سلامت جنسی خانواده ها
سلامت جنسی خانواده ها
سلامت در ساده‌ترین معنی نداشتن بیماری است كه شامل سلامت روانی، جسمانی و اجتماعی می‌شود. تعریف سازمان بهداشت جهانی از سلامت چنین است: سلامت جسمانی، عاطفی و اجتماعی می‌تواند حس اعتماد به نفس را تقویت كرده و شخصیت، ارتباطات و عشق را قوت ببخشد.
بر همین اساس، سلامت جنسی نیز به نبود توانایی جنسی یا بیماری خاص اطلاق می‌شود كه می‌تواند حتی شامل بیماری‌های مسری خطرناك ازجمله ایدز و هپاتیت نیز شود. در سلامت جنسی، فرد علاوه بر خود در قبال دیگری نیز مسوول است. آنچه در بحث سلامت جنسی بیش از هر چیزی از اهمیت بسیار برخوردار است، توجه به مساله آموزش است. ارائه آموزش‌های صحیح در مورد سلامت جنسی، در جامعه می‌تواند ثمرات ارزشمندی ازجمله احترام به خود و دیگران، رشد جنسی سالم، كسب هویت جنسیتی سالم، روابط مناسب بین‌فردی، تصویر مثبت از خود، روابط سالم زناشویی و ایجاد بهداشت روانی را به دنبال داشته باشد و از بروز مشكلاتی همچون انحرافات جنسی، سوءاستفاده‌های جنسی، مشكلات زناشویی و رفتارهای پرخطر جلوگیری به عمل آورد.
رابطه عاطفی نه رابطه جسمانی
برای داشتن زندگی زناشویی خوب، انگیزه مناسب و درایت جنسی از عوامل اصلی است كه به صورت پیوندی، زوجین را به یك واحد تبدیل می‌كند. اگر زوجی دارای عقاید متفاوت یا مخالف باشند، با داشتن سازگاری جنسی، می‌توانند زندگی مشترك پایداری داشته باشند. این مهم در حالی است كه در بسیاری از موارد همسران از تاثیر نارسایی جنسی بر مشكلات زندگی زناشویی و نقش آن در ایجاد ارتباط ضعیف، اعتماد به نفس پایین و افسردگی غافل هستند. توجه به این نكته ضروریست كه رابطه جنسی باید از یك رابطه جسمانی پا فراتر نهاده و به صورت یك رابطه عاطفی درآید. این رابطه مشابه هنر ظریفی است كه می‌تواند در خدمت تفاهم و مهر و محبت هر دو طرف قرار گیرد. در حال حاضر نتایج برخی از پژوهش‌ها بیانگر آن است كه اگر به هر دلیلی روابط جنسی سالم بین زن و شوهر ایجاد نشود، یكی از آنها یا هر دو ناراحت، دلخور و دلزده خواهند شد. طبق برخی تحقیقات عصبی بودن، بروز كمردردها، ناتوانی در تمركز فكری و حتی ناتوانی در انجام كارهای معمولی از عواقب عدم موفقیت در این نوع ارتباط است. همچنان كه رضایت جنسی در زنان موجب كاهش بروز سردردهای میگرنی، علائم سندرم قبل از قاعدگی و آرتولیت‌های مزمن می‌شود و در مردان نیز موجبات كاهش بروز حملات قلبی را فراهم می‌كند. با وجود اهمیت بسیاری كه در ارتباط با مسائل جنسی همیشه مطرح شده، مشكل عمده جامعه امروز ما نبود اطلاعات كافی در مورد این مسائل، وجود نگرش‌ها و اعتقادات نادرست بین خانواده‌ها و بخصوص همسران تازه ازدواج كرده است كه در نتیجه آن روابط بسیاری از خانواده‌ها تباه می‌شود.
داشتن هوش جنسی لازمه سلامت جنسی
مسائل جنسی یكی از اركان و از طرفی محرمانه‌ترین رفتار بشری است و سهم این رفتار در ادامه زندگی زناشویی بسیار زیاد و انكارناپذیر است چنانچه بسیاری مدعی هستند بدون آن زندگی به ورطه بحران می‌رسد. با وجود این هنوز هم ابهام، سوال، شرم و خرافات چاشنی رفتار جنسی در جوامع بشری است و اختلالات و مشكلات جنسی مثل ناتوانی جنسی، مشكلات نعوظ، بی‌میلی جنسی، ناتوانی در رسیدن به ارگاسم یا اعتیاد جنسی گریبانگیر بسیاری از روابط زناشویی است. در حال حاضر تنها عده كمی به تعریف خاصی از رفتار جنسی نایل گشته و كمترین میزان مشكلات جنسی را تجربه می‌كنند. توانایی خاص این گروه افراد را می‌توان «هوش جنسی» نام نهاد.
