سوالات ومطالب مربوط به علوم ششم ابتدايي تا فصل پنجم- محمودلو

درس اول :
زنگ علوم / مسائل زندگی روزانه و حل آنها
مقدمه مهم
دانشمندان همواره در جست و جوي مطالب علمی جدید هستند و ما شاهد این هستیم که هر روز مطلب تازه اي
در گوشه اي از جهان کشف می شود و به ثبت می رسد . کسانی که در باره مسائل علوم تجربی کار می کنند از
یک روش متداول براي کار و تحقیق خود پیروي می کنند که به آن روش علمی می گویند . یعنی در واقع براي
اینکه به پرسش هایی که در حوزه علم و دانش برایشان پیش می آید پاسخ صحیح بدهند باید این مراحل را
بگذرانند وگرنه تحقیق آنها ارزشی ندارد . در زیر مراحل تحقیق روش علمی ذکر شده است . از شما عزیزان و
دانشمندان کوچک ولی با روحیه ي بزرگ خواهشمندیم که این مطالب را با دقت بخوانند و یاد بگیرند .
روش علمی، روشی است منطقی، که معمولاً محققان براي حل مسائل و یافتن پاسخ براي پرسش هاي خود، از آن
استفاده می کنند. این روش از چند مرحله، که مانند پله هاي نردبان پشت سر هم می باشند، تشکیل شده است.
مراحل روش علمی
مراحل زیر چگونگی حل مسئله به روش علمی می باشد که دانشمندان آن را ضروري دانسته و انجام می دهند .
1 ) مشاهده : یعنی ما با استفاده از حواس پنجگانه خودمان اتفاقاتی را که می افتاد حس کنیم .
2 ) جمع آوري اطلاعات : یعنی اینکه ما اطلاعاتی را که با استفاده از حواس در یافت کردیم ، یادداشت کنیم .
3 ) پیشنهاد یا راه حل ( فرضیه سازي ) : در این مرحله به مسئله و سوالی که برایمان پیش آمده پاسخ و یا پاسخ
هاي احتمالی می دهیم .
4 ) آزمایش فرضیه ها : با انجام آزمایش ، فرضیه ما پذیرفته یا رد می شود .
5 ) تکرار آزمایش : بعضی از آزمایش ها در شرایطی درست جواب نمی دهند . پس باید چندین بار آزمایش کنیم تا
مطمئن شویم .
6 ) وقتی فرضیه ما با انجام چند آزمایش ثابت شد و به نتیجه رسید ، فرضیه ما تبدیل به نظریه علمی می شود .
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
٢
الف ) گزینه درست را با علامت ضربدر مشخص کنید .
1 ) وقتی به مسئله و سوالی که برایمان پیش آمده پاسخ و یا پاسخ هاي احتمالی می دهیم در واقع ......... داده ایم .
□ د ) آزمایش □ ج ) نتیجه گیري □ ب ) فرضیه □ الف ) نظریه
2 ) اولین مرحله که دانشمندان در روش علمی انجام می دهند چیست ؟
□ د ) نتیجه گیري □ ج ) جمع آوري اطلاعات □ ب) ارائه فرضیه □ الف ) مشاهده
3 ) چه کسانی می توانند از روش علمی استفاده کنند ؟
□ د ) همه محققان □ ج ) استادان □ ب ) مهندسان □ الف ) پزشکان
4 ) به بررسی دقیق با استفاده از تمام حواس در روش علمی چه می گویند ؟
□ د ) مشاهده □ ج ) ارائه فرضیه □ ب ) نتیجه گیري □ الف ) آزمایش
5 ) آخرین مرحله که دانشمندان در روش علمی انجام می دهند چیست ؟
□ د ) جمع آوري اطلاعات □ ج ) نتیجه گیري □ ب ) آزمایش □ الف ) فرضیه
6 ) به چه علت گاهی انسان به جاي استفاده از علم و دانش و تحقیق و بررسی به خرافات، جادوگري و حدس و
گمان روي می آورد؟
□ د) مفیدبودن این روش □ ج ) فقر □ ب ) اجبار □ الف ) کمبود دانش
...............................................................................................................................................................................................................
6 5 4 3 2 1
ب الف د د ج الف
...............................................................................................................................................................................................................
ب ) در جاهاي خالی کلمه هاي مناسب قرار دهید .
1 ) علی براي خودش و خواهرش مقداري شکر را در دو لیوان چاي ریخت چاي لیوان علی ولرم بود و لیوان خواهرش
داغ بود . او مشاهده کرد که شکر در لیوان خواهرش سریعتر حل شد او گفت شاید شکر در مایعات داغ زودتر حل
شود . این گفته او یک ................. است .
2 ) محمد کمی در درس هایش ضعیف شده بود و فکر کرد شاید علت آن از روش مطالعه باشد پس براي اینکه به
جواب خودش برسد در زمینه روشهاي مطالعه به بررسی پرداخت ( کتابخانه ، پرسش از معلمان ، اینترنت و ... ) و هر
کدام را یادداشت کرد . به نظر من محمد فعلا درانجام تحقیق خود در مرحله ............................... است .
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
٣
3 ) وقتی به مسئله و سوالی که برایمان پیش آمده پاسخ و یا پاسخ هاي احتمالی می دهیم در واقع ...................... داده ایم
4 ) فرضیه ها باید منطقی و قابل ............................... باشند .
5 ) براي درستی یا نادرستی فرضیه ها باید ............................... انجام شود .
6 ) محققان در مرحله ي آخر روش علمی ............................... تحقیق خود را منتشر می کنند .
...............................................................................................................................................................................................................
6 5 4 3 2 1
فرضیه جمع آوري فرضیه آزمایش تکرار آزمایش نتایج
...............................................................................................................................................................................................................
نشان دهید . « غ» جمله نادرست را با « ص» ج ) جمله درست را با
1 ) بیشتر اتفاقات و حوادث علمی را می توانیم از قبل حدث بزنیم یا پیش بینی کنیم .
2 ) باید چندین بار آزمایش کنیم تا مطمئن شویم که فرضیه ما درست است یا خیر .
3 ) نتیجه گیري از یک مسئله علمی قبل از انجام آزمایش صورت می گیرید .
4 ) آزمایش ها براي درستی یا نادرستی فرضیه ها انجام می شود .
5 ) مشاهده یعنی ما با استفاده از حواس پنجگانه خودمان اتفاقاتی را که می افتاد حس کنیم .
6 ) فرضیه ها بر اساس مشاهده و اطلاعات جمع آوري شده مطرح می شود .
7 ) به بیان نظر در باره نتیجه نهایی یک مسئله علمی ( که با آزمایش هاي مختلف به اثبات رسیده است ) فرضیه
سازي می گویند .
