توانایی برشکاری (اره کاری) قطعات چوبی با اره دستی

واحد کار اول<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

هدف کلی:توانایی کار با اره دستی

آشنایی با اره های دستی

با توجه به این که مقاومت چوب های مختلف در برابر دندانه های اره متفاوت می باشد، لذا باید توجه کرد که برای هرنوع چوب و هر نوع برشی از اره مخصوص به آن استفاده کرد. اختلاف اره ها بیشتر از نظر طول بدنه، عرض تیغه، شکل دندانه، زاویه برش، مقدار چپ و راست و غیره می باشد.

در یک تقسیم بندی می توان اره ها را به دو صورت زیر دسته بندی کرد :

Ø اره های دندانه رو به جلو : جهت دندانه این اره ها به سمت جلو می باشد به همین دلیل عمل برش وقتی صورت می گیرد که اره را به سمت جلو حرکت می دهیم، توضیح این که در هنگام برگشت اره نیاز به اعمال فشار روی چوب نیست.

Ø اره دندانه های رو به عقب: جهت دندانه این اره ها به سمت دسته اره می باشد وعمل برش را هنگامی که اره را به سمت خود می کشیم انجام می دهد در حال حاضربیشتر اره های دستی (معمولی) از این نوع می باشند، این اره ها برای بریدن چوب های سخت عملکرد بهتری دارند.

اره کلافی: اره کلافی یکی از قدیمی ترین اره های دستی مورد استفاده در کار گاه های درود گری است و اغلب پیشکسوتان صنعت چوب با آن آشنایی دارند.امروزه با توجه به تولید اره های جدید با قابلیت های بهتر به ندرت از این اره استفاده می شود.

قسمت های مختلف اره کلافی: دسته ، مشته ، تیغه ، بازو ، تیرک محکم کننده بازو ، طناب ، قید وسط یا چوب کمرکش .

اره روباهی: اره دم روباهی از اره های دندانه رو به جلو می باشد، یعنی هنگامی که در کار پیش می رود چوب را می برد . تیغه این اره دارای پهنای زیاد می باشد تا در هنگام کار در قطعه تاب برندارد.

قسمت های مختلف اره دم روباهی :

الف- دسته: دسته اره ممکن است چوبی یا پلاستیکی و دارای اشکال مختلفی باشد.

ب- تیغه: طول تیغه اره دم روباهی معمولاً 300 تا 1050 میلی متر، ضخامت آن حدود 8/0 تا 1 میلی متر و عرض آن 40 تا 100 میلی متر است که هر چه به طرف دسته پیش می رود عرض آن بیشتر می شود.

موارد استفاده از اره دم روباهی: از اره دم روباهی برای بریدن قطعات بزرگ چوب ،نئوپان، تخته چند لایی وغیره ... در راه الیاف و خلاف راه الیاف استفاده می شود.(شکل9-1)

اره پشت دار : اره پشت دار در واقع یک نوع اره قطع کن می باشد که دارای تیغه ای نازک و دندانه های خیلی ظریف است. پشت تیغه این اره یک قطعه فولادی نصب شده است تا از خم شدن تیغه نازک اره در هنگام کار جلو گیری کند، اره پشت دار یکی از انواع اره های دندانه رو به جلو می باشد . موارد استفاده از اره پشت دار، برش کارهای ظریف و دقیق می باشد و به طور عمده در برش انواع اتصالات از آن استفاده می شود. چنانچه قبلاً اشاره شد اره پشت دار جزو اره های قطع کن می باشد و بیشتر در برش های عمود برالیاف به کار می رود. به همین دلیل می توان از این اره به عنوان اره فارسی بر در برش زوایای مختلف استفاده کرد.

اره نوکی : اره نوکی از نظر فرم شبیه اره دم روباهی بوده ولی تیغه آن به حدی باریک است که می توان به راحتی به منحنی هایی را با قوس کوچک ، در چوب وصفحات چوبی ایجاد کرد .

