معرفی بینایی سنجی

بینایی سنجی

هدف :

علم بینایی سنجی با دو شاخه اصلی چشم پزشکی و بینایی سنجی (اپتومتری) وظیفه حفظ و نگهداری سلامت و بهداشت این حس ظریف و مهم را بر عهده دارد. ما در اینجا شاخه ناشناخته تر این علم یعنی علم بینایی سنجی را که در رشته دانشگاهی بینایی سنجی تدریس میشود، معرفی میکنیم.

بینایی سنجی ، علم مراقبتهای بینایی است و کارشناسان این رشته به عنوان مراقبین اولیه بهداشت چشم ، مسؤولیت حفظ و سلامت بینایی را بر عهده دارند.

آقای دوستدار عضو هیات علمی بینایی سنجی دانشگاه علوم پزشکی ایران در معرفی این رشته میگوید:

«سازمان بهداشت جهانی علم بینایی سنجی را مراقبت اولیه از بینایی میداند . به این معنا که یک بیمار چشم در آغاز باید توسط یک بینایی سنج (اپتومتریست) معاینه شود تا اگر دچار عیوب انکساری، اختلالات دید و دو چشمی، انحرافات عضلانی آشکار و غیر آشکار ، تنبلی چشم، فیکساسیونهای غیر مرکزی و مواردی از این قبیل بود توسط متخصص بینایی سنجی معاینه گردد و در غیر این صورت به پزشک متخصص ارجاع داده شود.»

وی در توضیح هر یک از وظایف بینایی سنج میگوید:

«تشخیص و تصحیح عیوب انکساری (نزدیکبینی، دوربینی و آستیگماتیسم) با تجویز عدسیهای مناسب مانند عدسیهای عینک یا لنزهای تماسی، تشخیص و تصحیح اختلالات دید دو چشمی و تنبلی چشم، تعیین بهداشت عمومی چشم و بهداشت بینایی در محیطهای کار و تحصیل و دادن آموزش لازم در این زمینه بر عهده بیناییسنج است، یعنی یک بینایی سنج باید بر روی محیطهای کار از نظر مقدار روشنایی و حفاظت بینایی، کار کارشناسی کند. همچنین تهیه و تجویز وسایل کمک بینایی مانند اکولرهای ساده، مرکب، سیستمهای تلسکوپیک و تلویزیونهای مداربسته برای نیمه بینایان و اندازه گیری میدان بینایی در تخصص فارغ التحصیلان این رشته میباشد.

از سوی دیگر وقتی یک بیمار به بینایی سنج مراجعه میکند متخصص این رشته پس از گرفتن تاریخچه سلامت چشم و معاینه دقیق برای تعیین اشکالهای اصلی، در صورت نیاز بیمار را به متخصص مربوط اعم از چشم پزشک ، متخصص گوش و حلق و بینی ، متخصص داخلی یا متخصص مغز و اعصاب ارجاع میدهد.

برای مثال اگر بیماری پس از مطالعه در ناحیه پیشانی احساس خستگی میکند و دچار سردرد میشود اما از نظر بینایی سلامت کامل دارد، بینایی سنج در مرحله اول او را نزد متخصص گوش و حلق و بینی میفرستد و در صورتی که در این زمینه مشکل نداشته باشد نزد متخصص داخلی و سپس متخصص مغز و اعصاب خواهد فرستاد . یا اگر بیماری از تاری دید شکایت داشت و پس از معاینه مشخص شد که در ته چشم مشکل دارد، این بیمار به متخصص چشم در زمینه شبکیه ارجاع داده شده و اگر دچار افتادگی پلک بود نزد متخصص چشم در زمینه پلک فرستاده میشود.»

آقای دوستدار همچنین در مورد تفاوت کار بینایی سنج با چشم پزشک میگوید:

«علم بینایی درختی تنومند و بزرگ است که دارای دو شاخه اصلی چشم پزشکی و بینایی سنجی میباشد و البته هر یک از این دو شاخه به شاخه های فرعیتری تقسیم میشوند. مثلا رشته چشم پزشکی در دوره فوق تخصص دارای شاخه های تخصصیتر از قبیل تخصص در زمینه جراحی پلک، فشار چشم و شبکیه میباشد. بینایی سنجی نیز در دوره فوق لیسانس و دکترا دارای گرایشهای تخصصی مانند ناهنجاریهای دید دو چشمی و تمرینات اپتومتریک، وسایل کمک بینایی (کمک به بیماران کم بینا) و تجویز لنزهای نامرئی است. یعنی یک متخصص بینایی سنج در این زمینه ها، اطلاعات تخصصیتر و بیشتری نسبت به یک چشم پزشک دارد.

