جوج کشی اردک

۱-خصوصیات عمومی اردکاردک پرنده ای از گونه مرغابی سانان است که معمولا در آب زندگی می کند. اردک پرنده ای با بدن کشیده و بال های کوتاه است که وجود این پاهای کوتاه باعث می شود بدن آن نزدیک به زمین قرار گیرد. طول و حجم بال اردک متوسط است و اردک اهلی به همین دلیل نمی تواند به خوبی پرواز کند. گردن اردک کوتاه و قطر گردن متوسط است. حجم منقار در اردک ها نسبت به سایر طیور و به خصوص غاز زیاد تر است و سطح بیشتری را نسبت به سر حیوان اشغال می کند. منقار در محل اتصال به سر نازک تر از قسمت آزاد و تقریبا به شکل یک بیلچه است. تمام بدن اردک از پر پوشیده شده و پر ها، غشای ضخیمی را بر روی پوست تشکیل می دهند. پر اردک چرب و روغنی است و مانع از رسیدن آب و رطوبت به بدن پرنده می شود. با توجه به تعداد نژاد های مختلف اردک تعداد تخم، وزن پرنده و وزن تخم در نژاد های مختلف اندکی متفاوت است. در جدول زیر برخی از این مشخصات ذکر شده است.

جدول۱-مشخصات برخی از نژاد های اردک.

نژاد	تعداد تخم	وزن اردک نر	وزن اردک ماده	وزن تخم
کمپل	۲۰۰ تا ۲۵۰	۳ تا ۵/۳	5/2 تا ۳	۸۰
روئن	۸۰	۴/۵	۴	۸۵
پکین	۱۵۰ تا ۱۸۰	۴ تا 4/5	5/3 تا ۴	۸۵

رنگ پر و بال اردک های نر در گونه های مختلف معمولا نسبت به نوع ماده متنوع و براق تر است. همچنین اندازه جثه نیز در اغلب نژاد ها در پرندگان نر بیشتر از پرندگان ماده است. با آزمایش مقعد و لمس کردن زیر شکم می توان آلت تناسلی اردک یا غاز را تشخیص داد. همچنین از طریق باز کردن کلوآک با فشار انگشتان نیز در پرندگان بالغ به راحتی آلت تناسلی را می توان دید. آلت تناسلی پرنده نر به صورت یک زائده در کلوآک به خوبی از پرنده ماده قابل تشخیص است. طول عمر اردک ها در برخی از گونه ها به 12 تا 15 سال می رسد. بلوغ جنسی در اردک در 6 تا 7 ماهگی اتفاق می افتد.

البته سن بلوغ در نژاد های مختلف اندکی متفاوت است. تخم اردک اندکی بزرگتر از تخم مرغ است و وزن آن در نژاد های مختلف از 60 تا 90 گرم متغیر استت. رنگ پوسته در تخم اردک به رنگ سفید، سبز یا آبی روشن است. طول تخم اردک حدود 5/5 سانتی متر و ضخامت پوسته آن حدود 3/0 میلی متر است.

۲- جوجه کشی طبیعیبرخی از نژاد های اردک که دارای قابلیت تخم گذاری بالایی هستند، تولید تخم تقریبا در تمام سال انجام می شود ولی در نژاد های گوشتی اردک تولید تخم کم بوده و تخم گذاری در فصول پاییز و زمستان انجام می شود. در این نژاد ها در اواخر بهار و اوایل تابستان اردک ها تولک رفته و تخم گذاری متوقف می شود. بنابراین جوجه کشی طبیعی در اردک های گوشتی تقریبا در اوایل بهار و یا پاییز صورت می گیرد در حالی که در نژاد های تخمی امکان جوجه کشی در اغلب ماه های سال وجود دارد.