8 ) وقتی که چیزي را مشاهده می کنیم و سپس براي علت آن پاسخ یا پاسخ هاي احتمالی طرح می کنیم نظریه
پردازي کرده ایم .
...............................................................................................................................................................................................................
8 7 6 5 4 3 2 1
غ ص غ ص ص ص نتیجه گیري فرضیه سازي
...............................................................................................................................................................................................................
د ) به سوال هاي زیر پاسخ کوتاه دهید .
هر کدام از کارهاي دانش آموزان چه مرحله اي از روش حل مسئله (روش علمی حل مسئله ) را ثابت می کند
؟ در جلوي آن بنویسید .
1 ) دانش آموزان براي برپایی جشن مدرسه آماده می شوند و دقیق فضاي مدرسه و کلاس را تماشا می کنند .
2 ) آنها هر چه را که لازم دارند و هر چه را که می خواهند در کلاس قرار دهند یادداشت برداري می کنند .
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
۴
3 ) دانش آموزان براي آنکه بادکنک ها را به دیوار بچسبانند طوري که دیوار آسیب نبیند پیشنهاد دادند که بادکنک
ها را به موهایشان بمالند .
4 ) دانش آموزان چند تا از بادکنک ها را با مالش به موهایشان باردار کرده و به دیوار می چسبانند .
5 ) بعد از چسباندن چند بادکنک مشاهده می کنند که دو الی سه تا از بادکنک ها به دیوار نمی چسبد .
6 ) دانش آموزان علت را متوجه می شوند و بقیه بادکنک ها را نیز می چسبانند و می فهمند که با مالش بادکنک به
موي سر آنها خاصیت چسبندگی( بار الکتریکی ) پیدا می کنند .
....................................................................................................................................................................................
6 5 4 3 2 1
مشاهده جمع آوري اطلاعات ارائه فرضیه آزمایش فرضیه تکرار آزمایش نتیجه گیري
....................................................................................................................................................................................
ه ) به سوال هاي زیر پاسخ کامل دهید .
1 ) هر کدام از واژه ها را تعریف کنید
علم : علم در لغت به معنی یقین, معرفت و دانش است . دانش و آگاهی در مورد پدیده هاي جهان اطراف ما
عالم یا دانشمند : دانشمند به کسی می گویند که همواره در راه تلاش و جستجو براي اثبات یا فهمیدن مسایل علمی
مطالعه و تحقیق می کند .
2 ) مراحل روش علمی را بنویسید .
مشاهده ، جمع آوري اطلاعات ، ارائه فرضیه ، آزمایش فرضیه ، تکرار آزمایش ، نتیجه گیري
3 ) مشاهده در روش علمی یعنی چه ؟
یعنی ما با استفاده از حواس پنجگانه خودمان اتفاقاتی را که می افتاد حس کنیم .
4 ) بعد از مشاهده در روش علمی چکار باید کرد ؟
جمع آوري اطلاعات : یعنی اینکه ما اطلاعاتی را که با استفاده از حواس در یافت کردیم ، یادداشت کنیم .
5 ) چه زمانی یک محقق یا دانمشند فرضیه می دهد ؟
در این مرحله به مسئله و سوالی که براي محقق یا دانشمند پیش آمده پاسخ و یا پاسخ هاي احتمالی می دهد .
6 ) چرا بعد از فرضیه سازي باید آزمایش انجام دهیم و آزمایش را چند بار تکرار کنیم ؟
با انجام آزمایش ، فرضیه ما پذیرفته یا رد می شود . بعضی از آزمایش ها در شرایطی درست جواب نمی دهند . پس
باید چندین بار آزمایش کنیم تا مطمئن شویم .
7 ) چه زمانی دانشمند یا محقق می تواند نتیجه گیري کند و نظریه بدهد ؟
وقتی فرضیه محقق با انجام چند آزمایش ثابت شد و به نتیجه رسید ، فرضیه تبدیل به نظریه علمی می شود .
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
۵
درس دوم سرگذشت دفتر من
الف ) گزینه درست را با علامت ضربدر مشخص کنید .
1 ) از کدام قسمت درخت نمی توان کاغذ تهیه کرد؟
□ د ) تنه درختان تنومند □ ج ) برگ هاي پهن □ ب ) شاخه هاي چوبی □ الف ) ساقه هاي محکم
2 ) آب اکسیژنه یک ماده ................. است .
□ د ) خوردنی □ ج ) سمی □ ب ) بو بر □ الف ) رنگ بر
3 ) به کمک آن می توان حجم زیادي از اطلاعات را روي آن ذخیره کرد .
□ د ) کتاب □ ج ) فلش □ ب ) کاغذ □ الف ) چوب
4 ) کدام ماده پس از مصرف و تبدیل شدن به زباله ، سالیان خیلی زیادي در طبیعت می ماند و دیر تجزیه می شود .
□ د ) کتاب □ ج ) آهن □ ب ) ظروف پلاستیک □ الف ) چوب
5 ) کدام مواد زیر خاصیت رنگبري دارند ؟
□ د ) کلر - وایتکس □ ج ) الکل - جوهرنمک □ ب ) الکل - بتادین □ الف ) نفتالین - ساولن
6 ) با افزودن چه مواد ي به خمیر کاغذ، می توان انواع مختلفی از کاغذها را تهیه کرد ؟
□ د ) اسیدي □ ج ) آب ژاول و کلر □ ب ) شیمیایی □ الف ) نشاسته و گچ
....................................................................................................................................................................................
6 5 4 3 2 1
ج الف ج ب د ب
....................................................................................................................................................................................
ب ) در جاهاي خالی کلمه هاي مناسب قرار دهید .
1 ) ماده ي اصلی و اولیه در تهیه کاغذ ............................... است.
2 ) یکی از راه هاي مناسب حفظ منابع طبیعی ............................... است.
3 ) آب اکسیژنه در برابر نور و ............................... واکنش شیمیایی نشان می دهد و تجزیه می شود .
4 ) عمل گرفتن کربن دي اکسید هوا توسط درختان و تولید اکسیژن با استفاده از نور خورشید را ..................... می نامند
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
۶
5 ) روشهایی که به کمک آن بتوان مواد مصرف شده را حفظ نمود و دوباره مورد استفاده قرار داد را ..................... می گویند
6 ) با افزودن مواد ............................... به خمیر کاغذ ، می توان انواع مختلفی از کاغذ را تهیه کرد .
....................................................................................................................................................................................
6 5 4 3 2 1
چوب بازیافت حرارت فتوسنتز بازیافت شیمیایی
....................................................................................................................................................................................
نشان دهید . « غ» جمله نادرست را با « ص» ج ) جمله درست را با
1) برخی از کاغذها طبیعی و برخی دیگر مصنوعی اند .
