20بهمن،سالروز عملیات غرور انگیز والفجر 8

20 بهمن،سالروز عملیات غرور انگیز والفجر 8 رعايت اصول حفاظتي در عمليات والفجر 8، به نسبت عمليات هاي پيش از آن پيشرفت درخور توجهي داشت، به طوري كه دشمن نتوانست هيچ گونه اطلاعاتي را از انجام عملياتي با اين وسعت كسب كند و كاملاً غافلگير شد.

پیروزی های جمهوری اسلامی با فتح خرمشهر به اوج خود رسید، غرب به منظور فراهم آوردن شرایط مناسب در تحمیل صلح و سازش به جمهوری اسلامی، تلاش اصلی را معطوف بر حفظ صدام کرد. بدین ترتیب از یک سو پافشاری و تصمیم قطعی غرب مبنی بر حفظ صدام و از سوی دیگر، عزم راسخ جمهوری اسلامی جهت حصول به اهداف حقه خود در جنگ و تسلیم نشدن در برابر فشارهای همه جانبه استکبار، به نوعی، حالت نه جنگ، نه صلح را میان طرفین حاکم کرد. در واقع حفظ صدام و بازداشتن ایران از پافشاری روی آرمان های خود، برقراری موازنه قوا بود. از این رو افزایش و تقویت توانایی های تکنولوژی عراق به ویژه نیروی هوایی، در دستور کار استکبار قرار گرفت و به دنبال آن دشمن سعی کرد فضا را به طور مطلق در اختیار بگیرد تا شاید به این وسیله به لحاظ ضعف های متعددی که داشت، صحنه جنگ را از میدان رزم زمینی به آسمان، دریا و شهرها بکشاند.

گذشته از استراتژی غرب و حمایت های همه جانبه علمی و نظیر از رژیم عراق، رژیم بعثی نیز تمامی توان خود را در جهت پشتیبانی و پاسخ گویی به نیازهای جنگ قرار داد.

اجتناب از جنگ در زمین مسطح – پس از عملیات های والفجر مقدماتی و والفجر 10 – و در پی آن ابتکار عملیات در هورالهویزه طی دو عملیات بزرگ خیبر و بدر – به خصوص خیبر – موجب انفعال رژیم عراق و ایجاد نگرانی در میان حامیان منطقه ای و بین المللی او گردید، و متقابلا جمهوری اسلامی ایران که ابتکار عمل و برتری سیاسی و نظامی را همچنان در دست داشت، زمینه عملیات بعدی را با استفاده از تجربه عملیات در هور فراهم نمود.

در این میان، عاملی که مجوب شد طراحان نظامی در انتخاب منطقه بعدی برای عملیات دقت بیشتری به عمل آورند، این بود که هیچ یک از عملیات های انجام شده پس از فتح خرمشهر دارای نتایجی نبود که قادر باشد برتری تعیین کننده ای را نصیب ایران کند. از این رو، لازم بود حرکت جدیدی در صحنه جنگ انجام شود که با آنچه از اول جنگ تا آن زمان به وقوع پیوسته بود، متفاوت باشد و فرماندهان نظامی عراق نیزاز پیش بینی آن ناتوان باشند. این حرکت، عبور از رودخانه عریضی همچون اروند و تسخیر منطقه مهم شبه جزیره فاو بود.

اهداف عملیات

به لحاظ موقعیت جغرافیایی شمال خلیج فارس و منطقه فاو، عملیات والفجر 8 از اهداف سیاسی – نظامی ویژه ای برخوردار بود که مهم ترین آن ها عبارت بودند از:

تصرف شهر فاو و تاسیسات بندری آن.
هم مرزی با کویت.
تهدید بندر ام القصر.
انهدام و یا تصرف سکوهای پرتاب موشک.
تامین خورموسی و تردد کشتی ها به بندر امام خمینی.
تسلط بر اروندرود.
انسداد راه ورود عراق به خلیج فارس.

ویژگی های منطقه فاو

منطقه فاو علاوه بر ارزش سیاسی – نظامی، به لحاظ فراهم سازی امکان حضور مقتدرانه ایران در خاک عراق و موقعیت جغرافیایی و طبیعی، دارای ارزش استراتژیک نیز بود و هم چنین معضلات ناشی از عدم تامین مناطق عملیاتی پیشین و مقابله با فشارهای دشمن پس از تصرف منطقه را هم مرتفع می کرد، زیرا با تلاقی بودن سواحل رودخانه اروند درهر دو سو و نیز وجود عارضه کارخانه نمک، عملا بیشتر زمین منطقه را برای دشمن غیر قابل استفاده کرده بود و این مساله کارایی زرهی ارتش عراق را کاهش می داد. همچنین احاطه آب از سه قسمت موجب شده بود، پدافند در برابر دشمن تنها در یک سمت انجام شود و آسیب پذیری از جناحین را کاهش دهد.