اردک ها به محض شروع علایم کرچی در آشیانه خوابیده و مصرف خوراک آن ها کاهش می یابد. کرچی معمولا پس از یک دوره تخم گذاری پیوسته و مستمر بروز می کند و اردک ماده برای تبدیل تخم ها به جوجه بر روی تخم ها می خوابد. حتی اگر اردک نر با اردک ماده همراه نبوده و تخم ها نطفه دار نباشند نیز اردک ماده به صورت غریزی تمایل به خوابیدن بر روی تخم های خود دارد. آشیانه اردک ها در طبیعت در کنار آبگیر ها و دریاچه ها و معمولا در لابه لای نی ها یا علفزار ها ساخته می شود تا جوجه ها پس از تولد به راحتی به آب دسترسی داشته باشند. در این صورت تهیه غذای اردک های بالغ و جوجه اردک ها نیز آسان خواهد بود. معمولا تعداد تخم هایی که اردک بر روی آن می خوابد بین 10 تا 15 عدد است. در طبیعت ممکن است یک اردک نر چندین اردک ماده را بارور کند. معمولا 24 ساعت پس از آمیزش، تخم اردک بارور می شود و با یک آمیزش به مدت 2 تا 3 هفته تخم های گذاشته شده توسط اردک ماده نطفه دار است. باید توجه داشت که از روز 5 آمیزش به بعد، به آرامی درصد نطفه داری تخم ها کاهش می یابد. هر اردک ماده با فرا رسیدن دوره کرچی به تنهایی وظیفه لانه سازی و نگه داری تخم ها از تخم ها را برعهده گرفته و به دلیل این که تخم اردک نسبت به تغییرات دمایی حساسیت کمتری داشته و حتی لازم است در برخی موارد خنک شود، لذا اردک ماده به دفعات لانه را برای مصرف خوراک و یا شنا کردن ترک می کند. برخی این موضوع را به دلیل پایین بودن خصوصیات مادری اردک ها دانسته و معتقدند این موضوع باعث کاهش راندمان جوجه کشی طبیعی در اردک می شود.

مدت جوجه کشی در اردک حدود 28 روز است. اولین جوجه ها از روز 26 از تخم ها خارج شده و ممکن است آخرین جوجه دو یا سه روز بعد از تخم خارج می شود.
جوجه اردک ها به محض خروج از تخم در زیر بال و پر مادر خشک شده و از روز دوم می توانند به آب رفته و شنا ککنند. اما مراقبت مادر تا چندین هفته ادامه پیدا می کند.

۳-تشکیل گله مولد به منظور جوجه کشی مصنوعی
برای تهیه تخم نطفه دار در جوجه کشی در گله اردک باید به تعداد کافی، اردک نر و ماده پرورش یابد. برای این منظور، معمولا به ازای هر 5 تا 6 اردک ماده یک اردک نر در گله رها می کنند. برسی ها نشان می دهد که این نسبت پرنده نر و ماده بهترین نتیجه را در تولید تخم نطفه دار به همراه خواهد داشت.
اردک هایی که برای تولید تخم جوجه کشی مورد استفاده قرار می گیرند، باید دارای بدن طویل، عمیق و پهن باشند و زود به سن بلوغ برسند. اردک هایی که تخم آن ها کم و خاصیت نطفه داری و جوجه در آوری آن ها ضعیف است، نیاید برای جوجه کشی مورد استفاده قرار گیرد.

اگر اردک ماده در چراگاه و یا در کنار استخر و برکه پرورش یابد، درصد جوجه دهی گله افزایش خواهد یافت. محل پرورش اردک ها، میزان حرارت و رطوبت محیط، تراکم پرنده در واحد سطح، نسبت اردک نر به ماده و نوع تغذیه، تاثیر مستقیم بر باروری و درصد جوجه دهی تخم اردک خواهد داشت.
معمولا 10 تا 15 درصد تخم های جوجه کشی بارور نیستند. عواملی که در میزان باروری گله نقش اساسی دارند عبارتند از:

