ساختمان کارخانه ی فراورده های لبنی

- در تعيين محل تجهيزات فاضلاب ، شيب طبيعي زمين در نظر گرفته شده باشد.
- دور تا دور سالن توليد بايد به اندازه اي آسفالت شده باشد که امکان عبور و مرور وسايل سنگين وجود داشته باشد.
- فضاي سبز در مجاورت سالن توليد نباشد.

-3-5 شرايط فني و بهداشتي ساختمان وسالن توليد :
- ساختمانهاي واحد توليدي بايد بر اساس مقررات و ضوابط مندرج در استانداردهاي ملي ايران به شماره هاي 519 و 2800 طراحي و بنا گرديده و موارد ذيل رعايت شود.

-1-3-5 شرايط ساختمان
ساختمان کارخانه بايد به گونه اي بنا شده باشد که در آن :
-1 بخشهاي تميز و کثيف و آلوده از هم جدا باشد.
2- ازآلودگي محصول جلوگيري شود.
-3 فرآوري محصول در بخش هاي مجزا انجام شود.
-4 در مقابل ورود و لانه گزيني حشرات و پرندگان به طور مؤثري حفاظت شود.
-5 در برابر برف وباران شديد ( خصوصاً در نواحي سردسير) استحکام کافي داشته و ناودان ها و راه آب هاي کافي به خصوص در مناطقي که بارندگي زياد است وجود داشته باشد.
-6 ساختمان جهت راحتي و استفاده از سيستمهاي حمل ونقل ، ماشين ها و تجهيزات ارتفاع کافي داشته باشد.
-8*در برابر زلزله و تکان هاي شديد مقاوم بوده وحتي الامکان از تيرک ها يا ستون هاي کمتري در داخل سالن توليد استفاده شود تا امکان ايجاد خطوط جديد توليد و توسعه کارخانه امکان پذير باشد.
-9*در حد امکان کارخانه مستقيما ً در جهت شرق به غرب يا برعکس ساخته شود تا روشنايي مناسب و مطلوبي براي کارخانه فراهم شود.

-2-3-5 محل ورود و خروج کارگران :
محل ورود و خروج کارگران بايد داراي پرده هوا يا پرده مکانيکي بوده و براي جلوگيري از ورود حشرات و جوندگان در مواقع عادي بسته بوده و رفت و آمد کارگران از درهاي مجهز به توري هاي سيمي که به طور خودکار بسته مي شوند صورت گيرد . و چنانچه از درهاي بزرگ استفاده مي شود بايد درب کوچکي در ميان آن تعبيه شود . در صورت امکان اين محل مجهز به حوضچه ضدعفوني کفش کارگران باشد.

-3 ويژگيهاي سالن توليد :

-1-3 دربها :
- به طور کلي کليه درب ها بايد قابل شستشو و ضدعفوني بوده و جنس آنها از مواد زنگ نزن و نفوذ ناپذير به آب باشند.
- در سالن ها و انبارها بايد داراي سطوح صاف و رنگ روشن باشد.
- به طور خودکار بسته شده و کاملاً ً سيلد شده( Sealed ) باشند و براي جلوگيري از ورود حشرات و جوندگان به خوبي بسته شوند ( ناحيه زيرين درب ها هم سطح با کف باشد ).همچنين داراي توري بوده و در صورت شيشه اي بودن هيچ گونه شکستگي و ترک خوردگي نداشته باشند.

-2 -3پنجره ها :
- کليه پنجره ها بايد داراي اندازه مناسبي بوده و به گونه اي طراحي شود که از ورود و تجمع گرد و غبار و آلودگي به داخل سالن توليد ممانعت نمايد .
- از شيشه هاي ايمن ساخته شود و يا توسط چسب ايمن سازي شود به گونه اي که هنگام شکستن داخل ماده غذايي نريزد.
- فاصله پنجره ها از کف حداقل يک متر باشد و لبه پنجره ها به طرف داخل بايد شيب 45 درجه داشته باشد تا از تجمع آب در زير پايه يا قاب فلزي پنجره و زنگ زدگي آن و همچنين تجمع مواد مختلف و آلودگي ها ممانعت شود و نظافت آن آسان و ساده باشد .
بهتر است که براي استفاده از نور طبيعي درسالن هاي توليد و انبارها ، پنجره ها به صورت زير سقفي ايجاد شوند و در صورت استفاده از پنجره هاي ديواري ( باز شو)، اين پنجره ها بايد هم سطح با ديوار (بدون رف ) بوده و مجهز به توري ضد زنگ و قابل شستشو و نفوذ ناپذير باشد.
البته کارخانه نبايستي به نور روز محتاج باشد .