علاوه بر این ها، کوتاه بودن عقبه نیروهای خودی، پوشش مناسب منطقه برای پدافند هوایی، تسلط آتش بر روی خطوط و عقبه دشمن، امکان رعایت اصل غافلگیری، محدود بودن زمین و عمق قابل دسترس، از جمله عواملی بودند که بر میزان امیدواری ها نسبت به کسب پیروزی می افزود. اما در عین حال با توجه به ویژگی های خاص منطقه، مساله عبور از رودخانه و پشتیبانی عملیات، احداث پل، تردد قایق ها به ساحل دشمن و پهلو گرفتن آن ها در ساحل رودخانه ها، هر کدام به عنوان موانعی بودند که برداشتن آن ها از سر راه به سادگی امکان پذیر نبود. به همین دلیل در طرح ریزی عملیات، تدابیر ویژه ای برای رفع آن ها اتخاذ شد.

منطقه عملیات

از آن جایی که زمین منطقه در میان آب محصور است، تحت تاثیر جذر و مد آب خلیج فارس و رطوبت دائم حاصل از آن می باشد. به همین دلیل، قسمت عمده ای از زمین منطقه باتلاقی، نمک زار و سست می باشد.

ارتفاع آب رود اروند، که از دریا تاثیر می پذیرد، در عمیق ترین قسمت رودخانه به 25 متر می رسد . در ساحل رودخانه پوششی از چولان (بوته های بلند) و نی وجود دارد. ارتفاع چولان ها حداکثر 5/1 متر و ارتفاع نی ها 3 تا 4 متر می باشد؛ به گونه ای که انسان به راحتی می تواند در میان آن مخفی شود.

هم چنین نخلستان بزرگی در ساحل خودی و دشمن، که عمق آن بین 2 تا 5 کیلومتر متغیر است، وجود دارد که زمین اطراف آن اغلب سست است.

استعداد دشمن

منطقه عملیاتی در حوزه استحفاظی سپاه هفتم عراق قرار داشت. منطقه مسئولیت این سپاه از ابوالخصیب تا راس البیشه و قرارگاه تاکتیکی آن در ابوالخصیب بود و طول خط پدافندی اروند رود را با دو لشکر 15 و 26 پیاده و یگان هایی از نیروی دریایی پوشانده بود.

لشکر 15 پیاده با یگان های زیر از ابوالخصیب تا جنوب سیبه – مقابل پالایشگاه آبادان – گسترش داشت:

تیپ های 8 ، 104، 401، 436 و 439 پیاده.
دوگردان کماندویی.
پنج گردان تانک و نفربر.
پنج گردان جیش الشعبی.
گردان های 15 و 20 توپخانه.

لشکر 26 پیاده نیز با یگان های زیر از جنوب زیادیه تا راس البیشه مستقر بود:

تیپ های 107، 113، 110 و 111 پیاده.
تیپ 440 و 441 پیاده ساحلی.
ناو تیپ های 7 و 72 دریایی.
گردان 22 دفاع الواجبات.
دو گردان کماندو.
دوگردان تانک و نفربر.
چهار گردان جیش الشعبی.
گردان های 22، 94، 79، 33 و 632 توپخانه.

با شروع عملیات، لشکرهای زیر نیز وارد منطقه شدند:

10، 12، 6، 3 زرهی.
2، 11، 4، 8، 7، 17، 19و 18 پیاده.
5 و 1 مکانیزه.
دفاع ساحلی .
گارد ریاست جمهوری.

در مجموع، یگان هایی که قبل و حین عملیات والفجر 8 در منطقه فاو حضور یافتند، برحسب تیپ و یا گردان مستقل به قرار ذیل می باشد:

الف – پیاده:

تیپ های 414، 29، 702، 704، 442، 502، 111، 110، 104، 47، 501، 419، 48، 39، 22، 23، 2، 602، 603، 703، 96، 95، 108، 421، 424 و5

ب – پیاده ساحلی:

تیپ های 440، 441 و 443.

ج – زرهی:

تیپ های 30، 16، 34، 42، 26 و گردان های تانک 17 تموز، الرافدین، ذوالنورین و گردان 43 از لشکر 5.

د – مکانیزه:

تیپ های 25، 20، 15، 8 و 24.

هـ – نیروی مخصوص:

تیپ های 65، 66 و 68.

و – گارد ریاست جمهوری:

تیپ 1 مکانیزه:

2 کماندو
3 نیروی مخصوص
4 مکانیزه
10 زرهی
یک گردان کماندویی

ز – کماندو:

تیپ های کماندویی سپاه های 3، 4، 6 و 7.
تیپ 73 از لشکر 17.
گردان حطین.
گردان 5 از لشکر 26.
گردان کماندویی لشکر 15.

ح – جیش الشعبی:

شش قاطع جیش الشعبی تحت امر لشکر 26.

