، چند بار در محیط کشت مخصوص در آزمایشگاه شستشو شده و داخل انکوباتور قرار می گیرند .

ارزیابی لقاح : 16 الی 18 ساعت پس از تزریق اسپرم به کمک میکروسکوپ معکوس و مجهز به سیستم هاف من تعداد تخمک هایی را که دارای یک ، دو یا سه پیش هسته هستند مشخص می شوند.

رشد و نمو سلول تخم و تقسیمات شکافتگی

در حدود 30 ساعت پس از تشکیل سلول تخم اولین شکافتگی صورت می گیرد و ضمن شکافتگی های بعدی توده سلولی جنین همراه با لایه های اطراف خود و به کمک حرکات لوله رحمی و مژه های اپی تلیوم آن به طرف انتهای لوله رحمی حرکت می کند .شکافتگی در سلول تخم و بلاستومرهای حاصله از آن از نوع کامل و مساوی می باشد و حدود 48 ساعت بعداز لقاح 4 بلاستومر به وجود می آید . در روز چهارم پس ازلقاح مجموعه توده جنینی به مرحله مورولا می رسد که در حدود 32 سلول دارد .در این موقعیت قطر آن به 150 میکرون می رسد . لایه تاجی شعاعی حداکثر تا مورولا و لایه شفاف حداکثر تا شروع مرحله بلاستوسیست سلول های جنینی را همراهی می کنند ، ولی به مرور سلولهای لایه تاجی شعاعی و لایه شفاف در این مسیر انتقالی تحلیل می روند . در روز پنجم حرکات بلاستولایی آغاز می شود و سلول های کرونر توده جنینی شروع به حرکت به جداره ها می کنند و در جداره بلاستولایی دو گروه سلول با تراکم مشخص تجمع پیدا می نمایند . یک دسته از سلول ها که بعداٌ مولد جنین خواهند بود به نام سلولهای امبریوبلاست یا توده سلولی داخلی و گروه دیگر را تحت عنوان سلولهای مولد جفت یا ترومبوبلاست می نامند . در زمانی که توده سلولی جنین تبدیل به بلاستوسیست می شود به طور کامل لایه شفاف را از دست می دهد . در این حال به مجموعه تروفوبلاست ، امبریوبلاست و بلاستوسل ، بلاستوسیست می گویند.

جنین انسان معمولاٌ به طور طبیعی در مرحله بلاستوسیست به حفره رحم می رسد ، اما در اکثر کلینیک های لقاح آزمایشگاهی ، جنین را در همان مراحل اولیه ما بین 2 تا 8 سلولی به رحم منتقل می کنند . این بدان علت است که جنین انسان در محیط کشت آزمایشگاهی در مراحل 8 سلولی به بعد دچار ایست تکوینی شده و ژن مادری غالب خواهند ماند . لذا تقسیم بلاستومرها کند شده و رشد جنین متوقف می شود .

DORKRAS و همکارانش در مطالعات خود مشاهده کردند که تنها 19 درصد از جنین های انسانی قادرند به مرحله بلاستوسیست برسند . HARDY و همکارانش نیز در مشاهدات خود به این نتیجه رسیدند که حدود 45 درصد از جنین های انسان که به مرحله بلاستوسیست می رسند غیر طبیعی بوده و دارای چندین حفره هستند. این جنین ها اغلب دارای بلاستومرهای مرده بوده و فاقد توده داخلی واضح هستند . بلاستوسیست های غیر طبیعی قادر به تولید هورمون HCG که معمولاٌ 6 روز بعد از تلقیح از جنین ترشح می شود ، نبوده و همچنین ترومبوبلاستهای آنها نمی توانند زونا را سوراخ کنند .

انتخاب و آماده سازی جنین برای انتقال

صبح روز انتقال یعنی حدود 72 ساعت بعد از تزریق اسپرم به داخل تخمک ، ظرف محیط کشت حاوی جنین ،از انکوباتور خارج و زیر میکروسکوپ قرار می گیرد . با مشاهده تقسیم سلولی در جنین ها ، تعداد و کیفیت جنین های تشکیل شده ، در پرونده بیمار ثبت و نتیجه به اطلاع پزشک زنان و بیمار می رسد.

سپس حداکثر 2 الی 3 جنین ،که از سرعت رشد و کیفیت سلولی بهتری برخوردار هستند ، انتخاب و به ظرف محیط کشت انتقال جنین منتقل می شوند و به وسیله کاتتر انتقال جنین ، جنین به داخل رحم انتقال می یابد .

به طور کلی به هنگام انتقال جنین ممکن است شش نوع جنین به صورت زیر مشاهده شود :

نوع 1 : بلاستومرها متورم ، یک اندازه ، تک هسته ای و با غشای سلولی صاف بوده و زونا نازک است . فراگمنتاسیون وجود ندارد و

تنها گاهی اوقات اجسام قطبی در کنار بلاستومرها قابل مشاهده هستند . ارگانلهای بلاستومرها نیز مشخص اند .

نوع 2 : تقریباٌ شبیه نوع 1 است با این تفاوت که تمامی بلاستومرها یکسان نیستند.

نوع 3 : بلاستومرها یکسان نبوده و بعضی از آنها دارای چند هسته هستند . زونا نازک و میزان فراگمنتاسیون نیز کمتراز 10 درصد

است .

نوع 4 : تقریباٌ شبیه نوع 3 است با این تفاوت که میزان فراگمنتاسیون آن کمتر از 20 و بیشتر از 10 درصد است .

نوع 5 : بلاستومرها یکسان نبوده و بعضی از آنها دارای چند هسته هستند . زونا ضخیم و میزان فراگمنتاسیون نیز کمتر از 50 و بیشتر

از 20 درصد است .

نوع 6 : تقریباٌ شبیه نوع 5 است ، با این تفاوت که بیش از 50 درصد از حجم جنین را فراگمنتاسیون تشکیل داده است . در صورت

ضخیم بودن زونا ، سن بالای بیمار برای تسهیل در لانه گزینی بهتر ، سوراخی در زونا ایجاد می گردد. به این عمل لیزر هچینگ می

گویند.

پس از انتقال جنین های منتخب ، ما بقی جنین ها ، در صورت داشتن کیفیت مناسب منجمد می گردند.

میکرو

مطالب مشابه :

پرسش و پاسخ >>>>> ناباروری

مراحل لانه گزینی تخمک بارورشده

عکسهایی از نی نی های خوشگل

تولد آرینا کوچولو- تیر 88- قسمت اول

میکرو

تجربیات یک زوج در زمینه ناباروری

کلمات اصیل گیلکی