متن مصاحبه ...؟
متن مصاحبه:
دوم آذر ماه، زادروز پژوهنده مردي است كه در زندگي پربار خود، راهي پر فراز و نشيب را پيموده است. آموزگار و نويسنده خستگي ناپذيري كه تعداد تاليفات و ترجمه‌هايش در حوزه دانش رياضي، ادبيات و فلسفه به 400 عنوان مي‌رسد و بي‌گمان هر كس كه در ايران دوستدار رياضيات باشد از آثار وي بي‌بهره نبوده است.
به بهانه هشتاد و دومين زادروز استاد پرويز شهرياري به منزل ايشان رفتيم تا شنواي خاطرات زندگي پرفراز و نشيب آموزگاري باشيم كه عمر خود را صرف ترويج و گسترش دانش رياضي و اعتلاي علمي مردمان سرزمينش كرده است.
از دوران تلخ كودكي تا دانشگاه
استاد پرويز شهرياري كه دوم آذرماه 1305 در خانواده‌اي فقير و در محله «دولت خانه» كرمان به دنيا آمده در گفت‌و‌گو با سرويس علمي پژوهشي خبرگزاري دانشجويان ايران(ايسنا) از دوران سخت و پر مشقت كودكي خود چنين ياد مي‌كند: «مادرم دهقان زاده و پدرم دهقان روزمزد بود و زماني كه من ده سال بيشتر نداشتم با پدرم به منزل اربابي رفتيم اما هنگامي كه همسر ارباب با تعارف غذاي مانده و فاسد ما را تحقير كرد پدرم با آنها تندي كرد و اين شد كه از روستا اخراج و كار خود را نيز از دست داد.
پدرم كه تا آن موقع به كار در مزرعه و فضاي باز عادت كرده بود، پس از يك سال و نيم كار در كارخانه پر گرد و غبار و آلوده نخ بافي و ريسندگي (خورشيد) كرمان بيمار شد و از آنجا كه كرمان تنها يك پزشك‌يار داشت، نزد او رفتيم و او با دادن داروي اشتباهي به پدرم سبب شد تا او در سن 46 سالگي چشم از جهان فرو بندد.»
شهرياري با بيان اين كه در آن زمان رسم بر اين بود كه تاجرها و افراد ثروتمند، فارغ‌التحصيلان كلاس ششم را اجير مي‌كردند تا كارهاي مختلفي را برايشان انجام دهند، اظهار كرد: «زماني كه پدرم فوت كرد، من سال ششم دبستان بودم، بنابراين خودم را براي اجير كردن آماده كردم. چرا كه حداقل هم غذاي خوبي مي‌خوردم و هم در زمستان جاي گرمي داشتم. اما مادرم مخالفت كرد و گفت «هر طور كه باشد تلاش مي‌كنم كه بچه‌هايم درس بخوانند.»
پس از فوت پدر زندگي جديدي براي استاد و خانواده‌اش رقم مي‌خورد كه به مراتب سخت تر از گذشته است چرا كه ديگر نان آوري نداشتند و از آن به بعد بايد او و برادر كوچكترش با انجام كارهايي همچون بنايي و كوزه‌گري به مادرشان در تامين مخارج زندگي كمك كنند.
استاد پس از اتمام دوران ابتدايي خود در دبستان كاوياني به دبيرستان ايرانشهر و سپس دانشسراي مقدماتي كرمان رفت و از آنجا كه شاگرد اول و دوم‌ها مي‌توانستند براي ادامه تحصيل به تهران بروند در دانشكده ادبيات تهران به تحصيل مشغول شد اما به شلوغي (350 نفره) كلاس‌هاي ادبي و از آنجا كه در مجموع شش نفر از آنها فارغ‌التحصيل مي شدند به رشته رياضي كه كمتر از 10 دانشجو داشت، تغيير رشته داد.
