ظرفیت های گردشگری بجستان ناشناخته مانده است

به علت نزديك شدن به سال نو و دوستاني كه مي خواهند به گردش بروند اين مقاله دو باره تكرار شد اگر چه با ويراست جديدي مي باشد

بجستان شهر یاقوت سرخ و دیار رباط های تاریخی است که در جنوبی ترین نقطه استان خراسان رضوی با ویژگی های طبیعی، تاریخی کهن، تفرجگاه ها و میراث فرهنگی متعدد واقع شده است. با همه جاذبه های ذکر شده و واقع شدن بر سر راه زائران امام رضا (ع) از ۶ استان جنوبی کشور، متاسفانه هنوز ظرفیت های گردشگری و آثار تاریخی بجستان برای هم وطنان ناشناخته مانده است.

جاذبه های گمنام و فراموش شده برخی شهروندان بجستانی در گفت و گو با گزارشگران اعزامی خراسان به این شهرستان با اشاره به وجود آثار باستانی متعدد و جاذبه های گردشگری زیاد در منطقه از مغفول ماندن این همه ظرفیت گلایه کردند. آنان با تاکید بر لزوم استقرار اداره میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی، احیای صنایع منحصر به فرد منطقه، بازسازی و شناساندن آثار تاریخی و کهن و توسعه امکانات را در تفرجگاه های طبیعی این شهرستان خواستار شدند. «مرجانی» از شهروندان بجستانی با اشاره به این که شهرستان در حاشیه محور جاده اصلی و محور ترانزیتی فیض آباد-فردوس قرار دارد می گوید: سالانه به ویژه در ایام نوروز و فصل تابستان شاهد تردد میلیون ها زائر و مسافر از استان های جنوبی و مرکزی کشور به مشهد مقدس می باشیم که متاسفانه به دلیل معرفی نشدن آثار و نبود تابلو و نشان های لازم، کمتر مسافری از این آثار شهرستان دیدن می کند. وی با اشاره به این که جاذبه های گردشگری بجستان برای شهروندان نقاط مجاور این شهرستان هم گمنام است می گوید: علاوه بر بناهای تاریخی و آثار باستانی، جاذبه های طبیعی در مناطق کویری و کوهستانی بجستان گزینه هایی قابل سرمایه گذاری برای توسعه صنعت توریسم به حساب می آیند. فرماندار بجستان نیز با بیان موقعیت گردشگری و میراث فرهنگی این شهرستان به گزارشگر خراسان می گوید: ده ها اثر باستانی از جمله رباط های تاریخی، مسجد جامع، پل قدیمی و منطقه حفاظت شده و جاذبه های سیاه کوه هلالی، تفرجگاه ها و مناطق ییلاقی و پارک طبیعی در کنار مشاغل و هنرهای سنتی بجستان می تواند گزینه های مناسبی برای توسعه صنعت گردشگری و جذب مسافران در این شهرستان باشد. وی با تاکید بر لزوم استقرار اداره میراث فرهنگی و گردشگری خواستار توسعه سرمایه گذاری بخش های دولتی و خصوصی در این راستا شد. «غلامرضا کافی» تصریح کرد: غنای تاریخی، فرهنگی، مذهبی و طبیعی شهرستان نوپای بجستان در جنوب خراسان رضوی، بر کسی پوشیده نیست و اطلاع رسانی و معرفی آن می تواند در جذب گردشگران موثر باشد. بجستان کجاست؟ شهرستان بجستان در فاصله ۲۷۸ کیلومتری جنوب غربی مشهد با مسافتی بالغ بر ۳ هزار و ۷۰۰ کیلومتر مربع از نظر موقعیت در طول جغرافیایی ۵۸ درجه و ۱۰ دقیقه و عرض جغرافیایی ۴۳ درجه و ۳۱ دقیقه و در ارتفاع هزار و ۲۵۰ متری سطح دریا واقع شده است. این شهرستان از شمال به خلیل آباد و از جنوب به فردوس، از شرق به گناباد و از غرب به بشرویه در خراسان جنوبی منتهی می شود. بلندترین نقطه آن در محدوده روستای آهنگ (ارتفاعات سیاه کوه) بالغ بر ۲ هزار و ۴۴۰ متر و پست ترین نقطه آن در اطراف مرندیز و سردق به ارتفاع ۸۳۶ متر از سطح دریا قرار دارند. از یک سو متصل بودن این شهرستان به کویر و نمک زارهای آن دیدنی است و از طرفی در نقاط کوهستانی، سبزه زارهای آن در فصل بهار غیر قابل توصیف می باشد. پیشینه تاریخی وجود محوطه ها و آثار باستانی اطراف بجستان و مسجد جامع مهمی که در دوران شاهرخ تیموری ساخته شد، دلیلی بر اهمیت و اعتبار تاریخی این شهرستان است. احتمالا قدمت بجستان به دوره هخامنشی می رسد. این شهر در گذشته به عنوان بوزستان، بزستان و بژستان نیز نامیده و به اعتقاد برخی مورخان توسط سام