تحلیل کتاب هدیه های آسمان

تحلیل کتاب هدیه آسمانی پایه چهارم ابتدایی

قنبر هاشم لو

دانشجوی کارشناسی آموزش ابتدایی

استاد : دکتر اویسی

دانشگاه پیامبر اعظم

مرکز تربیت معلم شهید رجایی قزوین

زمستان 87

اندازه کتاب : با توجه ویژگی های سنی این مقطع که کلیه کتب این مقط ابتدایی در این قطع به چاپ رسیده است مناسب است .

نوع کاغذ ، نوع نوشتار و رنگهای استفاده شده در دروس و جنس کاغذ مخصوصا در چاپ های آخر در حد خیلی خوب است .

تحلیل روی جلد :

طرح روی جلد به نظر می آید با ویژگی های دانش آموزان پایه چهارم کاملا سازگاری دارد. رنگ به کار رفته در روی جلد که با رنگ سبز کم رنگ شروع شده و در یک نقطه به رنگ آبی متمایل می گردد و در انتها به رنگ روشن که همان ماه است ختم می گردد در کنار هم قرار گرفتن این رنگها که رنگ سبز رنگ زمینی است که دانش آموز بر روی آن زندگی می کند و در ادامه رنگ آبی که همان رنگ آسمان است و رنگ سفید دایره ای شکل تصویر ماه را به ارمغان می آورد که در مجموع رنگ ها رنگ آرامش و دلگرمی را به دانش آموزان هدیه می دهد . ود رکنار رنگها ستاره ها هستند که نماینده همان هدیه های آسمانی هستند که از آسمان می بارند و دو دانش آموز( یکی دختر و یکی پسر = تعادل جنسیت )با لباسهای کاملا ملی و سنتی که نشانه ارج و ارزش فرهنگ ایرانی را به نمایش می گذارد در حال دریافت این هدیه ها هستند .

صفحه دوم : تصویر امام با نوه اش که که نوه امام در حال بوسیدن صورت امام هستند و از لحاظ انتخاب صفحه بسیار مناسب و خوب است چون هم دانش اموز را با بنیانگذار انقلاب اسلامی آشنا می کند که خود یکی از هدیه های خداوند به ملت ایران است و از طرفی صفا و صمیمیتی که امام در برخورد با بچه ها از خود بروز می دادند برا ی دانش آموزان قابل توجه می باشد .

صفحه سوم : تصویر دو دانش آموز (یک دختر و یک پسر = تعادل جنسیت ) در حال بادبادک هوا کردن هستند با یک پس زمینه نارنجی و زرد رنگ که به نظر زیاد جالب نمی باشد به نظر بنده اگر یک رنگ آبی آسمانی بود بهتر بود . و این تصویر نشانه آرزوها رویاهای دانش اموزان را به تصویر می کشد .

صفحه فهرست : صفحه فهرست مطالب با گلهای آفتابگردان که هر گل نشان دهنده یک درس با شماره درس در بالای عنوان درس و صفحه درس در زیر عنوان درس درج شده است . در پشت این گلها یک تصویر از طبیعت با خورشید و کوهها و برف آسمان آبی که جلوه ی ویژه ای به این صفحه داده است . گل آفتاب گردان همیشه رو به خورشید که مظهر نور و گرما می باشد می تواند این تصویر گویای این مطلب باشد که دانش اموزان همیشه باید دنباله رو نور باشد و گرمای زندگی خود را از یک مظهر پرتوان دریافت کنند تا همیشه شاداب و سرحال باشند .

پیشنهاد : بهتر بود صفحه درسها را در داخل یکی از برگهای گل درج می شد تا از شلوغی داخل گل کاسته می شد و دانش آموز شماره درس را با صفحه احیانا اشتباه نمی گرفت .

صفحه بعدی : پنجمین صفحه که قبل از شروع درسها در این کتاب کنجانده شده است بسیار مناسب و به جاست . تصویر یک پنجره باز و ورود یک نسیم به رنگ رنگین کمان همراه با گلها و پروانه ها و کبوتران در حال پرواز که این تصویر با متنی که با سلام شروع شده بسیار مناسب است متنی که بعد از سلام مظاهر پاک طبیعت از قبیل باران و طراوتش ، نسیم و ملایمتش و آسمان با هدیه های اسمانی .

تحلیل کلی (ارتباط افقی و عمودی دروس ) :

موضوع

دروس

ارتباط با پایه های قبلی و بعدی

خداشناسی

P دانایی و توانایی خداوند

Pدانایی و توانایی خداوند، مایه دلگرمی انسان

Pدعاهای قرآنی

با توجه به موضوعات مطرح شده در پایه دوم و سوم و یک پایه بالاتر یعنی پایه پنجم ارتباط افقی بر قرار است .

