آموزش جامع پرورش جوجه شترمرغ
انباشتگی اجسام خارجی از قبيل سنگ، چوب و
ساقه در پيش معده و سنگدان از ديگر عوامل مرگ و مير جوجه ها تا سن
چهارماهگی می باشد. هرگونه استرس از قبيل بالانس نبودن جيره (از نظر
موادغذايی ، مواد معدنی وويتامينه و غيره) نيز بيماری و عدم آرامش و سلامت
پرنده می تواند به اين مسأله منجر گردد. بنابراين حتی الامكان سعی شود محيط
پرورش جوجه ها عاری از هرگونه اجسام خارجی باشد. واكسيناسيون جوجه ها عليه
بيماری نيوكاسل در كشورمان الزامی است. تلفات ناشی از اين بيماری توسط
بعضی از مزارع در ايران گزارش شده است. جوجه ها به بيماری آنتروتوكسمی نيز
حساس هستند. واكسيناسيون جوجه عليه اين بيماری توصيه می گردد. اين بيماری
غيرواگير بوده و عامل اصلی آن استرس است. (تغييرات جيره حمل و نقل، ترس،
تراكم جوجه هاو....) جوجه ها به سرعت رشد كرده و درسن يك ماهگی در حدود 3
تا 6 كيلوگرم وزن دارند. با افزايش سن جوجه ها بايستی فضای بيشتری در
اختيار آنان قرار داد. گردشگاه جوجه ها بايستی دارای سايبان بوده و خاك
بهترين انتخاب به عنوان بستر می باشد. بستر فضای مسقف بهتر است از جنس بتن
باشد تا به راحتی بتوان آن را شست وشو داد و ضدعفونی كرد. در بعضی از مزارع
از سيستم حرارت زيرزمينی به عنوان منبع حرارت استفاده می نمايند.
اين
مسأله باعث گرمی بستر و آرامش پرنده و نيز كاهش تلفات ناشی از عفونت كيسه
زرده خواهد شد. در سن سه ماهگی جوجه ها وزنی بين 20 تا 30 كيلوگرم خواهند
داشت. بعداز سن 3 ماهگی جوجه ها نسبتاً مقاوم بوده و تلفات كاهش می يابد.
بعداز سن 3 ماهگی بيشتر تلفات ناشی از مسائل فيزيكی است. از سن سه ماهگی تا
پايان يكسالگی (زمان كشتار) جوجه ها در فضاهای محصور نگهداری می شوند.
معمولاً به ازاء هر پرنده، حداقل 50 متر مربع فضای گردشگاه در اختيار قرار
می گيرد. فضای سايبان برای هرپرنده نيز 5 متر مربع است. بنابراين بعداز سن
سه ماهگی پرندگان نياز به سالن های بسته نخواهند داشت. بعداز سن سه ماهگی
پرندگان به سرما و گرما بسيار مقاوم هستند. پرندگانی كه به عنوان مولد
انتخاب می شوند بعداز سن يكسالگی از جيره های نگهداری استفاده می نمايند.
تغذیه در جوجه های شترمرغ
تغذیه
جوجه شترمرغها مسئله ای بسیار مهم جهت آغاز و تداوم رشدی خوب و موثر است
که در دراز مدت می تواند بر روی آینده تولیدی پرندگان نیز بسیار موثر باشد.
در طی سه ماه اول، پرورش، جوجه‌ها بسیار حساس بوده و درصد تلفات آنان
بیشتر از سنین دیگر می‌باشند. برای به حداقل رساندن تلفات رعایت کامل
بهداشت و تغذیه مناسب و دقیق امری ضروری است. برای دستیابی به بازده بیشینه
در امر خوراک دهی پرندگان می توان از راه کارهائی ساده استفاده نمود که در
ادامه مقاله به برخی از آنها اشاره می گردد:
استفاده از سنگریزه در خوراک
به‌منظور
خرد شدن غذا در سنگدان، شترمرغ نیاز به تکه‌های کوچک سنگریزه دارد. تا
زمانی‌که جوجه‌ها از طریق گردش و چرا به چنین منابعی دست نیافته‌اند بایستی
به غذای آنان سنگریزه اضافه گردد. سنگریزه‌ها بایستی نصف اندازه ناخن
انگشت پرنده باشند. برای جوجه‌های تازه متولد شده این اندازه در حد یک دانه
برنج است.