وي، پس از پايان كلاس مقدماتي (معادل سال آخر دبيرستان) درصدد ورود به دانشگاه بر آمد.
شهرياري جوان مايل بود كه تحصيلات خود را در دانشكده فني دانشگاه تهران ادامه دهد، ولي پس از مدتي دريافت كه فارغ‌التحصيلاني نظير وي جز از طريق ورود به دانشكده علوم يا ادبيات حق تحصيل در دانشگاه را ندارند. بنابراين از سال 1324 در رشته رياضي دانشكده علوم ثبت‌نام كرد و همزمان به تدريس در دبستان كاخ واقع در ميدان رشديه و كلاس‌هاي شبانه اقدام كرد.
نخستين كتاب شهرياري در سال 1327 با عنوان «جنبش مزدك و مزدكيان» به چاپ رسيد و در فروردين سال بعد براي نخستين بار براي مدت سه ماه روانه بازداشتگاه شد و از شركت در امتحان نهايي باز ماند.
پرويز شهرياري در دوران زندان، زبان روسي را كه يكي از مهمترين زبان‌هاي علمي روزگار بود به طور كامل فراگرفت كه بركات اين امر در طول بيش از نيم قرن تلاش‌هاي علمي وي در ترجمه دهها كتاب علمي از زبان روسي نمود يافته است.
وي خود در اين باره مي‌گويد: «من كه به اتهام فعاليت‌هاي سياسي و ضدسلطنتي از تدريس محروم و سپس هفت بار - كه مدت آنها از سه ماه و نيم تا سه سال طول مي كشيد - به زندان رفتم، فرصت را مناسب ديدم و چون به زبان روسي علاقمند بودم و نيز مجلات و مقالات علمي روسي در زمينه رياضي براي من بسيار جالب و غني بود و همچنين نياز علمي من را برطرف مي‌كرد به سراغ اين زبان رفتم و از آنجا كه در زندان هم زمينه اين گونه فعاليت‌ها بود و هم كتابخانه خوبي داشت و علاوه بر آن در صورت نياز به مجلات و كتاب‌هاي ديگر پس از تاييد نگهبان در اختيار ما قرار مي گرفت، اولين كتاب را با نام «لوروس» از فرانسه به روسي ترجمه كردم و از آن به بعد همه كتاب‌ها را از روسي ترجمه مي كردم.»
شهرياري جوان در سال 1329 - يعني زماني كه هنوز در زندان بود - يك مجموعه كتاب درسي رياضي دوره اول دبيرستان را تاليف كرد و نخستين اثر ترجمه خود را كه يادگار دوران زندان بود در سال 1331 با عنوان «تاريخ حساب رنه تاتون» منتشر كرد.
وي از همان سال، تحصيلات خود در دانشكده علوم را ادامه داد و در كنار آن تا 28 مرداد سال 1333 سردبيري هفته‌نامه «وهومن» را برعهده گرفت.
شهرياري، سرانجام در خرداد ماه سال 1332 ليسانس رياضي دانشكده علوم و ليسانس دانشسراي عالي را دريافت كرد و با حكم آموزش و پرورش تا خرداد ماه 1333 به تدريس در دبيرستان‌هاي شيراز پرداخت.
استاد در تابستان سال 1334 ازدواج كرد كه ثمره اين ازدواج پنج فرزند بود كه تمامي آنها جز فرزند دومشان كه در هشت سالگي در اثر تصادف فوت كرد به مدارج عالي علمي و تحصيلي دست يافته‌اند.
استاد تا آذرماه 1335 زندگي مخفيانه داشت و در آن مدت با نام مستعار در يك دبيرستان و آموزشگاه شبانه تدريس مي‌كرد تا اين كه دستگير شد و مدت 40 روز همراه با زن و فرزندش در خانه‌اي در تهران تحت بازداشت قرار گرفت و پس از آن به زندان پادگان قصر و سپس به قزل قلعه منتقل شد.
