بره نا قلا

«بره ناقلا» با نام اصلي shaun the sheep از انيميشن‌هاي محبوب كودكان و حتي بزرگسالان است. شخصيت اصلي اين انيميشن ـ كه گوسفندي زبل و باهوش است ـ در هر قسمت براي كمك به دوستانش از هوش و استعداد خود استفاده مي‌كند و اين مساله سبب خلق اتفاقات جذاب و كميك مي‌شود.

مجموعه انيميشن «شاون شيپ» كه با نام بره ناقلا از شبکه پویا پخش مي‌شود،يك مجموعه انگليسي است كه به صورت تك فريم تهيه شده و شهرت بين‌المللي دارد. نه فقط كودكان و نوجوانان، بلكه تماشاگران بزرگسال تلويزيون هم از بينندگان كار‌هاي بانمك اين گوسفند سفيد و بقيه دوستانش هستند. تهيه‌كننده اين مجموعه، شركت انيميشن‌سازي آردمن انيميشن است كه به واسطه توليد مجموعه تلويزيوني «والاس و گروميت» (كه نسخه سينمايي آن موفق به دريافت جايزه اسكار بهترين انيميشن سال شد و فروش بالايي در جدول گيشه نمايش سينماهاي جهان كرد)‌ شهرت زيادي در كشورهاي ديگر جهان دارد. اين شركت معتبر انيميشن‌سازي مجموعه شاون شيپ را با همكاري دو شركت فيلمسازي آلماني تهيه و توليد كرده است. سازندگان اين مجموعه مي‌گويند ماجراجويي‌هاي آن از دل قصه فيلمنامه والاس و گروميت بيرون آمده است. در حقيقت، در يكي از اپيزودهاي والاس و گروميت، شخصيت شاون به عنوان شخصيت محوري ظاهر شد. اين اپيزود با استقبال بالاي تماشاگران تلويزيون انگلستان روبه‌رو شد و در نظرخواهي‌ها، عموم تماشاگران سوالات زيادي درباره اين گوسفند مطرح كردند. گفته مي‌شود همين مساله، مسئولان یکی از شبکه های انگلستان را به فكر توليد مجموعه انيميشني مستقلي انداخت كه اين حيوان ساكت اما بازيگوش، شخصيت اصلي‌ آن باشد و دست به يك‌سري ماجراجويي‌هاي خنده‌دار بزند.

اولين اپيزود شاون شيپ، مارس 2007 روي آنتن رفت و مورد توجه فراوان تماشاگران قرار گرفت. از همان ابتدا مشخص بود اين مجموعه با استقبال و موفقيت فراواني همراه و اپيزودهاي زيادي از آن تهيه و پخش خواهد شد. در ميانه نمايش فصل اول شاون شيپ، تهيه‌‌كنندگانش كار توليد فصل دوم آن را آغاز كردند. دو فصلي كه از اين مجموعه كمدي ماجراجويانه روي آنتن رفت، شامل 80 اپيزود مي‌شود. آخرين اپيزود مجموعه، اواخر سال 2010 به نمايش درآمد.