موارد استفاده از اره نوکی: اره نوکی برای بریدن سوراخ های کوچک در چوب و بریدن سوراخ های جای کلید، ایجاد شکل های مختلف مانند مربع، مستطیل ، قوس بری و همچنین در مواقعی که نتوان از اره های معمولی استفاده کرد، به کار می رود.

اره ظریف بر: اره ظریف بر نوع دیگری از اره پشت دار می باشد با این تفاوت که عرض وضخامت تیغه اره ظریف بر کمر و دندانه های آن نیز ریز تر از اره پشت دار بوده وبه همین دلیل برش های خیلی ظریف تری را می توان با آن انجام داد.چون تیغه اره ظریف بر نازک می باشد،برای جلوگیری از خم شدن اره هنگام برشکاری، یک قطعه فولاد مقاوم پشت آن نصب شده است. برخی از انواع اره های ظریف بر دارای تیغه های متغیر می باشند که با استفاده از پیچ خروسکی ، که روی قطعه پشت اره قرار دارد، به راحتی قابل تعویض می باشد.

موارد استفاده از اره ظریف بر: از اره ظریف بر برای بریدن هر نوع برش ظریف، از قبیل برانداختن زبانه، اره کشی (درز کردن) و نیز ساخت انواع اتصالات می توان استفاده کرد.

اره فارسی بر رومیزی(اره دستگاه) : این اره (اره دستگاه ) از یک اره ظریف بر پشت دار یا بدون پشت تشکیل شده که روی بازوی آن میله های متحرکی قرار دارد. به طور کلی برش 45 درجه را در کارهای صنایع چوب فارسی گویند و چون از این اره بیشتر در کارهای زاویه بری استفاده می شود لذا نام آن را اره فارسی بر گذاشته اند.

بازو و میله های اره فارسی بر نسبت به صفحه زیر دستگاه در جهت افقی تغییر زاویه می دهند این عمل به وسیله اهرم یا دکمه ای که در زیر صفحه اره نصب شده است، انجام می گیرد. با استفاده از اهرم تنظیم می توان تیغه اره را در روی زوایای مورد نیاز تنظیم کرد وچوب را در زوایای مخلف برش داد.

اگر دستگاه اره فارسی بر دسترس نباشد، می توان به وسیله چوب، دستگاهی شبیه اره فارسی بر در کنار کارگاه ساخت و به وسیله آن برش های لازم با زوایای مختلف را ایجاد نمود .چون جنس کف اره فارسی بر دست ساخت، چوبی است لذا جهت جلو گیری از آسیب دیدن آن قطعه چوبی گونیایی را زیر قطعه مورد برش قرار داده و اقدام به برش کنید .در بعضی از اره های فارسی بر برای محکم کردن قطعه کار روی صفحه اره از گیره های مخصوصی استفاده می شود.

اره مویی: اره مویی در حقیقت یکی از ابزارهایی است که در معرق کاری به کار می رود.جنس آن اغلب فلزی و بدنه آن به شکل منحنی نعل اسبی ساخته می شود. اره مویی در فرم ها و اندازه های مختلفی ساخته می شوند و هر کدام کارایی خاصی دارند. به طور کلی هر چه کمان اره بیشتر نعلی شکل باشد یعنی طول کمان اره زیاد تر باشد میدان وسیع تری را می توان با آن برش داد.در برخی مدل ها برای زیاد کردن طول کمان اره مویی می توان دومیله هم قطر کمان اره را به وسیله پیچ به دو سر آن اضافه کرد.

یک نوع دیگر از اره های مویی اره مویی متغیر می باشد که به وسیله آن می توان از از تیغه های بزرگ و کوچک استفاده کرد و دامنه کاربرد آن را افزایش داد. در این مدل ها اگر تیغه اره مویی در اثر فشار کار شکست می توانید به وسیله پیچ خروسک دهانه اره را به هم نزدیک کنید و تیغه شکسته شده را مجدداً استفاده کنید. البته کار کردن با تیغه کوتاه شده اره مویی تا حدودی مشکل می باشد.تیغه های اره مویی با شماره های متفاوت به وسیله دو پیچ خروسک به دو سر کمان اره متصل می شود.