2) داروها جزو مواد مصنوعی هستند .
3) بریدن درخت و انتقال آن به کارخانه تغییري شیمیایی محسوب می شود .
4 ) در حال حاضر براي ذخیره حجم زیادي از اطلاعات از هارد و فلش استفاده می شود .
5 ) مسلمانان در سمرقند در حدود 700 سال پیش از میلاد مسیح به دانش ساخت کاغذ دست یافتند .
6 ) بیشتر موادي که در اطراف ما هستند و ما از آن ها اسنفاده می کنیم طبیعی هستند .
....................................................................................................................................................................................
6 5 4 3 2 1
همه مصنوعی اند ص فیزیکی ص ص مصنوعی اند
....................................................................................................................................................................................
د ) به سوال هاي زیر پاسخ کامل دهید .
1 ) سه مورد از روش هاي ثبت اطلاعات را در زمان هاي قدیم بنویسید؟
کنده کاري و نقاشی روي سنگ ها ، دیوار غارها ، چوب درختان
2 ) سه مورد از معایب و مزایاي استفاده از روش هاي ثبت اطلاعات را در زمان هاي قدیم بنویسید؟
مزایاي استفاده : الف ) جلوگیري از قطع درختان براي تولید کاغذ ب ) محیط زیست گیاهان و جانوران سالم باقی می
ماند و هوا پاکیزه می شود . ج ) به دلیل عدم تماس با مواد شیمیایی بیماري ها کمتر می شوند د ) موادي مثل چوب و
سنگ به سادگی یافت می شوند . ( در دسترس هستند )
معایب استفاده : الف ) به دلیل حجم و وزن زیاد تقریبا جابجایی آنها ممکن نیست . ب ) فضاي زیادي را اشغال می
کنند ج ) اطلاعات کمی را می توان روي آنها نوشت . د ) زمان زیادي براي نوشتن صرف می شود .
3 ) از کدام قسمت درخت می توان کاغذ تهیه کرد؟ ساقه و تنه ي محکم و شاخه هاي درختان تنومند
از کدام قسمت درخت نمی توان کاغذ تهیه کرد؟ شاخه هاي کوچک و برگ و ریشه درخت
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
٧
4 ) آیا کاغذهایی نظیر شانه تخم مرغ، کارتن ها و جعبه هاي دستمال کاغذي را می توان بازیافت کرد؟ چرا؟
خیر. چون قبلا بازیافت شده اند دیگر نمی توان آن ها را بازیافت کرد .
5 ) هر یک از مشاغل زیر چه استفاده از کاغذ می کنند؟
الف) خیاط : .............................................................. ب) بانک : ........................................................
ج) داروخانه : .......................................................... د ) عکاس : ......................................................
ه ) دانش آموز : ...................................................... و ) پزشک : ......................................................
خیاط براي طرح الگوي لباس بانک براي رسید بانکی ، اوراق بهادار و چاپ پول
داروخانه براي قراردادن دارو درون پاکت و جعبه عکاس براي چاپ عکس و فتوکپی
دانش آموز براي کتاب و دفتر پزشک براي نوشتن نسخه داروي بیماران
6 ) چه کاغذهایی را نمی توان بازیافت کرد ؟
کاغذهاي آغشته به مواد غذایی و مواد شیمیایی ، کاغذهاي کاربن دار ، کاغذهاي روغنی ، کاغذهاي با پوشش مومی
مثل لیوان کاغذي ، عکس و . . .
7 ) انواع کاغذ را نام ببرید ( چهار مورد )
1 ) کاغذ تحریر 2 ) کاغذ رنگی 3 ) کاغذ اسکناس 4 ) کاغذ کاهی 5 ) کاغذ مات و براق 6 ) کاغذ خودکپی 7 ) پشت
چسبدار 8 ) کاغذ انجیلی 9 ) کاغذ کادو
8 ) کاربردهاي کاغذ را نام ببرید ( چهار مورد )
از کاربردهاي کاغذ می توان به موارد زیر اشاره کرد . کتاب ، دفتر ، روزنامه ، چاپ عکس ، چاپ اسکناس ، تولید
نقشه ، تولید مقوا ، کاغذ دیواري ، اشتنباخ جهت طراحی ، کاغذ انجیلی براي کارهاي خیلی حساس و با ارزش
9 ) مراحل تولید کاغذ در کارخانه را به اختصار شرح دهید .
1 ) قطع درختان و کندن پوست آنها 2 ) خردکردن چوب ها و تبدیل آنها به چیپس 3 ) مخلوط کردن خرده هاي
چوب ( چیپس ) با آب و تولید خمیر 4 ) اضافه کردن آب اکسیژنه و یا محلول هاي سفید کننده دیگر 5 ) عبور از
غلتک ها براي گرفتن آب کاغذ و نازك و صاف کردن آن 6 ) برش کاغذ به اندازه هاي مورد نیاز بازار
10 ) کدام مرحله ساخت کاغذ شیمیایی است ؟ چرا
مرحله خمیر کردن چون در این مرحله موادي درون چوب از آن جدا می شود و با افزودن آب اکسیژنه و یا کلر رنگ
خمیر سفید می شود و تمام این مراحل شیمیایی است .
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
٨
11 ) بازیافت چیست ؟ سه مورد از فواید بازیافت را بنویسید .
بازیافت یعنی بکار بردن روشهایی که به کمک آن می توان مواد مصرف شده را حفظ نمود و دوباره مورد استفاده قرار داد
. مزایا : 1 ) صرفه جویی در مصرف مواد طبیعی و خام . 2 ) کم شدن هزینه ها : پول کمتري خرج می شود براي تولید
کالاي جدید . 3 ) حفظ محیط زیست : پسماندها از طبیعت جمع می شوند و مورد استفاده ي مجدد قرار می گیرند .
12 ) چه کارهایی را براي بازیافت کاغذ در خانه و مدرسه پیشنهاد می کنید؟
( 1 ) در مواقع ضروري از کاغذ استفاده کنیم . 2 ) در موقع نوشتن دقت کنیم که برگه هاي کاغذ از بین نروند . 3
برگه هاي باطله را جداگانه در کسیه زباله بگذاریم و براي بازیافت تحویل مامورین شهرداري دهیم .
13 ) مراحل بازیافت کاغذ را بنویسید . 1 ) مردم کاغذها را درون ظرف هاي مخصوص قرار داده و تحویل مراکز
بازیافت دهند . 2 ) خردکردن این کاغذها در کارخانه 3 ) مخلوط کردن آب با این مواد و تولید خمیر و استفاده از
محلول ها و مواد شیمیایی 4 ) عبور از غلتک ها ي آهنی 5 ) برش و بسته بندي کاغذها
14 ) چگونه می شود با کاغذهاي باطله مقوا درست کرد . در دو سطر شرح دهید .