استاد شهرياري در فروردين ماه 1337 با قيد كفايت آزاد شد و از مهرماه سال 1338 به صورت حق‌التدريسي در دبيرستان‌هاي مختلف تهران به آموزش دانش‌آموزان همت گمارد.
راه‌اندازي نخستين كلاس كنكور در ايران، گروه فرهنگي خوارزمي، تاسيس دبيرستان پسرانه و انتشارات خوارزمي، تاسيس دبيرستان دخترانه مرجان، تدريس در دانشكده فني دانشگاه تهران و دانشسراي عالي از جمله اقدامات استاد تا سال 1342 بود.
وي از سال 1342 تا 1349 در كنار فعاليت‌هاي وسيع آموزشي خود 90 شماره از مجله «سخن علمي و فني» را منتشر كرد.
به گزارش ايسنا، استاد شهرياري، همچنين از سال 1346 تا 1354 سرپرست دفتر ترويج علوم وزارت آموزش عالي بود و در آن مدت، نشريه‌اي به نام مسائل دانشگاهي براي استفاده استادان دانشگاه‌ها منتشر مي‌كرد. وي در فاصله سال‌هاي 1350 تا آذرماه 1354 گروه فرهنگي مرجان، انتشارات توكا و مدرسه عالي علوم اراك را پايه‌گذاري كرد.
شهرياري، خود تا سال 1356 در اين مدرسه عالي كه با كمك دكتر عبدالكريم قريب و دكتر حسين گل‌گلاب راه‌اندازي كرده بود، تدريس كرد. استاد همچنين از سال 1354 تا 1362 مسووليت نشريه‌هاي جانبي دانشگاه آزاد و از سال 1356 تا اسفند 1371، انتشار 70 شماره از مجله «آشتي با رياضيات» و «آشنايي با رياضيات» و هفت شماره از نشريه «آشنايي با دانش» را برعهده داشت.
سردبيري نشريه «چيستا» از جمله‌ي ديگر فعاليت‌هاي علمي و فرهنگي استاد مي‌باشد كه از شهريور ماه 1360 تاكنون تداوم داشته است. علاوه بر اين وي از سال 1379 تا مهر ماه 1380، 17 شماره از ماهنامه «دانش و مردم» را منتشر كرد.
در بيست و ششمين كنفرانس رياضي كشور كه فروردين ماه 1374 در كرمان برگزار شد به پاس يك عمر تلاش علمي و آموزشي استاد پرويز شهرياري از او به عنوان پيشكسوت رياضي تجليل شد. در سال‌هاي 1376 و 1378 نيز در نخستين كنفرانس آموزشي رياضي در اصفهان و سومين گردهمايي شكوفه‌هاي رياضي در دانشكده علوم رياضي دانشگاه شهيد بهشتي از وي تقدير شد.
در سال 1379 به مناسبت سال جهاني رياضيات (سال 2000) در مراكز مختلف به عنوان پيشكسوت از استاد شهرياري تجليل شد و در ارديبهشت ماه 81 در مراسمي ويژه با حضور دكتر معين - وزير وقت علوم، تحقيقات و فن‌آوري - دكتري افتخاري رياضي آن دانشگاه به استاد اعطا شد.
استاد پرويز شهرياري همچنين در آبان ماه 1384 در پنجمين همايش «چهره‌هاي ماندگار» به عنوان چهره ماندگار آموزش رياضيات ايران تقدير شد.
دكتر پرويز شهرياري، آموزگار و رياضيدان خستگي‌ناپذير در حال حاضر با وجود كهولت سن هم‌چنان به تاليف و ترجمه كتاب‌هاي رياضي و تحقيق در زمينه‌هاي مختلف علمي و فرهنگي مشغول مي‌باشد.