بعضی از پرورش‌دهندگان، سنگریزه یا ماسه زبر و خشن را
بهطور آزاد در اختیار جوجه‌ها قرار می‌دهند (شن و ماسه باید کاملاً خشک
باشد) و بعضی دیگر به‌دلیل ترس از انباشتگی معده یا روده حیوان قویاً این
روش را رد می‌نمایند. آنها اضافه نمودن این مواد را به جیره ترجیح می‌دهند.
? تا ? سنگریزه کوچک برای هر جوجه در روز کافی به‌نظر می‌رسد. البته برخی
منابع نیز سنگریزه را فقط بعد از سه هفتگی پیشنهاد می‌کنند. توجه داشته
باشید که سنگ‌های صنعتی به‌دلیل امکان بروز یبوست نبایستی مورد استفاده
قرار گیرند.
ویتامینها
اضافه نمودن ویتامین‌های محلول به آب آشامیدنی براساس دستورالعمل مصرفی کارخانه در دو تا سه هفته اول پرورش جوجه برای افزایش مقاومت در مقابل بیماری‌ها، توصیه می‌گردد. بسیاری از ویتامینها تاثیرات مستقیم یا غیر مستقیم در رشد و بازده پرندگان دارند. به طور مثال در هنگام بروز استرسهای گوناگون از قبیل استرسهای گرمائی استفاده از ویتامین C می تواند تاثیرات بسیار خوبی در کاهش اینگونه تنشها داشته باشد.
خوراندن کود
فلورمیکروبی لازم جهت هضم میکروبی در
روده کور و بزرگ جوجه در اولین روزهای زندگی شکل می‌گیرد. در حیات وحش این
فرآیند با بلعیدن مدفوع والدین به‌عنوان اولین غذا صورت می‌پذیرد. کود حاوی
جمعیت باکتری‌های مورد نیاز پرنده است. به این منظور بعضی از
پرورش‌دهندگان کود تازه پرندگان بالغ را برای جوجه‌ها توصیه می‌نمایند.
البته خطر انتقال انگل‌های روده‌ای و عوامل بیماری‌زا به جوجه‌ها وجود دارد
(در برخی کشورها خوراندن کود ممنوع است). حداقل برای جلوگیری از انتقال
انگل‌ها و عوامل بیماری‌زای خاص شترمرغ، بعضی از پرورش‌دهندگان، کود تازه
گاو را پیشنهاد می‌نمایند. این روش مورد بحث بسیار بوده و توسط بعضی از
پرورش‌دهندگان رد شده است.
در طی روزهای اول زندگی، جوجه‌ها مدفوع خود
را می‌خورند که این امر باعث بروز مشکلات بهداشتی فوق‌الاشاره می‌شود. برای
جلوگیری از این خطرات، مدفوع بایستی مرتباً جمع‌آوری گردد. در بعضی از
مزارع آمریکا جوجه‌ها ابتدا روی توری‌های فلزی پرورش می‌یابند تا مدفوع از
دسترس آنها خارج گردد.
آب آشامیدنی
به همراه اولین وعده غذا در دو
یا سه روزگی، بایستی آب نیز در اختیار جوجه‌ها قرار گیرد. پرندگان بایستی
همانند غذا خوردن چگونگی آشامیدن آب را نیز یاد بگیرند. رنگی نمودن آب توسط
رنگ‌های خوراکی و یا چسباندن یک عکس رنگی در داخل آبخوری باعث جذب پرندگان
می‌گردد. آبخوری‌ها نبایستی در ارتفاع بلند قرار گرفته و باید توسط یک شیء
سنگین (مثل یک سنگ) مهار شوند. به ازاء هر سه دانخوری، یک آبخوری در نظر
گرفته می‌شود.
جوجه‌ها چه در پناهگاه نگهداری شوند و چه در محوطه باز،
آب مصرفی و مدفوع و ادرار آنها بایستی کاملاً کنترل گردد. ادرار طبیعی به
رنگ سفید است. انتظار می‌رود جوجه‌های ضعیف آب بیشتری خورده و در نتیجه
دچار اسهال شوند. در این صورت پیشنهاد می‌شود ? تا ? بار در روز و به مدت
محدود آب در اختیار جوجه‌ها قرار گیرد. به‌عنوان یک قاعده کلی میزان آب
بایستی ?/? تا ? برابر مقدار غذای کنسانتره باشد.