کاغذهاي باطله را خرد می کنیم و داخل یک ظرف با آب مخلوط می کنیم تا به شکل خمیر درآید . با یک وسیله ي
چوبی یا فلزي شبیه وردنه آن را مسطّح می کنیم . در مرحله آخر جلوي نور خورشید می گذاریم تا خشک شود .
15 ) مواد طبیعی و مصنوعی را با ذکر دو مثال توضیح دهید؟
به موادي که به صورت خداداي در طبیعت وجود دارند و انسان هیچ نقشی در تولید آن نداشته است را مواد طبیعی
می نامند . سنگ، پوست، چرم و چوب موادي هستند که در طبیعت یافت می شوند .
بیش تر مواد و وسایلی که امروزه ما از آن ها استفاده می کنیم، به طور طبیعی یافت نمی شوند، بلکه آن ها را از مواد
طبیعی می سازند. این مواد، مواد مصنوعی نامیده می شوند و ساخته دست بشر هستند . کیف و کفش ، کاغذ ، لباس ،
لوازم خانگی ، دوچرخه و اتومبیل و . . .
16 ) مصرف کاغذ در سراسر دنیا افزایش یافته است. به طوري که هرسال باید میلیون ها تن کاغذ تولید شود.
آیا به نظر شما تولید این مقدار کاغذ به روش هاي سنتی و دستی امکان پذیر است؟
خیر . اولا با توجه به پیشرفت علم بایستی کمتر از کاغذ استفاده کرد . ثانیا هر کشوري براي پیشرفت در علم و صرفه
جویی در امر تولید و سرمایه باید براي تولید محصولات خود از جدیدترین روش ها و دستگاهها استفاده کند . ثالثا با
توجه به افزایش جمعیت روش هاي سنتی دیگر جوابگوي تقاضاي مردم نیست و باید از روش هاي جدید براي تولید
کاغذ استفاده شود که در مدت زمان کم تولید کاغذ بیشتري انجام شود .
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
٩
17 ) چرا ورود فاضلاب کارخانه به رودخانه ها، مزارع و ... به آن ها آسیب می رساند؟
سبب آلودگی آب ، خاك و هوا می شود و در نهایت باعث نابودي تمام جانداران می شود .
18 ) براي جلوگیري یا کاهش اثرات قطع بی رویه ي درختان و تخریب جنگلها در زندگی جانداران چه راه
هایی را پیشنهاد می کنید؟
1 ) جلوگیري از چراي بی رویه دام ها 2 ) جلوگیري از ساخت و ساز د ر اطراف جنگل ها 3 ) نظارت شدید سازمان
حفاظت محیط زیست از جنگل هاي کشور 4 ) دستگیري و جریمه سنگین براي کسانی که دزدانه درختان جنگل را
قطع می کنند . 5 ) دولت براي تولید کاغذ درختان را قطع نکند و ماده دیگري را جایگزین چوب براي تولید کاغذ
بکند 6 ) فرهنگ درختکاري بین مردم توسعه پیدا کند 6 ) وزارت کشاورزي هرساله اقدام به کاشت نهال کند .
19 ) سه ماده اي که در صنعت رنگبري از آن ها استفاده می شود را نام ببرید .
آب اکسیژنه ، آب ژاول ( وایتکس ) ، کُلر
20 ) مصرف منابع طبیعی مثل قطع بیش از حد درختان جنگل، چه آسیبی به چرخه محیط زندگی خواهد زد؟
1 ) درختان کربن دي اکسید هوا را می گیرند و اکسیژن تولید می کنند که اگر درختان نابود شوند هوا آلوده می شود
2 ) بعضی از درختان غذا و پناهگاه موجودات هستند که اگر نباشند باعث نابودي جانداران می شود . 3 ) درختان در
بعضی نواحی جلوي سیل و طوفان و بسیاري از اتفاقات را می گیرند .
21 ) چرا هنگام استفاده از وایتکس و جوهرنمک و مواد مشابه این ها باید درفضاي باز باشیم و ماسک بزنیم ؟
چون این مواد سمی هستند و حتی استنشاق این مواد باعث صدمه به دستگاه تنفسی بدن می شود .
22 ) تولید بیش از حد مواد مصنوعی چه تاثیري روي زندگی جانداران و محیط زیست می گذارد ؟
مواد مصنوعی از مواد طبیعی ساخته می شوند و اگر زیاد تولید شوند اولین تاثیر آن این است که ذخایر منابع طبیعی
تمام می شود و دوم اینکه باعث بروز بیماري هاي مختلف در جانداران و بخصوص در انسان می شود و سوم اینکه پس
از مصرف و رها کردن پسماند این مواد در طبیعت باعث آلودگی محیط زیست می شود .
23 ) براي حفظ منابع طبیعی زیر چه پیشنهادهایی دارید ؟
درختان و گیاهان ، هوا ، منابع سوختی ( نفت و گاز و . . . ) ، منابع معدنی ( طلا ، آلومینیم ، آهن و . . . ) ، آب
...............................................................................................................................................................
الف ) درختان و گیاهان : از قطع بی مورد درختان جلوگبري شود ، فرهنگ استفاده از منابع طبیعی و تفریح در طبیعت به
مردم آموزش داده شود ، وزارت کشاورزي براي کشاورزانی که به کاشت نهال همت می گمارند هزینه اي در نظر بگیرد و به آنها
کمک کند ، و مردمی که درخت و نهال می کارند مورد تشویق قرار گیرند . کسانی که دزدانه درختان جنگل را قطع می کنند
دستگیر شو جریمه شوند . برنامه درختکاري فقط احتصاص به روز با هفته ي درختکاري نباشد بلکه هر موقع که شرایط فراهم
بود این کار انجام شود .
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
١٠
...............................................................................................................................................................
ب ) هوا : از سوخت هاي فسیلی کمتر استفاده شود ، دولت کارخانه ها را به بیرون از شهرها ببرد ، از وسایل نقلیه عمومی
براي رفت و آمد استفاده شود ، اتومبیل ها هر ساله به مراکز معاینه و نقص فنی مراجعه کنند ، در شهرهاي شلوغ طرح ترافیک
زوج و فرد اجرا شود . دولت و مردم براي پاکیزه شدن هوا اقدام به کاشت درخت و نهال کنند . کسانی که به هر دلیل و به هر
شکل باعث آلودگی هوا و محیط زیست می شوند دستگیر و محاکمه شوند . دولت هموطنانی که نکات ایمنی را رعایت کرده و
هرساله با اراده خود به مراکز معاینه نقص فنی براي اتومبیل خودشان مراجعه می کنند تشویق کند .
...............................................................................................................................................................
