نگهداری شترمرغ

پرورش شتر مرغ از سال 1860 در كشور افریقای جنوبی به صورت جدی آ‎غاز گردید و سپس در سایر نقاط دنیا گسترش یافت. امروزه در بسیاری از كشورها پرورش شتر مرغ انجام می شود. كشور ایران هم چند سالی است مبادرت به واردات این پرنده نموده و در امر پرورش آن گام نهاده است. در طی چند سال گذشته مطالعاتی برروی پارامترهای تولیدی، جوجه كشی، تغذیه و پرورش این پرنده صورت گرفته كه توأم با موفقیت هایی دراین زمینه بوده است. قابل ذكر است كه تاكنون در ایران محصولات حاصل از كشتار این پرنده به بازار عرضه نشده است.
محصولات این پرنده شامل گوشت، چرم، پروسایر محصولات فرعی است. گوشت پرنده قرمز بوده و از خواص آن می توان پایین بودن میزان چربی، كلسترول، تردی خاص و بالا بودن میزان پروتئین را نام برد. چرم این پرنده چرمی با ظاهری زیباست و درساخت انواع محصولات چرمی به كار می رود. نوع دیگر چرم حاصل از پوست ناحیه ساق پای شترمرغ است كه از صفحات فلسی، مانند پوست مارمولك تشكیل شده و در ساخت محصولات چرمی و به خصوص پوتین گاو چران ها استفاده می شود.پرهای شتر مرغ در ساخت انواع گردگیرها استفاده می شود و خاصیت گردگیری بالایی دارد. همچنین ازپرشتر مرغ در تزیین علم در مراسم مذهبی، ساخت انواع كلاه ها و شال گردن ها استفاده می شود. سایر محصولات فرعی این پرنده شامل پوسته تخم می باشد كه از تخم های بی نطفه در زمان جوجه كشی به دست می آید. برروی این تخم ها كارهای هنری از جمله نقاشی و حكاكی صورت گرفته و با قیمت های گزافی به فروش می رسند. به طور كلی از كلیه اجزای این پرنده استفاده می شود. شترمرغ در سن 10 تا 14 ماهگی كشتار می گردد و در این سن حدود 100 تا 120 كیلوگرم وزن دارد. گوشت حاصل از این پرنده بیشتر از قسمت ران می باشد كه در حدود 30 تا 35 كیلوگرم است. همچنین پوستی به مساحت 3/1 تا5/1 متر مربع استحصال می گردد.