قوای خودی

قرارگاه خاتم الانبیاء صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم هدایت و اجرای عملیات را با دو قرارگاه عملیاتی کربلا و نوح بر عهده داشت. یگان های تحت امر این قرارگاه ها نیز به ترتیب زیر بودند:

قرارگاه کربلا (محور شمالی) هدایت نیروهای زیر را بر عهده داشت:

لشکر 27 محمد رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم.
لشکر 25 کربلا.
لشکر 7 ولی عصر (عج).
لشکر 31 عاشورا.
لشکر 5 نصر.
لشکر 8 نجف اشرف.
لشکر 14 امام حسین علیه‌السلام.
لشکر 17 علی ابن ابی طالب علیه‌السلام.
تیپ مستقل 32 انصارالحسین علیه‌السلام.
تیپ مستقل 15 امام حسن علیه‌السلام.
تیپ مستقل 44 قمر بنی هاشم علیه‌السلام.

قرارگاه نوح :

لشکر 19 فجر.
تیپ مستقل 33 المهدی (عج).
16 گردان از توپخانه

هم چنین، چهار قرارگاه فرعی با ماموریت های جداگانه به شرح ذیل تشکیل شدند:

1- قرارگاه یونس 1: تحت امر قرارگاه نوح بود با ناو تیپ کوثر ماموریت تصرف اسکله العمیه را بر عهده داشت.

2- قرارگاه یونس 2: قرارگاه عملیاتی نیروی دریایی ارتش و تحت امر قرارگاه خاتم الانبیاء بود و ماموریت تصرف اسکله الکبر را بر عهده داشت.

3- قرارگاه رعد: قرارگاه عملیاتی نیروی هوایی ارتش بود و ماموریت پشتیبانی هوایی و پدافند هوایی را بر عهده داشت.

4- قرارگاه شهید سلیمان خاطر: قرارگاه عملیاتی هوانیروز بود با ماموریت تشکیل تیم آتش، تخلیه مجروح و هلی برد نیرو.

ضمناً قرارگاه قدس نیز به سه تیپ 21 امام رضا علیه‌السلام، 10 سیدالشهدا و 18 الغدیر ماموریت تک پشتیبانی در محور بوارین را بر عهده داشت.

طرح عملیات

در طراحی مانور عملیات، دو عامل به طور قابل ملاحظه ای موثر بودند:

1. تجارب عملیات بدر.

2. پیچیدگی ها و ویژگی های خاص عملیات والفجر 8.

اگر سپاه پاسداران تجربه گران بهای دو عملیات خیبر و بدر در هورالهویزه را به همراه نداشت، قطعا طراحی عملیات والفجر 8 با مشکل روبه رو می شد.

در طراحی مانور این عملیات چند مساله حایز اهمیت بود که عبارتند از:

آگاهی از چگونگی و حالت های خاص آب اروند در نوبت های خاص هفته، ساعت، شب و روز و... .
عملیات عبور غواص ها از رودخانه.
عملیات شکستن خط و پاکسازی سرپل به دست آمده.
مرحله بندی عملیات.
توسعه در عمق.
و...

نسبت به درک حالت های مختلف آب اروند رود، ماه ها کار صورت گرفت و با جمع بندی اطلاعات موجود در تاریخچه این رودخانه و نیز شرایط جوی منطقه خسروآباد و فاو طی بیست ساله گذشته که از اداره هواشناسی گرفته شد، هیچ گونه مشکلی به نظر نمی رسید.

در مورد عملیات عبور غواص ها از رودخانه آموزش و تمرین های زیادی انجام شد. این اقدام برگرفته از تجربه عملیات بدر بود. این عملیات، اوج خطرپذیری نیروهای انقلاب را به نمایش گذاشت. در این باره، یکی از نگرانی های اصلی، تاثیر جریان آب بر حرکت غواص ها و دور شدن آن ها از هدف خاص واگذار شده به آن ها بود.

مرحله بندی عملیات، پی بردن به نحوه عبور از رودخانه، چگونگی شکستن خط و گرفتن سرپل و چگونگی هوشیاری دشمن قطعا نیازمند حضور در غرب اروند و شناخت بیشتری از واکنش های دشمن بود. با توجه به عکس، نقشه و اطلاعات به دست آمده از زمین، چهار مرحله برای عملیات مشخص گردید:

1- عبور از رودخانه و شکستن خط و پاکسازی سرپل به دست آمده.

2- تصرف شهر فاو، رسیدن به خورعبدالله و استقرار در منطقه مثلثی شکل شمال شهر. هم چنین، استقرار در پایگاه دوم موشکی در شمال غربی شهر.

3- پیشروی تا ابتدای کارخانه نمک و تشکیل خط دفاعی به موازات این منطقه از ساحل تا خورعبدالله.

4- رسیدن به زمین انتهای کارخانه نمک و کانال انتهای کارخانه واقع در جاده ام القصر تا ساحل رودخانه.

