انواع باد ها
انواع باد ها
باد جريان هوايي است كه از مراكز پرفشار به طرف مراكز كم فشار به حركت در مي‌آيد. هر چه شيب فشار (تفاوت فشار) بين دو نقطه بيشتر باشد شدت جريان هوا نيز بيشتر خواهد بود. تفاوت فشار دو نقطه را گراديان فشار مي‌گويند.
1- بادهاي آليزه (تجارتي) :
اين بادها در نيمكره‌هاي شمالي و جنوبي به ترتيب از شمال‌شرقي به جنوب‌غربي و از جنوب‌شرقي به شمال‌غربي در حال وزشند بادهاي تجارتي در زبانهاي اسپانيولي‌ـ ايتاليايي و فرانسوي به ترتيب Alisios و Alisei و Alizes در زبانهاي آلماني تحت عنوان Passat مي‌نامند. تمام اين اسامي فاقد منشاء شناخته شده‌ايي هستند.
اين بادها در بين منطقه پرفشار جنب حاره و همگرايي ميان حاره‌ايي در بخش اعظمي از اين مناطق در تمام طول سال مي‌وزد و با ثبات‌ترين بادهاي كره زمين هستند.
در نيمكره جنوبي به علت مداومت فشار زياد جنب حاره، بادهاي تجارتي به طور منظم وزيده و طوقه‌ايي را تشكيل مي‌دهند. از اين رو تجارتي‌هاي سطحي در نيمكره شمالي حالات منظم‌تر و قويتري دارنده وسعت نفوذ كمربند تجارتي‌ها در نيمكره شمالي در حدود 2500 كيلومتر و در نيمكره جنوبي در حدود 3000 كيلومتر است.
در سطح فوقاني كمربند حاره در حدود 10 كيلومتري از سطح زمين، بادهايي با جهت مخالف تجارتي‌ها مي‌خورند، كه آنها را آنتي‌تريد (ضد تجارتي) مي‌گويند.
2- بادهاي موسمي :
كلمه موسم داراي ريشه عربي است و به معني فصل است. به بادهايي كه در فصول متضاد سال با جهات مخالف مي‌وزند موسمي‌ها گفته ميشود.
اين بادها در زمستان، به صورت جريان سردي از خشكي به دريا و در تابستان به صورت جريان هواي مرطوب و گرمي از دريا به خشكي مي‌وزند. در تابستان‌ها، قاره آسيا گرم شده و به علت تشكيل كم‌فشارهاي حرارتي گسترده در خليج فارس و آسياي مركز و دشت راجستان هند، از اقيانوس هند و آرام بادهايي به جهت اين مراكز كشيده مي‌شوند اين شرايط همزمان با استراليا و توأم با تشكيل يك آنتي‌سيلكون در روي آن مي‌باشد كه بادهاي خروجي از آن، ضمن عبور از استوا با جهت جنوب غربي به جهت آسيا كشيده مي‌شوند و موسمي‌هاي تابستاني در آسيا را بوجود مي‌آورند.
3- بادهاي غربي:
در گستره جهاني اغلب در عرض هاي ميانه و بين حدود 35 تا 65 درجه عرض جغرافيايي و يا به عبارت ديگر از پر فشار جنب حاره به مناطق كم فشار جنب قطب شيوع دارند.
اين بادها از نظر جهت و استمرار داراي خصوصيات متغيرند در سرعت و جهت حركت آنها جريانات موجي بويژه سيلكون‌هاي سيار و آنتي سيلكون‌هايي كه در منطقه نفوذ اين بادها از غرب به شرق حركت مي‌كنند اثر عمده‌اي دارند از اينرو ممكن است بادهاي مذكور ضمن وزش از غرب به شرق خصوصيات طوفاني هم داشته باشند در زمستان‌هاي نيمكره شمالي توسعه آنتي‌سيلكون‌هاي قاره‌ايي و بعضاً حتي سيكلون‌‌ها از توسعه بارز بادهاي غربي ممانعت به عمل آورده و بدين جهت بادهاي مزبور به نحو بارزي بر روي اقيانوس‌ها توسعه مي‌يابند ولي چون در عرض‌هاي ميانه نيمكره جنوبي، شرايط قاره‌ايي تقريباً حاكميتي ندارد. بادهاي غربي هم تقريباً حالت كمربند جهاني بخود گرفته‌اند
4- بادهاي محلي :
اين بادها منطقه كوچكي را در برگرفته و معمولاً منحصر به لايه‌هاي بسيار پايين اتمسفر است.
