«علل افت تحصیلی دردرس زبان فارسی سال اول دبیرستان»

بسمه تعالی<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" />

از آن جایی که از سال های نخستین استقرار نظام مقدس جمهوری اسلامی در کشور عزیزمان ایران، تلاش های صادقانه ی بسیاری صورت گرفته است تا با تغییر بنیادی نظام آموزشی و متعاقب آن جویش دشواری ها و گره ها ، راه رشد و تعالی جوانان هموارتر گردد و با پرورش هرچه بیشتر و بهتر استعداد ها گام موثری درمسیر سازندگی و آبادانی و ارتقای سطح دانش و فرهنگ درکشور برداشته شود که بحمدالله امروز به این مهم نایل آمده ایم ؛ این مقاله می کوشد علل افت تحصیلی را در درس زبان فارسی در سال اول دوره ی متوسطه تشریح و تبیین نماید . دستورزبان فارسی که خود قاعده ها و قراردادهایی است برای درست گفتن ، درست نوشتن ، درست خواندن و سرانجام دریافت بهتر گفتار و نوشتار فارسی ، اما در عمل نه تنها موجب چنین امری نمی شود که خود باعث سر در گمی فراگیران نیز گردیده است . البته دراین راه علل متعددی وجود دارد که یکی ازآن ها شکاف و فاصله ای است که درنوع چینش مواد آموزشی دردوره ی راهنمایی و متوسطه به ویژه در دروس ادبیات است . دردوره ی5 راهنمایی یک کتاب برای هر پایه با پنج ساعت برنامه ی کلاسی اما دردوره ی متوسطه خاصه پایه اول عمومی 4 ساعت آن هم دو کتاب با دو عنوان جداگانه که غالباً تا پایان مهر ماه فراگیران آن را با هم اشتباه می گیرند و هر بار یـکی را به جای دیـگری بـه کلاس می آورند . قرار گرفتن بیست و هشت درس درکتاب زبان فارسی چنان عرصه را بر معلم و فراگیر تنگ می نمایدکه تمام هم و غم معلم ، رعایت بودجه بندی کتاب و شتاب درتدریس و فراگیر باید سرا پا گوش باشد و گوش و دیگر فرصتی برای تمرین و تکرار مطالب باقی نمی ماند. به راستی در عصر جدید چنین نگرشی به مقوله ی آموزشی چه جایگایی دارد ؟

شیوه ی کار معلم در دوره ی راهنمایی ومتوسطه کاملاً متفاوت است . دردوره ی راهنمایی بیشتر تاکید برزبان آموزی و در دوره ی متوسطه تاکید جدی بر آموزش ادبیات است . ورود یکباره ی

فراگیر به دوره ی متوسطه و آغاز سال تحصیلی جدید او را سر در گم نموده به طوری که خاصه یکی دو ماه اول سطح نمرات مکتسبه ی آنان اغلب بسیار پایین است . و بعد ها کمی بهتر می شود. درس انشا این آزمایشگاه ادبیات و زبان فارسی ، در دوره ی متوسطه به طور آرام و غیر رسمی عملاً حذف شده است حال آن که دردوره ی راهنمایی فراگیر حداقل هر دو هفته یک انشا می نویسد. حکایت درس املا نیز همین است هر سال فقط چهار املا آن هم محدود به تعدادی گروه کلمه شده که متعاقب آن املای فراگیران بسیار ضعیف شده است . دردوره ی راهنمایی که نمره املا غالباً موجب افزایش معدل می شد ،دردوره متوسطه و سال اول منجر به کاهش معدل و نمره ی زبان فارسی شده است . شیوه ی نگرش به این درس دردوره ی راهنمایی و متوسطه نیز متفاوت است . دردوره ی راهنمایی نه فراگیر ، نه اولیاء و نه حتی مسئولین آموزشی به این درس ، بهایی نمی دهند درحالی که دردوره ی متوسطه به واسطه ضریب بالای این درس درکنکور دانشگاه ، زبان وادبیات فارسی اهمیت می یابد . شفاهی بودن درس ادبیات دردوره ی راهنمایی ازعلل عمده ی بی مهری و کم توجهی به این درس است . از آن جا که ملاک روشن ودقیقی نیز برای سنجش شفاهی وجود ندارد، خود معلمان ادبیات هم اهمیت این درس را فراموش می کنند. زیرا راه دیگری ندارند.