پرورش مولدین
شتر مرغ در سن 2 تا 3 سالگی به بلوغ جنسی می رسد و تا مدت زیادی بارور باقی می ماند. پرنده نر در زمان بلوغ به رنگ سیاه با پرو بال سفید رنگ و شتر مرغ ماده به رنگ قهوه ای تا خاكستری است. بارزترین نشانه در شتر مرغ نر، قرمزی رنگ ساق پا ، نوك و اطراف چشم است كه ارتباط مستقیمی با قدرت جنسی نر دارد. هرچه این قرمزی بیشتر باشد پرنده از قدرت نرینگی بیشتری برخوردار است.
شتر مرغ نرو ماده به صورت جفت تا دسته های چند تایی و نیز به صورت گله نگهداری می شوند. این تركیبات بسته به میزان زمین موجود و امكانات، قدرت جنسی نرها و اهداف اصلاح نژادی متفاوت می باشد. هیچ استاندارد خاصی در این رابطه وجود ندارد و مدیر مزرعه با شناسایی پرندگان و اهداف مورد نظر روش مناسب را انتخاب می نماید. شتر مرغ ها در سال درحدود 6 تا 8 ماه تخمگذاری نموده و بقیه سال را استراحت می كنند. در ایران این زمان از حدود بهمن ماه آغاز گشته و تا آبان ماه ادامه دارد. بدیهی است در مناطق مختلف این زمان متغییر باشد. در طول فصل تخمگذاری هر پرنده ماده به طور متوسط 40 تا 60 تخم می گذارد. البته در بعضی از پرندگان (از جمله در كشورمان) این ركورد به 120 عدد تخم مرغ هم می رسد. به طور متوسط از هر پرنده ماده در سال حداقل 20 عدد جوجه سالم تا زمان كشتار بایستی تولید گردد تا این فعالیت به صورت اقتصادی ادامه یابد.
تولید مثل پرنده به عوامل زیادی از جمله ژننتیك ، شرایط آب و هوایی، سلامت پرنده و به خصوص جیره مناسب بستگی دارد. استرس از عوامل منفی در تخمگذاری پرنده می باشد. معمولاً برای هر پرنده بالغ حداقل 250 متر مربع در گردشگاه در نظر گرفته می شود كه البته بهتر است فضای متعلقه بیش از این باشد. فضای مسقف (سایبان) به ازای هر پرنده بالغ در حدود 8 متر مربع و ارتفاع حصار در حدود 2 متر می باشد. در شرایط طبیعی هر پرنده بعد از گذاشتن حدود 18 عدد تخم برروی تخم ها نشسته و جوجه كشی طبیعی انجام می گیرد. در مزارع از ماشین های جوجه كشی استفاده می گردد. در سال اول تخمگذاری، میزان تخم گذاری نسبتاً پاببن است ولی در سال های بعد به طور قابل ملاحظه ای افزایش می یابد و در زمان تخمگذاری پرندگان، بایستی آرامش كافی برای پرنده مهیا گردد و ازحضور بازدیدكنندگان كاست. هر گونه استرس شامل تغییر جیره، صداهای ناآشنا برای پرنده(پارس سگ، تراكتور، هوایی و ....) حضور بازدیدكنندگان، ترس و حتی تغییرات آب وهوایی برروی تخمگذار و باروری تخم ها اثر مستقیم دارد. در زمان فصل استراحت بایستی غذا با فیبربالا، پروتئین و انرژی پایین در اختیار پرنده قرار گیرد و افزایش وزن پرندگان را كنترل نمود . وزن اضافی در فصل تولید اثر منفی در جفتگیری و تخم گذاری دارد. در فصل استراحت بایستی ویتامین و مواد معدنی به اندازه كافی در اختیار پرنده قرار گیرد.

جوجه كشی مصنوعی شترمرغ
شتر مرغ ماده معمولاً بین ساعت 4 تا7 بعدازظهر تخمگذاری می كند. بلافاصله بعد از تخم گذاری بایستی تخم ها توسط كارگر جمع آوری شده و به محل جوجه كشی منتقل شوند.
دوران جوجه كشی 42 روز می باشد. درجه حرازرت دستگاه جوجه كشی 3/36 درجه سانتی گراد و رطوبت در حدود 20 تا 25 درصد است. وزن تخم به طور متوسط در حدود 5/1 كیلوگرم بوده و در پایان دوران جوجه كشی بایستی در حدود 13 تا 15 درصد از وزن تخم كاهش پیدا كند. در غیراینصورت ممكن است مشكلاتی در جوجه در آوری ایجاد گردد. معمولاً تخم ها به مدت یك هفته جمع آوری و در درجه حرارت و رطوبت مناسب نگهداری شده و سپس تخم های بی نطفه از دستگاه خارج می گردند. در روز سی و هشتم تخم ها به هچر منتقل شده و تا زمان خروج از تخم در دستگاه باقی می مانند. بهتر است جهت خشك شدن و فعالیت نسبی پرنده، به او اجازه داد تا به مدت 6 تا 12 ساعت دردستگاه هچر باقی بماند و سپس خارج گردد. بهداشت دستگاه و سالن جوجه كشی بسیار مهم بوده و بایستی حتی الامكان از ورود افراد متفرقه به محیط جوجه كشی خودداری شود. جوجه ها به هنگام تولد وزنی در حدود 700 تا 1000 گرم دارند. بند ناف توسط آیودین ضدعفونی می گردد. كف بینی های هچری نیز باید اصطكاك كافی داشته باشند تا از بازشدن پاها درجوجه جلوگیری به عمل آید. چنانچه جوجه نتواند از تخم خارج شود بایستی به جوجه كمك شود. این امر نیاز به كسب تجربه كافی داشته و هر گونه مداخله عجولانه سبب نتایج منفی درهچ خواهدشد.