5- نسيم درياو خشكي :
اين بادها حاصل تفاوت روزانه درجه حرارت بين درياها و خشكي‌ها است. به هنگام روز، ميزان فشار هواي درياها در مقايسه با خشكي‌هاي همجوار به علت پايين بودن نسبي درجه حرارت بيشتر است از اين رو جريان هوايي از طرف دريا به طرف خشكي برقرار ميشود و شب هنگام خشكي‌ها سرد شده و به علت افزايش فشار هواي سطوح آنها جريان بادي از خشكي به سوي دريا مي‌وزد.
6- بادهاي كوه و دره :
اين بادها در اتمسفر آزاد، در نتيجه تفاوت گرماي حاصله بين دره‌ها و دشت‌ها كه منجر به اختلاف فشار بين نواحي ياد شده ميشود، بوجود مي‌آيند.
7- باد فون (Foehn) :
باد گرم و خشكي است كه در سمت پشت به باد يك پشته كوهستاني بروز مي‌كند و اين نام منشاء خود را از آلپ گرفته است.
زماني كه هواي نسبتاً مرطوبي بر پشته كوهي صعود مي‌كند سرد شده، تراكم حاصل از اين امر به صورت بارندگي در جهت رو به باد ظاهر ميشود و چنانچه در ارتفاعات ذخيره‌ايي از هواي سرد انباشته نباشد جريان هوا ضمن گذر از پشته كوهستاني به تدريج در شرايط بي در رو، در داخله پشت به باد گرم و خشك ميشود به طور كلي، در زمان جريان اين باد، ميزان نم نسبي به طور ناگهاني پايين مي‌آيد بارندگي قطع ميشود.
در زمان حداكثر شدت باد، درجه حرارت به حداكثر خود مي‌رسد و عموماً از ميزان فشار هوا كاسته ميشود. ذوب برف‌هاي زمستاني، خشكي و سوزاندن مزارع و ايجاد شرايط مساعد براي حريق جنگل‌ها از ديگر نشانه‌هاي بروز بادهايي با خصوصيات باد «فون» است.
[ یکشنبه 1393/01/03 ] [ 1:19 AM ] [ A M ]
[ یادداشت مجازی ]
تعریف فرضیه در پژوهش های اقلیمیمطلبی اموزشی از جناب دکتر عساکره در مورد فرضیه در پژوهش های اقلیمی. منبع انجمن اقلیم شناسی.
براساس سؤال (های) تحقیق و بر پایه آگاهی ها و دانسته های حاصل از مطالعات تئوریك، پاسخ (هایی) برای مساله (های) تحقیق به ذهن محقق خطور می نماید. این پاسخ (های) ابتدایی پس از نظام یافتن به شكل فرضیه در می آیند. در واقع فرضیه به عنوان گمان، حدس، پیش فرض ذهنی، پیشنهادی توجیهی، تبیین و یا پاسخی احتمالی ـ آزمایشی درباره یك مساله یا خلاء علمی ـ پژوهشی تعریف می شود كه بر مبنای معلومات، معقولات، تصورات ذهنی، مشاهدة آزاد محقق و یا تجارب گذشته بنا شده است. در واقع فرضیه جواب موقتی درباره مساله تحقیق است كه به صورت تائید و یا نفی ارائه می شود و می بایست مورد آزمایش قرار گیرد. به لحاظ فنی فرضیه ها حاوی عبارتی از روابط قابل اندازه گیری، متغیرهای مورد بررسی و كیفیت این روابط است ( ساده 1375) و می بایست به شكل قابل فهم، صریح، با حدود مشخص و بر مبنای تئوری ها یا قوانین موجود موجود بیان شوند ( كرمی 1381).
از آن جا كه مسائل اقلیمی در ارتباط با بر هم كنش عناصر و عوامل آب و هوایی در امتداد زمان ـ مكان می باشد، یك فرضیه در تحقیق اقلیمی نیز می بایست پیش فرضی برای تبیین این گونه سوالات باشد. یعنی فرضیه هم توزیع زمانی ـ مكانی فراسنج های مورد بررسی و هم پدیده های مرتبط با آن را بیان دارد و ترجیحاً جهت دار می باشد. یعنی رابطه یا اختلاف مشخصی را بین دو یا چند متغیر بیان می کند. از این لحاظ است كه دلاور (1376) اظهار می دارد كه فرضیه در هدایت رویه تحقیق و فعالیت های پژوهش و نیز تبیین مساله نقش بنیادی دارد.
