گل و مرغ

عزیزی دارم که روزی برایش از دسری شیرازی سخن گفتم ...

یخ کوبیده در میان قدح گل مرغی و شیره خوشرنگ رویش ...

یادگار گرمای طاقت فرسای تابستانهای استان فارس ..

و او بارها از من خواست برایش از این ظروف گل مرغی بگویم ...

که چیست و چگونه هست و چرائیش از کجاست ...

این پست تقدیم به این عزیز است که عاشق به هنر ایرانی است و یادگارهای قدیمی ...

چشم می دوزم به خطوطی نرم ....

که به ناز در میان چینی سپید در هم می پیچند ..

و نگاره ای می سازند از نقش گلهای رقصان بازو خمیده و مرغان آوازه خوان مست ....

که چشم بر زیبابی گل دوخته و رخ معشوق نظاره می کنند ...

ظروف گل مرغی یادگار مادربزرگ پدرم و پدر همسرم ....

که در قاب مخمل طلائی بوفه کوچک زیر آبشاری از نور رخ می تابانند و دل می برند ...

گل و مرغ سبکی در نگارگری ایرانی است ...

نماد موهبت الهی و تجلی ظریف و لطیف آفریدگار .....

گفتگوی عاشقانه گل و مرغ نیز به تسبیح‌گویی خداوند و ذکر حق تشبیه می‌شود....

گل مقام معشوق را دارد و پرنده (مرغ)، عاشق ....

در نگارگری گل و مرغ ایجاد هارمونی بین عناصر نقاشی بسیار ظریف است ...

لازم نیست حتما پرنده نیز در اثر ترسیم شود ....

اما در صورت حضور به حالت انتظار صبورانه برای شکوفایی گل و عشقبازی با او است ...

پرنده گاه با اوج‌گیری و حالت سرمستی ، خود را از عالم ماده جدا کرده و حالت صعود به سوی عالم غیرمادی دارد.

بیت شعر زیر مفهوم نهفته در نگارگری گل و مرغ را به خوبی بازتاب می‌دهد:

فکر بلبل همه آن است که گل شد یارش گل در اندیشه که چون عشوه کند در کارش

رنگ‌آمیزی نقش‌های گل و مرغ و به طور کلی نگارگری ایرانی واقع‌گرا نیست ....

و نقاش در انتخاب رنگ‌ها کمابیش آزادی عمل دارد....

از نظر تاریخی ترکیب گیاهان و پرندگان از زمان دور شدن ترسیم گیاهان به طرح‌های هندسی آغاز شد...

زیرا گل‌ها و گیاهان با بافت حلقه‌ای و پر خم و پیچ خود می‌توانند طرح‌های هندسی را بپذیرند ....

اما پرندگان با نرمی اندام‌هایشان به طرح‌های غیرهندسی نیاز دارند...

از هزاره های پیش از میلاد ، استفاده از نقوش پرنده گان و گل ها ...

بر روی آثار ی چون سفالینه ها و دیوارنگاره ها رایج بوده ...

در هنر ایرانی جلوه های پرنده و مرغ پیشینه ای تاریخی در فرهنگ ایرانی دارد ...

که سیمرغ برجسته ترین نماد آن است که به زندگی اسطوره های شاهنامه همچون رستم گره خورده ..

و گره گشای کار آنان است ..

و بعدها توصیف پرنده گان در منطق الطیر عطار ...

آثار گل و مرغ که از دوران سلجوقی، صفوی و قاجار وجود دارند ، تفاوت‌هایی با هم دارند ....

اما روند تغییرات آنها در طول زمان کند بوده است ...

در اواخر دوران صفویه پرندگان با دقت زیادی کشیده می‌شدند و پس از آن تغییر شگرفی در این هنر دیده نمی‌شود..

در شیوه اجرا نیز تفاوت‌هایی وجود دارد ...

برای مثال در مکتب شیراز گلبرگ‌ها پُرتر هستند ....

و در روش‌های دیگری کاملا نازک و اندک هستند ...

ترسیم طرحهای گل و مرغ بر ظروف و کاسه های تزئینی و جلد کتابها و حتی بر گچکاریهای دیوار نیز مرسوم بوده ..

هم اکنون هنرمندان این رشته هنری در آفرینش های هنری خود ...

تصاویر واقعی از پرندگان را با قوه خیال در هم آمیخته و آثار گهربار می آفرینند ...

که تزیینی بر کلام الله مجید و کتب دیگر است....

متاسفانه این شاخه از هنرهای دستی و سنتی هم اکنون جز رشته های کم رونق و مهجور به شمار می آید ...

و لازم است که جوانان خوش ذوق که دستی در هنر دارند ...

برای پاسداشت این شاخه از هنر اصیل ایرانی اهتمام ورزند....

منبع :

آموزش گل و مرغ، مرغان تسبیح گوی، حسینعلی ماچیانی

گل و مرغ

مطالب مشابه :

چند طرح زیبا برای گلدوزی و .....

طرحهای گلدوزی 2

طرحهایی از دسته گلها (گلدوزی)

گل و مرغ

چند مدل رومیزی

چرخ گلدوزی کامپیوتری ژانومه MC 11000

100 طرح زیبای روبان دوزی قست اول

رو کش برای جعبه دستمال کاغذی

ملیله دوزی یا سرمه دوزی

کلاه مردانه با ماشین بافتنی ( بافته ایی برای رزمندگان)