ج ) منابع سوختی ( نفت و گاز و . . . ) :
از سوخت هاي فسیلی کمتر استفاده شود ، براي گرم کردن منزل بخاري را کم کنیم و لباس بیشتري بپوشیم ، در ساختمان
سازي شهرداري ها نظارت کنند که تمام نکات ایمنی رعایت شود مخصوصا از نظر زلزله و عایق بودن در و پنجره در برابر ورود
و خروج هواي سرد و گرم ، دولت باید انرژي دیگري را جایگزین سوخت هاي فسیلی بکند چون در حال تمام شده هستند ، ما
نیز وظیفه داریم که زیادتر از نیاز مصرف نکنیم و به فکر آیندگان و فرزندانمان باشیم ، صاحبان وسایل نقلیه در مصرف بنزین و
گاز دقت کنند که اسراف نکنند
براي صرفه جویی در برق در ساعات اوج مصرف از وسایل پرمصرف استفاده نکنیم ، لامپ قسمت هایی از منزل و محل کار را
که رفت و آمد نداریم خاموش کنیم ، در خرید لوازم خانگی به آرم مصرف انرژي آن دقت کنیم که مدلی را بخریم که بهترین
بازده انرژي را داشته باشد . از لامپ هاي کم مصرف استفاده کنیم . از وسایل خانگی که انرژي زیادي مصرف می کند کمتر
استفاده کنیم مثل اتو ، سماور برقی ، پلوپز ، بخاري برقی و . . .
...............................................................................................................................................................
د ) منابع معدنی ( طلا ، آلومینیم ، آهن و . . . ) : معادنی که از دل زمین استخراج می شوند بالاخره روزي تمام می شوند
بنابرین ما باید در مصرف کلیه ي وسایلی که از آنها استفاده می کنیم صرفه جویی کنیم . بیشتر لوازم خانگی ، بدنه اتومبیل ها
در و پنجره منازل و ستون هاي ساختمان ها و لوازم ادارت و لوازم و ابزار کار بسیاري از مشاغل از فلزاتی مثل آهن و آلومنیم ،
مس و . . . است . پس با توجه به رشد جمعیت و نیاز بیشتر انسان ها به این مواد باید صرفه جویی کنیم که مواد خام این منابع
تمام نشوند .
...............................................................................................................................................................
ه ) آب : آب یکی از نعمت هاي بزرگ خداوند است . بدون آب هیچ جانداري نمی تواند به زندگی خود ادامه دهد . پس ما در
این زمینه وظیفه داریم که آب را درست مصرف کنیم و بیهوده آن را هدر ندهیم هنگام پخت و پز و هنگام نظافت منزل و
محیط کار و هنگام استحمام آب را هدر ندهیم ، هنگام استفاده از آب در طبیعت آن را آلوده نکنیم ، دولت وظیفه دارد که بر
دفع زباله هاي صنعتی کارخانه ها و حتی دفع زباله ها و فاضلاب منازل هم نظارت کند و هم در نابودي این زباله ها و فاضلاب
ها به شیوه علمی و بهداشتی اقدامات خود را انجام دهد اگر این کار درست انجام نشود باعث آلوده شدن آب ها و محیط زندگی
می شود . در دریا نیز دولت مراقب باشد که نفت کش ها و کشتی ها آب را آلوده نکنند .
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
١١
24 ) جدول زیر موادي را نشان می دهد که در تهیه ي کاغذ به کار می روند . علت استفاده این مواد را در
تولید کاغذ در ستون دوم بنویسید .
ماده ي به کار رفته در تولید کاغذ علت استفاده
پلاستیک تهیه ي کاغذهاي مقاوم - چاپ اُفست
رنگ تهیه ي کاغذهاي رنگی
نشاسته براي استحکام بیشتر کاغذ
کلر براي سفید کردن کاغذ
گچ شفافیت در کاغذ
آب اکسیژنه براي سفید کردن کاغذ
سوال هاي مربوط به آزمایشات علوم
1 ) در یک بشر یا 100 میلی لیتر آب می ریزیم . 5 یا 6 دانه بلور پتاسیم پرمنگنات و یک قاشق چاي خوري سرکه
به مواد داخل بشر اضافه می کنیم . 6 یا 8 میلی لیتر آب اکسیژنه را به آرامی داخل بشر می ریزیم .
الف ) از این آزمایش چه نتیجه اي گرفته می شود ؟ ( در دو سطر توضیح دهید )
پتاسیم پرمنگنات رنگ بنفش دارد که در اثر تماس با ماده رنگ بر ( آب اکسیژنه ) در محیط اسیدي رنگ آن صورتی می شود .
ب ) این آزمایش ، تغییر فیزیکی است یا شیمیایی ؟ چرا ؟
شیمیایی چون به یک ماده دیگر تبدیل شده است .
2 ) در یک بشر مقداري کاعذ رنگی خرد شده را با 50 میلی لیتر آب مخلوط می کنیم . 10 میلی لیتر آب اکسیژنه
داخل بشر اضافه می کنیم . از این آزمایش چه نتیجه اي گرفته می شود ؟( در دو سطر توضیح دهید )
بعد از مدتی رنگ کاغذهاي از بین می رود و سفید می شوند . نتیجه این که آب اکسیژنه یک ماده ي رنگ بر است .
پایان درس دوم
براي مطالعه
کاغذي بسیار نازك که معمولا براي چاپ کتاب هاي قطور و ارزشمند :Bible Paper کاغذ انجیلی
استفاده می شود. این نوع کاغد به دلیل استفاده در چاپ انجیل به کاغذ انجیلی و همچنین کاغذ هندي
نیز معروف است. India Paper
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
١٢
درس سوم کارخانه ي کاغذسازي
الف ) گزینه درست را با علامت ضربدر مشخص کنید .
1 ) کدام عنصر فلز نیست ؟
□ د ) آلومینیم □ ج ) مس □ ب ) هیدرژن □ الف ) آهن
2 ) براي تهیه آهن زنگ نزن ، آهن را با چه عنصري مخلوط می کنند ؟
□ د ) جیوه □ ج ) آلومینیم □ ب ) کربن □ الف ) کروم
3 ) در کارخانه هاي صنعتی بیشتر از چه فلزي استفاده می شود ؟
□ د ) آهن □ ج ) سرب □ ب ) مس □ الف ) آلومینیم
4 ) کدام فلز سمی است و هنگام کار با آن باید احتیاط کرد ؟
□ د ) آلومینیم □ ج ) مس □ ب ) نیکل □ الف ) جیوه
5 ) جنس کدام یک از عناصر زیر از بقیه سخت تر است ؟
□ د ) مس □ ج ) آهن □ ب ) نقره □ الف ) طلا
6 ) کدام یک از اسید هاي زیر خوراکی نیست ؟
□ د ) جوهرانگور □ ج ) جوهرسرکه □ ب ) جوهرلیمو □ الف ) جوهرنمک
....................................................................................................................................................................................