اطلاعات گردآوری شده جهت حمایت فرضیه، مبنای تعمیم و تكوین نظریه است ( دلاور 1376 ) و می تواند به همراه مساله، روش تحقیق را هدایت نماید ( هومن 1380). بنابراین فرضیه ها ابزارهای عملی یک نظریه، محك اصلی نظریه و رابطه تئوری و تحقیق به شمار می آیند ( ساده 1375). اگر فرضیه (ها) دارای چهار ویژگی آزمون پذیری، دقت، صراحت و سادگی باشد، به لحاظ هدایت جریان پژوهش و تعیین متغیرهای ضروری از اهمیت تئوری و عملی قابل توجهی برخوردارند. به عنوان مثال اگر مساله تحقیق به صورت زیر باشد:
« آیا افزایش دمای ایران طی پنج دهه اخیر موجب کاهش بارندگی كشور شده است؟»
با توجه به دانسته ها، معقولات و یا مشاهدات پیشین در ارتباط با تاثیر دما بر بارش می توان فرضیه را بنا نهاد. توضیح این كه می دانیم با وجودی كه افزایش دما موجب فزونی تبخیر و در عین حال افزایش گنجایش رطوبتی می شود و با عنایت به این كه عملكرد هر یك از دو عامل در مكان ها و طی زمان های مختلف متفاوت است، فرض زیر را می توان برای مساله تحقیق ارائه نمود:
« افزایش دمای ایران طی پنج دهه اخیر موجب كاهش بارندگی در نواحی جنوبی و افزایش آن در نواحی شمالی كشور شده است.»
دراین مثال، فرضیه ارائه شده مشابه سوالات مطرح شده هم بازة زمانی (پنج دهه اخیر) و هم محدودة مكانی ( كشور ایران ) و هم فراسنج مورد بررسی ( دما ـ بارش ) و هم نوع روابط (مستقیم یا معكوس ) را بیان می دارد. چون با استفاده از فرضیه ارائه شده، داده های مورد استفاده و قابل بررسی (دما و بارش) معلوم هستند، بنابراین فرضیه آزمون پذیر است. چون اجزای فرضیه (بازه زمانی، گستره مکانی و فراسنج ها و زمان ) معلوم هستند، فرضیه از دقت کافی برخوردار است. همچنین جهت دار بودن فرضیه و موضوع آن (افزایش دما – کاهش بارش) معلوم است، فرضیه از صراحت کافی برخوردار می باشد. فهم جمله مورد بحث نیز گویای سادگی آن است.
همچون سوال های پژوهش، فرضیه (ها) نیز به یکی از شكل های توصیف ماهیت و وضعیت پدیده ها (فرضیه توصیفی) و یا به شكل رابطه، اثر (فرضیه رابطه ای)، تفاوت و تشابه بین پدیده ها و متغیرها ( فرضیه تشابه – اختلاف) بیان شود. با این تفاوت که در فرضیه های ارتباطی و تفاوتی، جهت ارتباط و نیز جهت اختلاف مشخص شود. به عنوان نمونه در فرضیه بالا نوع روابط بیان شده است. در این فرضیه رابطه دما و بارش در نواحی جنوبی معکوس و در نواحی شمالی مستقیم است. به عنوان یک مثال دیگر به سوال اختلافی زیر توجه کنید:
« آیا میانگین دمای زمستان در خراسان شمالی و آذربایجان شرقی با هم اختلاف دارند؟»
برای تعیین جهت اختلاف در فرضیه مرتبط با این سوال باید براساس معقولات، مقبولات یا دانسته های حاصل از مطالعات نظری بیان شود که کدام استان از دمای کم تر یا بیش تری برخوردار است. در فرضیه زیر این شرط رعایت شده است:
« میانگین دمای زمستان در آذربایجان شرقی کم تر از میانگین دما در خراسان شمالی است. »
در یك پژوهش علمی، بسته به ماهیت، قلمرو و مقیاس تحقیق، تعداد فرضیه ها ممكن است از یك تا چند فرضیه تغییر کند. فرضیه در بیشتر اوقات درمساله تحقیق جای می گیرد. دراین صورت ردیابی اهداف تحقیق ساده تراست. مثلاً مساله:
«آیا افزایش دمای شهرهای ایران طی دهه های گذشته بیش از روستاها بوده است ؟»
به وسیله جوابی فرضی برای مساله و به شكل زیر قابل بیان است:
« افزایش دمای شهرهای ایران طی دهه های گذشته بیش از روستاها بوده است »
در این بخش ضروری است که یک توضیح در باره جهت دار بودن فرضیه بیان شود. به طور كلی فرضیه ها به لحاظ جهت، به دو شكل جهت دار ( یك سویه) یا بدون جهت (دو سویه) قاب ارائه هستند. فرضیه جهت دار به فرضیه ای گفته می شود كه درآن جهت ارتباط (جهت تاثیر) یا اختلاف متغیرهای تحقیق مشخص و معین باشد ( دلاور 1376). مثلاً :
« در دامنه های جنوبی البرز میانی رابطه میانگین دمای سالانه با ارتفاع، رابطه ای معكوس است.»