انواع تیغه های موجود برای اره مویی:

Ø تیغه اره مویی چوب بر: این اره دارای تیغه ای برندی و بسیار ظریف است و دندانه های آن دو به دو متمایل به چپ وراست می باشد.این نحوه ساخت باعث می شود که اره در چوب به راحتی عمل برش را انجام دهد. این اره ها با نام ها و شکل های مختلف در بازار وجود دارند.

Ø تیغه اره مویی فلزبر: دندانه این تیغه ها به ترتیب در کنار هم قرار گرفته اند و در معرق کاری از آنها برای بریدن صدف یا فلزات نازک و نرم استفاده می شود.تیغه های اره مویی از لحاظ درشتی وریزی دندانه ها با شماره هایی مشخص شده است که نازک ترین آنها اره هشت صفر ودرشت ترین آنها شماره صفر نام دارد.

اره راسته بریا شکاف زن: این اره برای بریدن چوب در جهت موازی با الیاف به کار می رود. دارای چهار دندانه در یک اینچ (4/25میلی متر) می باشد و طول تیغه اره 65 سانتی متر است. این اره مناسب ترین نوع اره برای برش های عادی می باشد. دندانه های این اره به شکل کونیک می باشد و هنگام برخورد با قطعه کار شبیه لبه مغار عمل می کنندفرم مقطع تیغه به دلیل کاهش سطح تماس آن با مسیر برش باعث می شود که تیغه هنگام کار گیر نکند و عمل برش سریعتر انجام گیرد.

اره گرات: این اره از نوع اره های دندانه رو به عقب بوده و دارای دسته ای پهن می باشد .از این اره بیشتر برای برش با زاویه در عمق (ضخامت) مانند فاق یا شکاف طرح فرنگ استفاده می شود.

انواع اره گرات

Ø اره گرات ساده :تیغه این اره داخل دسته ثابت قرار دارد و نمی توان آن را برای عمق های مختلف تنظیم کرد در واقع اره گرات یکی از اره هایی است که برای برش و قطع چوب به کار نمی رود بلکه کار این اره ایجاد شیار در طول اتصال می باشد

Ø اره گرات قابل تنظیم :این اره نوع جدید تری از اره گرات می باشد. در این اره قطعه چوبی به عنوان گونیا به وسیله پیچ در کنار تیغه نصب شده است که با تنظیم آن می توانیم عمق وهمچنین زاویه مورد نظر را به دست آوریم.

اره قطع کن : اره های دستی قطع کن از نظر دندانه طوری ساخته شده اند که عمل برش کاری را در عرض چوب به راحتی ایجاد نمایند.این اره ها معمولاً دارای 6 تا 10 دندانه در هر یک اینچ یا 4/25 میلی متر می باشند و طول آنها 45 تا 60 سانتی متر است.دنده های اره قطع کن شبیه یک سری تیغچه های کارد تیز و ظریف می باشد که در دو ردیف چپ و راست یک در میان دنبال هم قرار گرفته اند در صورت حرکت آن روی چوب به راحتی الیاف ار قطع می کند.

موارد استفاده اره قطع کن:از اره قطع کن بیشتر برای برش های عمود بر الیاف و قطع کردن چوب در جهت عرضی استفاده می شود.

اره روکش بری:تیغه ی اره روکش بر به شکل بیضی ناقصی است که در دو طرف دندانه های خیلی ظریفی دارد. دندانه های این اره مانند یک مثلث متساوی الاضلاع است واز دوطرف عمل برش روکش دار را انجام می دهد. از این اره برای بریدن روکش ها وچوب های با ضخامت 1 تا2 میلی متر که در کارهای تزیینی به کار می روند استفاده می شود.