ماموریت مرحله اول به عهده لشکرهای 7 ولی عصر، 5 نصر، 41 ثارالله، 31 عاشورا، 25 کربلا، 14 امام حسین علیه‌السلام و تیپ های 44 قمر بنی هاشم و 33 المهدی بود.

در مرحله دوم، لشکرهای 27 محمد رسول الله صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلم، 17 علی ابن ابی طالبعلیه‌السلام و در مرحله سوم لشکرهای 8 نجف و 31 عاشورا برای تحقق طرح مانور لحاظ شدند. در مرحله چهارم نیز همه یگان ها برای انجام عملیات مدنظر بودند.

در خصوص توسعه در عمق باید متذکر شد در عملیات های بزرگی که پس از فتح خرمشهر انجام شد، همواره میان عمق بخشیدن به عملیات وتوان موجود از یک سو، و هماهنگی پیشروی با پشتیبانی عملیات از لحاظ مهندسی و ... از سوی دیگر، تعارض وجود داشت. در این عملیات توسعه در عمق و استمرار عملیات مورد توجه بود.

شرح عملیات

سرانجام پس از حل معضلات اساسی عملیات و تکمیل طرح مانور و تامین پشتیبانی های مورد نظر و سازماندهی قرارگاه ها و یگان ها، دستور انجام عملیات در ساعت 22:10 تاریخ 20/11/1364، توسط فرمانده کل سپاه با قرائت رمز عملیات به این شرح، صادر شد:

بسم الله ارحمن الرحیم. لا حول و لا قوة الا بالله العلی العظیم. قاتلو هم حتی لا تکون فتنه. یا فاطمةالزهرا، یا فاطمةالزهرا، یا فاطمةالزهرا.

یگان های نیروی زمینی سپاه با پشتیبانی آتش طرح ریزی شده، تهاجم خود را در محورهای مورد نظر آغاز و مبادرت به شکستن خط کردند.

گسترش وضعیت و تامین هدف های عملیات در همان شب اول چنان غیر منتظره بود که نیروهای پشتیبان که می بایستی برای تامین مراحل بعدی عملیات در صبح یا شب دوم عملیات به کار گرفته می شدند، در ساعت 12 همان شب وارد منطقه شدند. پس از پاکسازی خط اول، در ادامه کار دو مساله عمده در پیش روی رزمندگان قرار داشت:

یکی دور زدن و محاصره شهر و حضور در محور ساحلی واقع در جناح شمالی. حضور در محوریادشده، نقش موثری را در مقابله با پاتک های دشمن و نیز تثبیت و تامین سرپل اولیه داشت لذا دو لشکر پرتوان وقدرتمند سپاه که ماموریت دستیابی به اهداف فوق را داشتند، به منظور پاکسازی والحاق خط اول، تلاش خود را شروع کردند. بدین ترتیب قبل از روشن شدن آزمایش‌های مربوط به هوا و پس از درهم شکستن مقاومت های ضعیف دشمن، یگان مامور جهت تصرف شهر فاو، ابتدا با حضور در مدخل ورودی شهر، به محاصره آن پرداخت.

در جنوب شهر فاو نیز یکی دیگر از یگان ها با طی نمودن مسافت زیادی در عمق، به صورتی باورنکردنی خود را به خور عبدالله رساند و شهر فاو از شمال و جنوب به محاصره درآمد.

پاکسازی جنوب شهر فاو و باقی مانده نیروهای پراکنده و غیر منسجم دشمن، که در منطقه به صورت سرگردان حضور داشتند دنبال می شد. با حضور پرقدرت نیروها پس از محاصره شهر فاو در محور ساحلی و نیز دستیابی به خور عبدالله در جنوب فاو، پاکسازی عناصر باقی مانده دشمن در راس البیشه آغاز شد. در نتیجه یگان مامور به تصرف شهر فاو، پس از رفع موانع موجود و مقابله با مقاومت های پراکنده دشمن، توانست با انهدام مقر تیپ 111 و به اسارت گرفتن فرمانده آن، شهر فاو را به صورت کامل پاکسازی کند. در نتیجه تا پایان روز اول، رزمندگان اسلام موفق به تصرف شهر فاو و پاکسازی کامل منطقه و حضور در شمال فاو(محور ساحلی) شدند و بدین ترتیب مراحل اول و عملیات انجام پذیرفت.

دشمن در شرایطی که جمهوری اسلامی را فاقد توانایی و قابلیت اجرای عملیات عبور از رودخانه ارزیابی می کرد، پس از مواجهه با حضور قدرتمندانه نیروهای اسلام در شهر فاو و بعد از گذشت سه روز از شروع عملیات، به تدریج نسبت به ابعاد عملیات فاو هوشیار شده و لشکر گارد را وارد منطقه کرد. شتاب زدگی و عدم توجیه کامل نسبت به منطقه، موجب گردید که نیروهای لشکر گارد سوار برخودرو و در حال حرکت به سمت منطقه درگیری، در محاصره نیروهای خودی افتاده و به هلاکت برسند. از این زمان بود که نبرد سنگین به مدت 75 روز ادامه پیدا کرد.