در فرضیه بدون جهت رابطه متغیرها نامعلوم است. برای مثال فرضیه فوق را به شكل یك فرضیه دو سویه می توان چنین بیان نمود :
« در دامنه های جنوبی البرز میانی دمای سالانه با ارتفاع تغییر می كند.»
در این حالت نوع و جهت ارتباط (مستقیم یا معکوس) نامعلوم است.
گاهی فرضیه های پژوهش را می توان با عبارات و نمادهای آماری و به صورت فراسنج هایی بیان نمود. فرضیه آماری بر دو قسم فرض صفر و فرض مقابل تقسیم می شود. فرض صفر بر اساس اصل برائت بنا نهاده شده، عدم وجود تفاوت، رابطه یا اثر بین متغیرها و میزان آن را بیان می دارد ( نادری وسیف 1371) و در معرض آزمون قرار می گیرد. اگر فرضیه رد شود. فرضیه مخالف بر اساس داده های موجود تائید می گردد. اگر هر یك از حالات فرض صفر پس از آزمون تائید و مورد پذیرش واقع گردد، درآن حالت رابطه یا اثر ظاهری نتیجة وقایع اتفاقی و خطاهای آماری، نمونه گیری و ... تعبیر می شود. در واقع یك فرضیه آماری معمولاً گزاره ای است که یك وجه صفت مورد آزمایش را در شرایط تصادفی را بیان می كند ( هومن 1380). به لحاظ تعداد متغیرها نیز می توان فرض های دو متغیره ( اختلاف یا رابطة ساده دو متغیر) و چند متغیره ( آزمون اثرات متقابل چند متغیر ) نیز تشخیص داد ( كرمی 1381) فرض هایی نیز بر حسب محتوا موجودند كه به فرض های توصیفی شهرت دارند ( ساده 1375).
[ یکشنبه 1393/01/03 ] [ 1:16 AM ] [ A M ]
[ یادداشت مجازی ]
مختصری از تاوایی
در جو دو نوع تاوایی داریم: تاوایی زمینه و تاوایی نسبی.
تاوایی زمینه: منشا تاوایی زمینه چرخش زمین است که خودش یک منبع ایجاد تاوایی است. تاوایی ناشی از چرخش زمین در استوا صفر و در قطب بیشینه است.
تاوایی نسبی: انحنا و برش باد دو منشا تاوایی نسبی هستند. موقعی که جریان انحنا پیدا می کند یا به عبارتی حالت موجی شکل سینوسی به خود می گیرد، در بخش Low آن تاوایی نسبی تولید می شود. شکل زیر را ببینید:
وقتی در نقشه های هواشناسی با برش باد مواجه هستیم در آنصورت در همان نقطه بایستی انتظار رشد تاوایی نسبی را داریم. در شکل زیر برش باد دیده می شود. همانطور که در شکل ملاحظه می شود، سرعت افقی باد با هم متفاوت هستند. این وضعیت را برش باد یا wind shear می گویند. وقتی شما به سطح یک رودخانه کم عرض نگاه می کنید، می بینید سرعت آب در وسط رودخانه بیشتر و در کناره ها کمتر است. این وضعیت موجب بوجود آمدن پیچه هایی در کناره های رودخانه می شود. این پیچه ها ناشی از تاوایی نسبی به دلیل برش باد موجود بین وسط و کناره های رودخانه هستند.
مجموع تاوایی زمینه و نسبی را تاوایی مطلق می گویند. در شکل زیر تاوایی مطلق در سرتاسر یک موج که عموما در نقشه های هواشناسی سطوح میانی و فوقانی دیده می شود، آورده شده است. می بینید که حتی در قسمت پشته (high) موج نیز تاوایی مطلق مثبت است. دلیل آن اینست که تاوایی زمینه بیشتر از تاوایی نسبی است.
اگر به این نقشه زیر دقت کنید متوجه می شوید که بیشینه تاوایی درست منطبق بر low سطوح بالایی جو و در غرب کم فشار سطح زمین قرار دارد.