شناسایی قسمت های مختلف اره دستی

Ø دسته :دسته های اره معمولاً به دو صورت چوبی وپلاستیکی ساخته می شوند. دسته های چوبی بیشتر از چوب های سخت که داری بافت های ریز وفشرده می باشد مانند ممرز، گلابی وغیره ساخته می شود، این دسته ها را به وسیله پیچ یا پرچ به تیغه اره محکم می کنند. دسته های پلاستیکی از جنس پلاستیک و ABS یا پروپیلن بسیار محکم می باشد.هنگام ساخت دسته های پلاستیکی تیغه را نیز داخل دسته قرار داده به طوری که دسته کاملاً به تیغه می چسبد ونیازی به پرچ وپیچ ندارد. این دسته ها هیچ گاه شل نمی شوند.

Ø تیغه: قسمت اصلی اره، که در واقع عمل برش را انجام می دهد، تیغه آن می باشد که بر حسب نوع اره از لحاظ ابعاد (طول، عرض وضخامت) و فرم زاویه دندانه ها متغیر می باشند. جنس آنها از فولاد فنری است و قابلیت انعطاف خوبی دارند .

Ø دندانه ها وزوایای دندانه: دندانه های اره با توجه به نوع اره ونوع برشی که به وسیله اره ها ایجاد می شود دارای زوایای متفاوت و فرم های مختلف می باشند. اما به طور کلی درتمام دندانه های تیغه اره های دستی و ماشینی زوایای زیر وجود دارند:

الف- α ( آلفا ) یا زاویه آزاد ب - β (بتا) یا زاویه دندانه ج -γ (گاما) یا زاویه حمله (زاویه پیشبرد کار)

با توجه به شکل، مجموع سه زاویه گفته شده باید 90 درجه باشد (90 =γ + β + α ).

زاویه برش را باعلامت δ (دلتا) نشان می دهند که این زاویه مجموع زاویه آزاد وزاویه دندانه است. (β + α = δ)

مقدار زاویه برش δ در اره ها متفاوت می باشد و مقدار آن تأثیر قابل توجهی در عملیات برش کاری دارد که به شرح آن می پردازیم.

1. اگر زاویه برش یا δ مساوی 90 درجه باشد:

الف- قدرت برش متوسط ب – سرعت برش متوسط ج – صافی سطح کار متوسط

از این تیغه ها در اره های راسته بر نیز می توان استفاده کرد.

2. اگرزاوه برش یا δ بیشتر از 90 درجه باشد.

الف- قدرت، کم ب- سرعت برش، کم ج- صافی سطح کار، زیاد

از این تیغه اره ها در اره های قطع کن استفاده می شود.

3. اگر زاویه برش یا δ کمتر از 90 درجه باشد.

الف- قدرت مورد نیاز برای برش، زیاد ب- سرعت برش، زیاد ج- صافی سطح کار، کم

آشنایی با جنس اره و شکل وفرم آنها

فولاد تیغه اره باید در مقابل چوب های سخت مقاومت داشته باشد وترکیب آلیاژی آن به گونه ای باشد که بتوان آن را سوهان تیز کرد و به دلیل این که دندانه های اره در حین برش خیلی گرم می شوند(در اره های ماشینی تاحدود 500 درجه سانتی گراد می رسد) واین گرما باعث می شود که سختی تیغه تا حدودی کاهش یابد، لذا باید از فولاد های آلیاژی استفاده کرد

شکل وفرم اره ها: فرم اره ها با توجه به نوع اره و کاری که از آن انتظار داریم متفاوت می باشد اما این شکل وفرم به طور کلی به سه گروه تقسیم می شوند.

1. دندانه تیز کشیده شده.

2. دندانه مثلثی (مثلث متساوی الاضلاع)

3. دندانه گروهی: دندانه های گروهی در واقع ترکیبی از دندانه های تیز کشیده شده و دندانه های مثلثی متساوی الاضلاع می باشد و معمولا زاویه آن بیشتر از 90 درجه است و در اره های تنه بر و اره مویی(پاملخی ) دیده می شود. فرم وزاویه چند نوع اره دستی :تیغه های اره با توجه به نوع اره و نوع برشی که ایجاد می نمایند دارای فرم های مختلف و زوایای متفاوت می باشند.

