دامپروری و دامداری در کرمانشاه قدیم

نویسنده:ایوب صفریتا پیش از اسکان عشایر به دستور رضاشاه، دامپروری و دامداری، بیش از كشاورزی و هر حرفه دیگری، مورد توجه عشایر كرد و کرمانشاهان بوده است. در واقع، عموم مردم استان کرمانشاه، بیرون از شهرها(که عمدتا محل استقرار صنعتگران و پیشه وران و مأموران حکومتی بودند)، زندگی می کردند و شیوه زندگی ایشان، كوچ روی و زندگی چادرنشینی بوده و حیات آنها با دام گره خورده بود.

در تواریخ اسلامی، نام تعدادی از عشایر منطقه كرمانشاه ذكر شده است كه اینان در میان محل های ییلاق و قشلاق خود، در حركت بوده اند. از محل های كوچ این عشایر، دقیقاً اطلاعی نداریم به جز آنكه ناحیه ای وسیع از آذربایجان تا خوزستان به عنوان محل قشلاق و ییلاق طوایف كرد نام برده شده است. ابن حوقل نیز از مكانی در جاده همدان به سمت ری یاد كرده كه «مصائف الاكراد و مشاتیهم» بوده، كه اشاره به ییلاق و قشلاق اكراد دارد.بر اساس اخبار و گزارشهای موجود، محیط طبیعی و دشت های كرمانشاهان، امكانات بسیار خوبی را در اختیار دامداران این منطقه قرار داده بود. ابن حوقل از علف فراوان و ستور چرنده بسیار این منطقه یاد كرده است. در واقع، علوفه كه از نیازهای ضروری آن روزگار بوده، به مقدار زیاد در دشت ها و چمنزارهای استان کرمانشاه یافت می شده است. جغرافی نویسان مراتع و مرغزارهای خوب كرمانشاهرا عامل زیاد بودن رمه ها و انواع چراكنندگان در این حدود، دانسته اند.

از مراتع و مرغزارهای معروف كرمانشاهان، یكی هم «مرغزار مرج القلعه» بوده، كه البلدان در وصف آن چنین نوشته است: «و از شهر «حلوان» به مرغزار معروف «مرج القلعه» [می روند] كه ستوران خلفا در چراگاه های همین محل می چرند.» گفتنی است، چراگاه احشام خلفایی چون مهدی و هارون در اطراف كرمانشاه قرار داشته است.

دشت ماهیدشت به همراه دشت حلوان(دشت ذهاب امروزی) ، دشت مرج القلعه (تا اسلام آباد) و ناحیه ای كه در حد فاصل كرمانشاه تا كنگاور واقع می شده، به عنوان چراگاه های معروف قدیم نام برده شده اند، بخصوص دشت ماهیدشت که اولین جای بوده توسط آریایی ها به «نسا» یا «نیشایی» معروف شده است. مادها همچون دیگر آریایی ها، در بدو ورود به سرزمین ایران، مراتع پهناوری را به پرورش اسب اختصاص دادند كه مهمترین و معروفترین آنها، دشت ماهیدشت بود. در دوره های بعد نیز این منطقه به همین جهت (یعنی پرورش اسب) معروف بوده تا اینكه بعدها، اطراف بیستون كه چمچمال خوانده می شد، اهمیتی مشابه یافت.

در مجموع باید گفت، انواع متعددی از رمه ها و گونه های چراكننده نام برده شده است كه درمراتع و مرغزارهای كرمانشاه به چرا مشغول بوده اند و در نتیجه آنها، انواع محصولات لبنی كرمانشاه مانند شیر و دوغ و پنیر و روغن دارای شهرت فراگیر بوده و تا امروز نیز روغن كرمانشاهی معروف آفاق است.

دامپروری و دامداری در کرمانشاه قدیم

مطالب مشابه :

کرمانشاه قدیم … عکسهای بی نظیر از کرمانشاه

نام قدیم برخی از کشورهای جهان

این همه بی مهری (قسمت 2 )

دامپروری و دامداری در کرمانشاه قدیم