اصل بقای تاوایی مطلق: این اصل می گوید مجموع تاوایی نسبی و زمینه ثابت است، بنابراین اگر تاوایی زمینه زیاد (کم) شود-به عبارتی بسته هوا به عرض های بالاتر (پایین تر) جابجا شود-در آنصورت تاوایی مطلق کم (زیاد) می شود و موجب می شود بسته هوا در نیمکره شمالی به سمت راست (چپ) مسیر حرکت منحرف شده و یک پشته(فرود) ایجاد شود.
موقعی که هوا صعود می کند تاوایی زیاد می شود، زیرا قطر ستون هوا باریکتر می شود.
تاوایی پتانسیل: چرخش مطلق یک بسته هوا که بین دو صفحه هم دمای پتانسیل محدود شده باشد.
منبع:
وبلاگ گفتگوهای اقلیمی
در ادامه مطلبی جامع از جناب دکتر مسعودیان در مورد فهم و موشکافی مفهوم تاوایی را بخوانید:
منبع:
خبرنامه انجمن اقلیم شناسی ابران
[ سه شنبه 1392/05/01 ] [ 1:46 AM ] [ A M ]
[ آرشیو نظرات ]
دلیل ایجاد تغییر فصول چیست؟
اما این تفکر به 3 دلیل زیر کاملا اشتباه است! :
1. همان طور که می دانیم فصل ها در دو نیمکره زمین برعکس یکدیگر رخ می دهند. بدین معنی که وقتی در نیمکره شمالی، مردم اوج تابستان را سپری و از تجهیزات خنک کننده استفاده می کنند؛ ساکنین نیمکره جنوبی فصل زمستان را تجربه می کنند و در حال گرم کردن خود هستند! برای درک این موضوع به یاد بازی های جام جهانی دوره پیش بیفتید که در آفریقای جنوبی برگزار شد. با وجودی که ما فصل تابستان را پیش رو داشتیم مسابقات در هوای زمستانی این کشور در حال برگزاری بود. مشاهده می کنید که اگر تفکر بالا درست بود؛ باید تمام کره زمین در یک زمان خاص فصول یکسانی را تجربه می کردند که می بینیم چنین نیست.
2. تمام سیارات در منظومه ی خورشیدی ما مداری بیضوی را به دور خورشید طی می کنند و این چیزی بود که یوهان کپلر در قوانین خود ذکر کرده است. پس مدار زمین به دور خورشید، مداری بیضی‌شکل است اما این مدار بسیار نزدیک به دایره است، طوری‌که فاصله متوسط زمین از خورشید حدود 150 میلیون کیلومتر و تغییر فاصله آن در بیشترین و کمترین حالت (که به ترتیب اوج و حضیض نامیده می‌شود) حداکثر 5 میلیون کیلومتر یا 3% است . این تغییر سه درصدی فاصله زمین از خورشید در حدی نیست که بخواهد باعث تغییراتی این چنینی در آب و هوای زمین بشود. اگرچه این 3 درصد خیلی هم بی تاثیر نیست اما نمی تواند برای پیدایش فصول مختلف عامل موثری به حساب آید. اگر می‌شد خورشید را با استفاده از فیلتری مناسب و ایمن در طول سال مشاهده و قطر ظاهری آن‌را اندازه‌گیری کرد، به‌وضوح می‌شد تغییر ظاهری اندازه خورشید را در اثر نزدیک و دور شدن زمین اندازه‌گیری کرد.
3. دلیل و علت اصلی پیدایش فصول زمین به انحراف 23.5 درجه ای محور زمین مربوط می شود. محوری فرضی که از شمال و جنوب کره زمین عبور می کند و زمین به دور آن در گردش است. در اثر انحراف این محور و به دلیل حرکت انتقالی زمین به دور خورشید در زمان های مختلف سال زاویه تابش خورشید به نیمکره های شمالی و جنوبی زمین تغییر می کند به طوری که از اوایل فروردین تا اواخر شهریور، نیم کره شمالی رو به خورشید قرار می گیرد و خورشید با زاویه عمود تری به سطح نیمکره شمالی می تابد. یعنی مقدار انرژی ای که هر متر مربع از این بخش زمین دریافت می کند بیشتر می شود. همچنین در این وضعیت طول روز نیز بلندتر است. در همین زمان نیمکره جنوبی زمین در زاویه ای نسبت به خورشید قرار گرفته است که نور خورشید متمایل تر به آن می تابد و گرمای کمتری را از خورشید دریافت می کند. بدیهی است طول روز نیز کوتاه تر است. این موضوع همان دلیلیست که گفته می شود در قطبین زمین 6 ماه شب و 6 ماه روز است. برای مثال همان طور که در تصویر زیر مشاهده می کنید قطب جنوب زمین در زمانی که این نیمکره در زمستان قرار دارد در تاریکی به سر می برد و چرخش زمین نیز باعث نمی شود این نقطه از زمین رو به خورشید قرار گیرد اما زمانی که این نیمکره فصل تابستان را تجربه می کند قطب جنوب تمام مدت در مقابل خورشید قرار دارد و به نوعی خورشید در آن غروب نمی کند.