فاو از حضور تا تثبیت

حضور نظامی ایران در فاو، نشانگر بی ثباتی حکومت بغداد و ضعف و ناتوانی ارتش عراق بود.

دشمن پس از ناتوانی در باز پس گیری یک باره فاو، شیوه پیشروی لاک پشتی را آغاز کرد تا بلکه بتواند قسمت های محدودتری را تصرف کند. و خط تبلیغاتی رسانه های جهانی هم در تحرکات نظامی دشمن بی تاثیر نبود، چنانچه نشریه واشنگتن پست طی گزارشی نوشت:

«عراق نمی تواند اجازه دهد ایرانی ها در این شهر باقی بمانند، زیرا این مساله به احتمال قوی عواقبی تضعیف کننده از نظر روحی و سیاسی در داخل عراق و نیز در کشورهای همسایه خواهد داشت... تصرف شبه جزیره فاو توسط نیروهای ایران و غافلگیری عراقی ها، به طوری که هنوز هم موفق به بیرون راندن سربازان ایرانی از منطقه نشده اند، بغداد را سخت سرافکنده کرده است.»

رادیو بی بی سی نیز طی تفسیری اظهار داشت:

«ایران به خوبی در زمین از عهده نیروها برآمد و تصرف این همه اراضی عراق، ضربه ای تحقیر آمیز به عراق وارد کرده است.»

مشکلات باز پس گیری فاو برای دشمن

دشمن در انجام پاتک می بایست از نیروی زرهی مکانیزه استفاده می کرد که با توجه به باتلاقی بودن زمین عمدتا محدود به جاده می شد و این وضعیت با توجه به آتش توپخانه بر روی جاده ها و حضور قدرتمند نیروهای ایران در آن جا، امکان مانور را از دشمن می گرفت. به علاوه نظر به این که قسمتی از منطقه پوشیده ازنخل است، راه حل دیگر جنگ تن به تن در نخلستان بود. اما نیروهای دشمن توانایی و روحیه مناسب برای این کار را نداشتند.

تلاش های دشمن در این فاصله عمدتا در سه محور خلاصه می شود:

1. ادامه پاتک در برخی از محورها، خصوصا کارخانه نمک و جاده ام القصر.

2. گسترش عقبه ها و احداث جاده و مواضع جدید توپخانه و ... .

3. طراحی استراتژی دفاع متحرک.

دشمن به منظور حل بحران های ناشی از فتح فاو و ضایعات وارده به ارتش خود، علی رغم رکود جبهه ها و نیز عدم توانایی در عقب راندن نیروهای خودی، مکررا تبلیغاتی را مبنی بر بازپسگیری منطقه عملیاتی والفجر 8، انجام می داد.

خلاصه گزارش عملیات :

نام عمليات : والفجر 8 (فاو)

زمان اجرا : 20/11/1364

رمز عملیات : يا فاطمه الزهرا(سلام‌ الله‌ عليها)

مكان اجرا : منطقه عملیاتی اروند – جزیره فاو عراق – جنوبی ترین محور جنگ

تلفات دشمن (کشته ، اسیر و زخمی) : 57000

ارگان هاي عمل كننده : رزمندگان سپاه‌ پاسداران‌ انقلاب‌ اسلامي‌

اهداف عمليات : در هم شکستن ماشین جنگی عراق ، فتح شهر مهم فاو ، قطع ارتباط دریایی عراق با خلیج فارس و تهدید شهر بصره عراق

دستورالعمل حفاظتي منطقه عملياتي والفجر 8

حفاظت اطلاعات يكي از اصول مهم غافلگيري در عمليات هاي نظامي است. در طول جنگ تحميلي نيز، مسئولان و فرماندهان بر رعايت مسائل حفاظتي در جريان اجراي عمليات هاي نظامي تأكيد خاصي مي كردند. رعايت اصول حفاظتي در عمليات والفجر 8، به نسبت عمليات هاي پيش از آن پيشرفت درخور توجهي داشت، به طوري كه دشمن نتوانست هيچ گونه اطلاعاتي را از انجام عملياتي با اين وسعت كسب كند و كاملاً غافلگير شد. سند زير بخشي از دستورالعمل حفاظتي عمليات والفجر 8 است كه از سوي قرارگاه خاتم الانبياء تنظيم و به قرارگاه هاي مربوطه ابلاغ شده است.

اين سند گواه روشني بر اين مسئله است كه در طراحي دستورالعمل حفاظتي عمليات، فرماندهان نظامي با دقت تمام ابعاد مختلف موضوع را بررسي و دستورالعمل اجرايي آن را به يگان هاي تابعه ابلاغ مي كردند.