از اين استاد بزرگ بالغ بر 60 عنوان كتاب درسي رياضيات - از جمله دروه كتاب‌هاي درسي رياضي سه سال اول دبيرستان نظام قديم، دروه‌ي كامل رياضيات دبيرستاني و كتاب‌هاي مسائل مربوط به آن و جبر سال سوم رشته‌ي رياضي فيزيك و سه جلد كتاب آناليز رياضي - بيش از 97 كتاب كمك درسي - به صورت ترجه و تاليف - حدود 20 كتاب در زمينه‌هاي مختلف تاريخ، فلسفه، كاربرد و آموزش رياضايات و 9 جلد كتاب سرگرمي در رياضيات به دانش‌اموزان و دانش‌پژوهان رياضي كشور ارائه شده است.
استاد شهرياري علاوه بر اين آثار، حدود 14 عنوان كتاب ديگر در زمينه‌هاي مختلف تاليف يا ترجمه كرده كه در اين ارتباط مي‌توان به كتاب‌هاي دانشمندان و هنرمندان، خانه اهريمن، دانش و شبه دانش، دو درس كوتاه درباره ديرين‌شناسي، قطاري كه در بعد چهارم گم شد و نظريه نسبيت در مساله‌ها و تمرين‌ها اشاره كرد.
اين رياضيدان پر تلاش همچنين از سال 1325 تاكنون حدود يك هزار مقاله در نشريات مختلف به ويژه نشريه‌هاي علمي و رياضي به چاپ رسانده است.
از راهي كه رفته ام، راضي ام
استاد درباره علاقه‌اش به رياضيات اينگونه مي‌گويد: «من از راهي كه در فلسفه و به خصوص رياضيات رفته ام، راضي ام! حتي گاهي اوقات فكر مي كنم كه چه خوب شد وارد رشته رياضيات شدم چرا كه پايه همه علوم است و خيلي از مباحث علمي را از اين طريق مي‌توان آموخت و اين شد كه به تنها دانشگاه ايران يعني دانشگاه تهران آمدم و در دانشكده علوم مشغول به تحصيل شدم.»
شهرياري در جايي مي‌گويد: «معتقدم كه دانشمند مانند كسي است كه در پايين تپه روي يك بوته گل يا گياه خم مي‌شود و جزئيات را بررسي مي‌كند و از آنچه در اطراف گياه مي گذرد كم و بيش غافل است ولي هنرمند مانند كسي است كه روي تپه رفته و همه اطراف را مي بيند و بنابر اين مي تواند قضاوتي كلي نسبت به مسايل داشته باشد و من به اين دليل كه رياضيات هم جنبه هنري دارد و هم علمي به آن عشق مي ورزم.»
وي كه از همان دوران دانشجويي به كار تدريس پرداخت اكثر آثارش در حوزه رياضي و تاريخ رياضي است اما چند كتاب هم درباره موضوعات ادبي و فلسفي منتشر كرده كه نخستين كتابش را با نام «مزدك و مزدكيان» در سال 1327 منتشر كرد و مي توان از مهمترين آثار وي به كتاب هاي «در پي فيثاغورث» ،«غياث الدين جمشيد كاشاني رياضي دان ايراني»، «فلسفه و اخلاق در رياضيات»، «ارشميدوس كوچك» ، «دانش و شبه دانش » و «خوارزمي وانفورماتيك» اشاره كرد و ازآنجا كه استاد در زمينه هاي فلسفي و ادبي نيز آثار شگرف و زيبايي دارد «باد و باران» زاخاريا استانكو رومانيايي هم نظرش را جلب مي كند و با ترجمه اين كتاب اثر ديگري را به مجموعه آثار سه رقمي خود مي افزايد.
معلم واقعي آن است كه نسبت به شاگردانش جنبه پدري داشته باشد
استاد معتقد است اگر معلمان و استادان رياضي براي شاگردان خود همچون پدري دلسوز باشند و دلسوزانه و درست تدريس كنند، هيچگاه دانش آموزي از رياضيات گريزان نخواهد شد و مي‌گويد من خودم در دوران تدريس علي رغم مشكلات زياد سعي كردم اينگونه باشم.