-3-3 کف کارخانه :
-1 کف کارخانه بايد کاملاً مقاوم و نفوذ ناپذير، ضد اسيد ، صاف و بدون خلل و فرج ، ترک و شيار باشد.
-2 قابل شستشو داراي شيب کافي به سمت مسير فاضلاب باشد تا از تجمع آب در سطح کف کارخانه جلوکيري شود.
-3 رنگ آن بهتر است از نوع روشن انتخاب شود.
-4 در محل هايي که نگهداري و آماده سازي مواد خام ،به خصوص مواد اسيدي انجام مي شود در ساختار کف از بتون هاي فشرده و متراکم سيماني(Densmix) که با چندين لايه سيليکات پر کننده پوشش داده شده استفاده مي گردد به طوري که موجب سفت و سخت شدن سطح( Case Hardening) تا عمقcm6/0 شده وکف را نسبت به اسيد مقاوم و غيرقابل نفوذ مي کند.
-5 * پي ريزي کف سالن و انبارها بايد بگونه اي باشد که تحمل فشار ناشي از سنگيني ماشين آلات و بار وارده بر آنرا داشته باشد.
-6* استفاده از بلوک هاي سيماني يک دست و يکنواخت که با کاشي Sacrifical پوشش داده مي شوند در ايجاد سطحي صاف و يک دست کمک مي کند.

-4 زهکشي کف کارخانه و کانال هاي فاضلاب:
- بايد از نظر کشش پساب وضعيت مناسبي داشته و در برابر جوندگان به خوبي محافظت شود .
داراي شيب مناسبي در حد8/1 تا 16/1 اينچ در فوت (5-10 درجه) بر خلاف جريان کار (از محل تميز به محل آلوده ) باشد. همچنين حتي المقدور از ساختن آبروهاي عميق بايد اجتناب کرد زيرا تميز کردن آنها مشکل مي باشد .
- آبروها بايد داراي ديواره هاي کناري صاف و عمودي بوده و محل اتصال ديواره به کف مدور و نيم دايره باشد تا مقادير کم آب نيز به راحتي جريان يافته و تميز کردن آن نيز آسان تر باشد .
- قسمت هاي سرپوشيده آبروها بايد داراي عمقي حدودCm 15-20و عرض 30 Cm باشند تا آب و مواد زائد به راحتي عبور کرده و تميز کردن آن نيز آسان باشد.
- پوشش فلزي روي آبروها بايد حداکثر 91Cm طول داشته باشند تا حمل و نقل آن آسان باشد.
- همچنين پوشش کانال بايد مشبک و از نوع ضد زنگ بوده و در محل هايي که امکان جمع شدن پس آب و کثافات وجود دارد از کف شوي مناسب ( شتر گلودار ) استفاده شود.

-5 ديوارها :
-1 ارتفاع ديوارها بايد متناسب با حجم سالن ها ، دستگاه ها و تجهيزات قابل نصب در آنها بوده و داراي استحکام کافي باشند.
-2 بايد صاف ، بدون ترک ، داراي رنگ روشن قابل شستشو ، ضدعفوني و مقاوم به خورندگي باشد .( به خصوص در سالن عمل آوري و توليد)
-3 ديوارها بايد طوري ساخته شود که علاوه بر استحکام ، از نفوذ حرارت ، صدا و .... جلوگيري کند.
-4 محل هاي اتصال به ديوار همجوار ، سقف يا کف کارخانه بدون زاويه و مدور باشند .
-5 غير قابل نفوذ به رطوبت باشد.
-6 کليد و پريزهاي تعبيه شده روي ديوار بايد ضد آب و قابل تميز کردن باشند.
-7 از ساختن ديوارهاي دوجداره جهت ممانعت از لانه گزيني جوندگان بايد اجتناب کرد.
-8 تمامي ديوارهاي بتوني داخلي بايد با سيمان ضد آب پوشش داده شده باشند تا تمامي درزها و شکافها پر شده و از تجمع گرد و غبار و اسپور کپک ها جلوگيري شود.

