مطالعات اقلیمی اصفهان و تاثیر آن بر شهر سازی

بررسي و تحليل عناصر مهم اقليمي مؤثر در طراحي شهري اصفهان (تابش، دما، باد و بارش)

چكيده

شهر و اقليم ، دو سيستم انسان ساخت و طبيعي مي باشند که تأثيرگذاري تنگاتنگي بر يکديگر دارند . اقليم تا آنجا که با آسايش انسان رابطه برقرار مي کند نتيجه ي عواملي چون تابش آفتاب ، دما و رطوبت هوا ، وزش باد و ميزان بارندگي است. اقليم هر مکان جغرافيايي ، شرايط مناسب ويژه اي دارد که در عين حال ، محدوديتهايي را نيز در زمينه ي طراحي شهري به همراه دارد . شناخت دقيق اقليم مکان موردنظر در مقياس کلان و خرد به شناخت توانمندي ها و محدوديت هاي اقليمي مؤثر در طراحي و بهره برداري مناسب فضاهاي شهري مي انجامد. در طراحي فضاهاي مختلف شهر نظير ساختمان ها ، فضاهاي سبز ، معابر و … علاوه بر توجه به کيفيت هاي عملکردي ، بصري و زيباشناختي ، عنايت به نوع اقليم شهر و رعايت ضوابط طراحي اقليمي ضروري مي باشد که عدم توجه به اين مسأله ، مشکلات خاصي را در شهر و فعاليتهاي شهري ايجاد مي کند ؛ جلوگيري از جريان هواي مطبوع در شهر و ساختمان ها ، بهره مندي نامتوازن بناها از نور و روشنايي طبيعي و آب گرفتگي معابر از آن جمله اند. هدف از پژوهش حاضر ، شناخت مشکلات ناشي از عدم رعايت اصول طراحي اقليمي در فضاهاي شهري اصفهان و ارائه ي ضوابطي براي طراحي شهري متناسب با اقليم شهر مي باشد . در اين راستا ، وضعيت عناصر اقليمي تابش ، دما ، باد و بارش با استفاده از داده هاي ايستگاه سينوپتيک اصفهان براي سالهاي 1350 تا 1383 ، مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است و پس از بازديدهاي مکرر از فضاهاي شهري مختلف ، مشکلات ناشي از عدم رعايت اصول طراحي اقليمي مشخص گرديده اند که نمود عيني آنها با تهيه ي تصوير ، ارائه گرديده است . بر اساس مشاهدات و تحليل هاي انجام گرفته ، چنين نتيجه مي شود که در طراحي برخي از فضاهاي شهري ، اصول و ضوابط طراحي اقليمي ، رعايت نگرديده و به تبع آن ، مشکلات خاصي در ارتباط با هر يک از عناصر اقليمي، ايجاد شده است؛ بيشترين موارد عدم رعايت ضوابط طراحي اقليمي در ارتباط با هر عنصر، به شرح ذيل مي باشد:

1- تابش : عدم بهره مندي مناسب و کافي طبقات تحتاني ساختمانهاي بلندمرتبه از مزاياي تابش آفتاب و نور طبيعي به علت فاصله ي کم از يکديگر و در نتيجه ، تشکيل سايه ي آنها بر روي هم . 2 - دما : کمبود فضاهاي سبز شهري در برخي مناطق و محلات شهري به ويژه بافتهاي قديمي ، محدود شدن اثرات مثبتِ خرداقليمِ ايجاد شده توسط مادي ها و رودخانه ي زاينده رود به دليل احداث ساختمانهاي بلند در حاشيه ي بلافصل آنها و استفاده از مصالح ساختماني نامناسب بدون در نظر گرفتن شرايط اقليمي شهر اصفهان به ويژه در ساختمانهاي نوساز . 3 - باد : تعبيه ي بازشوهاي متعدد در ضلع غربي برخي ساختمانها و احداث ساختمانهاي بلند تکي که منجر به ايجاد گردباد در محوطه ي اطراف آنها مي شود . 4 - بارش : مشکل هدايت رواناب هاي ناشي از بارش در برخي از معابر و بزرگراههاي شهري.

جهت افزايش کيفيت محيطي فضاهاي شهري در رابطه با ويژگيهاي اقليمي، موارد ذيل پيشنهاد مي گردد:

حفظ هويت بخش‌هاي قديمي و تاريخي از طريق هماهنگي در مقياس، مصالح، بافت، جهت ساختمان متناسب با خرد اقليم شهري ؛ تعيين جهت مناسب براي استقرار ساختمان‌هاي بلند به گونه‌اي كه سايه‌ي آنها بر فضاي عمومي و نيمه‌عمومي به حداقل برسد؛ طراحي و احداث ساختمان‌هاي بلند به گونه‌اي كه امكان رسيدن آفتاب به فضاهاي باز باشد؛ ارتقاء كيفيت محيطي با استفاده از پوشش گياهي مناسب و توجه دقيق به عوامل محيطي در طراحي فضاهاي سبز و باز ؛ انتخاب شيب‌هاي رو به جنوب براي احداث ساختمان ؛ گسترش و كشيدگي بلوك‌هاي ساختماني در جهت محور شرقي ـ غربي ؛ اجتناب از احداث ساختمان‌ها در شيب‌هاي منفي و فرورفتگي‌ها ؛ استفاده از درختان خزان دار به منظور ايجاد سايه بر روي ساختمان‌ و خنك سازي در مواقع گرم ؛ اجتناب از انتخاب شيب‌هاي رو به شرق يا غرب براي احداث ساختمان.

مطالعات اقلیمی اصفهان و تاثیر آن بر شهر سازی

مطالب مشابه :

اصفهان، شهر سازگار با اقلیم

تجزیه و تحلیل سایت در طراحی (1)

وزش باد شدید در تهران، قم، اصفهان و مرکزی طی دو روز آینده/ حداکثر سرعت تا 30 نات

درباره وب نوشت آشیان شعر اصفهان

مطالعات اقلیمی اصفهان و تاثیر آن بر شهر سازی

شناسایی معیارهای عام شکل گیری بافت های روستایی درایران بخش 2

بررسی اقلیمی ابنیه سنتی ایران

25 آبان روز حماسه ایثار مردم اصفهان گرامی باد

باد کش کردن دنده تو رفته در کشتی گیران

ولادت امام موسى كاظم(ع) مبارك باد