اوزان ثلاثي مزيد

فعل ثلاثي مجرد به فعلي گفته مي‌شود که اولین صیغه فعل ماضی آن داراي سه حرف اصلي مي‌باشد و فعل ثلاثي مزيد به فعلی گفته مي‌شود که اولين صيغه ماضي آن بيش از 3 حرف داشته باشد .

فعل‌هاي ثلاثي مجرد : مانند : ذَهَبَ ، عَلِمَ ، قَرُبَ

فعل‌هاي ثلاثي مزيد : مانند : اَکرَمَ ، جاهَدَ ، علـَّمَ و....

در واقع مي‌توانيم بگوييم ثلاثي مجردها ، هنوز ازدواج نکرده‌اند ومزيدها ازدواج کرده و مسئوليتها به گردنشان اضافه شده است . براي همين با توجه به تعداد فرزندان مسئوليتشان کم وزياد است .

براي ياد گرفتن سريع اين وزنها کافي است شما به طريقه پيدا کردن وزن کلمه که درسال سوم راهنمايي ياد گرفتيد کاملاً آشنا باشيد . به عنوان مثال : وزن کلمه انکسار : انفعال ، مُجَاهَدَة : مُفَاعَلَة و.....

مهمترين وزنهاي ثلاثي مزيد عبارتند از : افعال ، تفعيل ، مفاعلة ، تفاعل ، تفعّل ، انفعال ، افتعال، استفعال

بابهاي افعال ، تفعيل ، مفاعلة : داراي 1 فرزند هستند.

بابهاي تفاعل ، تفعّل ،انفعال ، افتعال: داراي 2 فرزند هستند.

باب استفعال داراي 3 فرزند است .

يادتان باشدمعیارتشخیص حروف زائدو اضافه در نظر گرفتن اولين صيغه فعل ماضي مي‌باشد و تعداد فرزندان را هم بر همين اساس اعلام کرديم و اکنون صيغه اول ماضي ، مضارع و مصدر هر يک از آنها را بيان مي‌کنيم.

باب افعال : أفعَلَ . يُفعِلَ . افعال أرسَلَ . يُرسِلُ . ارسال

باب تفعيل : فـَعَّـلَ . يُفعِّـلُ . تفعيل کـَلـَّمَ . يُکـَلـِّـمُ . تکليم

باب مفاعلة : فاعَلَ . يُفاعِلُ . مفاعلة قاوَمَ . يُقاوِمُ . مقاومة

باب تفاعل : تفاعَـلَ . يَتـَفاعَلُ . تفاعُل تظاهَرَ . يتظاهَرُ .تظاهُر

باب تفعـُّل : تفعَّلَ . يَتفعَّلُ . تفعُّل تجَمَّلَ . يتجمَّلُ . تجمُّل

باب انفعال : اِنفعَلَ . ينفعِلُ . انفعال انکسَرَ . ينکسِرُ . اِنکسار

باب افتعال : اِفتعَلَ . يفتعِلُ . افتعال اِنتشَرَ .ينتشرُ .انتشار

باب استفعال : اِستفعَلَ . يستفعِلُ . استفعال استخرَجَ . يستخرِجُ . استخراج

هر يک از فعل هاي ماضي يا مضارع در هر باب درست مانند فعل هاي ثلاثي مجرد صرف ميشوند . يعني هر کدام از آنها در هر باب 14 صيغه ماضي و14 صيغه مضارع دارند .

معاني هر يک از اين بابها :

دو باب افعال وتفعيل براي متعدي کردن به کار ميروند. يعني که فعل ما به مفعول نياز دارد .

مانند : ذهَبَ : رفت ، أذهَبَ : برد

باب مفاعلة و تفاعل براي مشارکت هستند ولي در باب مفاعلة مشارکت يک طرفه است و به همين دليل با حرف (با) ترجمه ميشود ودر باب تفاعل مشارکت دو طرفه است و به همين دليل با عبارت (با يکديگر) ترجمه ميشود . مانند : کاتبَ عليٌ حسناً . علي با حسن نامه نگاري کرد .

تکاتـَبَ عليٌ وحسنٌ . علي وحسن با يکديگر نامه نگاري کردند .

سه باب تفعّل ، افتعال و انفعال زماني به کار ميروند که ما چيزي را از کسي بخواهيم و او قبول کند يا بخواهيم تأثيري را در شئ‌‌اي ايجاد کنيم وآن تأثير ايجاد شود. مانند : علَّمَ المعلمُ علياً. تعلَّمَ عليٌ. معلم به علي ياد داد. علي ياد گرفت. و باب استفعال براي طلب ودرخواست به کار ميرود.مانند : إِستغفَرتُ اللهَ. از خدا آمرزش خواستم.

باب	ماضي	مضارع	مصدر	امر	حروف زائد
افعال	أفعَلَ	يُفعِلُ	إِفعال	أفعِلْ	همزه
تفعيل	فـَعـَّلَ	يُفـَعِّلُ	تفعيل	فعِّلْ	تكرار عين‌الفعل
مفاعلة	فاعَلَ	يُفاعِلُ	مفاعلة	فاعِلْ	الف
تفعّل	تـَفـَعَّلَ	يتفعَّلُ	تفعُّل	تفعَّلْ	ت و تكرار عين‌الفعل
تفاعُل	تفاعَلَ	يتفاعَلُ	تفاعُل	تفاعَلْ	ت و الف
انفعال	اِنفعَلَ	ينفعِلُ	انفعال	اِنفعِلْ	همزه و نون
افتعال	اِفتعَلَ	يفتعِلُ	افتعال	اِفتعِلْ	همزه و ت
استفعال	اِستفعَلَ	يستفعِلُ	استفعال	اِستفعِلْ	همزه و سين و ت

نکات مهم :

1- باب انفعال هميشه لازم است يعني احتياج به مفعول ندارد .

2- همزه باب افعال هميشه مفتوح است . چه در ماضي چه در امر مخاطب ، مانند: أ کَرَمَ - أ کَرِم

ماضی امر مخاطب

3- مصدر باب مفاعلة 2 وزن دارد ، مفاعلة و فِعال ، مانند : مُجاهدة و جهِاد

4- ماضي بابهاي تفاعل وتفعّل داراي حرف (ت ) است . با مضارع و امر اشتباه نشود . مانند : تَظَاهَرَ و تَیَسَّرَ

اوزان ثلاثي مزيد

مطالب مشابه :

تشکیل جلسه ستاد ایام ا... دهه فجر

ستاد مسابقات پرسش مهر15ریاست محترم جمهور و فرهنگی هنری

برگزاری مسابقات فرهنگی هنری

برگزاری جلسه تخصصی معاونین پرورشی وفرهنگی مدارس ومجتمع های آموزشی وپرورشی

علام نفرات برتر آزمون دوره ضمن خدمت اصول و مبانی مدیریت در مدرسه

اسامی دبیران عربی مقطع دبیرستان شهرستان کوهدشت

20نکته آموزشی صرفی ونحوی

سؤال عربی سال اول متوسطه

اوزان ثلاثي مزيد