نریمان قهرمان افسانه ای ایران ساخته شده است. برخی نیز معتقدند نام بجستان یا بغستان (سرزمین ایزد) خود گویای آن است که این آبادی از دوران قبل از زرتشت وجود داشته است. گفته می شود یاقوت حموی نخستین جغرافی دان مسلمانی است که از آن اسم برده است. بجستان در دوره تیموریان از اهمیت خاصی برخوردار بود و اعتبار آن به حدی بود که حاکمان و بزرگان معاصر تیمور، توانستند تیمور را از خراب کردن شهر باز دارند از حیث تجارت و داد و ستد، بجستان در دوره قاجاریه از اهمیت و رونق بالایی برخوردار بود. شبکه گسترده راه ها و رباط های متعدد از جمله فخرآباد، قاسم آباد، زین آباد و... در راه فیض آباد به بجستان و فردوس از دلایل رونق داد و ستد در این ناحیه بوده است. برخی جاذبه های این شهرستان به این شرح اند: مسجد جامع بجستان مهم ترین اثری که از قرن نهم هجری در شهرستان بجستان باقی مانده، مسجد جامع بجستان است که در زمان شاهرخ تیموری به همت «محمدبن فخرالدین بن سیف الدین بن مقدم بجستانی» بنا شد و تاریخ اتمام آن بر اساس کتیبه موجود در مسجد، سال ۸۲۸ هجری می باشد. این مسجد که در کوچه طاهری قرار دارد در حال حاضر دارای دو ایوان در دو سوی یک صحن مربع شکل می باشد و در انتهای ایوان قبلی، محرابی مقرنس کاری تعبیه شده است. ایوان شمالی بنا در سال ۱۰۲۴ هجری قمری در عصر صفویه توسط حاج ناصرالدین محمدبن احمد مرمت شد.مشاهدات گزارشگران خراسان حاکی است که این بنای تاریخی در سال جاری نیز مورد مرمت اضطراری قرار گرفته است. پل یونسی از ابنیه تاریخی بجستان که در امتداد کال شور و روی آن احداث شده، سازه ای است آجری و مستحکم موسوم به پل یونسی که نام خود را از شهر نزدیک به آن واقع در ۴۵ کیلومتری بجستان گرفته است. معماری این پل دارای ۹ چشمه تاق جناغی و آبروهای نیمه مدور است که در بخشی از آن، سنگ یا ملاط ساروج کار و قسمت های دیگر آن از آجر و گچ ساخته شده است. این بنای تاریخی از یادگارهای دوره صفویه در این شهرستان است. مسجد مرندیز مسجد جامع روستای مرندیز با وسعتی حدود ۶۰۰ متر مربع در ۳۷ کیلومتری شمال خاوری بجستان قرار دارد.معماری آن شامل صحن، ایوان، قبله و شبستان گنبددار و از نوع بناهای یک ایوانی است.ایوان مقصوره بنا دارای پوششی است که با ایجاد تاق و تویزه در آن شکل گرفته است.مسجد جامع مرندیز به سبب وجود بخشی از تزئینات و نمای بیرون اطراف و صحن و ایوان از نظر نقشه و نوع عناصر تزئینی با مسجد تاریخی خواف، مسجد رشتخوار و گنبد مقبره قطب الدین حیدر مشابه است. این بنا که بارها بازسازی و مرمت شده متعلق به قرن یازدهم هجری است مسجد مزار (صومعه) در دامنه تپه ای طبیعی در 7 کیلومتری بجستان و در جنوب روستای مزار، اثر با ارزشی واقع است که در دل تپه حفر شده و احتمالا با قلعه دختر مزار در ارتباط است. زیرا قطعه مزبور بر فراز این عارضه ساخته شده و به عنوان سردابه و پناهگاهی می توانسته توسط ساکنان مورد استفاده قرار گیرد. به احتمال بسیار زیاد این اثر در دوران اسلامی به عنوان زاویه و صومعه نیز به کار رفته است. امروزه این مکان با انجام تغییراتی در فضای داخلی به عنوان مسجد زمستانی اهالی مورد استفاده قرار می گیرد. رباط زین آباد رباط تاریخی روستای زین آباد بنای با ارزشی است که در ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی بجستان و در جاده ارتباطی به فردوس واقع شده است. رباط زین آباد با وسعت حدود ۲ هزار و ۵۰۰ متر مربع به صورت نقشه چهارضلعی و فضاهای معماری متفاوت، توقفگاه کاروانیانی بوده است که کویر را طی می کرده اند. در اضلاع شمالی و جنوبی و هر طرف صحن رباط، فضاهایی به عرض ۳ متر برای اقامت مسافران و اتاق هایی نیز به ابعاد ۴۳ متر تعبیه شده است. این رباط از یادگارهای معماری عصر قاجاریه می باشد. رباط فخرآباد رباط چهارایوانی فخرآباد در حاشیه روستایی به همین نام واقع است. این مکان با فضاهای وسیع ظاهرا در زمان رونق و آبادانی مورد استفاده کاروانیان بسیاری بوده است که از این طریق قصد سفر را به سوی کویر داشته اند. بنای رباط متعلق به دوره قاجار است و شامل سردر ورودی، ایوانچه های طرفین ورودی به عنوان توقفگاه تابستانی و شاه نشین، فضای اصطبل، بارانداز و صحن است. تزئينات جالب توجه این رباط استفاده از آجرهای با پخت ناقص است که با تلفیق آن با آجرهای معمولی، اشکال هندسی زیبایی در قسمت پیشانی سر در ورودی و بخش شاه نشین به وجود آمده است.
