در فراق بلبل شوریده باغ شعر ایران استاد یحیی شیدا
بلبل شوریده ای از گلشن تبریز رفت
بال در بال ملک تا باغ رستاخیز رفت
استاد یحیی شیدا ،
شاعر و نویسنده توانای ایران درگذشت .
* دکتر عارف محمدزاده
شاعر ، نویسنده و روزنامه نگار توانای ایران ، استاد یحیی شیدا بعد از 60 سال کوشش در عرصه فرهنگ ، 28 مهر ماه 1390 در منزل خویش در شهر تبریز دار فانی را وداع گفت.
شیدا به سال 1303 در تبریز چشم به جهان گشود. در اوان جوانی در محضر یکی از شاعران مذهبی شهر تبریز معروف به مولانا یتیم ( پدر مرحوم استاد عابد تبریزی ) به فراگیری فنون شعر و پرورش ذوق و قریحه خویش پرداخت. فعالیت شیدا به حوزه شعر محدود نماند و به فعالیتهای مطبوعاتی ، داستان نویسی و... نیز روی آورد. در ایام اشغال آذربایجان توسط قوای شوروی ( سالهای1320 تا 1325 ) و تسلط بیگانه گرایان ( فرقه دمکرات ) بر آذربایجان ، شیدا در محفل ادبی وابسته به این فرقه نیز چندین جلسه شرکت کرد ، اما با مشاهده وابستگی این فرقه به بیگانگان ، ارتباط خود را با آن قطع کرد و علیه بیگانه گرایان نیز به فعالیت پرداخت.
یحیی شیدا در مبارزه برای ملی شدن صنعت نفت ایران ، از فعالترین چهره های سیاسی آذربایجان بود و به همبن دلیل نیز بعد از سقوط مصدق تحت تعقیب قرار گرفت و به همراه برخی از مبارزان به تهران و اصفهان فرار کرد و مدتها با وضعی سخت و به صورت ناشناس در اصفهان زندگی کرد.
شیدا بعد از بازگشت از اصفهان دستگیر و مدتی نیز در تبریز زندانی شد . وی بعد از آزادی از زندان نیز به فعالیتهای ادبی و سیاسی خود به صورت مستقل و بدون هر گونه وابستگی به گروهها و جریانهای سیاسی ادامه داد و در این مسیر نیز بارها به ساواک احضار و تحت بازجویی قرار گرفت ، این در حالی است که در همین زمان افرادی مانند دکتر جواد هیئت ریاست بیمارستان شهربانی را در تهران بر عهده داشتند و با رژیم دیکتاتوری پهلوی همکاری تنگاتنگ داشتند.
شیدا در فعالیتهای منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی نیز فعالیت داشت و یکی از مهم ترین فعالیتهای وی سرودن شعرهای انقلابی درباره حماسه های ملی قیام 29 بهمن تبریز ، پیروزی انقلاب در 22 بهمن و... بود. بسیاری از شعرهای شیدا درباره انقلاب اسلامی بارها و بارها در نشریات و کتابها منتشر شده است.
بعد از پیروزی انقلاب اسلامی ، یحیی شیدا به صورت گسترده به همکاری با نهادهای اسلامی و انقلابی پرداخت. از جمله فعالیتهای این شاعر برجسته ، حضور مستمر در شبهای شعر ، کنگره های ادبی و جلسات فرهنگی بود. در این راستا استاد یحیی شیدا سفرهای متعددی به شهرهای مختلف کشور و خارج از کشور نیز داشت. به سال 1370 استاد یحیی شیدا همراه با استاد جلال محمدی که در آن زمان از شاعران و نویسندگان جوان کشورمان بود ، انجمن ادبی استاد شهریار را در تبریز تشکیل دادند . این انجمن ادبی با همکاری سازمان تبلیغات اسلامی آذربایجانشرقی شکل گرفت و تا سال 1383 به فعالیت خود ادامه داد.
استاد یحیی شیدا با اداره کل ارشاد اسلامی نیز همکاری نزدیکی داشت و به پاس قدردانی از نیم قرن فعالیتهای ادبی وی ، کنگره بزرگداشت وی تحت عنوان " شیدای عشق " به همت ارشاد اسلامی برگزار شد و...
یحیی شیدا از شاعرانی بود که همواره از جدایی 17 شهر قفقاز از ایران ، احساس اندوه و رنج داشت . و همکاری خوبی نیز با " حرکت آزادیبخش ایران شمالی "داشت . استاد یحیی شیدا در همایش ادبی " حسرت " ، و همایش بزرگ ادبی هجران که با حضور شاعرانی از 17 شهر ایران( به یاد 17 شهر قفقاز ) به سال 1379 در تبریز برگزار شد ، حضور فعال داشت و عضو هیات علمی این همایش بود. شیدای وطن به مناسبت همین همایش شعر معروف خود را سرود :
آی آراز ! بیر دالغا وور ، دریا کیمی توفان ائله ...
