اقتصاد روستایی..

روستا از نگاه کلی و بخش کشاورزی با چشم انداز ویژه استعدادهای قابل ملاحظه ای در خود نهفته دارد که تا بحال تنها بخشی از آن ،آن هم با بهره وری پایین مورد بهره برداری قرار گرفته است.در حالیکه 30 درصد از اراضی کشور دارای پتانسیل لازم برای تولید محصولات کشاورزی است،فقط 1/3 از آن بهره برداری می شود.از ظرفیت آب قابل استفاده کشور کمتر از 1/5 آن مورد استفاده قرار می گیرد.از آب و خاک که بگذریم هنوز بیش از 30 درصد جمعیت ایران در روستا ها ساکن می باشند و از طریق کشاورزی و سایر تولیدات روستایی زندگی خود را سپری می کنند.انسان هایی که به اذعان همه بیش از سایر مردم کار می کنند و کمتر از همه مردم بهره می برند.پس چگونه است در حالی که هیچگونه کمبودی از نظر خاک و آب و نیروی انسانی وجود ندارد،تولیدات کشاورزی جوابگوی نیازهای کشور نمی باشد؟پاسخ این سوال شامل موارد زیر است:

1 - خارج ساختن اقتصاد روستایی در هر زمینه از وضعیت معیشتی فعلی در روستاها

2 - اقتصادی کردن فعالیت های تولیدی در روستا.

3- سازماندهی تولیدات کوچک روستایی.

4 - افزایش دانش روستاییان.

5 - فراهم ساختن شرایط مناسب برای دستیابی بدون واسطه تولید کنندگان به بازار مصرف.

6 - توجه به استقرار صنایع کوچک( مثل صنایع تبدیلی کشاورزی)

اگر میزان درآمد و سود خالص گروهی از کشاورزان را که مزارع آنها تقریبا با وسعت برابر و در یک ناحیه واقع شده باشد در نظر گرفته شود ممکن است تفاوت زیادی در درآمد آنها مشاهده شود.تردیدی نیست که قسمتی از این اختلاف درآمد و تولید مربوط به عوامل جوی بوده و از حدود اختیارات و امکانات کشاورز خارج است ولی قسمت عمده این اختلاف درآمد ناشی از مدیریت بهره برداری است.کاردانی ، تجربه، میزان معلومات برنامه ریزی و رعایت اصول اجرای دقیق برنامه زراعت، بررسی سطح قیمت ها و جلوگیری از حیف و میل و اتلاف کار و سرمایه در میزان درآمد بهره بردار بخش کشاورزی موثر است.

در زمانهای دور که در کشور ما نفت نبود،گاز نبود،صنعت نبود،تولیدات روستا تنها منبع درآمد و تضمین کننده استقلال کشور ما بود و درآمدش به خزانه حکومت ها اتصال داشت و نشان به آن نشانی که کشور ما تا قبل از اجرای برنامه اصلاحات ارضی در زمره صادرکنندگان گندم در دنیا بوده است.

خصیصه بارز اقتصاد روستا آن است که قبل از هر چیز غذا دهنده انسان هاست و می تواند بدون تکیه و نیاز به شهر به حیات خود ادامه دهد،در حالیکه شهر بی وجود روستا و بدون بهره گیری از منابع آن محکوم به نابودی است.دنیای صنعتی و تکنولوژی و تامین تغذیه جمعیت های اضافی در حقیقت باری است سنگین بدوش روستاهای کشورها در جهان و کشور ما!

در دنیای امروز که قدرت اقتصادی،جایگاه کشورها را در صحنه بین المللی تعیین می کند،تولید محصولات غذایی که برطرف کننده نیازهای اولیه و ضروری انسان ها می باشد از اهمیت ویژه ای برخوردار است.بطوریکه حتی کشورهای با اقتصاد پیشرفته سعی دارند بدون توجه به برخی از اصول قبول شده اقتصاد،مواد غذایی مورد نیاز خود را با حمایت از تولیدکنندگان داخلی تامین نمایند تا در شرایط بروز بحران و خطر مردم از جهت تامین حداقل معاش خاطری آسوده داشته باشند.

در سرزمین ما علیرغم رویدادهایی که در سه دهه گذشته اتفاق افتاد،نشان داد که استقلال اقتصادی کشور بدون توجه به روستا و کشاورزی امکان پذیر نیست و لازم است که کشاورزی از اولویت گذشته های دیرین برخوردار گردد و محور برنامه های توسعه اقتصادی - اجتماعی و فرهنگی قرار گیرد.

برداشتی که از محور بودن روستا در برنامه توسعه اجتماعی و اقتصادی کشور می شود این است که روستا و اقتصاد روستایی در این فرآیند نقش یک سلول حیاتی را ایفا خواهد نمود که ضمن رشد و توسعه خود،خصوصیات خویش را به صورت امواج به اطراف هدایت می کند. که در نمای زیر نشان داده شده است..

توسعه روستا ← توسعه کشاورزی ← توسعه صنایع ← توسعه ایران

بنا به تایید اکثر صاحب نظران لازمه توسعه روستایی ارائه تاسیسات و خدمات زیربنایی(تولیدی رفاهی) است به گونه ای که ضمن رسیدن به خودکفایی در کشاورزی جاذبه های لازم را جهت سرمایه گذاری ها و رسیدن به یک رونق اقتصادی به همراه داشته باشد.

عوامل تولید در بخش کشاورزی عبارتند از:

1- زمین

2 - کار

3 - سرمایه

4 - مدیریت

در پایان لازم به ذکر است که از جمله عواملی که باعث می شود بخش خصوصی تمایل چندانی به سرمایه گذاری در بخش کشاورزی نداشته باشد بشرح زیر است.

1 - ابهام در مالکیت زمین

2 - نامشخص بودن حدود و قلمرو فعالیت های دولتی

3- بی ثباتی در سیاست ها و مقررات کشاورزی

4 - عملکرد و بازده کم زمین

5- پایین بودن قیمت تضمینی محصولات کشاورزی و دامی

6 - کمبود آب

7 - ضایعات بیش از حد محصولات کشاورزی

8 - کمبود تحقیقات کاربردی و عدم نشر به موقع نتایج حاصله

9 - مقاومت منفی برای پذیرش نوآوریها

10 - کافی نبودن امکانات زیربنایی در مراکز تولیدی

11 - رابطه مبادله نابرابر به ضرر تولید کننده

اقتصاد روستایی..

مطالب مشابه :

روش مناسب مبارزه با موش صحرایی..

مدرنیسم روستایی..(فرهنگ روستایی)

مشکلات و معضلات جامعه روستایی.

کشاورزی بیودینامیک..

چکیده مباحث مبارزه با علفهای هرز مزارع گندم و جو..

ایمنی و بهداشت در کشاورزی..

افزایش عملکرد گیاهان زراعی..

اقتصاد روستایی..

طرح هادی روستایی فالونک