ارك جديد فخرآباد كه بسيار ديدني است با اينكه تازه ساخت است ولي سنتي و از خشت و گل ساخته شده است کاروان سرای قاسم آباد کاروان سرای قاسم آباد یکی از بناهای با ارزش برجای مانده از دوره صفوی می باشد که در روستایی به همین نام در ۲۰ کیلومتری غرب بجستان واقع شده است. بنای مذکور در مرکز روستا واقع شده واز خصوصیات بارز آن می توان به معماری بسیار زیبا، تزئينات، نوع پوشش سقف ها و بادگیرهای چهارضلعی اشاره کرد. این بنا که یکی از کاروان سراهای شاه عباسی ۷گانه بجستان است در قدیم مسیر جاده ابریشم بوده که هم اکنون راه آهن بافق، مشهد از حاشیه آن عبور می کند. کاروان سرای قاسم آباد بنایی است از معماری گذشته در دل کویر زیبای بجستان که بادگیر چهارضلعی آن در خراسان از شهرت خاصی برخوردار است. تفرجگاه ها علاوه بر مجموعه پارک طبیعی و باغ پرندگان در مرکز شهرستان بجستان که می تواند پذیرای علاقه مندان به طبیعت، مسافران و گردشگران عبوری باشد در این شهرستان مناطق ییلاقی، تنگه نسترن، بوستان طبیعی نوبهار، دره آهنگ، باغ سلیمه مزار، سد سریده، دشت لاله های زیبای بهاری، مناطق حفاظت شده هلالی و افتخار با گونه های کم نظیر حیات وحش تحت پوشش محیط زیست، از دیدنی های مهم به شمار می رود.منطقه حفاظت شده هلالی که از آن نام برده شد در جنوب شرق بجستان با ۱۲۰ هزار هکتار وسعت قرار دارد و دره های سرسبز، چشمه سارهای متعدد، گونه های نادر جانوری و پوشش گیاهی منحصر به فرد آن، قابلیت بسیاری برای جذب گردشگران و مسافران عبوری دارد. هنرهای سنتی و سوغات بجستان در شهرستان بجستان از دیرباز هنرهای سنتی و مشاغل محلی، جایگاه ویژه ای در معیشت مردم این دیار داشته است و هنوز هم در گوشه و کنار آن می توان آثار مشاغل بومی را مشاهده کرد. از این مشاغل می توان به «گیوه دوزی» در روستاهای جزین، بقچیر، افکان، آهنگ، «گلیم بافی» در یونسی، فخرآباد، نیان، ابراهیم آباد و «قالی بافی، پارچه بافی، نمدمالی حوله بافی و سبدبافی» در سایر مناطق اشاره کرد. در گذشته قالیچه های بجستان با نقش «بلوچی» به دلیل کیفیت بالا به خارج صادر می شد.در میان سوغات های بجستان، از یاقوت سرخ یعنی انار که بگذریم می توان به کلوچه و حلوای این شهر اشاره کرد. زعفران، زیره، حنا، پسته و خشکبار نیز دیگر محصولاتی است که می تواند در سبد خرید مسافران و میهمانان این دیار قرار گیرد. در خور اشاره است بعد از حضورگروه اعزامی خراسان در شهرستان بجستان و تهیه این گزارش، اداره میراث فرهنگی و گردشگری نیز در این شهرستان رسما آغاز به کار کرده است.

منبع روزنامه خراسان: شماره سريال 17303 ، تاريخ انتشار ۱۱ - ۴ - ۸۸

ضمن بزودي موسسه فرهنگي هنري امام سجاد بجستان نيز به گردش گري بجستان اضافه خواهد شد

ظرفیت های گردشگری بجستان ناشناخته مانده است

مطالب مشابه :

نام، آدرس و تلفن زائرسراهای مشهد مقدس

اگر دنبال ثوابی بخون..خیرین گمنام..کمک به مومنان گرفتار

اطلاعاتی درباره ی شهر کرمانشاه پارک های تفریحی اماکن زیارتی جاهای دیدنی و...

شرح مختصری از شهر کرمانشاه

اخبارکوتاه گردشگری ایران

کاروان زیارتی مشهد مقدس

سرنوشت مبهم بزرگترین طرح سرمایه گذاری خارجی اردبیل و چند سوال از شهروندان

ظرفیت های گردشگری بجستان ناشناخته مانده است

مناقصه های کشور 1392/06/27