برای مثال مهمترین تخصص یک بینایی سنج در مقطع کارشناسی، تشخیص عیوب انکساری و تصحیح آن با عینک یا لنزهای نامرئی است. چون حدود ۱۰۰ واحد از دروس دانشگاهی یک دانشجوی کارشناسی بینایی سنجی در این زمینه است و طی این ۱۰۰واحد تجربه و دانش لازم را به دست میآورد.»

یکی دیگر از اعضای هیات علمی بینایی سنجی دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز در مورد حیطه کاری چشم پزشک و بینایی سنج میگوید: «دو رشته چشم پزشکی و بینایی سنجی در کنار هم قرار دارند. این دو رشته در بعضی از مواقع با یکدیگر مرتبط و در بعضی از مواقع از هم مجزا هستند. مثلا تعیین نمره عینک یا تصحیح اختلالات دید در تخصص اپتومتریست است و چشم پزشکان در زمینه درمان بیمارهای چشم بخصوص جراحی متبحر هستند.

آینده شغلی ، بازار کار ، درآمد :

آیا میدانید که در انگلیس تعداد بینایی سنجها ۵ برابر چشمپزشکان است؟

چرا؟ آیا انگلیس نمیتواند چشم پزشک تربیت کند یا اینکه جامعه به بینایی سنج بیش از چشم پزشک نیاز دارد؟

داریوش آزاد فارغالتحصیل بینایی سنجی در پاسخ به این سوال میگوید:

«مردم اگر قابلیتهای یک بینایی سنج را بدانند، متوجه میشوند که در بسیاری از مواقع به جای مراجعه به چشم پزشک باید به بینایی سنج مراجعه کنند. چون بیشتر مردم برای عیوب انکساری، تنبلی یا انحرافات چشم به چشم پزشک مراجعه میکنند و تمامی این موارد در حیطه کار یک بینایی سنج است مثلا برای درمان انحرافات چشم ۵ روش وجود دارد که ۴ روش در حیطه کار اپتومتریست و یک روش در حیطه کار چشم پزشک است و یا چشم پزشکان تنها ۲ یا ۳ واحد درسی در زمینه تعیین نمره عینک میخوانند در حالی که یک اپتومتریست حدود ۱۰۰ واحد در این زمینه مطالعه میکند.»

آقای دوستدار نیز در مورد فرصتهای شغلی فارغالتحصیل این رشته می گوید:

«در حال حاضر یک بینایی سنج موقعیت کاری خوبی دارد و حدود ۸۰% فارغالتحصیلان جذب بازار کار میشوند، چون علاوه بر این که میتوانند به طور مستقل مطب باز کنند و در زمینه ارائه عینکهای مربوط به عیوب انکساری به طور علمی و دانشگاهی تخصص دیده اند. در ضمن یک بینایی سنج میتواند به عنوان مشاور در مورد بهداشت چشم و مشکلات بینایی در محیطهای آموزشی، خدماتی و صنایع با سازمانهای دولتی و صنایع همکاری کند یا مسؤول سنجش بینایی جهت امور استخدامی و نظامی و اخذ گواهینامه رانندگی و خلبانی باشد یا در اورژانس برای انجام کمکهای اولیه چشمی تا رسیدن بیمار به مراکز ذیربط فعالیت کند.

از سوی دیگر یک بینایی سنج علاوه بر درمان میتواند در زمینه پیشگیری نیز فعالیت نماید مثل طراحی طرح پیشگیری از تنبلی چشم که هر ساله با همکاری سازمان آموزش و پرورش استثنایی و سازمان بهزیستی برگزار میشود. در این طرح فارغ التحصیلان این رشته حضوری فعال دارند و با شناسایی سریع و به موقع بیماران و انجام توانبخشی مورد نیاز و با استفاده از تکنیکهای مناسب از این نابهنجاری جلوگیری میکنند. »

تواناییهای مورد نیاز و قابل توصیه :

دستگاه بینایی بدون وجود نور، کارایی ندارد . به همین دلیل یک بینایی سنج باید از نور و ویژگیهای آن اطلاع داشته باشد. اطلاعاتی که به یاری علم فیزیک میتوان به آن دست یافت.