آشنایی با میز وکار برد آن

برای برش کاری قطعات چوبی از میز کار مخصوص درود گری که دارای گیره جلو موازی و گیره عقب و همچنین دارای صفحه ای برای قرار دادن ابزارها می باشد، استفاده می شود. از میز کار در برش کاری براساس نوع برش (طولی یا عرضی ) باید گیره های میز کار را به کار برد و قطعه کار را به طور صحیح به گیره میز کار محکم کرد و عملیات برش را انجام داد. برای برش ضخامت چوب، نئوپان، فرمیکا، تخته چند لایی وغیره به وسیله اره های دستی باید آن ها را روی دو خرک قرار دهیم که به اندازه کافی از سطح زمین فاصله داشته باشند. توجه داشته باشید که اگرفاصله بین دو خرک زیاد باشد هنگام برش در اثر فشار وارد برآن صفحه خم می شود و اره در بین شیار حاصله گیر می کند.

شناسایی روش های برشکاری

برش طولی : برشی که به موازات الیاف چوب (طول چوب) ایجاد می شود برش طولی نامیده می شود برای انجام برش طولی در چوب و صفحات چوبی به چند روش می توان برش لازم را ایجاد کرد.

روش اول: قطعه کار را به گیره یا لبه میز محکم نمایید و اره مناسب برش های طولی (اره راسته بر) را انتخاب کرده سپس با هدایت انگشت شست، اره را روی خط، چند مرتبه به جلو حرکت داده تا خط برش روی قطعه کار بیافتد سپس انگشت را کناراره برداشته وعمل برش را به طور صحیح انجام دهید.در هنگام برش های طولی چوب هایی که دارای طول زیاد می باشند به منظور حرکت کردن روان اره داخل شکاف،از گوه استفاده کنید تا اره در شکاف برش گیر نکند.

روش دوم: هنگام برشکاری صفحات بزرگ برای اینکه کاملاً به قطعه کار مسلط باشید می توانید از میز های کوتاه استفاده کنید وعمل برش را انجام دهید.

روش سوم : در برش های طولی بزرگ برای برش بهتر قطعه کار، شابلون یا قطعه چوبی گونیایی را با پیچ دستی در روی خط کشی قطعه کار محکم کنید و با تکیه دادن تیغه اره به این شابلون عمل برش را انجام دهید. برای بهتر بریدن قطعه کار باید دقت نمایید که اولاً تیغه اره شابلون را برش ندهد ثانیاً تیغه از شابلون فاصله نگیرد.

برش عرضی : برشی که عمود برالیاف چوب ایجاد شود، برش عرضی نامیده می شود

برای انجام برش عرضی عمود بر الیاف بر اساس عرض و اندازه قطعه کار آن را به گیره میز کار یا لبه میز محکم کنید و با راهنمای انگشت شست اره را روی قطعه کار مشخص شده انگشت را از کنار اره برداشته و برش را ادامه دهید. در حین برش برای صحت گونیایی بودن اره داخل قطعه کار به وسیله گونیا، آن را آزمایش کنید.برای جلو گیری از لاشه شدن و افتادن قطعه کار آن را با دست چپ بگیرید و برش را تا آخر ادامه دهید. برای انجام برش های عرضی در صورت امکان از میز های کوتاه یا خرک استفاده کنید.

برش قوسی : برشی است که روی قطعه کار به صورت منحنی وقوس های کوچک و بزرگ براساس طرح مورد نظر ایجاد می شود.ابتدا قطعه کار مورد نظر را به گیره میز کار محکم نموده و با توجه به این که کدام قسمت قطعه کار مورد نیاز می باشد بعد از انجام خط کشی برش لازم را ایجاد کنید. اگر هدف برش، وسط قطعه کار (قوس داخلی) باشد باید به وسیله دریل سوراخی ایجاد نموده سپس با استفاده از اره نوکی یا اره مویی قوس مورد نظر را برش دهید.

برش مورب: برش مورب برشی است که قطعه کار به صورت مورب (زاویه دار) در آورد. برای ایجاد برش مورب ابتدا قطعه کار را به وسیله گونیا و براساس زاویه دلخواه خط کشی با استفاده از اره های قطع کن، برش مورد نیاز را انجام نمایید.