به پيوست پنج برگ طرح حفاظتي منطقه مانور به همراه دوازده پيوست در هجده برگ ابلاغ مي شود. در اين رابطه موارد زير لازم الاجراست:
1) دستورالعمل حفاظتي در سطح فرمانده قرارگاه تهيه شده است؛ بنابراين، لازم است با مطالعه دقيق اصل طرح، پيوست هاي آن و بحث در جلسه با حضور مسئولا ن مربوطه، دستورالعمل هاي اجرايي را بر اساس آن تهيه و به يگان ها و واحدهاي مربوطه ابلاغ كنيد؛
2) كل دستورالعمل نبايد عيناً تكثير و در اختيار واحدها و يگان ها قرار داده شود، بلكه موارد مربوط به هر واحد همراه با دستورالعمل اجرايي آن به واحد مزبور و موارد مربوط به هر يگان همراه با دستورالعمل اجرايي آن به يگان مربوطه ابلاغ شود؛
3) تيمي براي نظارت بر اجراي صحيح موارد ابلاغي معلوم و بر حسن اجرا و پيگيري موارد مربوطه نظارت كنيد؛ و
4) نسخه اي از تمامي اقدامات خود را درباره اين طرح به قرارگاه خاتم - حفاظت اطلاعات ارسال كنيد.

فرماندهي قرارگاه خاتم الانبياء (ص) سپاه
طرح حفاظتي مانور
الف) اقدامات حفظ سر
1) نام افرادي كه از هر قرارگاه و قرارگاه خاتم و يگان هاي تابعه مي توانند تا بيست روز آينده در جريان طرح مانور قرار بگيرند، مشخص و يك بار ديگر ارسال مي شود. تمامي افرادي كه در جريان طرح مانور قرار گرفته اند، بايد نسبت به نگهداري اسرار مربوط به اين عمليات كه اسرار اسلام است كاملا دقت كنند [...]؛
2) فرماندهان مناطق موظف اند براي حسن اجراي بندهاي 5 و 6 و 7 و 8 و 10 و 14 و 16 و 18 (پيوست 1)، دستورالعمل هاي اجرايي لازم را تهيه، به يگان ها و واحدهاي تابعه ابلاغ و حسن اجراي آن را پيگيري كنند . هم چنين، در مورد بند 10 معلوم شود هر يگان توانايي وارد كردن چند وسيله نقليه به منطقه را دارد، در مورد بند 16، نيز برنامه مرخصي ها تنظيم و به واحدها و يگان ها ابلاغ شود و در مورد بند 7، نسبت به جمع آوري باسيم و قطع FX براي اطمينان خاطر اقدام شود؛
3) تهيه و تكثير تمامي كالك ها و نقشه هاي عملياتي بايد طبق دستورالعمل شماره 1331/1-1/س مورخ 28/3/64 باشد و بر اساس اين دستورالعمل، تكثير، ثبت، حمل و نگهداري شود؛
4) نحوه حضور فرماندهان در منطقه بايد بدين صورت باشد كه براي پوشش حضور فرماندهان در منطقه جديد بخش نامه شماره 1520-1/3/2-1/س مورخه 26/3/64 ارسال شود و به اطلاع تمامي گردان ها برسد تا حضور جديد فرماندهان براي آنها توجيه شود، در ضمن، فرماندهي قرارگاه برنامه سركشي را طوري تنظيم كند كه فرماندهان مورد نظر از خطوط منطقه هدف بازديد كنند. لباس تمامي فرماندهان در سركشي، لباس كار سپاه و ماشين هاي وانت و جيپ ميول و ساير وسايل نقليه عادي باشد. فرماندهان شناخته شده بايد كم ترين حضور را داشته باشند و در صورت نياز، صبح خيلي زود يا در شب كار بازديد را انجام دهند و در بازديد، ضمن همراه داشتن راهنما از رجوع به پايگاه هاي سپاه و صحبت با برادران مستقر در آن جا شديداً خودداري و پوشش لازم را درباره ملاقات هاي احتمالي از پيش تهيه كنند؛
5) نحوه حضور برادران شناسايي در منطقه بايد بدين صورت باشد كه تمامي برادران شناسايي يگان ها بايد تحت پوشش ناو تيپ ماهشهر در منطقه حضور يابند و تمامي مفاد پيوست 3 (پيوست شناسايي) را دقيقاً رعايت كنند. قرارگاه ها موظف اند ضمن هماهنگي قبلي با قرارگاه نوح در اين مورد، بخش نامه اجرايي لازم را به يگان ها و واحدهاي توجيه شده ارسال كنند؛
6) تمامي دستورالعمل هاي خيلي محرمانه به بالا كه تهيه و ابلاغ مي شوند بايد دست نويس باشند، و از سوي مسئول طرح و عمليات شماره گذاري و بايگاني شوند و تا پايان عمليات از انتقال سوابق نامه هاي مزبور به دبيرخانه خودداري گردد؛ و
7) تبليغات براي جذب نيرو با عنوان هاي نابودي صدام، ادامه جنگ، در دست اقدام بودن عمليات و عنوان هاي مشابه بلامانع است.