پرورش جوجه
پس از خروج از تخم جوجه ها بایستی درحرارت 30 تا 32 درجه سانتی گراد قرار گیرند. بهتر است این حرارت در زیر منبع حرارتی (لامپ هیتر، مادر مصنوعی) برای جوجه مهیا شده و اجازه انتخاب را برای جوجه فراهم آورد. در صورتی كه شرایط جوی اجازه دهد می تواند جوجه را 24 ساعت بعداز درآمدن از تخم در فضای آزاد قرارداد. مراقبت از جوجه در سنین اولیه بایستی با دقت انجام شود. بهداشت سالن كاملاً رعایت شده و شب ها شرایط مناسب از نظر دما و تهویه برای جوجه ها فراهم شود. عفونت كیسه زرده از متداول ترین علل مرگ و میر جوجه ها تا سن حدود 14 روزه گی است. این عفونت می تواند از طریق تخم، دستگاه جوجه كشی، بندناف و نیز غذا و خوردن مدفوع(از طریق روده) به كیسه زرده منتقل شود. عدم جذب به موقع كیسه زرده باعث عفونت و مرگ جوجه خواهد شد. هرگونه استرس نیز می تواند شرایط را برای باقی مانده كیسه زرده در بدن جوجه و عفونت آن فراهم نماید. از دیگر علل مرگ و میر در جوجه ها را می تواند عفونت های باكتریایی، اسهال و مشكلات فیزیكی پانام برد. غذا 24 ساعت بعداز هچ بایستی در اختیار جوجه قرار گیرد. غذا بایستی دارای انرژی و پروتئین بالا و از نظر املاح معدنی وویتامین ها بالانس باشد. چند روزی طول می كشد تا جوجه خوردن آب و غذا را بیاموزد واین مدت زمان كافی را برای جذب كیسه زرده فراهم می نماید. قرار دادن یك جوجه بزرگ تر در میان جوجه های تازه به دنیا آمده عمل آموختن خوردن و آشامیدن را به جوجه ها آسان می سازد. جوجه های مریض و غیرفعال را بایستی سریعاً از سایر پرندگان جدا نموده و در فضای دیگر تحت درمان قرار داد.

