فایل ارائه مبحث گزارشگری مالی در بخش عمومی (فصل چهارم نشریه202)

گزارشگری و حسابداری مالی بخش عمومی :

حسابداری مالی معطوف به تهیه گزارشهای مالی با اهداف زیر است :

1- ارائه اطلاعات درباره منبع ، تخصیص و مصرف منابع مالی

2- ارائه اطلاعاتی که امکان ارزیابی وضعیت مالی فعلی و آتی واحد گزارشگر را برای خوانندگان فراهم سازد .

** اگر چه هدف اول کاملاً عینی است اما هدف دوم جنبه قضاوتی بیشتر دارد

تمرکز گزارشگری و حسابداری مالی بر اطلاعات مالی مورد نیاز جهت تصمیم گیریهای مالی است مالیات دهندگان نقش منحصر به فردی در تامین مالی بخش عمومی ایفا می کنند آنها از طریق پرداخت مالیات ، منابع مالی مورد نیاز عملیات جاری دولت و همچنین باز پرداخت بدهیهای دولت را تامین می کند و همین موضوع به ضرورت پاسخگویی واحدهای بخش عمومی شده است .

مبنای نقدی حسابداری :

نقطه شروع گزارشگری در بخش عمومی در بیشتر کشورها نقدی بوده است .

یک صورت وضعیت مالی یا ترازنامه کامل مشاهده نمی شود بلکه فهرست از منابع نقدی مانند وجوه نقد و بانک تهیه می شود .

مبنای نقدی حسابداری شامل استاندارد زیر است :

صورت دریافتها و پرداختهای نقدی

رویه های حسابداری و یادداشتهای توضیحی

رویکردهای سنتی کمرالستیک :

کمرالیسم در کشورهای اروپایی قاره ای اجرا می شود و مفهوم روشن و مشخصی ندارد بلکه توصیفی بسیار کلی از سیستمی است که در کشورهای مختلف به طرق کاملاً متفاوت اجرا می شود .

** یک حساب مستقل به هر نوع خاص از معاملات تخصیص می دهد .

در صورت فزونی مخارج نسبت به وجوه تخصیص یافته اضافه برداشت امکان دارد و تراز حساب می تواند مثبت یا منفی باشد و بین حسابهای مستقل تخصیص مجدد منابع امکان دارد .

ویژگی دیگر کمرالیسم این است که حسابداری و بودجه ریزی تقریباً با یکدیگر منطبق می شوند . رویکرد کمرالیسم ساختار سازمانی و حسابداری را به یکدیگر پیوند می دهد .

رویکرد تعهدی ساده شده :

در این رویکرد برخی از حسابها مانند حسابهای دریافتنی و پرداختنی جهت کنترل مطالبات و تعهدات – مخارج سرمایه ای و مصرفی و یا تعداد دیگر حساب به وضعیت مالی اضافه کرده اند .

رویکرد تعهدی تعدیل شده در ارزیابی وضعیت مالی نسبت به رویکرد نقدی محض اولویت دارد و استفاده از رویکرد تعهدی تعدیل شده امکان پذیرش تعهدی کامل به تدریج صورت می گیرد و برخی معتقدند که حسابداری تعهدی شده مرحله مقدماتی یا یکی از مراحل ضروری جهت انتقال به حسابداری تعهدی است .

معایب مبنای نقدی حسابداری :

1- بین وجوه مصرفی و سرمایه ای تمایزی قائل نشده است .

2- تمامی داراییها و بدهیها گزارش نمی شود .

3- درآمدها و هزینه ها در دوره های متفاوت گزارش می شود .

4- ریسک اعتباری خود را اعتبار دهندگان نمی توانند محاسبه کنند .

