ادامه را مطالعه کنید

چرا در استان تهران مسئله آب بسيار جدي است و کمبود آن پيامدهاي شديدتري بوجود مي آورد؟
واقعيت اين است که استان تهران جمعيت انبوهي را در خود جاي داده است ولي منابع آبي محدودي دارد.
مهمترين منابع آبي استان تهران عبارتند از: رودهاي کرج، جاجرود و هراز. همچنن قسمتي از آب تهران و برخي شهرستانهاي ديگر آن از ديگر رودها تأمين ميشود: مانند حبله رود، در شرق و انشعابي از شاخه رود طالقان در غرب استان.

منابع آبهاي سطحي (رودها ):

الف ـ رود کرج: رود کرج از ارتفاعات البرز مرکزي سرچشمه مي گيرد.اين رود پس از دريافت چند شعبه در کوهستان، به زمينهاي کوهپايه اي شهر کرج وارد ميشود و پس از آبياري کردن سرزمينهاي هموار منطقه شهريار، به شاخه هاي متعدد تقسيم ميشود و از اين پس در واقع، ويژگي رودهاي فصلي و اتفاقي را مي يابد.در سال 1343 سداميرکبير به منظور تأمين کشاورزي و آب شرب تهران بر روي کرج ساخته شد. اما در سالهاي اخير، ذخيره آب اين سد بيشتر به مصرف شرب شهر تهران ميرسد که درنتيجه از سهم آب کشاورزي کرج و شهريار کاسته ميشود.

ب ـ جاجرود: جاجرود نيز از ارتفاعات (شرق آبخيز رود کرج) سرچشمه مي گيرد. چشمه هاي اصلي آن از گرمابدر در شمال، گردنه شمشک در غرب و افجه در شرق است. در گذشته، جاجرود دشت ورامين را مشروب مي کرد اما از زمان احداث سدلتيان (سال 1346) بيشتر آب آن، براي تهران استفاده ميشود. سدهاي کرج و لتيان دومنظوره هستند. (تأمين برق و آب).

پ ـ رود لار: اين رود از شعبه هاي رود هراز است که از ارتفاعات کلون بسته سرچشمه مي گيرد و در شمال شرقي استان جاري است. ساختمان سد لار بر روي اين رود، در سال 1362 به بهره برداري رسيد و چون در مطالعات زمين شناسي آن اشتباهاتي صورت گرفته بود، نتوانست مطابق برآورد اوليه، آب ذخيره کند که بخش مهمي از آب سد مخزني لار از طريق تونلي به طول 27 کيلومتر به حوزه آبخيز سدلتيان و جاجرود انتقال داده ميشود که به مصرف شهر تهران ميرسد.

ت ـ رود طالقان: اين رود از ارتفاعات پالان گودن و کهلر سرچشمه گرفته است و در امتداد شرق به غرب جريان دارد. در منطقه طالقان يک سد انحرافي بر روي اين رود بسته شده است تا در دشتهاي پايين دست (دشت قزوين) مورد استفاده قرار گيرد. اين رود از استان تهران خارج ميشود. از شمال استان قزوين عبور مي کند و به شاهرود مي ريزد.

رود كرج(سد امير كبير)

سد لتيان(رود جاجرود)

سد لار

ث ـ حبله رود: حبله رود در شرق استان تهران از ارتفاعات اطراف فيروزکوه سرچشمه مي گيرد و به سمت جنوب سرازير ميشود. اين رود از استان تهران خارج شده و درنهايت، در شنزارهاي اطراف گرمسار فرود ميرود. طرحهاي اجرا شده جهت تأمين آب تهران:

تهران علاوه بر استفاده از آبهاي سطحي (رودهاي کرج،جاجرود،لار و طالقان) از منابع آب زيرزميني کمک مي گيرد، براي جبران کمبود آب مصرفي تهران، بيش از 260 حلقه چاه احداث شده است که از طريق آنها، حدود 250 ميليون متر مکعب آب دارد. شبکه آب تهران ميشود. تهران داراي چهار تصفيه خانه آب است که مهمترين آنها تصفيه خانه کن است. چون هر ساله برجمعيت تهران افزوده ميشود، باز هم آبهاي مذکور براي مصرف ساکنان تهران کفايت نمي کند و هرسال بايد يک منبع جديد آب براي اين شهر تأمين شود. احداث چندين حلقه چاه در محدوده سدلتيان و انتقال بخشي از آب شاهرود در طالقان به سمت تهران نمونه اي از اين برنامه هاست. منابع آبهاي زيرزميني: الف ـ قنات ها:

در تهران قديم، آب شرب و کشاورزي بوسيله 48 رشته قنات وقفي و خصوصي تأمين ميشد که بتدريج، تعدادي از آنها خشک گرديد. لذا در حال حاضر، تعداد کمي از آنها در محلهاي مختلف جريان دارد ولي آب آنها کم و بيش آلوده است.