انباشتگی اجسام خارجی از قبیل سنگ، چوب و ساقه در پیش معده و سنگدان از دیگر عوامل مرگ و میر جوجه ها تا سن چهارماهگی می باشد. هرگونه استرس از قبیل بالانس نبودن جیره (از نظر موادغذایی ، مواد معدنی وویتامینه و غیره) نیز بیماری و عدم آرامش و سلامت پرنده می تواند به این مسأله منجر گردد. بنابراین حتی الامكان سعی شود محیط پرورش جوجه ها عاری از هرگونه اجسام خارجی باشد. واكسیناسیون جوجه ها علیه بیماری نیوكاسل در كشورمان الزامی است. تلفات ناشی از این بیماری توسط بعضی از مزارع در ایران گزارش شده است. جوجه ها به بیماری آنتروتوكسمی نیز حساس هستند. واكسیناسیون جوجه علیه این بیماری توصیه می گردد. این بیماری غیرواگیر بوده و عامل اصلی آن استرس است. (تغییرات جیره حمل و نقل، ترس، تراكم جوجه هاو....) جوجه ها به سرعت رشد كرده و درسن یك ماهگی در حدود 3 تا 6 كیلوگرم وزن دارند. با افزایش سن جوجه ها بایستی فضای بیشتری در اختیار آنان قرار داد. گردشگاه جوجه ها بایستی دارای سایبان بوده و خاك بهترین انتخاب به عنوان بستر می باشد. بستر فضای مسقف بهتر است از جنس بتن باشد تا به راحتی بتوان آن را شست وشو داد و ضدعفونی كرد. در بعضی از مزارع از سیستم حرارت زیرزمینی به عنوان منبع حرارت استفاده می نمایند. این مسأله باعث گرمی بستر و آرامش پرنده و نیز كاهش تلفات ناشی از عفونت كیسه زرده خواهد شد. در سن سه ماهگی جوجه ها وزنی بین 20 تا 30 كیلوگرم خواهند داشت. بعداز سن 3 ماهگی جوجه ها نسبتاً مقاوم بوده و تلفات كاهش می یابد. بعداز سن 3 ماهگی بیشتر تلفات ناشی از مسائل فیزیكی است. از سن سه ماهگی تا پایان یكسالگی (زمان كشتار) جوجه ها در فضاهای محصور نگهداری می شوند. معمولاً به ازاء هر پرنده، حداقل 50 متر مربع فضای گردشگاه در اختیار قرار می گیرد. فضای سایبان برای هرپرنده نیز 5 متر مربع است. بنابراین بعداز سن سه ماهگی پرندگان نیاز به سالن های بسته نخواهند داشت. بعداز سن سه ماهگی پرندگان به سرما و گرما بسیار مقاوم هستند. پرندگانی كه به عنوان مولد انتخاب می شوند بعداز سن یكسالگی از جیره های نگهداری استفاده می نمایند.پرورش شتر مرغ و جنبه های اقتصادی آن
قیمت جهانی فرآورده های شتر مرغ: صدها سال پیش شتر مرغ را فقط به دلیل پرهای زیبا و ارزشمندشان در آفریقا شكار می كردند لیكن با پی بردن به ارزش گوشت باكیفیت بالای این پرنده و همچنین پوست بسیار مرغوب آن ارزش پر در درجه اهمیت بعد قرار گرفته است پرورش تجاری شتر مرغ امروز به صورت معنی دارتری گسترش یافته و به دلایل زیر مورد استقبال پرورش دهندگان دام و طیور قرار گرفته است:
1- گوشت قرمز شتر مرغ در واقع شبیه گوشت گوساله است با این مزیت كه از لحاظ كم بودن كلسترول و چربی شبیه گوشت مرغ و ماهی و از لحاظ پروتئین بالا با گوشت گوساله مقایسه می شود. هر 5 شتر مرغ پرواری برابر یك گوساله پرواری گوشت تولید می كند.
2- پوست چرم مانند این پرنده در صنعت سراجی مورد استفاده قرار می گیرد. چربی طبیعی كه در پوست شتر مرغ وجود دارد باعث انعطاف پذیری و مقاوم بودن آن در مقابل خشكی و ترك خوردگی می شود• از پوست شتر مرغ در صنایع كفش و كیف استفاده می شود. میزان پوست هر شتر مرغ 13 فوت مربع (5/3 متر مربع) است كه هر فوت مربع آن 35 دلار قیمت دارد.
3- پر شتر مرغ كه معمولاً هر سال 2 بار از بدن پرنده چیده می شود جمعاً در سال حدود یك كیلوگرم پر استحصال می شود. كه هر كیلوگرم آن 1000 دلار در بازارهای جهانی خرید و فروش می شود كه از این پرها در كارهای زینتی و یا تهیه جاروهای گرانقیمت استفاده می شود. پر شتر مرغ علاوه بر گرد و غبار معمولی به علت داشتن خاصیت الكترواستاتیك قادر است تمام ذرات را به خود جذب كند.
4- تخم شتر مرغ نیز یكی از فرآورده های پرمصرف در جهان است. هر تخم شتر مرغ بالاتر از 5/1 كیلوگرم وزن دارد و حدود 24 عدد تخم مرغ معمولی است و طعم آن شیرین تر از تخم مرغ است. بومیان آفریقایی قرن هاست كه از تخم شتر مرغ به عنوان منبع غذایی و از پوسته آن به عنوان ظرف (كاسه) استفاده می كنند. پوسته تخم شترمرغ به اندازه ظروف چینی محكم است و هنرمندان و صنعتگران آنرا رنگ آمیزی كرده و یا با جواهرات مختلف تزئین می كنند.
5- استفاده های پزشكی از فرآورده های شتر مرغ مرسوم است از غضروف پای شتر مرغ جهت تعویض غضروف پای انسان استفاده می شود. مغز شتر مرغ نوعی آنزیم تولید می كند كه برای درمان بیماری ــــــــــــــ استفاده می شود. چشم پزشكان آفریقای جنوبی معتقدند كه به دلیل شباهت زیادی كه ساختمان چشم شتر مرغ با چشم انسان دارد و قرنیه چشم شتر مرغ بهترین انتخاب برای پیوند و جایگزینی قرنیه چشم انسان دارد می توان آنرا جهت پیوند به كار برد با وجودیكه این عمل عجیب به نظر می رسد لیكن با توجه به اتفاقات مشابهی كه در دنیای پزشكی به كرات اتفاق افتاده این مسأله قابل تعمق است.
6- روغن شتر مرغ در صنایع آرایشی استفاده می شود و هر شتر مرغ حدود شش لیتر روغن تولید می كند. با وجودیكه این پرنده بزرگ توانسته است به بازارهای آمریكا، اروپا، استرالیا، آمریكای مركزی و آمریكای جنوبی، چین و سایر نقاط جهان وارد شود لیكن در حال حاضر آفریقا قسمت عمده پرورش و تولید و صادرات فرآورده های این پرنده را به خود اختصاص داده است.
تغذیه شتر مرغ:
شتر مرغ ها، پرندگانی علفخوار هستند و رژیم غذایی آنها شبیه نشخوار كنندگان است. یونجه و ذرت درصد بالایی از تركیب غذایی شتر مرغ را شامل می شود. به دلیل دارا بودن روده های دراز و طویل قدرت هضم بالا در خصوص مواد فیبری را دارند. جوجه ها معمولاً تا یكی دو روز بعد از هچ احتیاج به تغذیه نداشته و سپس از غذای با پروتئین 23% شامل كنستانتره و علوفه خشك به صورت كرامبل تغذیه می شوند. استفاده از یونجه سبز در طول دوره رشد از اهمیت خاصی برخوردار است. جهت هضم بهتر غذا بهتر است سنگریزه در اختیار پرنده قرار گیرد. تا سه ماهه اول پرورش میزان یك كیلو خوراك در شبانه روز 23% پروتئین و تا شش ماهگی به طور متوسط 8/1 كیلوگرم خوراك با پروتئین 20% كافی می باشد. شتر مرغها از شش ماهگی تا رسیدن به سن بلوغ (5/2 سالگی) به طور متوسط روزانه 5/2 كیلوگرم دان به صورت پلت شامل علوفه خشك آسیاب شده و كنسانتره می خورند (8 قسمت كنستانتره + یك قسمت علوفه خشك آسیاب شده)