ب) اقدامات ضدشناسايي
پيش از يادآوري اقدامات ضدشناسايي به ذكر توانايي هاي دشمن در جمع آوري اطلاعات مي پردازيم (در منطقه هدف) كه عبارت اند از:
1) ديده باني
دكل هاي ديده باني دشمن در منطقه يك يا دو دكل صد متري است كه يكي از آنها در كنار شهر فاو قرار دارد، افزون بر اين، تعدادي دكل 42 متري فعال - كه قبلاً دكل هاي برق رساني بوده و در مواقع لزوم از آنها استفاده ديده باني مي شود - وجود دارد كه اين امكان را به دشمن مي دهد تا تمامي جاده هاي موجود در منطقه الف، به ويژه جاده حاشيه اي رودخانه و جاده هاي آنتني عمود بر آن ( از خارج به داخل) را كاملاً زير ديد داشته باشد و تمامي نقل و انتقالات و فعاليت هاي جديد مهندسي را ثبت كند. (جاده هاي داخل نخلستان مستثني است).

2) گشتي هاي شناسايي
اين گشتي ها كه نسبتاً فعال نيز هستند، تغييرات در خط لجمن و تغييرات در تعداد كمين ها و... را ثبت و گزارش مي كنند.

3) گشتي هاي شناسايي در عمق
اين گشتي ها به راحتي از فاصله موجود بين سنگرهاي نيروهاي خودي در خط سود جسته، با استفاده از تاريكي هوا تا پشت خطوط لجمن ما آمده و حتي چند مورد تا روي جاده بهمن شير رسيده و اقدام به جمع آوري اطلاعات كرده اند؛ بنابراين، استتار بين نخل ها و تغييرات محسوس در اين منطقه و احداث جاده ها، اماكن و ... جديد مي تواند مورد شناسايي اين گشتي ها قرار گيرد (ظرف يك سال گذشته دو مورد ديده شده است).

4) عكس هوايي
تاكنون، دشمن در حالت عادي به طور متوسط هفته اي يك پرواز شناسايي در منطقه دارد و مي تواند با عكس هاي هوايي خود (و هم چنين ماهواره ها) تمامي تغييرات در سطح زمين (جاده - مواضع توپخانه - بنه مهمات محل قرارگاه و...) را دقيقاً ثبت كند.

5) رادار رازيت
دشمن به استعداد هر تيپ يك رادار رازيت در منطقه مستقر كرده است و رادارهاي رازيت آن طوري نصب شده كه منطقه يكديگر را مي پوشاند و در ارتفاع حداقل ده متر مستقرند. اين رادارها قادر به ثبت تغييرات داخل نخلستان ها نيستند، اما به دليل آن كه در نقاط مرتفع نصب شده اند، رفت و آمد وسايل نقليه در جاده خسروآباد و جاده هاي عمود بر آن (چوئيبده به قاسميه و...) را ثبت مي كند؛ بنابراين، حجم ترددها در اين منطقه (حتي در شب) مي تواند زير ديد رازيت باشد. بدين ترتيب، در قسمت هايي كه فاصله جاده از نخل ها زياد مي شود. اين ديد به راحتي انجام پذير است.

اقدامات ضدشناسايي
1) براي كور كردن ديد رازيت ها، خاكريز جاده خسروآباد تكميل و مابين پل هاي روي نهرها - كه تردد در ديد است - با ميله و گوني، ديد كور شود؛
2) در مورد ساير جاده هاي منطقه الف، به ويژه جاده هاي انشعابي از چوئيبده بايد روي هر يك از جاده هايي كه يا انحنا دارند يا بر خسروآباد عمود نيستند، يك بلدوزر براي خاكريز زدن كار كند و به مرور خاكريز بزند؛
3) براي خنثي كردن فعاليت هاي ديده باني، تمامي ترددهاي سنگين در شب و با نور خاموش انجام پذيرد و ترددها در روز به حداقل تعداد خود (و آن هم ترددهاي عادي و با خودروهاي عادي) برسد. هم چنين، تا حد امكان انجام فعاليت هاي مهندسي سنگين تحت اين پوشش كه روز گرم است و نمي توان كار كرد، در شب انجام شود. بايد يادآور شد كه در شب نيز، از ديد رازيت مصون نيستند؛
4) براي خنثي كردن فعاليت گشتي شناسايي و گشتي هاي در عمق [از سوي دشمن]، لازم است تعداد كمين اضافه، و در فاصله بين سنگرها و در راه هاي نفوذپذير گشتي، كمين گذاشته شود؛
5) براي جلوگيري از عكس هوايي بايد تمامي مقررات پيوست هاي 5 و 4 و 2 به طور دقيق به مورد اجرا گذاشته شود؛
6) تمامي وسايل جديدي كه به منطقه وارد مي شوند، بايد در بين نخلستان ها استتار و مفاد پيوست اين بخش نامه دقيقاً اجرا شود (پيشگيري از مشخص شدن در عكس هوايي)؛
7) تردد، بايد تنها از مسيرهايي انجام شود كه در پيوست 1 آمده است؛ و
8) تمامي اقدامات پشتيباني و تداركات نيز بايد مطابق پيوست 10 باشد.