توارث: معمولا تخم اردک های مربوط به لاین ها نژاد یا نژاد های مختلف دارای جوجه دهی یکسان نیستند. تا کنون بیش از 20 ژن کشنده شناسایی شده است که در دوران رشد جنینی باعث نقص یا مرگ جنین می شوند و وضعیت یک گله و ترکیب ژنی آن در این موارد بسیار موثر است.
سن اردک : معمولا تخم های تولید شده ار اردک های خیلی جوان یا خیلی پیر دارای درصد باروری پایین تری است.
میزان تولید: معمولا درصد نطفه داری تخم اردک هایی که بیشتر تخم می گذارن& نسبت به اردک های کم تولید بالا تر است.
روش امیزش گله: اگر در یک گله اردک مادر آمیزش نزدیک و هم خونی مد نظر باشد، دزصد نطفه داری تخم های تولید شده پایین است و برعکس در حالت آمیخته گری دور درصد باروری گله افزایش می یابد. همچنین نسبت پرنده نر و ماده موجود در گله نیز بر درصد باروری گله موثر است.
فصل آمیزش: در فصل پاییز و زمستان و اوایل بهار میزان باروری اردک ها بیشتر و برعکس در اواخر و تمام فصول تابستان قدرت باروری آن ها پایین است.
نور: اگر مدت روشنای روز کمتر از 15 ساعت باشد، درصد باروری اردک ها افت می کند. افزایش ساعات روشتنایی روز به صورت تدریجی تاثیر مثبت برمیزان باروری گله دارد.
جابه جایی اردک نر: برای بالا بردن درصد باروری، می توان هر چند وقت یکبار اردک های نر لانه های مختلف را با یکدیگر تعویض نمود. این کار فعالیت جنسی پرنده های نر و ماده را تحریک و تشدید می کند.
کیفیت اسپرم: هرچه اسپرم اردک نر از کیفیت بهتری برخوردار باشد و تعداد اسپرماتوزئید های طبیعی و پر تحرک در واحد حجم زیاد تر باشد، به همان نسبت درصد باروری گله افزایش می یابد. لذا تغذیه پرنده های نر در این رابطه اثر مهمی دارد.
فاصله بین دو آمیزش: معمولا 2 ساعت پس از آمیزش، تخم اردک ها بارور می شود و با یک بار آمیزش به مدت 15 تا 25 روز تخم های تولید شده نطفه دار است. ولی از روز پنجم آمیزش به بعد، به آرامی در صد نطفه داری تخنم ها افزایش می یابد. به همین دلیل هرچه فاصله بین دو آمیزش کمتر باشد، درصد باروری گله افزایش می یابد.
خصوصیات تخم اردک: اندازه، وزن، شکل و کیفیت پوسته، کیفیت زرده و سفیده در میزان جوجه دهی تخم ها موثرند.