یك نمونه جیره غذایی شتر مرغ در دوران پرورش (تا 5/2 سالگی):
ذرت دانه ای 47%
یونجه خشك 8/41%
پودر استخوان 2%
پودر ماهی 7%
منوكلسیم فسفات 2%
نمك 2/0%
جمع: 100%
جیره غذایی شتر مرغهای پرواری با شتر مرغهایی كه جهت گله مادر نگهداری می شوند تفاوت دارند. معمولاً شتر مرغهای گوشتی در سن یكسالگی قابل عرضه به بازار می باشند و حدود 100 تا 125 كیلوگرم وزن دارند و كیفیت گوشت در سن یكسالگی مطلوب تر از هر زمان می باشد. از هر لاشه حدود 50 كیلوگرم گوشت استحصال می شود.غذای شتر مرغهایی كه جهت گله مادر نگهداری می شوند به طور متوسط روزانه با خوردن 4 كیلوگرم خوراك شامل كنسانتره و یونجه خشك و همچنین از طریق چرای یونجه سبز تأمین می شود. شتر مرغ علاقه فراوانی به چریدن در مزارع یونجه دارد به همین جهت در پرورش شتر مرغ كاشت یونجه را بایستی مدنظر قرار داد.
ضریب تبدیل مواد غذایی در سنین مختلف تفاوت دارد در سنین اولیه رشد 8/1 و در 3 ماهگی 5/2 و در 6 ماهگی حدود 8 می باشد. با توجه به اینكه تغذیه شتر مرغ در كیفیت پوسته، پر و گوشت پرنده تأثیر مستقیم دارد چنانچه در تغذیه این پرنده دقت كافی مبذول نگردد، بر كیفیت پوست و گوشت اثر منفی گذاشته و سودآوری آن مورد تردید واقع خواهد شد.
مقایسه شتر مرغ و گاو:
تولید گوشت مرغ در مقایسه با گاو حدود چهار برابر می باشد. دوره حاملگی و زایش گاو حدود 9 ماه می باشد در صورتیكه دوره هچ تخم شتر مرغ 42 روز می باشد. یك گاو در طول یكسال یك رأس گوساله تولید می كند در حالیكه شتر مرغ توانایی تولید چهل عدد جوجه را دارد.استحكام چرم شتر مرغ 3 برابر چرم گاو می باشد. مقدار پروتئین گوشت گاو و شتر مرغ تفاوت چندانی نداشته لیكن میزان كلسترول موجود در گوشت گاو دو برابر گوشت شتر مرغ می باشد. طعم گوشت شتر مرغ شبیه گوشت گاو می باشد. هر پنج شتر مرغ به اندازه یك گوساله پرواری گوشت تولید می كند.
نگاهی به پرورش شترمرغ در ایرانشتر مرغ از جمله پرندگانی است كه امروزه پرورش آن دردنیا روبه افزایش نهاده• بطوری كه براساس آمار اعلام شده درحال حاضر كشورهای آمریكا، انگلیس و آفریقای جنوبی به عنوان مهمترین كشورهای پرورش شترمرغ دردنیا به شمار می روند• براساس نظریه كارشناسان توجه ا نسان به شترمرغ و محصولات آن تقریباظ به 7500 سال پیش برمی گردد• اولین اثری كه حاكی ازوجود شترمرغ در صحرا بوده مربوط به سنگ منقوشی است كه در شكار شترمرغی را توسط یك پلنگ به تصویر كشیده است• این كارشناسان معتقدند مصریان باستان از پرها متقارن شترمرغ بعنوان سمبل عدالت و از تخم هایش برای مصارف دارویی استفاده می كردند• به گفته آنان از تخم خالی شترمرغ در آن زمانها برای حمل و نگهداری آب استفاده می كردند• برخی از اعراب نیز شترمرغها را برای تغذیه شكاركرده و چرم آنها را درلباسهایشان به كار می بردند• براساس اطلاعات موجود اولین جوجه كشی شترمرغ به روش مصنوعی در سال 1875 میلادی در الجزایر صورت گرفت كه از12 آشیانه مختلف 8 جوجه به دست آمد• شترمرغ بزرگترین جانور از دسته پرندگان است كه به وسیله گیاه یونجه تغذیه كرده و پس از گذشت 14 ماه از تولدش، وزن آن به 110 تا130 كیلوگرم می رسد• به گفته دكتر محمد سهراب یكی از اولین واردكنندگان این صنعت در كشور در حال حاضر سالانه بیش از 500 هزار شتر مرغ در دنیا پرورش داده می شود• این پرنده كه دارای گوشتی قرمز و انواع پروتئین و چربی با كلسترول پایین است، به سرعت رشد وزنی دارد• جهت تبدیل تخم شترمرغ به جوجه یك روزه تخم این حیوان باید معمولاظ بین 40 تا 45 روز در دستگاههای جوجه كشی نگهداری شود• هر شترمرغ در سال اول عمر خود قادر است 30 تخم ودرسالهای دوم و سوم بین 60 تا100 تخم رادر سال تولیدكند• از این تعداد معمولا 50 درصد آن قابلیت تبدیل به جوجه شترمرغ رادارند•به گفته وی درحال حاضر، هزینه تهیه هرعدد تخم شترمرغ قابل جوجه كشی از كشورهای خارجی 250 هزار ریال تا3 میلیون ریال می باشد• همچنین قیمت خرید جوجه یك روزه از كشورهای خارجی بین 460 هزار ریال تا 6 میلیون ریال و قیمت هر شترمرغ به سن كشتار رسیده 3 میلیون ریال تا 40 میلیون ریال است•براساس تحقیقات انجام شده از سوی كارشناسان پرورش شترمرغ دركشورهای توسعه یافته، ایران از جمله كشورهایی است كه بهترین آب و هوا را برای پرورش این پرنده سنگین وزن دارا است• پرنده شترمرغ نیاز به اماكن مخصوص ندارد و تنها نیاز به یك مكان دارای سایه بان، مزرعه كشت یونجه و آب دارد و این پرنده كمتر به بیماری دچار می شود• پوست شترمرغ بهترین پوست برای ساخت كیف وكفش بوده و دردنیا متقاضی فراوانی داراست• از چربی شترمرغ هم برای ساخت انواع كرمهای تقویتی پوست و كرمهای دارویی واز تخمهای غیرقابل جوجه شدن آن در كارهای تزئینی واز جمله لوستر سازی استفاده می شودواز روده آن نیز بهترین نخ بخیه اعمال جراحی تهیه می گردد•باتلاشهای صورت گرفته 48 مزرعه بزرگ پرورش شترمرغ در سراسر كشور دایر شده وبیش از 400نفر در این مزارع مشغول به كار شده اند•با برنامه ریزی های انجام شده برای توسعه صنعت پرورش مرغ در كشور، ضمن ایجاد بیش از 2 هزار شغل جدید در این صنعت تا پایان امسال،نیاز كشور به گوشت قرمز تا پایان سال 86 بطور صددرصد برطرف خواهد كرد•
همچنین با راه ا ندازی دهكده شتر مرغ ساوه در آینده نزدیك بیش از 30هزار شغل در این صنعت ایجاد خواهد شد•درهریك از مزارع پرورش شترمرغ ایجادشده دركشور علاوه برنیروهای عادی جذب شده، دونفر دامپزشك و4 نفر كارشناس دامپروری جذب این مزارع شده اند•