منبع:
تبیان
[ سه شنبه 1392/05/01 ] [ 1:27 AM ] [ A M ]
[ آرشیو نظرات ]
فشار هوا چیست؟فشار هوا نیرویی است که هوا بر یک واحد از سطح زمین وارد می‌کند.
و مقدار آن در سطح دریای آزاد، برابر است با وزن ستونی از جیوه به ارتفاع 76 سانتیمتر.
واحد اندازه‌گیری فشار هوا در آب و هواشناسی میلی‌بار یا هکتوپاسکال می‌باشد؛ هر میلی بار یا هکتوپاسکال برابر با 1000 دین بر سانتی متر مربع می‌باشد فشار ستون هوا در سطح دریای آزاد 1013 هکتوپاسکال بر سانتیمتر مربع می‌باشد.
از آنجا که تراکم هوا با ارتفاع کاهش می‌یابد، با افزایش ارتفاع فشار هوا نیز کم می‌شود، اما تغییر فشار برحسب ارتفاع چندان منظم نیست؛ به طور کلی تا ارتفاع 1500 متری سطح زمین به ازای هر 100 متر افزایش ارتفاع، فشار هوا حدود 12 هکتوپاسکال کم می‌شود. پراکندگی افقی فشار اتمسفر را با استفاده از خطوط هم فشار به صورت سطح هم فشار نشان می‌دهند. خط هم فشار خطی است که تمام نقاط با فشار یکسان را به هم مربوط می‌کند. نقشه‌های هم فشار برای سطوح مختلف اتمسفر تهیه می‌شود.
پراکندگی فشار در سطح زمین
تکرار حالت‌های لحظه‌ای هوا در دراز مدت در پراکندگی فشار، الگویی میانگین را نشان می‌دهد که کما بیش انعکاس تاثیرهای گردش عمومی جو است، در نقشه‌های میانگین فشار نمود‌های زودگذر و نادر دیده نمی‌شود و در مقابل نمود‌های عمده و غالب چه در مقیاس محلی و چه در مقیاس جهانی جلوه می‌‌کنند؛ بنابراین مطالعه نقشه‌های میانگین فشار اگر چه در کاربرد موضعی یا کوتاه مدت چندان کارآمد نیست اما برای شناخت نمود‌های عمده و غالب گردش عمومی هوا مهم است.
مراکز عمده فشار در سطح زمین به تبعیت از سیستم نصف النهاری گردش عمومی هوا، از استوا تا قطب به صورت کمربندهای مداری متناوبی جلوه می‌کند؛ اما وضعیت خشکی و دریا در نیمکره شمالی این منظم را به هم می‌زند و مراکز یاد شده را به صورت سلول‌های جدا از هم در می‌آورد. نتیجه گردش عمومی هوا در دراز مدت، وجود کمربندهای کم فشار در استوا، پر فشار در منطقه جنب حاره کم فشار در منطقه معتدله و احتمالا در منطقه قطبی است.
منبع:
رشد
[ سه شنبه 1392/05/01 ] [ 1:15 AM ] [ A M ]
[ آرشیو نظرات ]
ساختار لایه ای جو زمین
اتمسفر زمین ترکیبی از گاز های مختلف است. این لایه ی ترکیبی به خاطر تاثیر نیروی جاذبه در قسمت های نزدیک به سطح زمین دارای بیشترین چگالی هست به طوری که می توانیم بگوییم تقریبا ۹۹ درصد جرم جو در ارتفاع کمتر از ۳۰ کیلومتری قرار دارد. دو گاز اصلی جو زمین نیتروژن(۷۹ درصد) و اکسیژن(۲۱ درصد) می باشند اما مقادیر ناچیزی از دیگر گازها مثل دی اکسید کربن ، بخار آب ، متان و ... نیز در جو وجود دارند.