6 5 4 3 2 1
ب الف د الف ج الف
....................................................................................................................................................................................
ب ) در جاهاي خالی کلمه هاي مناسب قرار دهید .
1 ) براي تهیه فولاد از کربن و فلز دیگري به نام ............................... استفاده می شود .
2 ) سیم ها و کابل هاي برق از فلز ............................... تهیه می شود .
3 ) سختی آهن از پلاستیک ............................... است و جرم کاغذ از ورق آلومینیم ............................... است .
4 ) فلز سرب .................. است و باید از تماس طولانی با آن پرهیز کرد.
5 ) وسیله ي شناسایی اسیدها ............................... است .
6 ) از فلز ............................... در دارو سازي براي روکش قرص ها استفاده می شود .
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
١٣
....................................................................................................................................................................................
6 5 4 3 2 1
آلومینیم PH آهن مس بیشتر - کمتر سمی کاغذ
....................................................................................................................................................................................
نشان دهید . « غ» جمله نادرست را با « ص» ج ) جمله درست را با
1 ) اسیدها موادي ترش مزه هستند . بنابراین براي شناسایی فقط کافی است مقداري از آن را بچشیم .
2 ) مصرف مواد شیمیایی در کارخانه ها ، باعث نابودي محیط زیست می شود .
3 ) براي نگهداري اسیدها نباید از ظروف فلزي استفاده کرد . ( ظروف پلاستیکی مناسب تر است )
4 ) براي تمیز کردن سرویس دستشویی ها و حمام ، اگر جوهرنمک را با وایتکس مخلوط کنیم بهتر است .
5 ) از آب ژاول ( وایتکس ) می توان در فضاي بسته استفاده نمود ولی از جوهر نمک نمی شود .
6 ) براي تهیه آهن زنگ نزن از کروم و فلز دیگري به نام روي استفاده می شود
....................................................................................................................................................................................
6 5 4 3 2 1
غ ص ص نباید مخلوط کنیم غ ص
....................................................................................................................................................................................
د ) به سوال هاي زیر پاسخ کامل دهید .
1 ) چرا براي خشک کردن خمیر کاغذ و تبدیل آن به ورقه هاي نازك کاغذ از غلتک هاي بزرگ آهنی استفاده
می کنند؟ 2 دلیل بیاورید. 1 ) براي اینکه آب کاغذ گرفته شود 2 ) استحکام بیشتر در کاغذ 3 ) نازك کردن کاغذ
4 ) مقاوم نمودن کاغذ
2 ) کدام یک از ویژگی هاي آهن سبب شده است تا این فلز به طور وسیع در صنعت کاغذ سازي و اغلب صنایع
بزرگ کاربرد داشته باشد؟ 1 ) بیشتر از فلزات دیگر در طبیعت یافت می شود 2 ) قیمت آن ارزان تر است 3 ) به
آسانی بازیافت می شود . 4 ) مقاوم در برابر گرما است 5 ) رساناي خوبی است
3 ) در چه قسمت هایی از کارخانه کاغذسازي از آهن استفاده می شود؟
غلتک هاي بزرگ ، دستگاه خردکن چوب ، دیگ هاي بخار ، سرند و . . .
4 ) اسیدها به چند دسته تقسیم می شوند نام برده و براي هریک مثالی بزنید . دو دسته هستند
1 ) اسیدهاي صنعتی : اسیدکلریدریک ( جوهرنمک ) ، اسید سولفوریک ( جوهر گوگرد )
2 ) اسیدهاي خوراکی : سرکه ، لیمو ترش ، ترشیجات ، انگور ، غوره و . . .
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
١۴
5 ) ویژگی هاي عمومی فلزها را بنویسید . رساناي خوبی براي جریان برق و گرما هستند ، بیشترشان جذب آهن
ربا می شوند و می توان از آن ها آهن ربا ساخت ، برخی از آن ها با اکسیژن که ترکیب می شوند تولید اکسید می
کنند ، به غیره از جیوه بقیه فلزات جامد هستند ، برخی از آن ها سخت و محکم هستند .
6 ) ویژگی آهن چیست ؟ بیشتر از فلزات دیگر در طبیعت است ، به صورت سنگ آهن استخراج و پس از تصفیه
در کارخانه هاي ذوب آهن به مصرف می رسد . مقاوم و محکم است ، رساناي خوبی براي گرما است ، در برابر
اکسیژن زنگ می زند ، مهندسین با تغییراتی در آهن آن را تبدیل به فولاد می کنند . در ساختمان سازي وجاده و پل
سازي از آن استفاده می شود . بیشتر دستگاههاي کارخانه ها از آهن ساخته شده است
7 ) منظور ار آهن زنگ نزن چیست ؟ توضیح دهید .
در بعضی از کارخانه هاي صنعتی یک روکش از عنصر کروم یا عنصر روي به آهن می کشند و باعث می شود که آهن
در هواي آزاد و در تماس با اکسیژن و در مکانهایی که باران می بارد مثل بام شیروانی ، دکل ها و . . . زنگ نزند .
8 ) هنگام استفاده از جوهر نمک ، کلر و یا واکتس در خانه باید چه نکاتی را رعایت کرد؟
( 1 ) در فضاي باز استفاده شود . 2 ) هنگام استفاده دستکش و ماسک بزنیم . 3 ) دور از دسترس اطفال بگذاریم . 4
در صورت تماس بدن با این مواد سریع با آب شسته شود . 5 ) همیشه و همه وقت از این مواد استفاده نکنیم .
9 ) نام چند تا از صنایع را که در شهر شما وجود دارد و در آنجا براي تولید محصولاتشان از آهن استفاده می
کنند را بنویسید . کارخانه اتومبیل سازي ، کارخانه دوچرخه سازي ، کارخانه تولید لوازم خانگی ، کارخانه تولید لوازم
و مصالح ساختمانی و ابزار و . . .
10 ) جدول زیر محصولاتی را نشان می دهد که در تهیه ي آنها فلزاتی به کار رفته است . شما نام فلز و علت
استفاده این فلز را در تولید محصولات زیر بنویسید .