اهم بیماری هایی كه شترمرغ می تواند به آن مبتلا گرددبیماریهای ویروسی
1-نیوكاسل
2-آبله
3-آنفلوآنزا
ممكن است كورونا ویروس و هرپس ویروس و آدنو ویروس و آربوویروس شتر مرغ را درگیر نماید.
بیماریهای باكتریایی
1-عفونت های بند ناف و كیسه زرده(تورم بند ناف)
2-پنومونی(ایشریشیا كلی، كلبسیلاپنومونیه)
3-آنتریت كلی باسیلی
4-آنتریت نكروزان(كلستریدیوم پرفرنژنس تیپ های A-C-D و كلسترید یوم كولینوم)
5-كمپیلوباكتریوزیس(كمپیلوباكتر ژژونی)
6-سیاه زخم(باسیلوس آنتراسیس)
7-سل(مایكوباكتریوم)
8-عفونت های چشمی( كونژونكتویت و كراتیت) كه عامل آن استافیلوكوكها هستند.
9- هموفیلوس گالینارم
10- مایكو پلاسموز(CRD-MG-MS)
بیماریهای قارچی
1-كاندیدیازس(عفونت قارچی دهان)
2-آسپرژیلوس(عفونت تنفسی ایجاد می كند.)
3-درماتوفیت ها(درماتیت قارچی)
بیماریهای انگلی داخلی
1-كوكسیدیوز
2-هیستومونیازیس
3-كرم نواری شتر مرغ(هوتوینیا استروتیونیس)
4-كرم گرد شتر مرغ(لیبوسترونژیلوس داگلاسی)
5-اكسیور
بیماریهای انگلی خارجی
1-كنه ها
2-شپشها
3-جربهای ساقه پا
4-مگسها
بیماریهای تغذیه ای
1-كمبود ویتامین E وسلنیوم
2-كمبود ویتامین های محلول در چربی و ویتامین های گروه B

