روبان بزرگ در لبه ی منظومه شمسی: آیا معما حل شده است؟

سال گذشته هنگامیکه IBEX (کاوشگر مرز بین ستاره ای) ناسا روبانی بزرگ در لبه ی منظومه شمسی کشف کرد، تمامی محققان را بهت زده کرد. آنها کشف را تکان دهنده خواندند و در مورد منشا آن متحیر بودند. اکنون شاید این معما حل شده باشد.

یاکوب هیریکوآیزن فیزیکدان خورشید از دانشگاه آلاباما میگوید: ((ما معتقدیم که این روبان یک بازتاب است. این روبان در محلی قرار گرفته است که ذرات بادهای خورشیدی که وارد فضای بین ستاره ای می شوند توسط میدان مغناطیسی کهکشان به درون منظومه شمسی منعکس میشوند.))

تصویر تخیلی از کاوشگر مرز بین ستاره ای (IBEX).

این یک کشف مهم است. فضای بین ستاره ای که درست در آن سوی لبه ی منظومه ی شمسی واقع شده مکانی است که کمتر مورد کاوش قرار گرفته است. اکنون ما میدانیم که در آنجا ممکن است میدان مغناطیسی قدرتمندی وجود داشته باشد که در مقابل ما قرار گرفته است.

اطلاعات IBEX به خوبی با نتایج اخیر کاوشگر ویجر مطابقت میکند. ویجر 1 و 2 که در نزدیکی لبه ی منظومه ی شمسی واقع شده اند هم وجود مغناطیس قدرتمندی را احساس کرده اند. با این وجود اندازه گیری های ویجر به محلی که در آن واقع شده اند محدود میشود. این در حالیست که IBEX تصویر جامعی تهیه کرده است. روبانی که IBEX مشاهده کرده است گسترده میباشد و تقریبا در تمام طول آسمان کشیده شده است و به این نکته اشاره دارد که میدان مغناطیسی پشت آن باید به همین اندازه گسترده باشد.

همانطور که در نقشه ها مشاهده میکنید، به نظر می آید که این روبان بدنه ای درخشان دارد اما در واقع نوری از خود ساتع نمیکند. در عوض، این روبان خودش را توسط ذراتی که اتم های خنثی پرانرژی نامیده میشوند به ما شناسانده است که بیشترشان شامل اتمهای هیدروژن با فراوانی کم هستند. این روبان چنین ذراتی را منتشر میکند که توسط IBEX در مدار زمین جمع آوری میشوند.

مقایسه ای بین مشاهدات IBEX (در چپ) و مدل سه بعدی بازتاب مغناطیسی (در راست).

فرآیند بازتابی که هیریکوآیزن و همکارانش فرض کرده است، کمی پیچیده است چرا که در آن اتم های هیدروژن و پروتون ها باید در چندین واکنش تبادل بار شرکت کنند. با این وجود نتیجه کار ساده است. ذرات بادهای خورشیدی که موفق به خروج از منظومه ی شمسی شده اند در فاصله ی حدود 100 واحد نجومی (15 میلیارد کیلومتری) میدان مغناطیسی بین ستاره ای را ملاقات میکنند. نیروهای مغناطیسی در آنجا جلوی آنها را گرفته و آنها را به جایی که از آن آمده اند پرتاب میکنند.

چنانچه این مکانیزم صحیح باشد، که البته برخی با آن موافق نیستند، در آن صورت شکل این روبان مطالب زیادی در مورد جهت میدان مغناطیسی در گوشه ای از کهکشان راه شیری که منظومه ی شمسی در آن واقع شده است توضیح میدهد.

و شاید آینده وابسته به شناخت این موضوع باشد.

تصویری تخیلی از ابرهای بین ستاره ای در مسیر حرکت خورشید و منظومه ی شمسی در کهکشان راه شیری.

منظومه ی شمسی در حال عبور از بخشی از کهکشان راه شیری است که مملو از پرتوهای کیهانی و ابرهای بین ستاره ای است. میدان مغناطیسی خورشید توسط بادهای خورشیدی حبابی تشکیل میدهد که خورسپهر نامیده میشود و در اصل ما را از چنین چیزهایی مصون میدارد. با این وجود این حباب در برابر میدان های خارجی آسیب پذیر است. یک میدان مغناطیسی قوی در نزدیکی منظومه شمسی میتواند خورسپهر را تحت فشار قرار داده و از طریق راه های ناشناخته به فعل و انفعال با آن بپردازد. آیا این باعث قدرتمندتر شدن حفاظ طبیعی ما خواهد شد یا آن را ضعیف خواهد کرد؟ هیچ کس نمیتواند به این سوال پاسخ دهد.

آریک پازنر یکی از دانشمندان پروژه میگوید: (( IBEX در طی ماه ها و سال های آتی این روبان را به دقت زیر نظر خواهد گرفت. ما قادر خواهیم بود تغییر شکل این روبان را مشاهده کنیم و این میتواند چگونگی فعل و انفعالات ما را با کهکشان نشان دهد.))

به نظر می آید که با نگاه به این آینه ما میتوانیم چیزهای زیادی یاد بگیریم.

منبع: ناسا

روبان بزرگ در لبه ی منظومه شمسی: آیا معما حل شده است؟

مطالب مشابه :

قاتل دوره گرد(سرب‌ و روي زنجان)

جريانهاي اقيانوسي

آشنایی با روستای سعید آباد زنجان ( بخش چهارم)

مطالعات جغرافیایی

زنجان

سیستم های جوی ، وزش ها و دما جزيره كيش

انواع روش های جهت یابی

آب و هوای قزوین

روبان بزرگ در لبه ی منظومه شمسی: آیا معما حل شده است؟