كنكور، دانش مملكت را ويران مي‌كند
استاد شهرياري كه با پايه‌گذاري«گروه فرهنگي خوارزمي» در 1339 اولين آموزشگاه كنكور در ايران را بنيان نهاد با انتقاد از نحوه ورود دانش‌آموزان به مراكز آموزش عالي گفت: «در رشته رياضي به كار گروهي معتقدم در حالي كه اين موضوع با برگزاري كنكورهاي سراسري سازگار نيست، چون با اين شيوه دانش‌آموزان از هم جدا مي‌شوند و هر يك از آنها، دانسته‌هاي خود را براي خود محفوظ مي‌دارد ضمن اينكه اگر استرس كنكور نباشد هم دانش آموز و هم معلم، عملكرد بهتر و مطلوبتري خواهند داشت.»
وي در ادامه مي گويد: «من بارها فرياد زده‌ام كه كنكور دانش مملكت را ويران مي كند چرا كه مباحثي مانند رياضيات و تاريخ رياضي در تست نمي گنجد و همين شيوه ورود به دانشگاه كه آمريكا مبدع آن بوده، مدتهاست كه در آنجا نيز منسوخ شده و ما هم بايد ساعت ها بلكه روزها و ماه ها به بحث و كارشناسي بنشينيم تا بتوانيم نظام ارزيابي صحيحي را برگزينيم.»
يادي از دوران طولاني رياضيات ايران
اين آموزگار و پژوهشگر رياضيات مي‌گويد: «دانش مثلثات كه مشكلات ناشي از استدلال هندسي رياضيات يوناني در مباحث اخترشناسي را برطرف كرد، مرهون تلاش رياضيدانان ايراني سده‌هاي دوم تا نهم هجري نظير خوارزمي و جمشيد كاشاني است. اين رياضيدان‌ها مباحث مثلثات را حتي به صورت كروي يعني در مثلث كروي ابداع كرده بودند. در زمينه جبر نيز جمشيد كاشاني براي نخستين بار و به منظور محاسبه سينوس زاويه 1 درجه، معادله درجه سومي را با روش‌هاي جبري حل كرده بود.»
اين پژوهشگر تاريخ رياضي افزود: «ناآگاهي و بي‌توجهي ما به ميراث گذشتگانمان باعث شده كه امروز در تمامي مدارس و دانشكده‌ها، معادله‌هاي درجه سوم را به نام «كاردان» رياضيدان ايتاليايي كه يك قرن پس از كاشاني به دنيا آمد بشناسند؛ هرچند رابطه‌يي كه به كاردان نسبت داده مي‌شود نيز در واقع متعلق به يكي از همشهري‌هاي او به نام «تارتاگليا» است كه «كاردان» آن را به نام خود منتشر كرده است.»
شهرياري خاطرنشان كرد: «رابطه منتسب به «كاردان» مجموع دو ريشه سوم است كه زير هر كدام از راديكال‌ها ريشه دوم هم وجود دارد و اگر مثلا معادله‌اي با ريشه‌هاي ساده 1، 2 يا 3 درست كنيم با رابطه كاردان به محاسبات موهومي زيادي مي‌رسيم كه حل آنها مستلزم تسلط بسيار زياد در اين زمينه مي‌باشد. در واقع تنها كاربرد رابطه كاردان حل معادله‌هاي درجه سوم به كمك راديكال‌ها مي‌باشد و به همين دليل در دبيرستان‌ها و دانشگاه‌ها استفاده چنداني از آن مي‌شود.»