سایر بیماریها
-یبوست
-پیچ خوردگی روده ها
-نرمی استخوان
-مسمومیت ها
-سندرم پا كمانی
-تغییر شكل پا
-ضربه
-پرولاپس كلوآك
-اجسام خارجی در دستگاه گوارش
-چسبندگی تخم و پریتونیت زرده ای
-میوپاتی عضلانی(دراثر استرس های شدید)
-هیپركراتوز- ضخیم شدن شدید پوست انگشتان در شتر مرغ های جوان
-پرخواری

دستگاه گوارش
فیزیولوژی دستگاه گوارش شتر مرغ با خرگوش و اسب قابل مقایسه است . این پرنده چینه دان ندارد و فعالیت تخمیری غذا توسط باكتریها در روده كور و بزرگ انجام می شود و شتر مرغ را قادر می سازد كه از مقادیر زیاد فیبر در غذا استفاده نماید. احتباس طولانی غذا در حدود 40 ساعت در دستگاه گوارش برای فلور باكتریایی بیهوازی زمان كافی فراهم می آورد تا بروی غذا اثر نموده و منجر به شكستن سلولز و همی سلولز گردد. در این فرآیند اسیدهای چرب فرار نظیر اسید استیك و اسید پروپیونیك واسید بوتیریك تولید شده كه توسط دیواره معده جذب می شود و انرژی لازم را برای پرنده مهیا می سازد.
الیاف خام در جبره باعث تحریك حركات روده شده و هضم را بهبود می بخشد و به همین دلیل بایستی به مقدار مشخص در جیره وجود داشته باشد. مقدار الیاف خام برای بالغین بایستی 15 درصد ماده خشك جیره باشد. مقدار ناكافی فیبر خام در جیره غذایی باعث می شود كه شتر مرغ اشیاء خارجی بیشتری مثل شن ، ماسه و خاشاك را ببلعد.
غذای آغازین جوجه شتر مرغ دارای حداقل 22 درصد پروتئین خام و 7/11 مگاژول انرژی است . ریزی بیش از حد دان برای جوجه شتر مرغ مناسب نمی باشد. به منظور بهبود بخشیدن به ساختار دان باید بین 5 تا 20 درصد (بسته به سن جوجه ) یونجه و یا شبدر ریز شده به غذای آنان اضافه شود وهمچنین به دلیل ناكافی بودن كلسیم وفسفر این جیره ها افزودن فسفات كلسیم یا پودر استخوان و یا خرده صدف و یا سنگریزه آهكی توصیه می گردد.
دربالغین 30 درصد جیره غذایی یونجه است و 70 درصد كنسانتره می باشد كه 18 تا 19 پروتئین دارد.