لایه های مختلف جو زمین به ترتیب شامل تروپوسفر ، استراتوسفر ، مزوسفر ، ترموسفر و اگزوسفر می باشند. همچنین سه بخش دیگر هم در جو وجود دارد که به طور رسمی جزء لایه های جو به حساب نمی آیند. این سه بخش لایه ی ازن ، یونسفر و مگنتوسفر(کمربند وان آلن) نام دارند.
اصلی ترین لایه ی اتمسفر که تمام پدیده های جوی در آن رخ می دهد تروپوسفر نام دارد. ویژگی این لایه کاهش دما به ازای افزایش ارتفاع می باشد که مقدار آن تقریبا ۶ درجه به ازای هر ۱۰۰۰ متر افزایش ارتفاع می باشد. ۹۹ بخار آب جو در این لایه قرار دارد و این لایه محل وقوع انواع اغتشاشات جوی می باشد. حد بالایی این لایه در قطب شمال در ارتفاع حدودا ۱۱ کیلومتری و در استوا در ارتفاع تقریبی ۱۸ کیلومتری قرار دارد. این لایه توسط مرزی به نام تروپوپاز از لایه ی استراتوسفر جدا می شود.
در لایه ی استراتوسفر برعکس تروپوسفر با افزایش ارتفاع ، دما افزایش می یابد. این افزایش دما به علت وجود گاز ازن(در ارتفاع حدود ۳۰ کیلومتری) در این لایه رخ می دهد. این گاز که بر اثر برخورد تابش های ماوراء بنفش خورشید به مولکول های اکسیژن و تجزیه ی این مولکول ها ایجاد می شود ، نقش بسیار مهمی در حفاظت موجودات کره ی زمین در برابر تابش های مرگبار اشعه ی ماوراء بنفش دارد. در لایه ی استراتوسفر فرونشینی(حرکت هوا به سمت پایین) وجود دارد و به همین علت رطوبت لایه ی تروپوسفر نمی تواند در آن نفوذ کند. با این حال گاهی اوقات لبه ی بالایی ابر های کومولونیمبوس و ابر های سیروس ارتفاع بالا در قسمت هایی پایینی این لایه نفوذ می کنند. مرز بالایی این لایه در ارتفاع ۵۰ کیلومتری قرار دارد و استراتوپاز نامیده می شود.
در لایه ی مزوسفر با افزایش ارتفاع کاهش دما رخ می دهد به طوری که در قسمت های بالایی آن دما به ۹۰- درجه ی سانتی گراد می رسد در این لایه فشار هوا در ارتفاع ۵۰ کیلومتری(سطح پایینی آن) حدود ۱ هکتوپاسکال است و در ارتفاع ۹۰ کیلومتری(حد بالایی آن) به ۰.۰۱ هکتوپاسکال می رسد.مرز این لایه با لایه ی بالایی مزوپاز نامیده می شود.
در لایه ی ترموسفر که گرمترین لایه ی جو زمین می باشد به علت فعل و انفعالات شیمیایی مولکول های اکسیژن با نور خورشید ، دما به حدود ۱۵۰۰ درجه ی کلوین می رسد. در این لایه جو بسیار رقیق می باشد به همین دلیل اندازه گیری مستقیم دمای هوا امکان پذیر نیست و دمای هوا در این لایه را با ماهواره ها اندازه می گیرند. پدیده ی شفق قطبی یکی دیگر از آثار برهمکنش نور خورشید با مولکول های اکسیژن می باشد که در این لایه ایجاد می شود.
در لایه ی اگزوسفر ، جو به حدی رقیق است که مولکول ها و اتم های اکسیژن به علت تاثیر نیروی گریز از مرکز به تدریج از جو زمین خارج می شوند.
در مورد لایه ی ازن قبلا توضیح داده شد اما بخش یونسفر در جو زمین تقریبا در ارتفاع ۶۰ کیلومتری به بالا قرار دارد و به علت تمرکز یون ها و الکترون های آزاد در آن توانایی بازتاب امواج رادیویی موج بلند(AM) را داراست. این لایه خود به سه بخش E و F1 و F2 تقسیم می شود. گاهی اوقات بازتاب امواج رادیویی در ارتفاعات پایین تری رخ می دهد که آن را با نام لایه ی D مشخص می کنند. عمل بازتاب امواج در شب قوی تر است و باعث می شود امواج رادیویی صد ها یا شاید هزاران کیلومتر دورتر هم دریافت شوند.
لایه ی مگنتوسفر که بیشتر با نام کمربند وان آلن شناخته می شود لایه ای در اطراف کره ی زمبن است که سیاره ی ما را در برابر طوفان ها و امواج مخرب خورشیدی محافظت می کند.