آبخوری‌ها بایستی
بهطور روزانه تمیز و با آب تازه پر شوند. جوجه‌ها و پرندگان در حال رشد
هرگز نباید آب مانده و گرم استفاده نمایند. اگرچه هیچ‌گونه مدرک علمی در
این رابطه وجود ندارد، ولی این مسئله موجب بیماری و تلفات می‌شود. بنابراین
نبایستی آبخوری‌ها در معرض نور مستقیم خورشید قرار گیرند.
تغذیه جوجه‌ها با علوفه
جوجه‌ها
به محض عادت به غذاخوردن، به علوفه? تازه علاقه پیدا می‌کنند، زیرا
علوفه تازه محرک اشتهاء است. لذا علاوه بر غذای آردی بایستی علوفه خرد شده
مثل گزنه، شبدر، یونجه و کلم سه تا چهار بار در روز اضافه گردد. به‌دلیل
خطر بروز انباشتگی باید توجه داشت که در طی ماه اول فقط از برگ علوفه مصرف
شده و از ساقه آنها استفاده نگردد. می‌توان بوته‌ها تازه یونجه یا شبدر را
در حدود ارتفاع سر جوجه‌ها آویزان کرد. با خوردن برگ‌ها توسط جوجه‌ها
می‌توان بوته عاری از برگ را جمع‌آوری نمود. علوفه? مانده و پژمرده نیز سبب
مشکلات گوارشی می‌شود. لذا علوفه سبز را بایستی به مقداری در اختیار
جوجه‌ها گذاشت که در عرض دو ساعت خورده شود.
چنانچه به‌عللی دسترسی به
علوفه سبز ممکن نباشد می‌توان از شبدر و یونجه خشک به‌عنوان جایگزین
ااستفاده نمود. به‌هرحال علوفه خشک یا تازه بایستی به قطعات ریز خرد شوند.
اندازه قطعات برای جوجه‌های جوان بایستی ? میلی‌متر و در هر صورت همیشه
کمتر از طول انگشت کوچک پرنده باشد. مقدار علوفه با افزایش سن جوجه‌ها
افزایش یافته و ممکن است در سن ?? هفتگی به ?? درصد میزان غذای خشک برسد.
نکاتی در مورد ساخت دان جوجه شترمرغ
علاوه‌بر
خود جیره، مقادیر کمی علوفه سبز خرد شده برای تحریک اشتهاء و تأمین
ویتامینها و پروتئین‌ها اضافه می‌گردد. اضافه کردن تکه‌های هویج و بالاخره
تکه‌های ریز تخم‌مرغ کاملاً جوشیده و سفت شده به غذای خشک در دو هفته اول
مفید بوده است.
در میان غذاهای آماده تجاری برای سایر گونه‌های حیوانی،
غذای آغازین جوجه بوقلمون و جوجه مرغ (حداقل دارای ?? درصد پروتئین خام و
?/?? مگاژول در کیلوگرم انرژی قابل سوخت و ساز) به‌شرطی‌که داری داروهای
ضدکوکسیدیوز یونوفور نباشد برای جوجه شترمرغها مناسب است. به‌دلیل کم بودن
الیاف خام و به‌منظور بهبود بخشیدن به ساختار دان آغازین ماکیان که اغلب
به‌دلیل ریزی بیش از حد برای جوجه شترمرغ مناسب نمی‌باشد باید بین ? تا ??
درصد (بسته به سن جوجه) یونجه یا شبدر ریزه شده به غذای آنان اضافه شود.
همچنین به‌دلیل ناکافی بودن کلسیم و فسفر این جیره‌ها افزودن فسفات کلسیم،
یا پودر استخوان یا خرده صدف و یا سنگریزه‌های آهکی توصیه می‌گردد.
روش غذادهی
درست
قبل از اینکه جوجه شترمرغ پوسته تخم را بشکند کیسه? زرده را از طریق ناف
به محوطه? شکمی جذب می‌کند. وزن زرده ممکن است تا حدود یک سوم وزن زمان هیچ
جوجه باشد. کیسه زده به‌عنوان یک منبع غذائی باعث می‌گردد که جوجه‌ها ? تا
? روز اول زندگی را بدون غذا و مایعات زندگی کرده و نیازی به غذای کمکی
نداشته باشند. بنابراین کاهش وزن بدن در طی روزهای اولیه طبیعی است.
