جایگاه ارادهی ظاهری و باطنی در فقه و حقوق موضوعه

نویسندگان

سعید بیگدلی

اعظم مالکی

چکیده

شکل گیری عمل حقوقی و عناصر سازنده ی آن و آسیبهایی که در مراحل

مختلف تکوین اراده ممکن است بر آن وارد شود، از موضوعات مهم فقهی و حقوقی

اســت. از جمله مسائل قابل تعمق در این زمینه، تعارض اراده ی ظاهری و باطنی در

ایجاد عمل حقوقی اســت و سؤال این اســت که، کدام یک از آن دو، اصل و حاکم

تلقی می ً گردد. اگر چــه غالبا در ایجاد عمل حقوقــی، ارادهی باطنی و ظاهری با

یکدیگر تطابق دارند، ولی گاهی بر یکدیگر منطبق نمیباشــند؛ و در چنین فرضی،

بحث در زمینه ی حاکمیت اراده ی ظاهری یــا باطنی موضوعیت مییابد. بحث در

زمینه ی صحت و بطالن اعمال حقوقی و تفسیر عقود و ایقاعات، آثار مهمی بر جای

می گذارد. با بررســی در نظام تقنینی، رویهی قضایی، نظرات فقهی و رویکردهای

حاکم بر بحث در نظام های حقوقی، به نظر میرســد بر خالف نظر بسیاری که گمان

کردهاند اصل بر اراده ی باطنی اســت و مؤیدات ارادهی ظاهری، ناظر به مرحله ی

اثبات است، توجه به اراده ي ظاهری و اعتبار بخشی به آن در برخی حوزهها، دارای

موضوعیت و اصالت است و جنبهای حمایتی یا ارشادی و نظارتی دارد.

. تاریخ دریافت مقاله 1391/6/25؛ تاریخ پذیرش نهایی مقاله 1391/9/26.2. استادیار گروه حقوق دانشگاه زنجان؛ نویسنده ی مسؤول:[email protected]. کارشناس ارشد حقوق خصوصی.

لینک دانلود مقاله