وي با ابراز تاسف از اصرار غلط آموزگاران و رياضيدانان ايراني در انتساب رابطه مذكور به كاردان ايتاليايي و بي‌توجهي به نقش مهم جمشيد كاشاني در اين زمينه تصريح كرد: «در مجامع علمي خارج از كشور نيز از اين دانشمند و رياضيدان بزرگ ايراني با عنوان «الكاشي» ياد مي‌شود كه اين مساله نيز با توجه به تاكيد آنها در قيد «رياضيدان عرب» بعد از عبارت جعلي «الكاشي» مي‌تواند اقدامي تعمدي در پنهان كردن هويت ايراني جمشيد كاشاني باشد.»
استاد شهرياري در ادامه خاطرنشان كرد: «جايگاه و سهم منحصر به فرد رياضيدانان ايراني در پيشبرد«رياضيات محاسبه‌يي» به مفهوم بي‌توجهي و بي‌تاثيري آنها در عرصه «رياضيات نظري» نيست كه در اين زمينه مي‌توان به آثار گسترده خيام به ويژه رساله «شرح ما اشكل من محاسبات الاقليدس» اشاره كرد كه در آن برمبناي اصل اقليدس، چهار ضلعي‌هاي جديدي مطرح شده است كه بعدها به وسيله آثار خواجه نصيرالدين طوسي در اروپا مطرح و از سوي يك رياضيدان اروپايي به نام «ساكري» مورد توجه قرار گرفت.
با وجود عدم موفقيت «ساكري» در پيشبرد اين مبحث، به دليل اتكاي «گوس»، «لواچفسكي» و «يانوش وايا» لهستاني به همين چهار ضلعي‌ها وتحقيقات ناقص ساكري، هندسه نااقليدسي كه به وسيله اين رياضيدان‌ها پايه‌گذاري شده در تمامي كتاب‌هاي تاريخ رياضي در غرب و حتي در ايران به عنوان دستاورد چهار ضلعي‌هاي ساكري مطرح مي‌شود، درحالي كه در حقيقت بايد از آنها به عنوان «چهار ضلعي‌هاي خيام» ياد كرد.»
منبع خبر: ایسنا
مطالب مشابه :
پزشک زن روسی در روستاهای حاجی آباد بندر عباس هرمزگان ایران+عکس
متن پیش رو گزیده مصاحبه در اين ديدار ضمن تقدير از زحمات زوجه پزشك مستقر در
حرکتی زیبا از وزارت بهداشت
حرکتی زیبا از ميگردد جاي تقدير وتشكر دارد. متن اصلی خبر به نقل پزشك ، دو ماما
درخواست اعلام سرانه پزشک خانواده سال ۹۴ در بخشنامه هیات وزیران
فرم»و کل مطلب از سال و نيم از اجراي پزشك خانواده و نظام تقدير از پيگيري
تجربه هاي مديران و معاونان
- خواندن دقيق متن درسي و استخراج پرسش از متن درس- از اولياي پزشك و تقدير از
گزیده ای از تجربیات مدیران
- خواندن دقيق متن درسي و استخراج پرسش از متن درس از اولياي پزشك و تقدير از
كمك به دانش آموزان براي كاهش افت تحصيلي:
- تقدير دانش آموزان - خواندن دقيق متن درسي و (بهره‌گيري از اولياي پزشك
گازرساني به روستاهاي نايين در دستور کار قرار دارد
25روستا در بخش مركزي نايين برخوردار از نعمت وي ضمن تقدير و تشكر از از پزشك عمومي
تجربه هاي مديران و معاونان
- خواندن دقيق متن درسي و استخراج پرسش از متن درس- از اولياي پزشك و تقدير از
متن مصاحبه ...؟
متن مصاحبه تنها يك پزشك‌يار داشت، نزد او رفتيم دانشگاه شهيد بهشتي از وي تقدير
متن کامل بیانات رهبری در ديدار جمعی از معلمان سراسر كشور- 13 اردیبهشت 91
متن کامل بیانات رهبری باارزش است، ما تقدير ميكنيم از تلاشى كه انجام ى پزشك است. اگر ما
برچسب :
متن تقدير از پزشك