علی‌رغم
این حقیقت جوجه‌ها بایستی به‌محض سرپاشدن یعنی در یک یا دو روزگی به غذا و
آب دسترسی داشته باشند. جوجه شترمرغها مجبور هستند غذا خوردن را یاد
بگیرند. البته آنها بهطور غریزی به جستجوی غذا می‌روند ولی قادر به تشخیص
غذا در دانخوری‌ها نمی‌باشند. در صورت عدم مراقبت کافی احتمال تلف شدن
جوجه‌ها در اثر گرسنگی و یا بلعیدن اشیاء و در نتیجه انباشتگی معده یا روده
وجود دارد. بدین‌منظور بهتر است جوجه‌ها برروی بستر سیمانی، حصیر پلاستیکی
یا گونی پرورش داده شوند. کف و مواد بستر به‌کار رفته بایستی مرتباً تمیز و
شسته شوند. تنها از سن حدود ? ماهگی به‌بعد مواد بستری دیگری مثل شن و
ماسه و یا پوشال توصیه می‌گردد.
برای عادت دادن جوجه‌ها به غذای موجود
در دانخوری بایستی گردشگاه آنان کوچک در نظر گرفته شود (کمتر از ?/?
مترمربع برای هر جوجه). دانخوری‌ها بایستی در تمامی نقاط سالن وجود داشته
باشند تا غذا به‌راحتی در دسترس جوجه‌ها قرار گیرد. همچنین می‌توان در
روزهای اول غذا را در دانخوری‌های طویل ناودانی یا برروی پارچه‌های کتانی،
کنفی (بدون نخ‌های اضافی) یا گونی خالی پاشید.
به‌دلیل کنجکاوی جوجه
شترمرغها، تمایل آنان به غذا با انگشت کشیدن به غذا برانگیخته می‌شود.
برای تحریک بینائی جوجه برای غذا خوردن، افزودن یا مخلوط کردن علوفه سبز
خرد شده (برگ کلم، کاهو و یونجه) و نیز قطعات هویج و تخم‌مرغ کاملاً جوشیده
و سفت شده (به همراه پوسته) به جیره خشک مؤثر است. حتی سبز کردن رنگ غذا
نیز موجب تحریک جوجه‌ها می‌گردد. بعضی از پرورش‌دهندگان به‌منظور آموختن
طرز غذا خوردن یک یا چند جوجه بزرگتر را به همراه جوجه‌های جوان نگه
می‌دارند.
جوجه‌های جوان غذای آردی را به غذای پلت ترجیح می‌دهند.
عموماً پرندگان غذای مرطوب به آسانی از غذای خشک دوست دارند. بایستی به این
نکته توجه نمود که غذای مرطوب آسان‌تر فاسد شده و در نتیجه باعث سود هضم
در جوجه‌ها می‌گردد. دانخوری‌ها بایستی بهطور روزانه تمیز و غذای
باقی‌مانده در آنها خارج شده و برای تغذیه پرندگان بزرگتر استفاده گردد.
بعد از اولین نوبت تغذیه، مدفوع جوجه بایستی به مدت ? تا ? روز به‌دقت
کنترل شود. در صورت مشاهده اولین علائم اسهال بایستی به آب آشامیدنی یا
غذای آنها آنتی‌بیوتیک اضافه گردد.
به‌دلیل استفاده از ذخیره زرده،
مصرف دان در طی ده روز اول زندگی جوجه‌ها کم می‌باشد. برخلاف روش قبلی یعنی
تغذیه آزاد (Ad libitum)، در حال حاضر تغذیه محدود مورد بحث است. التهاب
کیسه زرده معمول‌ترین علت مرگ و میر جوجه‌ها محسوب می‌گردد. به‌وسیله
محدودیت غذائی جوجه‌ها در روزهای اول زندگی می‌توان جذب زرده را تسریع
بخشید. در مطالعه‌ای توسط Farzi مشاهده شد که میزان تلفات در جوجه‌هائی که
از جیره محدود شده استفاده می‌کردند، نسبت به جوجه‌هائی که آزادانه غذا
می‌خورند بهطور معنی‌داری کمتر بوده است. در مورد دوم مرگ و میرها بیشتر
در اثر تورم کیسه زرده، اسهال و یبوست بوده است. Farzi میزان غذای خشک
مصرفی روزانه را ?/? تا ? درصد وزن زنده پرنده پیشنهاد می‌کند. این مقدار
بایستی به‌تدریج و همگام با افزایش رشد جوجه‌ها و سلامت آنان افزایش یابد.
Arts تعداد دفعات غذادهی در روز را دوبار پیشنهاد می‌کند که در هر نوبت
میزان غذا باید به اندازه‌ای باشد که در عرض ? ساعت خورده شود. برگ‌های خرد
شده گزنه‌ها بدون هیچ‌گونه محدودیتی به‌عنوان مکمل غذائی پیشنهاد می‌شود.