۴- جمع آوری و نگه داری تخم در گله مولد
نژاد تخمی اردک معمولا در تمام ایام سال تخم می گذارد لذا در تمام فصول می توان از تخم ها برای جوجه کشی استفاده کرد، ولی در نژاد های گوشتی اغلب تخم گذاری در فصل پاییز و زمستان انجام می شود و در اواخر بهار و تابستان اردک ها تولک رفته و تخم گذاری آن ها قطع می شود. لذا در نژاد های گوشتی اردک، جوجه کشی تقریبا در اوایل بهار و پاییز امکان پذیر خواهد بود.
تخم نژاد های گوشتی اردک معمولا کم است و در نتیجه تمام تخم های تولید شده برای جوجه کشی استفاده می شود و کمتر به عنوان خوراک مصرف می شود. ولی در نژاد های تخمی تولید تخم زیاد است، می توان تخم ها را از نظر شکل و کیفیت جدا کرد و بهترین آن ها را برای جوجه کشی نگهداری، و بقیه را به عنوان خوراک به مصرف رساند. وزن تخم در نژاد های مختلف اردک معمولا بین 60 تا 80 گرم است.
از تخم های زیاد درشت و یا ریز، برای جوجه کشی نباید استفاده نمود. هرچه تخم جوجه کشی تازه تر باشد، کیفیت آن بهتر است. تخم جوجه کشی باید دارای قالب شکل مناسب بوده و تمیز باشد. آمیزش در اردک برای جمع آوری تخم جوجه کشی معمولا به صورت گله ای صورت می گیرد. اغلب این روش سبب هم خونی می شود و خاصیت جوجه در آوری را کاهش می دهد. در این گونه موارد می توان قبل از این که هم خونی شدید شود، از آمیخته گری با نژاد های دیگر استفاده نمود. با جمع آوری تخم ها در گله مولد پرورش اردک باید روزانه 3 بار انجام شود. این کار سبب افزایش راندمان تولید جوجه و کاهش درصد فساد تخم ها می شود.
حداکثر تا 10 روز پس از جمع آوری تخم های نطفه دار از اردک مادر باید آن ها را درون ماشین جوجه کشی قرار داد و در غیر ان صورت درصد جوجه دهی بسیار پایین می آید. نحوه نگهداری تخم نطفه دار یکی از مهمترین مسائل در جوجه کشی صنعتی است، زیرا اگر تخم نطفه دار در شرایط نا مناسب نگهداری شود، احتمال مرگ جنین یا فساد تخم افزایش می یابد. مهمترین مواردی که در نگهداری تخم نطفه دار قبل از جوجه کشی باید رعایت شود به قرار زیر است:
دمای محیط: چون دمای محیط معمولا کمتر از دمای داخل مجرای اویداکت می باشد لذا تخم پس از خارج شدن سرد شده و جنین از تقسیم سلولی باز می ماند، در نتیجه رشد جنین متوقف می شود. جنین می تواند حداکثر تا 10 روز در این حالت بماند.
آزمایشاتی که در این زمینه انجام گرفته است نشان می دهد که بهترین درجه حرارت نگهداری و ذخیره تخم اردک 10 تا 13 درجه سانتی گراد است. دمای بیش از 20 درجه سانتی گراد به هیچ وجه برای ذخیره طولانی تخم نطفه دار مناسب نبوده و باید هرچه سریعتر پس از جمع آوری از لانه آن ها را به سرد خانه منتقل نمود.
میزان رطوبت: در انبار ذخیره تخم، میزان رطوبت باید بین 75 تا 85 درصد باشد در چنین شرایطی، میزان رطوبت درون تخم اردک کاسته نشده و جنین در شرایط مطلوب برای مدت نسبتا طولانی زنده می ماند.
تهویه: به هنگام ذخیره تخم اردک باید در محل انبار جریان هوای تازه برقرار باشد. میزان دی اکسید کربن داخل انبار نباید بیش از 1/0 درصد باشد.
چرخش تخم ها: اگر مدت ذخیره تخم جوجه کشی کمتر از یک هفته باشد نیازی به برگرداندن تخم ها نیست، ولی دز صورتی که این مدت بیش از یک هفته باشد باید از روز هشتم هر روز 3 تا 4 بار تخم را گرداند. این عمل بتعث می شود تا زرده به پوسته تخم نزدیک نشده و همچنان در مرکز باقی بماند. آزمایشات ثابت نموده است که در صورت عدم چرخش تخم ها در مدت ذخیره، به اندازه هشت تا 12 درصد از میزان جوجه دهی تخم اردک کاسته خواهد شد.
سطح برخی از تخم ها در هنگام جمع آوری در مزرعه یا در داخل مراکز پرورش آلوده و کثیف است و باید قبل از قرار گرفتن در دستگاه جوجه کشی تمیز و ضد عفونی شود. برای ضد عفونی تخم ها می توان از روش های ذیل استفاده نمود:
استفاده از ترکیبات آمونیوم چهار تایی: که با غلظت 200 قسمت در میلیون و به صورت محلول در آب ولرم روی تخم ها اسپری می شود.
استفاده از محلول فرمالین و ترکیبات آمونیوم چهار تایی: این محلول را می توان به صورت اسپری بر روی تخم ها پاشید. برای این منظور می توان محلولی شامل 8/7 میلی لیتر ترکیبات آمونیوم چهار تایی به علاوه 8/7 میلی لیتر فرمالین 40 درصد را در یک لیتر آب مخلوط کرد و به کار برد.
استفاده از گاز فرمالدئید: گاز فرمالدئید از ترکیب پرمنگنات و فرمالین تولید می شود. برای به دست آوردن نتیجه بهتر لازم است گاز دهی در اولین زمان ممکن انجام شود تا میکرو ارگانیسم ها فرصت نفوذ به داخل تخم ها را نداشته باشند.
برای جوجه کشی حتما باید تخم هایی را انتخاب کرد که دارای شکل طبیعی و مناسب باشند. شکل ظاهری تخم تاثیر مستقیم بر روی جوجه دهی دارد. تخم هایی که از نظر شکل ظاهر کاملا گرد، یا بیش از حد معمول کشیده و باریک و یا کنگره ای باشند، برای جوجه کشی مناسب نیستند.