محصولات
1-چرم : چرم شتر مرغ بعنوان با ارزش ترین محصول این حیوان می باشد. از پوست شتر مرغ چرمی با كیفیت بالا و قابل قیاس با چرم تمساح و فیل بدست میآید. چرم شتر مرغ نرم بوده و وجه تشخیص آن وجود نقاط مربوط به فولیكولهای ساقه پر می باشد.
2-گوشت شتر مرغ یكی از كم چربی ترین نوع گوشت قرمز است و خواص آن عبارت است از :
-كم چربی بودن(كمتر از 1/1 درصد)
-پایین بودن كلسترول
-بالا بودن میزان پروتئین
-تردی زیاد
-واكنش مطلوب نسبت به ادویه جات
3-پر
از پرها برای تزیین لباس استفاده میشود و پرهای دیگر كه از كیفیت نا مرغوب برخوردارند به دلیل داشتن خواص الكترواستاتیك در ساخت گردگیر استفاده می شود.
4-محصولات دیگر
- فروش تخمهای نطفه دار و مصرف خوراكی تخم های بدون نطفه
- نقاشی و حكاكی بر روی پوسنه تخم ها و تولید اشیاء تزیینی
- شتر مرغها ازلحاظ جذب توریست ارزش زیادی دارند.
اجزء درآمدزای محصولات شتر مرغ:
1- چرم 60 درصد 2- گوشت 14 درصد 3- پر 11 درصد 4- محصولات دیگر 15 درصد

بیماریهای مشترك شتر مرغ و طیور
1-نیوكاسل
2-آنفلوآنزا
3-آبله
4-رئوویروس
5-آد نو ویروس
6-گامبورو
7-كم خونی عفونی طیور
8-سا لمونلوز
9-مایكوپلاسموز
10-كمپیلوباكتریوزیس
11-پاستورلوزیس
12-كلامید یوزیس
13-هیستومونیازیس
14-كوكسیدیوز
بیماری مشترك شتر مرغ با اسب
آنسفا لیت اسب
بیماریهای مشترك شتر مرغ با گوسفند
1-بیماری بورنا
2-تب كنگو و كریمه CCHF
3-آنتروتوكسمی
4-شاربن
5-اریزیپل
6-آنتریت های كالستر ید یایی( سپتیكوم – شوئی – كولینوم )
7- توكسوپلاسموز
بیماریهای مشترك شتر مرغ با گاو
1-BSE
2-شاربن
3-CCHF
4-اریزیپل
5-سل
6-كریپتوسپورید یوز
7-تریكو موناس
8-توكسوپلاسموز
بیماریهای مشترك شتر مرغ با انسان
1-آنفلوآنزا
2-آنسفا لیت اسب
3-CCHF
4-BSE
5-سالمونلوز
6-كمپیلوباكتریوزیس
7-كلامید یوزیس
8-شاربن
9-اریزیپل
10-سل
11-مالاریا
12-توكسوپلاسموز

نگهداری شترمرغ

مطالب مشابه :

كوریوآمنیونیت

كوريو آمنيونيت Corioamnionitis

پرستاري بهداشت مادران و نوزادان

پلي هيدر آمينوس

حاملگی های پر خطر

بررسی مزایا و معایب زایمان طبیعی و سزارین

نگهداری شترمرغ