ج) كنترل تردد جاسوسي (اقدامات ضدجاسوسي)
عوامل جاسوس دشمن با سودجويي از عناصر ستون پنجم خود از راه هاي زير اقدام به جمع آوري اطلاعات جاسوسي مي كنند:
1) هرچند عرب هاي محلي در حاشيه بهمن شير حزب اللهي هستند، اما در بين آنها، عناصر مزدوري نيز ديده مي شود كه از طريق لنج داران يا گشتي هاي در عمق دشمن با سرپل هاي موجود در شادگان و اهواز اطلاعات موجود منطقه را منتقل مي كنند؛ و
2) از آن جا كه تاكنون، براي عمليات مهندسي و كارهاي تداركات از نيروهاي قراردادي بومي استفاده شده است، در بين اين افراد، عوامل ستون پنجم دشمن، به ويژه عرب هاي محلي وجود دارد كه اطلاعات جديد را منتقل مي كنند.

شيوه مقابله
براي مقابله با فعاليت هاي جاسوسي بايد اقدامات زير انجام شود:
1) تخليه مردم حاشيه بهمن شير: بدين ترتيب كه ضمن مذاكره با استانداري براي تخليه تمامي بومي هاي نوار مرزي نسبت به تخليه آنها از چزابه تا فاو اقدام كرد. البته، بايد نخست از منطقه شوش و بستان آغاز كرد و سپس، به اين منطقه رسيد؛
2) كنترل تردد: بدين صورت كه منطقه به دو ناحيه الف و ب تقسيم و مقررات ويژه اي كه براي اين امر در نظر گرفته شده است (پيوست 5) دقيقاً رعايت شود؛
3) نيروهاي قراردادي: بدين ترتيب كه تمامي نيروهايي كه مهندسي و تداركات استفاده مي كند بايد شرايط زير را دارا باشند:
- غيربومي باشند، يعني از افراد موجود در منطقه استفاده نشود؛
- حتي المقدور بسيجي باشند (از غير خوزستان) و نسبت به آنها استعلام صلاحيت شده باشد؛
- در صورتي كه بسيجي نيستند، غيربومي و از سنين نسبتاً بالا (27 سال به بالا) و كم سواد (كم تر از ديپلم) استفاده شود؛ و
- براي حسن اجراي بندهاي مزبور حتماً يك نفر فرد واجد شرايط به عنوان پرسنلي اين افراد معلوم شود و
4) يگان هاي مستقر در منطقه (يگان هاي غير سپاه) مطابق پيوست 9 تخليه شوند.

اقدامات ضد شنود و جنگ الكترونيك
- اجراي طرح امربر (پيك) مطابق پيوست 6؛
- زدن هر نوع دكل مخابراتي جديد در منطقه الف و ب به كلي ممنوع و از هيچ بي سيم و FX جديدي در رابطه با اين مانور نبايد در مناطق زرد و قرمز استفاده كرد. اين امر، به ويژه در مورد ارتباط بين قرارگاه هاي تاكتيكي و اصلي و دسته هاي در خط و قرارگاه هاي تاكتيكي و... بايد به شدت رعايت شود؛
- مخابرات بايد فهرست تمامي افرادي را كه قرار است در منطقه فعاليت باسيم كنند، پيش از فعال شدن به حفاظت اطلاعات رده مربوط داده و حفاظت اطلاعات پس از استعلام صلاحيت جواب مناسب را بدهد؛
- انجام مقررات كد و رمز مطابق پيوست 8 اين پيوست به دليل آن كه به زمان عمليات مربوط است بعداً ابلاغ مي شود؛ و
- ساير مقررات مخابرات طبق دستورالعمل جداگانه اي متعاقباً اعلام خواهد شد.

منابع:

فصلنامه نگين - شماره 3 منبع: آرشيو مركز مطالعات و تحقيقات جنگ

پژوهشگاه علوم و معارف دفاع مقدس

پایگاه جامع عاشورا

20بهمن،سالروز عملیات غرور انگیز والفجر 8

مطالب مشابه :

گزارشی از حق نوار مرزی در استان بوشهر/ حذف حق مرزي،توسط ديوان محاسبات/ اعتراض كارمندان بوشهري/ بالاخ

نحوه محاسبه حقوق كارمندان دولت

قانون واگذاری زمینهای بایر و دایر ( کشت موقت) کشاورزان بعد از انقلاب

20بهمن،سالروز عملیات غرور انگیز والفجر 8

قانون وصول برخي از درآمدهاي دولت و مصرف آن در موارد معين (بخش دوم)