نام محصول از چه فلزي درست شده دلیل ساخته شدن از این فلز
اتومبیل آهن استحکام و مقاومت بالا
قرص روکش دار آلومینیم وزن کم و انعطاف پذیري بالا
دوچرخه آهن استحکام و مقاومت بالا
سیم برق مس رساناي خیلی خوب جریان برق
انگشتر طلا زیبایی و ارزش اقتصادي زیاد
فرغون آهن استحکام و مقاومت بالا
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
١۵
سوال هاي مربوط به آزمایشات علوم
1 ) یک لیوان برمی داریم و نا نصف آن آب می ریزیم ، سپس در حدود نصف استکان روغن مایع روي آن اضافه می
کنیم . حال یک قطعه چوب و یک قطعه آهن داخل لیوان می اندازیم . به نظر شما چه اتفاقی می افتد ؟ دلیل آن را
بنویسید . ( در دو سطر توضیح دهید )
قطعه ي آهنی چون جرم بیشتري دارد به ته لیوان سقوط می کنئ ولی قطعه چوب چون جرم کمتري نسبت به آب دارد روي
آب می ایستد .
2 ) چند قطعه ي چوبی، پلاستیکی و فلزي با شکل و اندازه ي یکسان برمی داریم . حال قطعه هاي چوبی را روي یک
کفه ي ترازو و قطعه هاي فلزي را روي کفه ي دیگر قرار می دهیم . به نظر شما چه اتفاقی می افتد ؟ دلیل آن را نیز
بنویسید . ( در دو سطر توضیح دهید )
کفه اي که قطعات آهنی دارد پایین تر قرار می گیرد چون جرم بیشتري دارند ولی کفه قطعات چوب بالاتر قرار می گیرد چون
جرم کمتري نسبت به آهن دارند .
3 ) سه قاشق و میله ي چوبی، پلاستیکی و آهنی هم شکل داریم .
الف) با یک جسم سنگین مثل چکش بر سر هر سه میله ضربه هاي یکسانی وارد می کنیم . چه چیزي مشاهده می
شود ؟( در دو سطر توضیح دهید )
قطعات چوب و پلاستیک می شکنند چون زیاد مقاوم نیستند ولی قطعات اهن نمی شکنند چون مقاومت زیادتري نسبت به
چوب و پلاستیک دارند .
ب) ابتدا نوك قاشق آهنی را محکم روي قاشق چوبی و پلاستیکی می کشیم ، سپس قاشق چوبی را برداشته و محکم
روي قاشق آهنی و پلاستیکی می کشیم . چه چیزي مشاهده می شود ؟( در دو سطر توضیح دهید )
قطعات چوب و پلاستیک چون قدرت سایشی کمی دارند خراشیده می شوند ولی قاشق و یا هر وسیله ي آهنی چون قدرت
سایشی بالایی دارد خراشیده نمی شوند .
4 ) چند عدد میوه مانند لیموترش، پرتقال، کیوي و ...، سرکه ي ترشی، محلول رقیق جوهر نمک و کاغذ پی اچ آماده
می کنیم . تکّه اي از کاغذ پی اچ را به هر یک از مواد آغشته می کنیم . از این آزمایش چه نتیجه اي گرفته می شود؟
( در دو سطر توضیح دهید )
در مجاورت با اسید قرمز می شود . PH را قرمز می کنند . کاغذ PH چون این میوه ها همه خاصیت اسیدي دارند رنگ کاغذ
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
١۶
5 ) سه لیوان داریم و آن ها را شماره گذاري می کنیم . داخل هر کدام یک تکّه ي خرد شده از سنگ مرمر می
اندازیم ، سپس به لیوان اولی 10 میلی لیتر آب، به دومی 10 میلی لیتر سرکه و به سومی 10 میلی لیتر جوهر نمک
اضافه می کنیم . پس از نیم ساعت مشاهدات خود را یادداشت می کنیم . در دو سطر توضیح دهید چه اتفاقی می افتد
لیوانی که حاوي جوهر نمک است پس از مدتی واکنش شیمیایی نشان می دهد و به مرور سنگ مرمر دچار خوردگی می شود
و در جوهرنمک حل می شود . در لیوان حاوي سرکه چون غلظت اسیدي آن کم است براي این که سنگ مرمر تجزیه شود
زمان بیشتري لازم است . اما در لیوانی که حاوي آب هست هیچ تغییري در سنگ مرمر ایجاد نمی کند چون آب خاصیت
اسیدي ندارد .
6 ) یک گیاه (مانند گل رز و...) را به کلاس می آوریم و به کمک پنس و پنبه یکی از برگ هاي آن را به جوهر نمک
آغشته می کنیم . پس از نیم ساعت مشاهدات خود را یادداشت می کنیم . در دو سطر توضیح دهید چه اتفاقی می افتد
این کار باعث نابودي و از بین رفتن سلول هاي زنده برگ می شود و برگ از بین می رود .
پایان درس سوم
جهت مطالعه
لازم به ذکر است بازیافت کاغذ موجب 75 درصد کاهش آلودگی هوا 50 درصد صرفه
جویی در انرژي و 90 درصد صرفه جویی در مصرف آب می شود.
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
١٧
درس 4 سفر به اعماق زمین
الف ) گزینه درست را با علامت ضربدر مشخص کنید .
1 ) کدام قسمت زمین حالت جامد نیست ؟
□ د ) پوسته □ ج ) هسته داخلی □ ب ) خمیرکره □ الف ) سنگ کره
2 ) حجم کدام لایه بیشتر از بقیه لایه ها است ؟
□ د ) گوشته □ ج ) سنگ کره □ ب ) هسته خارجی □ الف ) هسته داخلی
3 ) کدام لایه از بقیه متراکم تر است ؟
□ د ) هسته داخلی □ ج ) گوشته زیرین □ ب ) سنگ کره □ الف ) خمیرکره
4 ) بعد از سنگ کره چه لایه اي قرار دارد ؟
□ د ) گوشته زیرین □ ج ) هسته خارجی □ ب ) خمیرکره □ الف ) هسته داخلی
5 ) کدام لایه نقش مهمی در ایجاد زلزله دارد ؟
□ د ) پوسته □ ج ) هسته داخلی □ ب ) خمیرکره □ الف ) سنگ کره
6 ) سرعت امواج لرزه اي در کدام لایه کمتر است ؟
□ د ) هسته داخلی □ ج ) گوشته زیرین □ ب ) سنگ کره □ الف ) خمیرکره
....................................................................................................................................................................................
6 5 4 3 2 1
ب د د ب ب د
....................................................................................................................................................................................
ب ) در جاهاي خالی کلمه هاي مناسب قرار دهید .
1 ) مواد مذابی که از مخروط آتشفشان فوران می کند مربوط به لایه ي ........................ است .
2 ) دانشمندان معتقدند ...................... وسیله اي هستند که سفر واقعی به درون زمین را می توانند انجام دهند .
3 ) امواج لرزه اي درون زمین، از سنگ هاي سخت و متراکم، .................. عبور می کنند.
4 ) لایه سنگ کره روي لایه ........................ حرکت دارد .