هوش جنسی مفهومی جدید اما همپایه با سایر تعابیر متعارف هوش است كه بشر را به سازگاری بهتر با محیط مهیا می‌كند.
یكی از شاخص‌های بارز افرادی كه هوش جنسی بالا دارند، حجم وسیع دانسته‌های رفتار جنسی به همراه تلاش برای افزایش اطلاعات از منابع علمی و معتبر است. در واقع پس از پیدا كردن درك درست از رفتار جنسی با ابزار علم، نوبت به تعمق در رفتار فرد می‌رسد. گفتنی است كه با بالا رفتن سطح خودشناسی جنسی در افراد، میزان اختلالات جنسی و نارضایتمندی سیر نزولی پیدا می‌كند.
هوشمندان جنسی كسانی هستند كه مدام با شریك جنسی خود در حال در میان گذاشتن علایق، نیاز و انتظارات خود هستند. در واقع سیستم خانوادگی افراد هوشمند جنسی از دیگران متمایز بوده، چنانچه به نقش پررنگ مكالمات كلامی اهمیت داده می‌شود. دید مثبت و منطقی راجع به مقوله مسائل جنسی و امكان رد و بدل كردن اطلاعات ویژگی خاص این دسته از خانواده‌هاست. از سویی خانواده به عنوان اولین منبع كسب اطلاعات جنسی همواره پاسخگوی كنجكاویهای جنسی بوده و حضور والدین، صمیمیت بین آن دو و مراقبت جنسی از فرزندان، جزو اصول اساسی نظام تربیت این دسته از خانواده‌ها گزارش شده است.
نقش خانواده در سلامت جنسی
به نظر می‌رسد تا قبل از بلوغ، والدین خصوصا مادران اولین كسانی هستند كه با سوالات و كنجكاویهای جنسی كودكان روبه‌رو می‌شوند و نقش تعیین‌كننده‌ای در تربیت جنسی كودكان و آموزش مراقبت و بهداشت جنسی ایفا می‌كنند.
نكته: صحبت كردن با بچه‌ها درباره جنسیت برای بیشتر والدین دشوار است. معمولا والدین یا نگران زیاد گفتن هستند یا كم‌گفتن و یا نگران گیج‌كردن بچه‌های خود. برخی هم فكر می‌كنند صحبت با كودكان، منجر به پیدایی افكار جنسی در كودكان می‌شود
بنابراین بسیار ضروری است كه والدین خصوصا مادران‌كودكان خردسال تحت آموزش تربیت جنسی قرار گیرند. آنچه دارای اهمیت است این است كه خانواده در تربیت جنسی و ارائه اطلاعات صحیح و مناسب خصوصا در دوران كودكی دارای نقش باارزشی است. با این حال خانواده‌ها در ایران برای تامین سلامت جنسی فرزندانشان چندان آموزش ندیده‌اند. معمولا خانواده‌های ایرانی در خصوص میزان و كیفیت اطلاعاتی كه به كودكان و نوجوانان خود ارائه می‌دهند به گروه‌های زیر تقسیم می‌شوند:
1 ـ منع مطلق: گاه پدر و مادر افتخار می‌كنند كه فرزندان خود را طوری بار آورده‌اند كه حتی تا 10 سالگی نیز هیچ اشاره یا كنجكاوی نسبت به مسائل جنسی نشان نمی‌دهند و به اصطلاح «چشم و گوش بسته‌اند.»
2 ـ بی‌تفاوتی و گریز: این والدین با بیان جملاتی همچون «تو هنوز خیلی كوچكی و اینها را نمی‌فهمی» از كنجكاوی فرزندانشان می‌گریزند.
3 ـ بسیارگویی: برخی والدین بسیار به مدرن‌گرایی تمایل دارند، به گونه‌ای كه در پاسخ به سوالات ساده و كوتاه، پاسخ مفصل و غیرضروری می‌دهند.