تهيه‌كنندگان شاون شيپ مي‌گويند شبكه‌هاي تلويزيوني بيش از 180 كشور جهان آن را براي نمايش و پخش خريداري كرده‌‌اند. اين مجموعه الهام‌بخش بسياري از برنامه‌سازان تلويزيوني در كشورهاي مختلف، براي توليد يك سري مجموعه مستقل بوده است. خط اصلي قصه مجموعه در يك مزرعه آرام اتفاق مي‌افتد و تعدادي گوسفند سر به زير (كه گاهي اوقات كارهايشان حتي احمقانه به نظر مي‌رسد)‌ و در راس آنها شاون، شخصيت‌هاي اصلي قصه هستند. البته آدم‌ها هم در اين مجموعه حضور دارند و به نقش‌آفريني مي‌پردازند، اما گوسفندها حرف اصلي را در اين مجموعه مي‌زنند. شاون شيپ با آن كه گوسفند است، ولي مثل آدم‌ها رفتار مي‌كند و از خود خلاقيت و هوش ارائه كرده و به نمايش مي‌گذارد. موقعيت كلي فضاي مزرعه (و همچنين اپيزودهاي مختلف مجموعه)‌ يك موقعيت كمدي است و تضادهايي كه بين شخصيت‌هاي قصه با يكديگر (و همچنين محيطي كه در آن زندگي مي‌كنند)‌ رخ مي‌دهد، باعث خلق يك كمدي خاص و شاد مي‌شود. وظيفه شخصيت شاون اين است كه تا پيش از پايان هر اپيزود ـ كه مدت زمان زيادي طول نمي‌كشد ـ اين تضاد را به شكلي منطقي حل كند و اوضاع را به صورت عادي و معقول درآورد. به گفته منتقدان تلويزيوني، اپيزودهاي شاون شيپ تلفيقي از كمدي معروف بزن و بكوب (اسلپ استيك)‌ و كمدي‌هاي كلاسيك صامت دنياي سينما هستند. اين تلفيق با سبك خاص شركت فيلمسازي آردمن درهم آميخته شده و مجموعه انيميشن كمدي ويژه‌اي به بينندگان خود ارائه مي‌كند. ديالوگ و گفت‌وگويي در طول اپيزودها وجود ندارد و حتي شخصيت‌هاي انساني قصه هم حرفي به زبان نمي‌آورند. همين نكته است كه شباهت انكارناپذير شاون شيپ با كمدي‌هاي كلاسيك سال‌هاي اول اختراع سينما (و البته مستر بين)‌ را به نمايش مي‌گذارد. در غيبت ديالوگ، اين علائم و نشانه‌ها و حركات خاص و بانمك شخصيت‌هاي مجموعه است كه به بيان احساسات و عواطف اين شخصيت‌ها مي‌پردازد و حس و حال دروني و روحيه آنها را آشكار مي‌كند. موسيقي متن ريك ريوز هم (كه حالا شهرت زيادي پيدا كرده) به كمك فضاي كلي قصه نمي‌آيد تا احساسات شخصيت‌هاي حيواني و انساني مجموعه، بهتر ارائه شود.
پخش مجموعه «شاون شيپ» هم با استقبال بالاي تماشاگران روبه‌رو شد و هم نقدهاي مثبت عموم منتقدان را به همراه داشت. اكثر منتقدان با الفاظي مثل «گرم و خيره‌كننده» و «بي‌نظير و عالي» به استقبال آن رفتند. چارلز آرتور، معروف‌ترين منتقد تلويزيوني انگلستان از شاون شيپ به‌عنوان مجموعه‌اي اسم برد كه با بهره‌گيري از سبك كلاسيك شركت آردمن، باعث مي‌شود تمام مدت نمايش آن با صداي بلند بخندد و منتقد گاردين نوشت اين مجموعه بچه‌هاي چهار‌تا هفت ساله را ميخكوب ماجراجويي‌هاي جذاب خود مي‌كند.
تضاد نهفته در شخصيت اصلي اين انيميشن يكي از مهم‌ترين عوامل محبوبيت آن است. اين كه بره‌اي زيرك و باهوش باشد هم جذاب است و هم بديع و تازه. بيشتر انيميشن‌هاي محبوب دنيا براي شخصيت‌هاي خود به ويژگي‌هاي آرماني و تا حدودي دست نيافتني همچون قدرت و نبوغ متكي هستند تا به كمك آنها بتوانند مخاطب را همراه كنند. اين خصوصيات بيشتر به شخصيت‌هاي خاص و برتر تعلق دارند. حال اگر يكي از اين ويژگي‌ها مثلا هوش در موجودي ظاهر شود كه در واقعيت فاصله بسياري با آن ويژگي دارد، تضاد حاصل شده نه تنها موقعيتي كميك ايجاد مي‌كند، بلكه باعث جذابيت و محبوبيت بيشتر شخصيت نيز مي‌شود. دليل اين ادعا را مي‌توان بروشني در شخصيت اصلي انيميشن بره ناقلا ديد. تقابل گوسفند باهوش با گوسفندان ساده گله سبب تمايز اين انيميشن با نمونه‌هاي ديگر شده است. هر بار كه شان، شخصيت اصلي قصد دارد با كمك دوستانش كاري‌ كند حماقت آنها سبب مي‌شود تلاش‌ها و ايده‌‌هايشان بي‌نتيجه و بد از كار در آيد و اين مساله باعث به وجود آمدن جذابيت در داستان مي‌شود. بره ناقلا، انيميشني كميك است با شخصيت‌هايي متفاوت و دوست داشتني كه توانسته با كمك داستان پردازي قوي به محبوبيتي چشمگير نائل شود. با بررسي شخصيت‌هاي مثبت و منفي در انيميشن بره ناقلا به نكات جالبي بر مي‌خوريم. فيلمنامه‌نويس با قرار دادن حماقت در مقابل زيركي، به روايت داستان مي‌پردازد. در واقع اين صفات نوعي ويژگي شخصيتي محسوب مي‌شوند و نمي‌توان آنها را به صورت كلي مثبت يا منفي قلمداد كرد. وجود شخصيت‌هاي مثبت و منفي در بيشتر موارد باعت تقابل خير و شر مي‌شود و داستان نيازمند جديت و در صورت لزوم المان‌هايي طنزآميز است، اما وقتي شخصيت‌ها از اين وضعيت مثبت و منفي يا تيره و روشن خارج مي‌شوند و در يك حالت سيال قرار مي‌گيرند و مي‌توانند نقش‌هاي متفاوت به خود بگيرند، حتي صفاتي همچون حماقت و ساده لوحي كه در ذات خود بار منفي دارند مي‌توانند در وجود شخصيت‌هايي از اين دست، دوست داشتني و محبوب به نظر برسند. در واقع اين شخصيت‌هاي سيال توانايي بسياري براي قرار گرفتن در موقعيت‌هاي فانتزي و كميك دارند. بعلاوه تقابل حماقت و زيركي همچون تقابل حماقت با حماقت در انيميشني مانند پت و مت و نمونه‌هايي از اين نوع مي‌تواند مخاطب را در حد بالايي سرگرم ‌كند. در اين انيميشن با كشمكش‌ها و گره‌هايي بظاهر ساده روبه‌رو هستيم، اما وقتي شخصيت‌ها به عنوان يك گوسفند با آن روبه‌رو مي‌شوند، قضيه پيچيده و مبهم به نظر مي‌رسد. مثلا در يكي از قسمت‌هاي اين مجموعه مي‌بينيم كه گوسفندان با ديدن بادبادكي به وحشت مي‌افتند، اما وقتي شان را در تلاش براي گرفتن بادبادك مي‌بينند ديگر ترسي ندارند و در به دست آوردن بادبادك به او كمك مي‌كنند. شايد اين موضوع بظاهر گره و معمايي ساده به نظر برسد، اما ديدن تلاش گوسفندان و همراه شدن با آ‌نها به عنوان يك گوسفند، نه تنها نشاني از سادگي در موضوع ندارد، بلكه تجربه‌اي متفاوت و جذاب است. جالب اين است كه تعليق و انتظار براي حل معما در اين مجموعه نيز بار طنز دارد. بيشتر مواقع نقشه‌ها و تدابير شان با حماقت و سادگي گوسفندان ديگر نقش برآب مي‌شود و مخاطب با علم به اين كه دليلي براي حل معماهاي داستان وجود ندارد از ديدن سادگي گوسفندان گله و تلاش به ثمر نرسيده شان براي رسيدن به اهدافش لذت مي‌برد. در اين ميان اگر هم موفقيتي حاصل شود ديدني و شيرين است.