پیامبری

Pحضرت موسی ، یکی از پیامبران بزرگ الهی

Pاخلاق و رفتار پیامبر اکرم(ص)با خویشان

Pحضرت خدیجه (س)نمونه ی زنان مؤمن

امامت	Pامامان هفتم و هشتم و نهم Pمهربانی زمان به شیعیان	با توجه به موضوعات مطرح شده در پایه دوم و سوم و یک پایه بالاتر یعنی پایه پنجم ارتباط افقی بر قرار است .
جهان آخرت	Pآگاهی خداوند از همه اعمال ما؛ حتی آنهایی که دیگران ندیده اند Pثبت و ضبط همه ی اعمال ما دردنیا
قرآن	Pدعاهای قرآنی Pپیام های قرآنی
آداب و اخلاق	Pداشتن رفتار مناسب با خویشان ،دوستان و همسایگان Pدوست خوب Pکمک کردن به دیگران
احکام	Pنماز آیات Pتیمم Pنماز جماعت Pیادآوری احکام دوم و سوم
مراسم اسلامی	Pجشن عید مبعث Pزیارت Pنماز جماعت Pحضور در مسجد

موضوع بخش اول : خداشناسی

دراین بخش در باره ایجاد و تقویت احساس علاقه و محبت دانش آموز به خداوند دانا و تواناست .

خدا اینگونه به تصویر کشیده شده است

خداوند نظاره گر ما در همه ی احوال و مراقب و دوستدار ماست

به ما محبت می کند و همیشه نسبت به ما مهربان و رئوف است .

بر همه چیز تواناست و همه ی ما به او محتاجیم .

دعا : تمایل کودک به ارتباط خود با خدا و درمیان گذاشتن خواسته هایش با او .

سعی شده موضوع خداشناسی غیر مستقیم و با آوردن نمونه های ملموس و قابل دسترس و با شیوه ای جذاب برا یدانش اموزان آورده شود . و همچنین این بخش و موضوعات مطرح شده در آن با پایه های قبلی و بعدی کاملا مرتبط و پیوند داده شده است .

دروس بخش خداشناسی با واحد های درسی ذیل در کتاب پایه ی چهارم آورده شده است .

درس 1 – لبخندها و گریه ها ی من

درس 2 – شامگاه پاییزی

درس 3 - کودکی بر آب

درس 4 – امید من

بخش دوم : موضوع پیامبری

در این بخش در باره شخصیت پیامبران و امامان ( خوب ، مهربان ، فداکار ، خوش اخلاق و ... ) مطالبی ارائه شده است و بر این نکته تاکید شده که دانش آموزان در مراسمات و جشنها شرکت کنند و ویژگی های اخلاقی آنان را الگو و سرمشق خود قرار دهند

در این درسها به زندگی حضرت موسی (ع) و داستانهایی از رفتار پیامبر اکرم (ص) با خویشان و نزدیکان اختصاص دارد .

در این بخش همچنین به زندگی و شخصیت دو تن زنان بزرگ تاریخ انسان حضرت خدیجه (س) و آسیه همسر فرعون پرداخته که مسلما از زنان برجسته تاریخ انسان هستند .

دروس پیامبری با واحد های درسی ذیل در کتاب پایه ی چهارم آورده شده است .

درس 3 : کودکی بر آب

درس 16 : برای دوست

درس 18 : دست ها ی مادر

درس 19 : همسر فداکار

بخش سوم : موضوع امامان

بخش آشنایی با امامان نیز همانند بخش پیامبران به بیان داستانهایی از زندگانی امامان (علیهما السلام) و رفتار آنان با دیگران اختصاص دارد .

در این بخش به معرفی امامان هفتم و هشتم و نهم – علیهم السلام – پرداخته شده است . و همچنین در این پایه به موضوع امام زمان (عج) که یکی از موضوعات اصلی است پرداخته است . در این بخش امام موسی کاظم (ع) ، امام رضا (ع) و امام جواد (ع) که به ترتیب امامان هفتم و هشتم و نهم هستند زندگی و اخلاق ایشان به عنوان الگو و سرمشق زندگی معرفی شده است .

دروس امامان با واحد های درسی ذیل در کتاب پایه ی چهارم آورده شده است .

درس 9 : به جای دشنام

درس 11 : .............

درس 13 : کودک شجاع

درس 17 : رویاهای من

بخش چهارم : اخلاق اسلامی

در این بخش به مباحث اخلاقی پرداخته شده است و به دنبال این است که ذهنیتی مثبت درباره موضوع دوستی ،همسایگی و خویشاوندی است . این بحث ها با مباحث امامت و پیامبری و احکام و مراسم به صورت غیر مستقیم و د رقالب داستان به دانش اموزان ارائه شده است .