آقای دوستدار در همین زمینه میگوید:

«یک بینای یسنج باید به درس فیزیک مسلط بوده و بخصوص به فیزیک نور علاقه مند باشد همچنین در طول دبیرستان درسهای ریاضی و زیست شناسی را بخوبی فرا گرفته باشد. از نظر جسمانی نیز لازم است که از چشمها و دستهایی سالم برخوردار باشد. در ضمن این رشته صبر و حوصله زیاد میخواهد چرا که تعیین نمره عینک یکی از سختترین کارها در علوم بینایی است و نیاز به صبر و حوصله زیاد دارد و نحوه کار نیز برای سنین مختلف متفاوت میباشد. یعنی تعیین نمره عینک برای کودک با یک فرد مسن فرق میکند . برای همین بسیاری از چشم پزشکان ترجیح میدهند که در این زمینه فعالیت نکنند.»

زهرا بایرام نژاد فارغ التحصیل این رشته نیز معتقد است که دانشجوی این رشته باید در طی تحصیل اطلاعات عمومی خوبی در زمینه پزشکی کسب کند چون وقتی بیمار به بینایی سنج مراجعه میکند از مشکل خود اطلاع دقیقی ندارد، برای مثال فقط از سردرد یا تاری دید شکایت میکند و این وظیفه بینایی سنج است که تشخیص دهد آیا این مشکل به چشم بیمار باز میگردد یا این بیمار مشکلات دیگری دارد که در این صورت باید او را به پزشک متخصص مربوط ارجاع دهد.

نیما دقیقی دانشجوی این رشته نیز در مورد تواناییهای دانشجوی این رشته میگوید:

«دانشجوی این رشته اگر بخواهد متخصص خوبی بشود و کار خوبی ارائه بدهد باید روابط عمومی خوبی داشته باشد تا بتواند اعتماد بیمار را جلب کند و به یاری بیمار در جهت مداوا قدم بردارد.»

وضعیت ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر :

ادامه تحصیل در دوره کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی بینایی سنجی ، در حال حاضر فقط در خارج از کشور امکان دارد. کشورهایی مثل : انگلستان، امریکا ، کانادا و استرالیا.

وضعیت نیاز کشور به این رشته در حال حاضر:

در حال حاضر در کشور ما افراد زیادی از مشکلات بیناییرنج میبرند. این نکته ضرورت و اهمیت بینائی سنجی را بیش از پیش نمایان میسازد. اگرچه در سالهای اخیر گامهای مهمی در جهت پیشگیری از مشکلات ناشی از ضعف دید در سنین کودکی انجام گرفته است. اما این اقدامات بطور کامل بسنده نیست و راهکارهای اساسی تری مورد نیاز است . نظر به لزوم گسترش خدمات بینایی سنجی در سطح کشور و موارد مورد نیاز زیر، ضرورت و اهمیت این دوره در جامعه مشخص میگردد:

- نیاز به خدمات درمانی و تحقیقاتی به منظور شناسائی و حل مسائل مربوط به بینایی سنجی و ارائه و اجرای طرحهای عملی در این زمینه.

- نیاز به بینایی سنج در مراکز بهداشتی و درمانی و آموزشی

- تکمیل گروه پزشکی در ارائه خدمات گسترده بینایی سنجی .

- تامین نیروهای خدماتی بینایی سنجی با توجه به نیاز خدمات بینایی در مراکز آموزشی ، صنعتی .

وضعیت ادامه تحصیل در خارج از کشور :

در حال حاضر دورههای کارشناسی ارشد و دکترای تخصصی بینایی سنجی در کشورهایی همچون انگلستان ، آمریکا ، کانادا و استرالیا ارائه میشود و فارغ التحصیلان آنها بیشتر به جنبه های نظری و تحقیقاتی در زمینه های مختلف علوم بینایی میپردازند. در مقطع دکترای تخصصی ، دانشجو ضمن بالا بردن مراتب علمی خود ، در یک زمینه تخصصی تر قدرت و توان خود را برای انجام کارهای تحقیقاتی ، توسعه مرزهای دانش و رفع معضلات علمی از طریق پژوهش ارتقا میبخشد.

معرفی بینایی سنجی

مطالب مشابه :

معرفی رشته بینایی سنجی (اپتومتری)

معرفي جامع رشته ي دانشگاهي بینایی سنجی

معرفی بینایی سنجی

تست بینایی سنجی

شرایط تاسیس دفترکار بینایی سنجی

وسایل یک عشق شیمی

شرایط پذیرش و هزینه تحصیل در واحدهای بین الملل رشته های پزشکی . دندان پزشکی و داروسازی

منتخب کارنامه پذيرفته شدگان کنکور ۸۹ ( گروه تجربي - سهميه منطقه سه)

آغاز ثبت نام مجدد برای رشته های بدون کنکور دانشگاه آزاد

زمان ثبت نام ، مدارک لازم و شهریه برای قبول شدگان تکمیل ظرفیت کارشناسی ارشد دانشگاه ازاد در سال 91