به‌دلیل
عدم فعالیت جوجه‌ها در شب نیازی به تغذیه شبانه نیست. به‌منظور تشخیص سریع
هرگونه انحراف از رشد طبیعی، مصرف غذا و رشد پرنده بایستی بهطور مداوم
مورد پایش قرار گیرد. افزایش وزن اضافی از طریق کاهش میزان غذا یا افزایش
درصد فیبرخام جیره جبران می‌گردد.
گردش و چرا
از سن دو تا
سه هفتگی چرا در یک مزرعه یونجه یا شبدر یک جایگزین مطمئن برای علوفه?
تازه خواهد بود. برای جلوگیری از مصرف بیش از حد ساقه و اشیاء غیرقابل هضم و
در نتیجه خطر یبوست بایستی به نکات زیر توجه نمود:
- جوجه‌ها نبایستی در حالت گرسنه وارد مزرعه شوند بلکه باید قبل از آن با غذای پرانرژی تغذیه گردند.
- در هنگام شروع چرا بایستی رفتار خوراک خوردن جوجه‌ها به دقت کنترل شود.
-
چراهای اولیه نبایستی بیش از نیم ساعت و دوبار در روز تجاوز نماید. پس از
آنکه جوجه‌ها به چریدن عادت کردند می‌توان زمان را افزایش داد.
- در
صورت بلند بودن ارتفاع علوفه چراگاه به‌خصوص یونجه، ممکن است کندن برگ از
ساقه‌های بلند برای جوجه مشکل بوده و لذا علوفه خود را از دست داده و به
چیزهای دیگر مثل علف هرز، شن و ماسه و سنگریزه تمایل نماید. مزارع موردنظر
برای چرای جوجه‌ها بایستی بهطور منظم درو شده و بلندی علوفه تا سن شش
هفتگی از ارتفاع پشت جوجه‌ها تجاوز ننماید.
علاوه‌بر نکات فوق بایستی
توجه داشت که تا سن سه تا چهار ماهگی، هنگام انتقال جوجه به چراگاه نبایستی
علوفه چراگاه مرطوب باشد. پرورش‌دهندگان شترمرغ در آفریقای جنوبی در
یافته‌اند که خیس شدن سطح شکم پرنده در اثر تماس با برگ‌های خیس ناشی از
باران و شبنم در مزرعه باعث مرگ جوجه‌ها می‌گردد. بنابراین در زمان
بارندگی، گردش و چرای روزانه جوجه بایستی تا خشک شدن کامل علف‌ها به تعویق
افتد.
مطالب مشابه :
پرورش مرغ تخمگذار
پرورش - پرورش مرغ تخمگذار - گاو و مرغ و - پرورش
پرورش مرغ بومی
پرورش طیور به وی‍ژه مرغ بومی از گذشته‌های دور در ایران رایج بوده است. خانواده‌های روستایی
اشتباه خیلی ها در پرورش مرغ عشق
اشتباه خیلی ها در پرورش مرغ عشق. پرورش مرغ عشق یکی از جذاب ترین کار های روزمره است .
پرورش شترمرغ
شتر مرغ ماده در سال بین١٠٠-١٢٠عدد تخم می گذارد. به ازای هر دو شتر مرغ ماده یک شتر مرغ نر برای
پرورش مرغ محلی
فروش مرغ و تخم مرغ محلی شهر بابک - پرورش مرغ محلی - تولید مرغ محلی و تخم مرغ (نطفه دار) در شهر
پرورش مرغ و جوجه به روش سنتی
مرغ بومی. پرورش طیور به وی‍ژه مرغ بومی از گذشته‌های دور در ایران رایج بوده است.
همه چيز در مورد مرغ خانگي
پرورش وفروش مرغ وخروس زينتي - همه چيز در مورد مرغ خانگي - - پرورش وفروش مرغ وخروس زينتي
آموزش جامع پرورش جوجه شترمرغ
روشهاي شروع به كار در پرورش شتر مرغ. سودآوری شترمرغ چهار برابر گاو ! ۳۹ نکته مهم در مورد شتر
اصول پرورش شترمرغ
از اهداف بلند مدت پرورش شتر مرغ می توان استفاده از گوشت شترمرغ به عنوان گوشت های رایج در
برچسب :
پرورش مرغ