۵-چیدن تخم ها در دستگاه ستر:مدت انکوباسیون در اردک 28 روز است، ولی در بعضی از نژاد های اردک مانند نژاد مسکویی مدت جوجه کشی 32 تا 35 روز است. با فرص دوره انکوباسیون 28 روزه در جوجه کشی اردک، تخم ها 25 روز در دستگاه ستر نگهداری می شوند و پس از آن به هچر منتقل می شوند. تخم های اردک باید طوری در ستر چیده شود که قسمت پهن آن ها به طرف بالا باشد و به طور مرتب روزی 6 تا 8 بار حول محور طولی خود گردش یابند. در روز های اول جوجه کشی درصد رطوبت 65 درصد است و درجه حرارت داخل دستگاه 3/38 درجه سانتی گراد می باشد. از روز پنجم به بعد درجه حرارت ماشین را تا 5/37 درجه پایین می آورند و درصد رطوبت را نیز کم می کنند و به 55 درصد می رسانند. در روز های آخر جوجه کشی با وجود آن که حرارت ماشین را به 2/37 درجه می رسانند، درصد رطوبت را تا 68 تا 70 درصد افزایش می دهند.
باید توجه داشت که هرگاه دمای سطح تخم اردک با 5/38 درجه سانتی گراد برسد، حتما باید روزی 2 بار بر روی تخم ها آب سرد بپاشند. در این هنگام می توان درب و پنجره های سالن جوجه کشی را باز نمود، یا کولر را قبلا روشن کرد تا هوای اتاق خنک شود و سپس به مدت بیست دقیقه تا نیم ساعت به روش اسپری بر روی تخم ها آب سرد پاشید. معمولا پس از این مدت درجه حرارت سطح تخم به 30 تا 34 درجه سانتی گراد می رسد. در این هنگام درب ماشین جوجه کشی را می بندند و درجه حرارت دستگاه را به مرور و در مدت 40 دقیقه تا 5/37 درجه سانتی گراد می رسانند. بهتر است این عمل را دو بار در روز انجام داد. اگر بیشتر از دو بار تکرار شود امکان دارد که بر روی رشد جنین اثر منفی بگذارد. سرد نمودن سطح تخم اردک در دوران جوجه کشی لازم و ضروری است، ولی باید دقت نمود که بیش از 2 تا 3 بار در روز تکرار نشود و بالا بردن درجه حرارت داخل ماشین به ملایمت و به مرور انجام پذیرد، زیرا تغییرات ناگهانی درجه حرارت مطلوب نیست.
یکی از مهم ترن مسائل جوجه کشی صنعتی تنظیم و تامین اکسیژن مورد نیاز جنین است. زیرا در تخم پرندگان همه مواد مورد احتیاج جنین به غیر از اکسیژن موجود است. به همین دلیل در تمام دوران جوجه کشی رساندن اکسیژن به جنین و دفع دی اکسید کربن درون ماشین بسیار ضروری است. جنین به کمک منافذ خیلی ریز سطح تخم، اکسیژن محیط را جذب نموده و دی اکسید کربن تولید شده در اثر فعالیت حیاتی را دفع می نماید.
در داخل دستگاه جوجه کشی باید 21 درصد اکسیژن موجود بوده و میزان دی اکسید کربن نیز نباید از 1/0 درصد افزایش پیدا کند، تا جنین اردک بتواند رشد طبیعی داشته باشد. هرچه رشد جنین بیشتر شود، نیاز آن به اکسیژن افزایش می یابد. در نتیجه باید دفعات تهویه سریع تر انجام شود. در روز های آخر جنینی باید حتما همزمان با تهویه سریعتر نسبت به پایین آوردن درجه حرارت دستگاه اقدامات لازم صورت پذیرد. در ماشین های بزرگ جوجه کشی دارای تنظیم خودکار در سنین مختلف میزان دما، درصد رطوبت و میزان اکسیژن مورد نیاز هر سن، پیش بینی شده و به کمک ترموستات های موجود تنظیم می گردد. برای اطمینان از رسیدن حرارت، رطوبت و اکسیژن کافی به همه قسمت های ماشین جوجه کشی، باید میزان سرعت و چرخش هوای درون دستگاه تنظیم شود.
سرعت هوای داخل دستگاه جوجه کشی نباید از 70 سانتی در ثانیه کمتر و از 80 سانتی متر بیشتر باشد. در روز های اول دوران جنینی سرعت هوا باید به میزان حداقل کاهش یابد تا جنین بتواند به طور مطلوب رشد نماید. پس از یک هفته به آرامی می توان سرعت هوا را زیاد نمود. به طوری که در آخرین روز های جوجه کشی، سرعت هوا را به 80 سانتی متر در ثانیه می رسانند.
در جوجه کشی صنعتی برای آن که از میزان تبخیر و کم شدن وزن تخم در طول دوران جنینی آگاه شوند، یک روش ساده و در عین حال نسبتا دقیق وجود دارد. در این روش ابتدا، پیش از چیدن تخم سینی خالی را وزن نموده و بر روی آن یادداشت می نمایند. سپس تخم ها را درون آن می چینند و دوباره سینی را با تخم ها وزن می کنند. پس از حذف وزن سینی خالی از وزن سینی پر، وزن تخم ها به دست می آید که این رقم را بخش بر تعداد تخم های چیده شده درون سینی می کنند و میانگین وزن یک تخم اردک را معلوم می نماین. این کار را در روز های هفتم، سیزدهم و بیست و پنجم نیز تکرار می نمایند.