ب ـ چاهها:

مردم شهر تهران، بيش از هزار حلقه چاه عميق و نيمه عميق حفر شده است که بيش از 260 حلقه آن براي تأمين آب آشاميدني مردم تهران استفاده ميشود. برداشت بيش از حد آب از سفره هاي زيرزميني باعث شده است که سطح آبهاي زيرزميني به سرعت پايين رود.علاوه بر 260 حلقه چاه آب شرب، چاههاي ديگري براي تخليه آبهاي زيرزميني شهر تهران، بخصوص مناطق جنوبي شهر احداث شده است. در سالهاي اخير در استان تهران بدليل کاهش ريزشهاي جوي، سطح آبهاي زيرزميني پايين آمده است.

پ ـ چشمه ها (معمولي ـ معدني):

در مناطق مختلف استان چشمه هاي آب معمولي پراکنده اند، اما چشمه هاي آب معدني که بيشتر در شمال شرقي استان متمرکزند اهميت ديرين خودرا حفظ کرده اند.مهمترين اين چشمه ها عبارتند از:
1. چشمه آبعلي: بين آبعلي در مبارک آباد. 2. چشمه آب البرز: در جنوب شرقي آبعلي
3. چشمه علي: در شهر ري
4. چشمه اعلي: در شمال شهر دماوند.
انتقال سالانه آب از سدکرج براي مصرف آب آشاميدني تهران از 50 ميليون متر معکب در سال 1345 به 330 ميليون متر مکعب در سال 1373 رسيده و معادل همين مقدار افزايش، از آب ورودي به دشتهاي کرج و شهريار به منظور مصرف کشاورزي و تغذيه آبخوان ها کاسته شده است که نتيجه آن خشک شدن تدريجي چاهها و قنات ها و دگرگوني در ساختار اقتصادي روستاهاي منطقه بوده است. در حال حاضر، با افزايش جمعيت بويژه رواج «الگوي غلط» در مصرف آب، مشکلات کمبود آب حادتر شده است. امروزه سهم استان تهران از منابع آبي کشور فقط 2درصد است. درحاليکه اين استان بيش از 6/18 درصد چمعيت کشور را در خود جاي داده است. ظرفيت آب تجديد شونده استان، کمي بيش از 4 ميليارد متر مکعب در سال است. براين اساس، سرانه آب معدني در استان بطور متوسط حدود 400 متر مکعب در سال است. که تقريباً مشابه وضعيت وخيم بحران آب در برخي از کشورهاي خاورميانه است. در ضمن بايد اضافه کرد که اين ميزان آب سرانه در معرض آلودگيهاي مختلف قرار دارد. اگر اين رقم را با حداقل مقدار سرانه مطلوب آب ـ که در معيارهاي جهاني حدود 200 متر مکعب در سال تعيين شده است. مقابسه کنيم، عمق بحران آب در استان تهران و درنتيجه شهر تهران ـ باتوجه به کليه نيازها، اعم از شرب، صنعت و کشاورزي و محيط زيست بيشتر نمايان ميشود. شکل گيري شهرها و مراکز جمعيتي بزرگ همچون اسلامشهر، باقرشهر، اکبرشهر، صباشهر، شاهدشهر، چهاردانگه، قدس، وحيديه، پرديس و ده ها شهر ديگري، بدون توجه به عدم وجود منابع آب محلي مناسب حکايت از بحران و فاجعه اي مهم دارد. لذا ضروري است که هم در الگوي مصرف آب، تغييرات جدي وجود منابع آب محلي مناسب حکايت از بحران و فاجعه اي مهم دارد. لــذا ضروري است که هم در الگـــوهاي مصرف آب تغييــرات جدي بــوجود بيايد وهم با برنامه ريزي مناسب از توسعه بيشتر صنايع و مراکز جمعيتي شهري در منطقه جلوگيري شود.

ادامه را مطالعه کنید

مطالب مشابه :

نمونه سوالات علوم

اپیدمی غلط ­نگاری قبوض

«آماده‌باش يارانه‌اي» در مجتمع‌هاي مسكوني

ادامه را مطالعه کنید

مشاهده آخرین ویترین کفش های خارجی...

ما هی ها

اپیدمی غلط نگاری قبوض