مبنای تعهدی حسابداری :

یکی از مبانی در حسابداری است که در آن معاملات و سایر رویدادها در زمان وقوع شناسایی می شوند ( نه فقط زمانی که پول نقد یا معادل آن دریافت و پرداخت می گردد ) از این رو معاملات و رویدادها در صورتهای مالی دوره ای که به آن مربوط هستند شناسایی و در اسناد حسابداری ، ثبت می شوند عناصر شناسایی شده طبق مبنای تعهدی حسابداری عبارتند از داراییها ، بدهیها ، خالص داراییهای ارزش ویژه ، درآمدها و هزینه ها .

** مزیت اصلی کاربرد حسابداری تعهدی ارائه اطلاعات بهتر برای تصمیم گیرندگان است و ابزاری برای ارزیابی دقیق انعطاف پذیری مالی فراهم می آورد افزایش اثر بخشی مدیریت مالی و سیاستگذاری در این بخش است .

*** مزیت دیگر حسابداری تعهدی ارزیابی کارایی اقتصادی است .

1- اصول راهنما : محوری ترین اصل کامل بودن و ارائه صادقانه صورتهای مالی است یعنی منطبق بر محتوای معامله یا رویداد باشد و دیدگاه عملکرد گرایانه را منعکس می کند قابل فهم بودن ، مربوط بودن و قابل اتکا بودن است و ارائه صحیح یک تصویر کلی است .

2- پیامدهای اصلی مبنای تعهدی :

اولین پیامد :

در مبنای تعهدی بخش عمومی داراییها و بدهیهای خود را شناسایی و مراقب داراییها و بدهیهای خود است و در بلند مدت تعادل آنها را حفظ کند و حفظ داراییها شاخصی جهت ارزیابی پایداری مالی ، جز شاخصهای معتبری محسوب می شود .

دومین پیامد:

ارتقای دانش حرفه ای است دانش کافی و آموزش برای اجرای موفق حسابداری تعهدی ضروری است .

پیامد سوم :

در حسابداری تعهدی تلفیق بسیار مشکل می شود از آنجا که کامل بودن و ارائه صادقانه صورتهای مالی در مبنای تعهدی ضروری است . تمامی واحدهای تحت کنترل باید در گزارش تلفیقی لحاظ گردد عدم توانایی در انجام این امر باعث خطاهای بزرگ به ویژه در معاملات فیمابین شده است .

3- گزارشگری مالی :

تغییر در تمرکز از دفتر داری به گزارشگری مالی بوده است .

گزارش به افراد بیرون از سازمان .

تهیه صورت وضعیت مالی و صورت عملکرد مالی – صورت تغییرات در خالص داراییها – صورت جریان وجوه نقد .

4- حسابداری :

سیستمهای فن آوری مورد نیاز در حسابداری تعهدی متفاوت از سیستمهای مورد استفاده در حسابداری نقدی است لذا سیستمهای جدید باید به کار گرفته شود که اغلب بیشترین هزینه پروژه های گذار به حسابداری تعهدی را به خود اختصاص داده است مثل حسابداری استهلاک دارایی و تلفیق واحدهای تجاری .

مدلها و استانداردهای حسابداری

استاندارد بین المللی حسابداری

استاندارد حسابداری بخش عمومی

مدلهای حسابداری :

تجویز کننده رویه های حسابداری مالی برای واحدهای بخش عمومی یک کشور با سازمان بین المللی است . یک ویژگی مهم مدلهای حسابداری ، تعریف فهرست حسابها است که به طور معمول فهرستی از حسابها با رده بندی دهدهی مانند نمونه زیر است :

دارایی 1

دارایی جاری 10

وجوه نقد 100

....................................

بدهیها 2

....................................

هزینه ها 3

الزامی نمودن فهرست حسابها رویکرد کاملاً قانون محور محسوب می شود .

جهت ارزیابی عملکرد به جای شاخص های اجتماعی – اقتصادی – عملکرد مالی مبنا قرار گیرد .

مدلهای حسابداری به منظور تضمین همگرایی و هماهنگی نسبی در ساختارهای غیر متمرکز طراحی شده اند .

استانداردهای حسابداری :

استانداردهای حسابداری قواعد مدون از اصول اساسی حسابداری مالی هستند .