چون از برش مورب اغلب برای ساخت چند ضلعی ها استفاده می شود بنا بران به منظور حصول نتیجه مطلوب، قالب اره فارسی بر بیشتر به کار می رود با این قالب اره زوایای لازم را می توان با دقت بالاتری ایجاد کرد.

شناسایی اصول برش کاری قطعات چوبی با اره های دستی

برای انجام برش کاری قطعات چوبی به روش زیر عمل کنید:

1. بر اساس نوع برش و ضخامت چوب اره مناسب را انتخاب کنید.

2. قطعه کار را با وسایل اندازه گیری و اندازه گذاری بر اساس نوع برش خط کشی کنید که اصطلاحاً به آن دور کردن چوب می گویند.

3. قطعه کار را به گیره میز ببندید. باید دقت کرد که قطعه کار به طور گونیایی به گیره محکم شده باشد. البته در بعضی مواقع نمی توان از گیره میز کار استفاده کرد بلکه باید از صفحه میز کار و یا از دوعدد خرک استفاده شود.

4. به منظور برش قطعه کار باید به طور صحیح در مقابل آن قرار بگیرید، برای این کار باید پای مخالف دستی که اره را گرفته جلوتر از پای دیگر قرار گیرد که در این حالت معمولاً پای چپ جلوتر از پای راست و به موازات گیره میز کار قرار داده می شود.

5. برش را از قسمت له کار شروع کنید و انگشت شست خود را راهنما قرار داده و چند مرتبه اره را به آرامی به طرف خود بکشید.

6. اره را به حال افقی در آورده و سراسر چوب را به طور یکنواخت تا قسمت علامت گذاری شده برش دهید.

7. برای جلوگیری از باقی ماندن جای فک گیره روی قطعه کار، روی فک گیره قطعه چوب یا فیبر بچسبانید.

شناسایی اصول نکات ایمنی ضمن برشکاری

هنگام کار با ابزارهای برش (اره) باید نکات حفاظتی وایمنی را رعایت کرد تا اولاً به فردی که عمل برش را انجام می دهد صدمه ای وارد نشود. برخی نکات ایمنی که باید قبل از شروع کار، ضمن کار وپایان کار رعایت نمود به شرح زیر است:

1. از محکم بودن تیغه اره داخل دسته مطمئن شوید.

2. هنگام حمل اره باید تیغه اره را به طرف پایین نگهدارید.

3. دقت شود هنگام بریدن قطعه کار تیغه اره با میخ ، سنگ یا اشیای سخت دیگر برخورد نکند، زیرا ممکن است دندانه تیغه شکسته یا کج شود و در نتیجه اره در کار گیر کند.

4. از محکم بودن قطعه کار داخل گیره مطمئن شوید، زیرا اگر قطعه کار محکم نباشد هنگام برش، قطعه کار از داخل گیره جدا شده و اره به گیره یا بدن شخص برخورد می کند.

5. پس از پایان کاربا اره کمانی تیغه آن را باز کنید تا در اثر فشار کج نشود.

6. هنگام کارباید اره را روغنکاری کرد تا اولاً اره گرم نشده و کج نگردد ثانیاً لغزندگی نداشته باشد.

7. پس از پایان کار روزانه اره ها را با پارچه آغشته به روغن یا نفت پاک کیند.

8. در شروع عمل برشکاری و در موقعی که انگشت شست برای راهنمای تیغه استفاده می شود باید دقت کرد که تیغه اره با انگشت شست برخورد نکند

9. پس از پایان کار اره های دستی را به صورتی نگهداری کنید که با وسایل فلزی دیگر برخورد نداشته باشد.

توانایی برشکاری (اره کاری) قطعات چوبی با اره دستی

مطالب مشابه :

نجاری (Carpentry)

توانایی برشکاری (اره کاری) قطعات چوبی با اره دستی

اره مویی

آموزش های لازم قبل از شروع کار با اره مویی و تخته سه لایی....