در این مباحث سعی براین است که از نصیحت و شعار دادن پرهیز شود و برای موضوعات اخلاقی الگو و سرمشق معرفی شده است . و در این بخش با نمونه هایی از مصادیق رعایت حقوق همسایگان و مردم و همچنین نتایج نیکی به مردم و همسایگان ارائه شده است .

دانش آموز در این بخش می آموزد که به همسایگان خویش احترام قائل شود و به وظایف خود در قبال همسایگان آشنا شود . و همچنین انسان باید دوست خود را از میان انسانهای خوب انتخاب کند و به آنان احترام بگذارد . و خداوند هم به کسانی که به دیگران احترام می گذارند آنان را دوست دارد .

دروس اخلاق اسلامی با واحد های درسی ذیل در کتاب پایه ی چهارم آورده شده است .

درس 8 : روز ی برای ....

درس 15 : این دوستی ها

درس 16 : برای دوست .

بخش پنجم : احکام و آداب اسلامی

در بخش احکام و آداب اسلامی پایه چهارم به دنبال ایجاد مهارت و عادت در باره رفتار های دینی دانش اموزان است . ایجاد فضایی شاداب و سرشار از شادابی و سرور جهت انجام دادن احکام و آداب اسلامی و دینی و اینکه دانش آموز باید به اندازه مقتضای دوران خودش و همچنین مسائل مربوطه مطالبی را فرا گیرد و آنها را در موقعیت مربوط به کار بندد .

این بحث هم همانند بحثهای پیشین سعی شده است که به صورت ملموس و غیر مستقیم و د رقالب داستان و قصه به کودکان ارائه شود . این مباحث شامل احکام نماز جماعت ، کیفیت نماز جماعت ، شرایط وجوب نماز آیات ، وقت نماز آیات ، کیفیت نماز آیات ، شرایط وجوب تیمم ، چیزهایی که می توان بر آن تیمم کرد و در آخر کیفین و چگونگی تیمم کردن را بیان می کند .

دروس احکام و آداب اسلامی با واحد های درسی ذیل در کتاب پایه ی چهارم آورده شده است .

درس 5 : همیشه باهم

درس 7 : سفر به یا د ماندنی

درس 10 : به جای ........

بخش ششم : موضوع آداب و مراسم اسلامی

در این بخش به دو موضوع مهم که یکی بحث عید مبعث که از جمله اعیاد بزرگ مسلمانان است بیان می شود و به دانش آموزان را جهت شرکت در مراسمات و جشنها و اعیاد اسلامی تشویق می کند و در ادامه به یکی از پایگاههای مهم اسلام مسجد می پردازد و اهمیت و جایگاه این مکان مقدس را به دانش آموزان معرفی می کند .

دروس احکام و مراسم اسلامی با واحد های درسی ذیل در کتاب پایه ی چهارم آورده شده است .

درس 6 : مساجد مسلمانان

درس 12 : زنگ انشا

درس 14 : سحرگاه باشکوه

در کل کتاب تناسب و تعادل جنسیت تا حدودی رعایت شده است . ولی در بیشتر جاهایی بحث از جمع و گروه است از جنس مذکر استفاده شده است مانند دروس : نماز جماعت ،‌سفر به یادماندنی

نکات قابل توجه : در درس نماز جماعت تصویر شلوغ به نظر می رسد اگر تصویر از روبرو نبود و از بغل به تصویر کشیده می شد نظم و مرتب بودن صفوف بیشتر به چشم می آمد . و از جانمازهای معول در مساجد که موید استفاده قرار می گیرد هم اگر در تصویر بود بهتر بود تا اینکه مهر بر روی فرش قرار گیرد .

در درس مساجد مسلمانان یکی از تصویر های مسجد به حالت وارونه به تصویر کشیده شده که زیاد مناسب و جالب نیست .

در درس 10 درس به جای (تیمم)حالت کشیدن دست راست بر روی دست چپ که به نوعی آموزش تیمم تلقی می شود دست چپ سرباز خمیده به نظر می رسد که دست ، راست و کشیده بود بهتر بود .

تحلیل کتاب هدیه های آسمان

مطالب مشابه :

نمونه طرح درس هدیه های آسمان پایه ی چهارم - شامگاه پاییزی

برنامه سالانه هنر چهارم

نمونه ای از طرح درس سالانه درس هدیه آسمان پایه چهارم

نمونه سوال هدیه ها چهارم دبستان شهید موذنی

تحلیل کتاب هدیه های آسمان

نمونه کار درس پژوهی

نمونه درس پژوهی 2

درس پژوهی

طرح درس روزانه قرآن ابتدایی کوثر- ناس - توحید- قدر - حضرت ذکریا