۶-کندلینگ (نور بینی تخم ها):برای آن که بتوان بطور دقیق به میزان رشد جنین پی برد. معمولا در چهار نوبت تخم های گذارده شده درون ماشین جوجه کشی را به کمک آواسکوپ (جنین بین) مورد بررسی قرار می دهند. آواسکوپ جعبه ای است چهار گوش از جنس تخته، به ابعاد 20 * 25 سانتی متر و ارتفاع 20 سانتی متر که درونش یک لامپ 40 وات نصب شده است که به هنگام بازرسی تخم ها روشن می شود. روی جعبه یک سوراخ بیضی شکل تعبیه شده است که می توان تخم ها را بر روی آن قرار داد و با روشن نمودن لامپ جنین را بررسی نمود. البته بهتر است که اتاق خاموش باشد تا رگ های خونی بهتر و واضح تر دیده شوند. آواسکوپ هایی که در شرکت های بزرگ لوازم آزمایشگاه فروخته می شود دارای هواکش بوده و درنتیجه گرمای تولید شده از روشنایی لامپ را خارج می نماید. حرارت داخل آواسکوپ نباید بیش از 25 درجه باشد.

مراحل رشد جنین
مراحل رشد جنین در اردک به شرح زیر است:
روز اول:بروز اولین نشانه های جنین.
روز دوم: پیدایش رگ های خونی اولیه.
روزچهارم: آغاز تشکیل سانتی متر، چشم و ستون مهره ها.
روز پنجم: پیدایش دستگاه عصبی و تشکیل دهان، قلب و گوش.
روز ششم: شروع ضربان قلب.
روز هفتم: پیدایش منقار.
روز نهم : پیدایش پاها.
روز دهم: آغاز تمایل جنسی و پیدایش زبان.
روز دوازدهم: دیده شدن بال ها و پر ها.
روز سیزدهم: آغاز تشکیل پر.
روز چهاردهم: اولین رویش پر روی سر.
روز پانزدهم: پوشیده شدن سطح جنین از پر.
روز شانزدهم: مشخص شدن رنگ اصلی جوجه.
روز هجدهم: بسته شدن پلک چشم ها.
روز نوزدهم: سخت شدن کامل منقار.
روز بیست و یکم: جذب سفیده به طور کامل و حرکت منقار به سمت اتاقک هوایی.
روز بیست و سوم: آغاز جذب زرده به داخل حفره بطنی.
روز بیشت و ششم: جذب کامل زرده به داخل حفره بطنی و آغاز تنفس با ریه ها.
روز بیست و هفتم: خارج شدن جوجه اردک از تخم.