عناصر دراماتيك داستان با دقت و در تناسب با شخصيت‌ها و حال و هواي انيميشن انتخاب شده‌اند، طوري كه نمي‌توان ايرادي به آن وارد دانست. اين دقت در پرداخت عناصر مختلف داستان براحتي با ديدن خود مجموعه نيز قابل درك است. به جرات مي‌شود گفت قسمتي از مجموعه را نمي‌توان يافت كه كسالت‌بار و خسته‌كننده به نظر برسد. فقط كافي است فرصت ديدن مجموعه را داشته باشيم و همراه شخصيت‌ها وارد داستان شويم همين و بعد متوجه مي‌شويم نه تنها گذر زمان را حس نكرده‌ايم، بلكه لحظاتي خوب و كميك را نيز همراه تعدادي گوسفند تجربه كرده‌ايم. تمام شخصيت‌هاي داستان جايگاه مهمي در پيشبرد قصه دارند، از شان شخصيت اصلي داستان گرفته تا گوسفند چاق و پرخور گله همه به عنوان يك شخصيت كاملا باورپذير و واقعي هستند نه اين كه به عنوان عناصري چيده شده در زمينه كار، روايت گر داستان باشند. ويژگي ديگر، پررنگ بودن وجه سرگرمي مجموعه نسبت به وجه آموزشي آن است. از آنجا كه نمي‌توان گروه خاصي را به عنوان مخاطب اصلي براي مجموعه بر شمرد اين موضوع كه جنبه سرگرمي داستان بر جنبه آموزشي آن ارجح باشد كاملا منطقي به نظر مي‌رسد. در واقع انيميشن بره ناقلا تمام مخاطبان خود را از كودكان گرفته تا نوجوانان و حتي بزرگسالان راضي نگه مي‌دارد. توانايي جذب گستره وسيعي از مخاطب مي‌تواند تا حدودي به دليل نكات ذكر شده در موفقيت‌هاي مجموعه در داستان‌پردازي و شخصيت‌پردازي باشد. علاوه بر آن، سرگرم‌كننده بودن داستان نيز در اين موفقيت نقش تاثيرگذاري ايفا مي‌كند، بخصوص كه اين سرگرمي با طنز و شوخي نيز همراه است. اما در كنار تلاش براي سرگرم كردن مخاطب، گاهي نكات آموزشي ظريفي را مي‌بينيم كه با دقت و وسواس بسيار در مجموعه گنجانده شده تا هم مجموعه را از حالت سرگرمي صرف خارج كند و هم مانع بيان حرف خود به صورت شعارگونه و زننده شود.

سازنده :نیک پارک

توسعه‌دهندگان: ریچارد گولزووسکی - آلیسون اسنودن - دیوید فاین کارگردان ها :ریچارد گولزووسکی - کریستوفر سدلر صداپیشگان:جان اسپارکز - جاستین فلچر - کیت هاربر - ریچارد وبر - جو آلن
موسیقی متن :مارک توماس
تولید شرکت‌: آردمن انیمیشن

«بره ناقلا»

بره نا قلا

مطالب مشابه :

کارتون برای کودکان و نوجوانان دلفینی و ایرانی عزیز !! کارتون های سری اول

بره نا قلا

خلاصه داستان قلعه ی حیوانات ... حتما بخوانيد