درباره این شعر شیدا ف مطلبی در ویژه نامه همایش شعر پایداری تبریز ( 1389 ) درج شده است که خواندنی است :
شعر مقاومت و پایداری ، شعر ضد اشغالگری و شعر میهنی در ایران سابقه ای دور ودراز دارد.بزرگان شعر ایران در این عرصه آثاری ماندگار از خود بر جای نهاده اند. شاهنامه فردوسی از معروفترین آثار حماسی جهان و نمونه ای بی بدیل از شعر حماسه و پایداری است. در این عرصه شاعران آذربایجان نیز نقشی برجسته ایفا کرده اند. چنانکه بعد از تهاجم دشمن بعثی به خاک مقدس کشورمان ، این استاد شهریار ، شاعر ملی ایران بود که پرچم شعر دفاع مقدس را بر افراشت و به دنبال او ، صدها شاعر دیگر نیز وارد این عرصه شدند. آثاری که استاد شهریار درباره دفاع مقدس سروده ، نمونه هایی برجسته از توصیف دلاوریهای رزمندگان اسلام و تعهد این شاعر بزرگ نسبت به میهن و نظام اسلامی و خونهای پاکی است که در مصاف با دشمن بر خاک ریخته است...
بخشی از شعر پایداری تاریخ شعر و ادب ایران ، مربوط به جنگهای طولانی روس – ایران است که با تهاجم روسیه به سرزمینهای قفقازی ایران آغاز شد و بعد از 25 سال با عهدنامه های ننگین گلستان و ترکمانچای که با همدستی روس و انگلیس منعقد شد پایان یافت و منجر به جدایی 17 ولایت قفقاز ی ایران شد. درباره این موضوع ، بسیاری از شاعران ایران و از جمله شاعران برجسته آذربایجان مانند قایم مقام فراهانی ، مجمر اصفهانی ، حکیم هیدجی و استاد شهریار شعرهای بلندی سروده اند.استاد یحیی شیدا ، شاعر برجسته کشورمان که خود از یاران استاد شهریار است ،از ابتدای انقلاب اسلامی ، اشعار متعددی درباره انقلاب و دفاع مقدس( 22 بهمن ، 29 بهمن ، حماسه های رزمندگان و...)به زبانهای فارسی و آذربایجانی سروده و در عین حال ،با حضور مستمر در محافل ادبی و همکاری با سازمان تبلیغات در تشکیل و فعالیت انجمن ادبی استاد شهریار، در شکوفایی استعدادهای جوان نقش داشته است. شعر حماسی « آی آراز...» ( ای ارس ...) یکی از اشعار استاد شیدا است که نحوه نگاه شاعر برجسته کشورمان به جنگهای روس – ایران و عهدنامه های فاجعه بار گلستان و ترکمانچای و عمق تاسف و اندوه شاعر از این ماجرا را توصیف میکند.این شعر سندی دیگر است حاکی از اینکه شعر دفاع مقدس همچنان ادامه خواهد یافت ، همانگونه که هنوز هم شاعران اندیشمند جنگی را که حدود دو قرن پیش رخ داده فراموش نکرده اند ،تا قرنهای دیگر نیز دفاع مقدس هشت ساله را فراموش نخواهند کرد...
این شعر استاد شیدا که حدود دوازده سال پیش سروده شده و بارها در نشریات و کتابهای مختلف منتشر شده ، با استقبال خاص مردمی روبرو شده است :
آي آراز طوفان ائله !...