6- سقف ها :
- بايد داراي ظاهري مناسب و ارتفاع کافي و قابل تميز کردن باشد.
- در برابر نفوذ يا لانه گزيني حشرات مقاوم بوده و مانع تجمع گرد و خاک و بخارات آب شده و امکان رشد قارچ ها در سطوح آن به حداقل برسد.
- در کارخانجاتي که از تانک هاي رو باز براي فرمولاسيون و تهيه محصول استفاد ه مي شود بايد کليه تيرها ، لوله ها يا ساير اجزاي ساختمان زير سقف کاذب جا سازي شوند و يا آنکه در قسمت بالاي خط توليد از سقف کاذب يا پوشش( Cover ) قابل شستشو و تميز کردن استفاده شود.
- پوشش سقف بايد به نحوي در نظر گرفته شود که در مقابل عوامل جوي پايد ار بوده و تأثيري در محيط داخل نداشته باشد.
- عايق بندي سقف سالن وانبارها بايد طوري باشد که از نفوذ رطوبت و حرارت به داخل جلوگيري نمايد.

-7 پله ها:
قفسه هاي بالا برنده و سازه هاي کمکي همچون ، سطوح شيبدار ، پله ها، سکوها، نردبان ها و شيب هاي تند بايستي به گونه اي نصب شده باشند که موجب آلودگي مواد غذايي نشوند، همچنين در شيب هاي تند، دريچه هايي جهت نظافت و بازرسي قرار داده شود و کف پله ها عاجدار و داراي حفاظ مناسب باشد.

-4-3-5 فضاهاي مورد نياز در سالن توليد :
زيربناي سطح اشغال شده توسط ماشين آلات مي بايست برحسب نوع ماشين آلات و ابعاد آن 25% فضاي اصلي سالن توليد ، با احتساب حداقل 1 متر فضاي خالي از هر طرف دستگاه باشد.
اگر فضاهاي کافي جهت مواردي که در ذيل عنوان مي شود در نظر گرفته شده باشد سالن توليد تکميل و مطلوب است که زير بناي هر بخش بستگي به ظرفيت توليد کارخانه دارد.

الف ) فضا جهت ماشين آلات* :
علاوه بر ابعاد دستگاه بايد فضا جهت موارد زير در نظر گرفته شود:

-1 پلکان و سکو جهت ماشين هايي که داراي ارتفاع زيادي مي باشند .
-2 فضاي مورد نياز جهت تعمير دستگاه خصوصا ً وقتي وسايل حجيم جابجايي مورد استفاده باشند. عموماً حداقل فاصله تجهيزات از ديوار بايد يک متر باشد.
-3 حريم دستگاه جهت رفت و آمد اپراتور ، اين فاصله نيز يک متر و در طرف ضلع يا اضلاعي از دستگاه که نياز به سرکشي دارد.
-4 راههاي فرار به هنگام خطر

ب ) فضا جهت مواد مورد فرآوري و بسته بندي* :
در فرآيندهايي که پيوسته نبوده و به صورت بچ مي باشد بايد اين فضا لحاظ شود.

ج ) فضا جهت تانک ها و مخازن* :
تانک ها چون نياز به تعمير ندارند معمولا ً در کنار ديوارهاي سالن توليد قرار مي گيرند ولي دستگاه هاي کارخانه به علت راهبري و تعميرات در وسط گذاشته مي شوند.

د ) فضا جهت تجهيزات ثابت حمل ونقل* :
تجهيزاتي نظير بالابرها ، نقاله ها ، ناوداني ها و ... است . در انتخاب اين گونه وسايل سعي بر اين است که از تجهيزات سبک و قابل جابجايي استفاده شود تا از اين فضا جهت تعمير دستگاه استفاده نمود.

ح) فضا جهت تردد وسايل حمل و نقل* :
مسير حرکت وسايل نقليه يا دستي بايد توسط خط کشي کاملاً مشخص باشد . حداقل عرض راهرو جهت وسايل دستي يا موتوري 2 متر است . چنانچه فضا جهت دور زدن نيز مورد نياز باشد عرض راهرو جهت ليفتراک 4 متر و جهت ريچ تراک 8/2 متر است.