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
١٨
5 ) عمیق ترین چاهی که تا کنون دانشمندان حفر کرده اند ................ کیلومتر است .
6 ) امواج لرزه اي درون زمین، از سنگ هاي نرم و کم تراکم، ....................... عبور می کنند .
....................................................................................................................................................................................
6 5 4 3 2 1
خمیرکره امواج لرزه اي سریع تر خمیرکره سیزده کندتر
....................................................................................................................................................................................
نشان دهید . « غ» جمله نادرست را با « ص» ج ) جمله درست را با
1 ) امواج لرزه اي، وسیله اي هستند که سفر واقعی به درون زمین را می توانند انجام دهند و از سنگ هاي مختلف
عبور کنند .
2 ) به دلیل گرم بودن بیش از حد مرکز زمین سفر به درون آن غیرممکن است .
3 ) خمیرکره بر روي سنگ کره حرکت می کند .
4 ) فاصله سطح زمین تا مرکز زمین حدود 4600 کیلومتر است .
5 ) دانشمندان به وسیله امواج لرزه اي بیشترین اطّلاعات را درباره ي درون زمین به دست می آورند .
6 ) هسته ي داخلی مایع و هسته ي خارجی جامد است .
....................................................................................................................................................................................
6 5 4 3 2 1
ص ص غ غ ص غ
....................................................................................................................................................................................
د ) به سوال هاي زیر پاسخ کامل دهید .
1 ) امواج لرزه اي را تعریف کنید . به امواجی که در اثر شکستن ناگهانی سنگ هاي درون زمین در اثر زمین لرزه
ایجاد می شوند امواج لرزه اي می گویند .
2 ) به امواجی که در اثر شکستن ناگهانی سنگ هاي درون زمین در اثر زمین لرزه ایجاد می شوند چه می گویند
؟ امواج لرزه اي می گویند .
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
١٩
3 ) دانشمندان با استفاده از چه امکاناتی ، به ویژگی هاي لایه هاي درونی زمین پی می برند ؟
دانشمندان با استفاده از تغییرات سرعت امواج لرزه اي در بخش هاي مختلف درون زمین، به ویژگی هاي لایه هاي
درونی آن پی می برند. بعضی لایه هاي زمین از مواد متراکم و بعضی از مواد کم تراکم تشکیل شده اند.
4 ) ساختمان درونی زمین، براساس ترکیب شیمیایی و جنس مواد تشکیل دهنده به چند لایه تقسیم می شود ؟
به سه لایه پوسته، گوشته و هسته
5 ) ساختمان درونی زمین، براساس ترکیب فیزیکی حالت مواد تشکیل دهنده ( جامد . مایع . خمیري ) به چند
لایه تقسیم می شود ؟ به پنج لایه سنگ کره ، خمیرکره ، گوشته زیرین ، هسته داخلی و هسته خارجی
6 ) منشأ بیش تر آتش فشان ها و زمین لرزه ها مربوط به کدام لایه می باشد و این لایه تا چه عمقی از زمین
قرار دارد ؟ مربوط به لایه خمیره کره می باشد . این لایه تا عمق حدود 350 کیلومتري ادامه دارد .
7 ) گوشته ي زیرین کجا قرار دارد و چه حالتی دارد ؟ این بخش که حالت جامد دارد، از زیر خمیرکره تا ابتداي
هسته ي خارجی ادامه دارد.
8 ) هسته ي خارجی کجا قرار دارد و چه حالتی دارد ؟ این بخش حالت مایع دارد و از گوشته ي زیرین تا هسته
ي داخلی ادامه دارد.
9 ) هسته ي داخلی کجا قرار دارد و چه حالتی دارد ؟ این بخش حالت جامد دارد و مرکز زمین را تشکیل می
دهد.
10 ) دانشمندان چطور دریافتند که هسته ي داخلی زمین جامد و هسته ي خارجی ، حالت مایع دارد ؟
چون سرعت امواج لرزه اي در سنگ هاي جامد زمین سریعتر و در سنگ هاي نرم و خمیري کندتر است دانشمندان
با استفاده از این اختلاف سرعت امواج لرزه اي در حالت هاي مختلف مواد تشکیل دهنده ي هسته ي زمین ، دریافتند
که هسته ي خارجی زمین حالت مایع دارد و هسته ي داخلی ، حالت جامد دارد .
11 ) چرا در مواد متراکم مثل آهن امواج سریعتر عبور می کند ولی در موادي مثل پلاستیک یا چوب که تراکم
کمتري دارند امواج دیرتر عبور می کنند ؟
در مواد متراکم مولکول هاي سازنده این مواد به صورت متراکم و متوازن و همگن در کنار هم قرار گرفته اند بنابراین
امواج به راحتی منتقل می شوند . در مواد کم تراکم مثل چوب و یا پلاستیک مولکول ها از هم فاصله داشته و ذرات
ماده نامتوازن و ناهمگن هستند بنابراین انتقال امواج کندتر صورت می گیرد .
Create PDF files without this message by purchasing novaPDF printer (http://www.novapdf.com)
٢٠
12 ) حرکات قطعات سنگ کره بر روي خمیرکره باعث پیدایش کدام پدیده ها می شوند ؟
اگر قطعات سنگ کره به هم نزدیک شود سبب پیدایش کوه و آتشفشان می شود و زلزله پدیده اي است که هم در
اثر دورشدن و هم نزدیک شدن قطعات سنگ کره به وجد می آید .
13 ) تراکم مواد در مرکز زمین بیشتر است یا در سطح آن ؟ دلیل بیاورید .
هر چه از سطح زمین به عمق زمین پیش می رویم به دلیل فشار و سنگینی لایه هاي بالایی ، تراکم مواد در مرکز زمین
بیشتر است .
14 ) دانشمندان با چه ابزاري بیشترین اطّلاعات را درباره ي درون زمین به دست می آورند؟ با توجه به اینکه
عمیق ترین چاهی که حفر شده 13 کیلومتر است و عمق زمین 6400 کیلومتر می باشد پس مناسب ترین روش
مطالعه درون زمین استفاده از ثبت امواج لرزه اي است .
15 ) جنس هسته از چیست و سبب چه خاصیتی در زمین شده است ؟
جنس هسته از آهن و نیکل است و خاصیت مغناطیسی سطح زمین نیز به همین علت است .
16 ) به غیر از لرزش موبایل در حالت ویبره ، جند نمونه از لرزش اجسام را در محیط اطرافتان نام ببرید .
انجار بمب . عبور هواپیما از ارتفاع پایین . رعد و برق شدید . عبور کامیون هاي سنگین در شهر . کندن زمین توسط
دلرهاي بزرگ .
سوال هاي مربوط به آزمایشات علوم
1 ) از یک سر میز آهنی به آن ضربه اي می زنیم و ه