7- چیدن تخم ها در دستگاه هچرتخم اردک در روز 25 جوجه کشی از ستر به هچر منتقل می شود. در هچر دمای دستگاه به 37 درجه کاهش یافته و درصد رطوبت به 70 تا 75 درصد می رسد.
چرخش تخم در دستگاه هچر متوقف شده و نرخ تهویه افزایش می یابد. عوامل متعددی در تسریع یا به تغییر افتادن خروج جوجه اردک از تخم تاثیر می گذارند.
این عوامل شامل موارد ذیل است.

-تغذیه اردک تخم گذار: جوجه در زندگی جنین همه مواد مورد احتیاج برای رشد را از محیط بسته و تغییر ناپذیر داخل تخم دریافت می نماید، لذا تغذیه اردک تخم گذار از درجه اول اهمیت برخوردار است جیره باید از نظر ویتامین ها، پروتئین ها و املاح بسیار غنی باشد. وجود ویتامین های محلول در چربی شامل A,D,E و عناصر معدنی شامل کلسیم، فسفر و منگز در دوران جنینی بسیار مهم است و باید در جیره لحاظ شود.
-سن مولدین: یکی از عوامل مهم سن اردک هاست. اسپرماتوزوئید اردک های نر جوان 6 تا 18 ماه قدرت باروری بیشتر و بهتری دارد و تخم اردک های جوان در سال اول تخم گذاری دارای خاصیت جوجه دهی بیشتری است.
-مدت نگهداری تخم های جوجه کشی در انبار: اگر تخم اردک بیش از 10 روز از هنگام تولید در انباری با شرایط نا مناسب نگهداری شود، جنین رشد مطلوب را نخواهد داشت و درصد جوجه دهی کاهش یافته و یا مدت هچ افزایش می یابد.
-دما و رطوبت انبار ذخیره تخم: باید مکانی را برای ذخیره تخم های اردک انتخاب کرد که دارای 60 درصد رطوبت بوده و خنک باشد. دمای لازم برای نگهداری تخم ها بین 10 تا 13 درجه سانتی گراد است. دمای بیشتر یا کمتر از این درجه باعث تلفات فراوان در دوران جنینی اردک ها خواهد شد و مدت هچ را افزایش خواهد داد.
-واکسیناسیون اردک های مولد: تاثیر مستقیم بر میزان رشد جنین دارد. بهتر است حداقل یک هفته پس از هر واکسیناسیون اقدام به جمع آوری تخم های نطفه دار برای جوجه کشی نمود. زودتر از این زمان، درصد تلفات دوران جنینی را افزایش می دهد.
-اندازه تخم: تخم هایی که برای جوجه کشی انتخاب می شوند باید دارای اندازه مناسب باشند. تخم های بسیار درشت، و همچنین غیر استاندارد، برای جوجه کشی مناسب نیستند و باعث تغییر در زمان هچ می شوند.
-توارث: جوجه درآوری یک صفت ارثی ساده نیست و در این رابطه چندین ژن نقش دارند. در این ارتباط زمان هچ تخم ها از یک نژاد به نژاد دیگر متفاوت است.
از روز 26 تا 29 جوجه ها از تخم خارج می شوند. جوجه ها پس از خروج از تخم باید تا زمانی که کاملا خشک شوند داخل دستگاه جوجه کشی بمانند. با خروج کامل جوجه ها از تخم می توان آن ها را در صورت اطمینان از خشک شدن بدنشان از دستگاه هچر خارج کرد و برای انجام مراحل بعدی به سالن دیگری انتقال داد.