استانداردهای حسابداری بر ارائه یک تصویر واقعی و منصفانه تاکید دارد .

استاندارد باید جامع باشد و اصول کلی مانند اصل تعهدی – تداوم فعالیت – رجحان محتوا بر شکل یا مربوط بودن اطلاعات و موضوعاتی مانند تلفیق واحدهای تحت کنترل و تعهداتی که تعهدات عرض نامیده می شود می پردازد .

تعهد عرض : تعهدی است که بر مبنای انتظاراتی بجا که حاصل فعالیتهای گذشته یا صورتهای مالی فعلی واحد است شکل می گیرد برخلاف تعهدات قانونی ، این نوع تعهد لزوماً ناشی از الزامات قانونی نیست .

تفاوت بخشهای خصوصی با بخش عمومی :

1- نگهداری داراییها به واسطه توان بالقوه خدمت رسانی به جای ظرفیت ایجاد وجه نقد در آینده مثل جاده و مدارس .

2- اهمیت معاملات غیر مبادله ای : مثل اگر شما فرزندی هم نداشته باشید به مدرسه برود بازهم باید مالیات بپردازید .

3- کنترل دموکراتیک : مالکیت وجود ندارد و کنترل دموکراتیک جایگزین آن شده است .

اطمینان بخشی صورتهای مالی :

1- حسابرسی صورتهای مالیگ

2- حسابرسی رعایت

3- حسابرسی عملیاتی

حسابرسی صورتهای مالی برای استفاده کنندگان برون سازمانی بیشتر است .

حسابرسی رعایت در بخش عمومی اهمیت بیشتری دارد که رعایت الزامات قانونی توسط دولت و واحدهای تابعه آن .

فرآیند کلی حسابرسی صورتهای مالی :

1- برنامه ریزی حسابرسی و در صورت لزوم روشن نمودن دامنه و اهداف حسابرسی .

2- ارزیابی سیستم کنترل داخلی واحد گزارشگر .

3- جمع آوری شواهد مرتبط با مطلوبیت صورتهای مالی .

4- پیشنهاد تعدیلات لازم .

5- پیگیری تغییرات لازم .

6- صدور گزارش حسابرسی .

استاندارد های حسابرسی در خصوص استقلال :

مهمترین ویژگی متفاوت حسابرسی بخش عمومی ، استقلال حسابرس خارجی است در شرایطی که انجام حسابرسی حرفه ای توسط سازمانی خارج از دولت در برخی دولتها الزامی است و اداره حسابرسی کل یا اداره حسابرسی دولتی مشاهده می شود . نهادهای حسابرسی از استقلال معینی برخور دارند اما از آنجا که بخشی از حاکمیت هستند نمی توانند از استقلال قانونی معینی برخوردار باشند . موضوع محوری بیانیه لیما استقلال است که پیشنهاد می کند که استقلال نهاد یا سازمانی که حسابرسی دولت را بر عهده دارد باید در قانون اساسی پیش بینی شود .

استاندارد های بین المللی :

1- استانداردهای بین المللی حسابرسی که توسط هیات بین المللی استانداردهای حسابرسی و اطمینان بخشی فدراسیون بین المللی حسابداران (آیفک) منتشر شده است .

2- استانداردهای حسابرسی که توسط سازمان بین المللی موسسات عالی حسابرسی منتشر شده است .

** استانداردهای بین المللی در هر دو بخش عمومی و خصوصی قابل استفاده است اما استانداردهای حسابرسی فقط در بخش دولتی کاربرد دارد .

اطمینان بخشی معقول و محدود :

هرگونه اقدامی که در جهت افزایش اطمینان استفاده کنندگان اطلاعات انجام می شود . استانداردهای بین المللی حسابرسی در چارچوب مفهومی خود به وضوح بین اطمینان بخشی محدود (سلبی) و معقول تمایز قائل شده است .

اظهارنظر حسابرس تنها کاهنده برخی از عناصر ریسک است .