4 ـ دروغ و پرت و پلاگویی: برخی والدین پرسش‌های كودك را با پرت و پلاگویی پاسخ می‌دهند، مثلا در پاسخ به سوال من از كجا آمدم؟ می‌گویند: از آسمان آمدی.
5 ـ موعظه: گاه والدینی كه سال‌ها به كودك چیزی در مورد مسائل جنسی نگفته‌اند ناگهان شروع به اندرزگویی در مورد مسائل جنسی می‌كنند.
الگویی سالم برای نقش جنسی سالم
جنسیت به نقش جنسی ارتباط دارد. مرد و زن هر كدام نقش دارند و هنجارهای جامعه به ما می‌آموزد كه برای زن و مرد هنگام ایفای نقش خود، چه كاری مجاز و چه كاری غیرمجاز است. والدین باید با هوشیاری، مراقب باشند كه هنجارهای از پیش تعیین‌شده جامعه، شكوفایی استعدادهای فرزند آنها را به خاطر جنسیت او محدود نكند؛ به عنوان مثال نوعا پسران را به ابراز وجود و جاه‌طلبی تشویق می‌كنند و دختران را به احترام گذاشتن و كنار آمدن با دیگران. براساس واقعیت‌های فعلی جامعه، اگر چنین انتظاراتی از بچه‌ها داشته باشیم ممكن است پیامدهای بدی داشته باشد چراكه مثلا همه ما می‌دانیم برای موفق شدن، هر فردی باید بتواند ابراز وجود كند.
والدین می‌توانند بدون این كه به چشم بیاید، شكل‌های رایج نقش جنسی را در خانه پرورش دهند. به عنوان مثال والدین از دخترانشان انتظار دارند كه مهربان باشند و در نتیجه برخوردی كه با دختران خود می‌كنند، ملایم‌تر از برخوردی است كه با پسران خود دارند یا انتظاراتی نظیر این كه پسرها نباید گریه كنند. پیام پنهان در این كارها حتی برای بچه‌های كوچك نیز روشن است، بویژه اگر فرصتی برای تجربه نوع دیگر رفتار را نیز نداشته باشند. در واقع بهترین كاری كه والدین می‌توانند برای پرورش نقش جنسی سالم در فرزندان خود انجام بدهند، این است كه در خانه الگویی مناسب به آنها ارائه بدهند. بعضی از كارها در گذشته فقط برای یكی از دو جنس مناسب به شمار می‌رفت، اما شما به بچه‌های خود امكانی برابر بدهید تا این اهداف و كارها را دنبال كنند.
برخی متخصصان اعتقاد دارند كه بهتر است والدین از كلیشه‌های جنسیتی خشك كودكان خود كه رفتارها و فرصت‌های یادگیری آنها را محدود می‌كند، بكاهند. مثلا پسری كه آشپزی را فعالیتی زنانه می‌پندارد، فرصت یادگیری آشپزی ندارد یا دختری كه كار با آچار را فعالیتی پسرانه می‌داند، فرصت یادگیری فعالیت‌های فنی را از خود سلب كرده است. بنابراین توصیه می‌شود كه مثلا پدر و مادر به نوبت ظرف بشویند، آشپزی یا رانندگی كنند.
جلوگیری از بروز مشكلات با آموزش مناسب
تحقیقات انجام شده نشان داده است كه سوءاستفاده و تجاوزات جنسی تا چه حد می‌تواند اثرات بسیار بد جسمی و عاطفی روی هر فرد داشته باشد. به عنوان مثال این سوءاستفاده‌ها در دختران می‌تواند خشم، ترس، افسردگی، اضطراب، فقدان اعتماد به نفس، احساس حقارت و بیزاری، آسیب‌پذیری و اعتیاد را باعث شود. معمولا این افراد دچار شرمندگی و احساس خجالت دائمی شده و به دیگران اعتماد ندارند، آنها در ارتباطات خود ضعیف عمل می‌كنند و در آینده نیز نمی‌توانند عملكرد جنسی خوبی را از خود نشان دهند. این افراد همچنین نسبت به فاش شدن اسرارشان بسیار حساس می‌شوند. در مردان نیز اختلالاتی مانند احساسات خودكشی، اختلال خواب، خشم بیش از اندازه و خوداتكایی كم دیده می‌شود. در واقع اكثر این افراد به این دلیل گرفتار شده‌اند كه از آموزش كم برخوردار بوده و محرومیت آگاهی داشته‌اند. بدون شك آموزش جنسی در بهداشت روانی و پیشگیری از اختلالات جنسیتی بسیار موثر است. یافته‌های مطالعات پژوهشگران حاكی از آن است كه آموزش جنسی نه‌تنها در بهداشت جسمانی و جنسی، بلكه در جلوگیری از مشكلات جنسی نیز نقش دارد. اگر آموزش جنسی براساس اصول مناسب و براساس شرایط افراد و معیارهای فرهنگی درست ارائه گردد می‌تواند به افزایش اعتماد به نفس، رضایت از زندگی و كاهش مشكلات جنسی كمك كند.