۸- عملیات بعد از جوجه کشی
روز بعد از تولد معمولا جوجه اردک های ضعیف و ناقص از ما بقی جدا می شوند. جوجه هایی که دارای ورم ناف یا مقعد چسبنده هستند نیز باید از گله جدا شوند. پس از حذف جوجه های نا مناسب مابقی جوجه ها بر حسب نیاز واکسن دریافت نموده و شمارش می شوند. معمولا قبل از چیدن جوجه ها در کارتن و انتقال آن ها به مراکز پرورش جوجه ها تعیین جنسیت می شوند. البته این فرآیند در مورد اردک های با نژاد گوشتی لازم نیست زیرا، جوجه های نر و جوجه های ماده برای تولید گوشت پرورش می یابند و هدف خریداران از پرورش آن ها تولید تخم و تشکیل گله مولد نیست. اما برای تهیه نیاز های گله مولد لازم است تا جنسیت جوجه ها در ابتدا تعیین شود. تعیین جنسیت را می توان در جوجه ها یا پرندگان بالغ انجام داد.
برای تعین جنسیت جوجه اردک ها می توان از روش ارزیابی کلوآک یا روش ارزیابی نای استفاده کرد. برای تعیین جنسیت جوجه ها به روش ارزیابی کلوآک ابتدا جوجه اردک را با یک دست (معمولا دست چپ) به صورت وارونه می گیرند به طوری که جوجه بین انگشتان دست قرار گرفته و پاهای او بین انگشتان دوم و سوم قرار گیرد. در این وضعیت انگشت اشاره یک طرف و انگشت شست در طرف دیگر کلوآک قرار گیرد. ابتدا این دو انگشت را به طرف یکدیگر فشار می دهند تا اگر مدفوعی درون کلوآک باشد خارج شود. سپس با انگشتان دست دیگر دهانه کلوآک را کنار می زنند و در زیر نور درون آن را می توان مشاهده کرد . در جوجه های نر در انتهای دستگاه تناسلی برچستگی کوچک به اندازه حدود 2 تا 3 میلی متر وجود دارد که آلت تناسلی است و این عضو در جوجه ماده وجود ندارد. به این ترتیب می توان جوجه را تعیین جنسیت کرد.
در تعیین جنسیت جوجه اردک ها به روش ارزیابی نای، اندازه و وضعیت نای درجنس های نر و ماده در جوجه اردک ها با هم تفاوت دارد. با لمس کردن قسمت گردن و سینه جوجه اردک می توان انتهای نای او را تشخیص داد. در جوجه اردک نر، این قسمت پهن تر از جوجه اردک ماده است و خمیدگی به طرف چپ دارد، به همین دلیل انتهای نای در جوجه اردک های نر برجسته تر از جوجه اردک های ماده است. اندازه این برجستگی در جوجه اردک هاای یک روزه حدود 3 تا 4 میلی متر است.
برای تشخیص این برجستگی لازم است جوجه اردک با دست راست طوری گرفته شود که انگشت اشاره و سبابه روی جناق سینه قرار گیرد. به این ترتیب با دو انگشت اشاره و سبابه دست چپ می توان گردن جوجه را بالا نگه داشت و با انگشت شست دست چب مهره گردن را لمس و به آرامی به آن ها فشار وارد کرد، در این هنگام با انگشت اشاره دست چپ می توان به آرامی شروع به لمس کردن مجرای تنفس تا جناق سینه کرد. در محل اتصال استخوان های کتف با گردن، که به وسیله دو برجستگی به یکدیگر متصل می شوند مثلثی به وجود می آید که در مرکز آن در جوجه های نر می توان به راحتی یک برجستگی لغزنده را بر اثر تماس انگشت اشاره لمس کرد. این برجستگی در صورت پایین آمدن گردن اردک قابل لمس نیست. پس از آن که گردن به سمت بالا کشیده می شود می توان آن را لمس کرد. این خصوصیت فقط تا چند روز پس از خارج شدن جوجه ها از تخم قابل تشخیص است و پس از گذشت چند روز تعیین جنسیت از این طریق غیر ممکن می شود. دستگاه های جوجه کشی را باید بعد از هر سری جوجه کشی، به دقت ضد عفونی و شستشو نمود. برای این منظور تمام وسایل را باید شست و با مواد ضد عفونی کننده آغشته کرد. گاز دادن ماشین با گاز فرمالدئید به ضدعفونی کردن آن کمک می کند و به این منظور از پرمنگنات پتاسیم و فرمالین استفاده می شود.

end

جوج کشی اردک

مطالب مشابه :

روش نگهدارری از جوجه اردک

اصول ابتدایی پرورش اردک

روش نگهداری از جوجه

روش نگهداری از جوجه بلبل

روش نگهداری از کبوتر

جوج کشی اردک

روش نگهداری از خرگوش

روش نگهداری از ماهی قرمز عید

شرايط نگهداری از جوجه بعد از خروج از تخم

كلياتي درباره اردك