[ یکشنبه 1392/03/26 ] [ 3:23 AM ] [ A M ]
[ آرشیو نظرات ]
آب و هوا یا اقلیم
آب و هوا عبارت از آثار و شرایط و عوارض طبیعی در یک جو هوا کره یا اتمسفرمعین و در یک دوره زمانی ثابت است.
این اصطلاح معمولاً در مورد فعالیت شرایط و اوضاع عوارض طبیعی در یک دوره کوتاه مدت (چند ساعت یا چند روز) به کار می‌رود.هرچند این واژه در موارد کلی‌تری نظیر آب و هوای زمین نیز به کار نمی‌رود
.
تعریف اقلیم:
ریشه کلمه آب وهوا که درزبان عربی اقلیم گفته می شودکلمه یونانی کلیما (Klima) است که تقریبا درتمام زبانها ازهمین ریشه اقتباس شده است.
درلغت نامه دهخدا اقلیم به معنی خمیدگی ؛ انحنا و انحراف واصطلاحا به معنی تمایل وانحراف ناحیه ای اززمین نسبت به آفتاب توضیح داده شده است، درفرهنگ عمید نیز اقلیم کلمه ایست یونانی به معنی مملکت ،کشور،ناحیه وقطعه ای است ازعالم که ازلحاظ آب و هوا و سایراوضاع و احوال طبیعی ازمنطقه وقطعه دیگرجداشده باشد،پیشینیان کلیه خشکی های عالم را به هفت قسمت تقسیم نموده وهرقسمت رااقلیم نامیده اند. کلمه شهر در زبان فارسی همان اقلیم را می رساند و اصطلاحاتی مانند هفت شهر و هفت اقلیم در ادبیات ما متاثر از طبقه بندی اقلیمی یونانیها می باشد.
درحقیقت اقلیم حالت متوسط کمیت های مشخص کننده وضع هواصرف نظرازلحظه وقوع آنهاست وبه عبارت دیگراقلیم تابع مکان است ولی به زمان بستگی ندارد. برطبق فرهنگ هواشناسی بین المللی هرگاه ازاقلیم یک ناحیه سخن گفته می شود، منظورمجموعه شرایط جوی درمنطقه است که تغییرشرایط جوی مشخصه هرناحیه همراه با تغییرات زمانی، اقلیم آن ناحیه راتشکیل می دهد.
در این بخش جنبه های کم تر توصیف شده از آب و هوا (اقلیم) ارائه می شود تا علاقه مندان و به ویژه پژوهشگران، توقعاتی که از بخش نظری (و نه کاربردی) آب و هواشناسی دارند مشخص گردیده تا مسیر پژوهش ایشان نیز تعیین شود.
آب و هوا برآمد شرایط جوی یک محل طی بازه زمانی معین (معمولاً چند دهه) است . به عبارت دیگر رویدادهای پر بسامد جوی طی سالیان متمادی را اقلیم گویند. بنابراین در یک جمع بندی و طبق تعریف ارائه شده به وسیلۀ کاویانی و علیجانی ( ۱۳۷۹)، آب و هوا را می توان به شکل زیر تعریف کرد:
« شرایط جوی غالب (دراز مدت) در یک محل را آب و هوا (اقلیم) گویند.»
این تعریف جنبه هایی ظریف از اقلیم و به تبع آن از دانشی که آن را مطالعه می کند (اقلیم شناسی) به شرح زیر دست می دهد:
۱- شرایط جوی گویای چگونگی جو م
مطالب مشابه :
انواع باد ها
انواع باد ها باد « افزایش دمای شهرهای ایران طی دهه های گذشته بیش از روستاها بوده است
انواع توربین های بادی
انواع توربین های سازمان انرژی های نو ایران ) بعضی از توربین‌های باد از یک طرح خاص
انواع باد بند: بادبندهای کمانش ناپذیر + BRB + دانلود پاورپوینت+restrained_braced_frame
انواع باد بند: استاندارد های ملی ایران: پیوندها اخبار اجرای استاندارد
پمپ باد و کمپرسور و پمپ هوا
کنند؛ در ایران پمپ های انواع پمپ‌های باد را براساس نياز های مختلف
انواع خر در جامعه خران!!!
زنده باد ایران. انواع خر در جامعه خران اکثر این مطالب از ایمیل های ارسالی توسط funiran
چشمه های طبیعی ایران /انواع چشمه ها
چشمه های طبیعی ایران /انواع چشمه آب گرم گور که به نام آب باد گور مشهور است در ارتفاع ۲
برچسب :
انواع باد های ایران