با فرزندان خود بیشتر صحبت كنید
صحبت كردن با بچه‌ها درباره جنسیت برای اغلب والدین كاری دشوار است. معمولا والدین نگران زیاد گفتن هستند یا كم گفتن و یا نگران گیج كردن بچه‌های خود. بسیاری از والدین هم فكر می‌كنند كه اگر درباره مسائل جنسی به كودكان همه چیز را بگویند، افكار جنسی را در ذهن‌های كوچك آنها پرورش می‌دهند و با این كار بچه‌ها را به تجربه جنسی تشویق می‌كنند. به هر حال شما چه به طور جدی درباره جنسیت با فرزندتان صحبت كرده باشید یا نه، باید بدانید كه روند غیررسمی آموزش جنسی آنها از همان لحظه تولد آغاز شده است.
شما والدین از همان موقع، جنسیت آنها را با نحوه برخوردتان، با چگونگی پاسخگویی به نیازهای آنها و با الگوی رفتاری خود پرورش داده‌اید. توجه به این نكته نیز مهم است كه كودكان‌تان در تمام این مدت بدون كمك مستقیم شما چیزهایی درباره جنسیت آموخته‌اند و روند یادگیری آنها چه بخواهید در آن نقشی فعال داشته باشید و چه نخواهید، در آینده نیز ادامه خواهد داشت. پس فراموش نكنید اگر بتوانید مسائل مربوط به جنسیت و مسائل مربوط به آن را با فرزند خود مطرح كنید و فضایی مناسب را برای گفت‌وگوی باز به وجود بیاورید در سنین بلوغ و نوجوانی نیز می‌توانید به خاطر همین فضای باز به فرزند خود توصیه و راهنمایی كنید، اما اگر به موقع اقدام نكنید، بعدها بررسی موضوع جنسیت نه برای شما و نه برای فرزندتان طبیعی نخواهد بود و به خاطر داشته باشید دیر شروع كردن بهتر از آن است كه هرگز شروع نكنیم.
مطالب مشابه :
پوستر هفته بهداشت روان دفتر مشاوره تربیتی
ازشیوع انواع آسیب های اجتماعی توانمند سازی کودکان ونوجوانان در خانواده بهداشت روانی.
جملاتی که موفق ها استفاده نمی کنند
آموزش روانشناسی وبهداشت روانی. در اینجا در مورد جملاتی صحبت می کنیم که افراد موفق هرگز
گزارش فعالیت های انجام شده در هفته ی بهداشت روان
باشید و کلیه ی سلامت روانی برای همکاران با نیروی انتظامی در خصوص بهداشت روان و
پیشگیری از خودکشی منبع آموزشی برای مدیران رسانه های گروهی
تصاویر و فعالیت های آموزشی در خصوص بهداشت روانی و شماره تلفن های جملاتی مانند: "شما
سلامت جنسی خانواده ها
معمولا خانواده‌های ایرانی در خصوص میزان و جملاتی همچون در بهداشت روانی و
تقویم اجرایی مشاور
برنامه های هفته بهداشت روانی و والدین آنها در خصوص شرایط و جملاتی کوتاه
روان شناسی
رسمی در خصوص روان قادرند جملاتی بی همتا در بهداشت و سلامت روانی یکی
چگونه با خشم مقابله کنیم ؟
نکاتی در خصوص پیشرفت نقش ازدواج در بهداشت روانی جملاتی مانند :
برچسب :
جملاتی در خصوص بهداشت روانی