حال فراگیری که چنین موضوعی را درک کرده و درس ادبیات را فقط حفظ یک غزل پنج شش بیتی و چندکلمه می داند چگونه می تواند ازعهده ی فهم کتاب زبان وادبیات فارسی دردوره ی متوسطه ، سال اول با وجود لایه های مختلف نظیر ؛ زبان شناسی ، دستور ، نگارش ، املا و بیاموزیم برآید که نتیجه آن ریزش بیش از پنجاه درصد فراگیران در خرداد ماه است . بنابراین نکاتی چند تحت عنوان پیشنهاد و ارائه ی طریق بیان می گردد به این امید که راه گشا و موثر باشد :

1- اصلاح و بازنگری ادبیات دوره ی راهنمایی شامل :

الف : کتبی و یا کتبی و شفاهی بودن آزمون درس ادبیات

ب : غنی تر کردن محتوای درس ادبیات

پ: تغییر کتاب به دو کتاب بخوانیم و بنویسیم

ت: ارتباط و پیوستگی بیشتر مواد آموزشی این دوره به ویژه دستور با دوره ی متوسطه

2- بازنگری زبان وادبیات فارسی دوره متوسطه شامل :

الف : استقلال درس املا و انشا . در صورت امکان برای هر دو یک ساعت در هفته درنظر گرفته شود.

ب : افزایش ساعت تدریس دروس ادبیات از 4 ساعت به پنج ساعت درهفته

پ: گروه کلمه ها (چهار درس زبان فارسی) حذف شود. تا همکاران از متون آموزشی ، املا به عمل آورند.

ت : توجه بیشتر به نیازهای روانی و اجتماعی فراگیران درانتخاب متون

ث: کاهش حجم کتاب

چند توصیه ی کوتاه برای تقویت درس املا :

1- استقلال درس املا حداقل در سال اول متوسطه و به دنبال آن هر دو هفته یک املا از متون کتاب

2- آموزش املا و روش تصحیح آن به فراگیر و ایجاد انگیزش در آنان جهت مطالعه ی بیشتر کتب غیر درسی .

3- برای تعدیل املا به جای گروه کلمات ، ازهم خانواده های کلمات دشوار متن ، املا به عمل آید .

4- چاپ متون دشواری که حاوی اغلاط املایی است تا فراگیران متن را باکلمات صحیح باز نویسی کنند. برای ایجاد رغبت ونشاط بیشتر می توان این نوع املا را گهگاهی گروهی برگزار کرد.

5- برگزاری آزمون های چهار گزینه ای مبنی بر انتخاب گزینه ی درست براساس معنی .

اله کرم یزدان پناه

دبیر ادبیات فارسی دبیرستان طالقانی شهر برازجان

«علل افت تحصیلی دردرس زبان فارسی سال اول دبیرستان»

مطالب مشابه :

مقاله: تجربیات مدون یک معلم از رفتار دانش آموزان در ارزشیابی

آموزش بزرگسالان 2

تجربیات مدون کارمندان

تجربیات شغلی دبیران

آشنایی با شغل معلمی

آموزش تفکر انتقادی، روشی مؤثر در افزایش کیفیت یادگیری

«علل افت تحصیلی دردرس زبان فارسی سال اول دبیرستان»

کلاس های چند پایه (مشکلات و مسایل- مشكلات خاص- مدیریت و سازماندهی کلاس-راه حل هاي پيشنهادي)

جایگاه بازی درمانی در آموزش مهارت ها و درمان اختلالات رفتاری کودکان

بروشور شغلی آشنایی باشغل معلمی