- استاد يحيي شيدا
آي آراز، بير دالغا وور، دريا كيمي طوفان ائله
ظالمين ييخ قصريني، اؤز باشينا ويران ائله
زوره محكوم ائيله‌ييب، ايندي طبيعت بيزلري
زور دئيه‌ن جلّاد ايله، بيزلر آرا ديوان ائله
بير هجوم ايله داغيت، شيطانلارين كاشانه‌سين
او فساد و فتنه قصرين، خاك‌له يكسان ائله
وئرمه امكان بوندان آرتيق هر شرفسيز انسانا
آز بو يولسوز كسلري، دل مولكونه سلطان ائله
تؤكدو ناحق، سئل كيمي، بيهوده قارداشلار قانين
كئچميشي سال خاطره، بير قانه يوز مين قان ائله
سو ده‌ييل سندن آخان، قانه دؤنن گؤز ياشي دير
بو اَسَف احوالي گؤر، طوفان قوپار، عصيان ائله
بير ـ بيريندن، سن بو قان قارداشلارين سالدين اوزاق
گل بو سرگردانلارين، هر موشگولون آسان ائله
بير قيليج تك اورتادان كسدين محبّت رشته‌سين
آز بو مئيداندا شرارت مركبين جولان ائله
قاضي اول، انصافه گل ، حكم زامان وئر تازه‌‌دن
غصب اولان تورپاقلاري، وابستة ايران ائله
كؤكله‌مه هجران سازين، دل سوزونو آرتيرما چوخ
وصلدن سال صحبتي، گل چارة هجران ائله
قارداشي ـ قارداشا چاتدير، جاني هجراندان قوتار
بو آغير بير خسته‌ليك‌دير، خسته‌يه درمان ائله
نه «شمالي » نه « جنوبي»؟ آت بو چيركين سؤزلري
مولك ايراندير تماماً، دونيايا اعلان ائله ( 1)
لعنت او شاهه كي، وئردي باده ملك ايراني
ياده سالديقجا او شاهي، لعن ائله، افغان ائله
فتحعلي شاه ائيله‌دي، فاحش خيانت ايرانا
سنده خدمت گؤستريب، نقصانلاري جبران ائله
توركمن چاي پيماني، بير ننگ دير تاريخده
عُرضه‌سيز شاهين ايشين دونيالره اعلان ائله
كئچدي اون يئددي شَهَر روسيّه‌نين چنگالينا
بو جناياتي گتير ياده، بوگون عنوان ائله
گولستان پيماني‌دا سينديردي ايرانين بئلين
بو ايشه باعث‌لره، يارب اؤزون ديوان ائله
گل گتير بو ملّته آزاده‌ليك فرمانيني
ملك ايراني صفاده روضة رضوان ائله
تهمت و تحقير اوخو، هر سمتيدن ياغماقدادير
سينه‌وي بير داغ كيمي، بو اوخلارا قالخان ائله
يا اؤزون چك بير كناره، غصب اولان مرزي گؤتور
يا ايكي روحو سازاشدير، دل‌لري شادان ائله
«شيدا» نين دائيم فراق ياردن آغلار گؤزو
گؤستر او شوخون جمالين، گول كيمي خندان ائله.
_________________
(1) اشاره به تبلیغات بیگانگان است که بخشی از سرزمین جدا شده از ایران با انعقاد عهدنامه های گلستان و ترکمانچای را یعنی جمهوری آذربایجان را به علت مقاصد سیاسی « آذربایجان شمالی ! » و آذربایجان ایران را « آذربایجان جنوبی ! » مینامند و از این عناوین جعلی ، مقاصد تجزیه طلبانه دارند. شاعر میگوید : « شمالی و جنوبی چیست ؟ این حرفهای چرکین را به دور انداز . همه این سرزمینها ، ملک ایران است و این را به صراحت برای جهان بازگو کن .»
سرزمینهای قفقازی ایران به علت قرار داشتن در منطقه شمالی فلات ایران - قرار داشتن در شمال کشور ایران (پیش از اشغال ) - اطلاق ایران شمالی به این منطقه در کتب تاریخی و علل دیگر " ایران شمالی " نامیده میشود و این نام مورد پذیرش ایرانیان است . حتی بسیاری از شخصیتهای سیاسی کنونی ایران نیز با همین عنوان از سرزمین مورد نظر یاد کرده اند و اخبار آن منتشر شده است.
مطالب مشابه :
شعری در فراق خواهر
شعری در فراق اين شعر را به ياد بود مرحومه خواهرم نموده ام امیدوارم تا مورد رضایت
عــــــــــــــــــــــلـــــــــــــــــــــی
شعر فراق (خدو انداختن خصم در روی امیرالمومنین علی کَرّمَ اللهُ وَجهَهُ ، و انداختن
چند سخن و شعر در مورد ع ش ق
ای زیبا خود را در عشق جستجو کن نه در چند سخن و شعر در مورد ع ش ق . چون آتش فراق
"فراق یار" و "درد فراق"
درد فراق. ز هجـــر تو مرا در دل فغان است؟ اوقات شرعی در سوئد شعــــــــــر
شعر فراق
شعر فراق حکایتی در مورد اهمیت گوش در ضمن کپی از شعر های وبلاگ هم آزاد است و هیچ نیازی
فراق یار شعر غم
فراق یار شعر غم هر سحر ساعی بــــــــــدان جان در بر جانان کند مطلب مورد
در فراق بلبل شوریده باغ شعر ایران استاد یحیی شیدا
در فراق بلبل و شعر میهنی در ایران سابقه از سرزمین مورد نظر یاد
زبانحال حضرت علی در فراق حضرت زهرا
من وحید ناصر دانش اموز پیشدانشگاهی هستم و به شعر و شعر خوانی در مورد اهل بیت عصمت و طهارت
فراق دوستان- نگاهی به غزلی از سعدی
فقط فراق در با کبر و قدرت چنان در مورد مرگ انسان تصمیم می گیرند و شعر و نقد شعر
برچسب :
شعر در مورد فراق