** درک اختلاف بین دو نوع اطمینان بخشی و تمایز آنها هنگام خواندن صورتهای مالی توسط استفاده کنندگان بسیار مهم است در اطمینان بخشی محدود تمام ابعاد مورد نظر اطمینان بخشی معقول مورد بررسی قرار نمی گیرند با این حال اطمینان بخشی معقول معادل اطمینان بخشی مطلق نیست ، زیرا استفاده از نمونه گیری به جای آزمون کامل و ماهیت متقاعد کننده بیشتر شواهد مورد استفاده مانع مطلق بودن نتیجه کار می شود .

آمارهای مالی دولت :

این اطلاعات بیش از اطلاعات حسابداری مالی و مدیریت در تصمیم گیریها مورد استفاده قرار می گیرد کاربرد آن به عنوان معیار همگرایی در معاهده ماستریخت باشد که صلاحیت ورود کشورها به منطقه یورو را مشخص می کند که بدهیها و کسریهای بخش عمومی توسط نظام آمارهای دولت تعیین شود .

نسخه 2001 دستورالعمل آمارهای مالی دولت :

صندوق بین المللی پول ، استانداردهایی را با یک طیف جهانی تحت عنوان دستورالعمل آمارهای مالی دولت تدوین و منتشر کرده است آخرین نسخه آن اف اس ام 2001 شناخته شده است . نسخه جدید این دستورالعمل مبتنی بر اصل تعهدی است که بخوبی در حسابداری مالی شناخته شده است این نظام همانند حسابداری تعهدی بر این فرض مبتنی است که ترازنامه ابتدای سال به علاوه یا منهای جریانهای طی سال منجربه ترازنامه انتهای سال خواهد شد .

تهیه دو صورت مالی جداگانه برای انعکاس جریانها الزامی است ، یکی جهت ارائه عملیات دولت و دیگری جهت انعکاس سایر جریانهای اقتصادی .

تجدید نظر در دستورالعمل آمارهای مالی دولت :

* همگرایی میان حسابداری مالی و آمارهای مالی

محدوده واحدهای تلفیق شده یعنی ارتباط بخشی در مقابل کنترل ، شامل روابط مالکانه .

شناخت محدودی از معاملات به عنوان یک دارایی در مقابل شناخت به عنوان هزینه (از جمله تحقیق و توسعه ، داراییهای نامشهود ، نرم افزارهای کامپیوتری ، اکتشافات زیر زمینی ، تسلیحات دفاعی ، هزینه های استقراض ، مشارکتهای خصوصی و عمومی) .

شناخت در مقابل عدم شناخت برخی معاملات (تعهدات عرضی ، هزینه های استرداد سهام کارکنان و....) .

اندازه گیری محدودی از انواع داراییها / بدهیها (کاهش ارزش ، هزینه های مبادله وامهای غیر رسمی ، وامهای با نرخ بهره کم یا بدون بهره ، موجودیهای کالا ، داراییهای زمینی داراییهای زیر خاکی) .

موضوعات مرتبط با سریهای زمانی (به خصوص در مورد مالیات ) .

اصطلاحات و تعاریف .

در واقع نظام آمارهای مالی و حسابداری مالی به رسالتهای خود که به ترتیب ارائه شاخص های کلان اقتصادی و صورتهای مالی با اهداف عمومی است وفا دارند .

فایل ارائه مبحث گزارشگری مالی در بخش عمومی (فصل چهارم نشریه202)

مطالب مشابه :

از اول تا الآن

انتقاد شماره 14

دانشگاه آزاد ملارد در یک نگاه

تست سیستم جهت ورود به کلاس

VPN ورود به کلاس آنلاین

نمرات جدید

آدرس جدید سامانه دانشگاه و نظر خواهی درمورد اساتید

فایل ارائه مبحث گزارشگری مالی در بخش عمومی (فصل چهارم نشریه202)

خلاصه برخی از فصول کتاب اصول اخلاقی