و) فضا جهت تردد پرسنل* :
چنانچه ترافيک سالن کم باشد مي توان از راهرو وسايل حمل ونقل جهت پرسنل نيز استفاده نمود . در غيراين صورت بايد راهرو جداگانه اي با عرض مناسب استفاده شود . عرض راهرو جهت عبور همزمان يک نفر ، 70سانتي متر ، دو نفر 127 سانتي متر ، سه نفر 187 سانتي متر و چهار نفر 248 سانتي متر باشد. در ساختمان هاي صنعتي عرض راهرو عبور پرسنل را بر اساس تعداد کل پرسنل کارگاه نيز مي توان در نظر گرفت . به طوريکه در صورت داشتن 100 نفر پرسنل عرض معمولي راهرو 120 سانتي متر ، 300 نفر ، 180 سانتي متر و 500 نفر ، 240 سانتي متر در نظر گرفته ميشود.

ض ) فضاي تنفس* :
به ازاء هر يک نفر از کارکنان کارخانه 12 متر مکعب فضا جهت تنفس مد نظر گرفته مي شود .
حداکثر ارتفاع مجاز جهت به دست آوردن سطح مورد نياز جهت تامين اين فضا 3 متر است . يعني اگر ارتفاع سقف 6 متر باشد فقط مي توان 3 متر اول آن را در نظر گرفت و دراين صورت به ازاء هر يک از پرسنل 4 متر مربع سطح منظور مي شود.

ه ) فضا جهت توسعه آينده * :
بايد طبق طرح هاي پذيرفته شده باشد.

-4-5 بخشهاي سرويس دهنده و تأسيسات کارخانه:
-1-4-5 آب :
انواع آب مورد استفاده در کارخانجات به شرح ذيل مي باشد:
الف ) آب مصرفي عمومي کارخانه و تأسيسات : بايد از نظر سختي مورد تأييد بوده و با توجه به
نوع کاربرد ويژگي خاص آن را داشته باشد .
ب) آب مصرفي در باغباني و آبياري محوطه اطراف کارخانه.
ج) آب مصرفي جهت آشاميدن و قابل استفاده در سيستم توليد و شستشو : اين نوع از آب مصرفي بايدکاملاً جدا از ساير آب هاي مصرفي در کارخانه بوده و سيستم هاي لوله کشي آن با رنگ متفاوت ، جدا و مشخص شده باشد و در طول سال کاري آب توسط کارخانه به طور مستمر مورد آزمايش قرار گيرد و حداقل 2 بار توسط آزمايشگاه مرجع استان مربوطه آزمايش شده و به تأييد رسيده باشد و تمامي مستندات آن نگهداري شود . ويژگي هاي آن بايد مطابق با استاندارد 1053 و ويژگيهاي ميکروبي آن مطابق با استاندارد 1011 باشد.
-2-4-5 سيستم روشنايي و لامپ ها :
لامپها بايد به طور مناسبي در برابر شکستگي حفاظت شده باشند و داراي حفاظ و قاب مناسب باشد . همچنين پوشش لامپ ها بايد قابل شستشو و تميز کردن باشد .مقدار روشنايي مورد نياز بخش هاي مختلف عبارتند از:
- در تمام مکان هاي بازرسي و کنترل 50 فوت شمع،
- سالن شير پاستوريزه 50 فوت شمع
- دستگاه هاي بسته بندي 50 فوت شمع
- در بخشهاي اداري و رفاهي 50-30 فوت شمع
- انبار مواد اوليه و محصول 20-10 فوت شمع
- محوطه 10-5 فوت شمع
تذکر :
- تمام راهروها و نقاط خروجي ساختمان بايد به جريان روشنايي اضطراري مجهز باشد تا در طول شب و در مواقع قطع برق شبکه بتوان از آن استفاده نمود.
جريان روشنايي اضطراري بايستي در مکان هاي لازم مستقر شده و داراي منبع توليد نيروي مستقل و سيم کشي مجزا از شبکه عمومي باشد.
- در هنگام قطع برق شبکه سراسري ،لازم است نور اضطراري از طريق ژنراتور مولد برق تأمين گردد.

ساختمان کارخانه ی فراورده های لبنی

مطالب مشابه :

دانلود گزارش كارآموزي (3)

گزارش کارآموزی آماده در کارخانه روغن نباتی+دانلود رایگان

گزارش کاراموزی فراورده های لبنی پگاه مشهد

کارآموزی+شرکت لبنیات پاک+پروژه کارآموزی صنایع غذایی بسیار کامل

لیست تمام مقالات

گزارش کارآموزی صنایع شیر(صنایع غذایی)+آماده

ساختمان کارخانه ی فراورده های لبنی

پروژه کارآموزی - گزارش کارآموزی - کارآموزی - کاراموزی

خط تولید در کارخانجات لبنی