جواب آزمایش های فصل 3و4علوم سال دوم

برای دانلود کامل به پایین صفحه مراجعه کنید.

علوم تجربی

سال دوم راهنمایی

قابل استفاده برای

دبیران علوم تجربی

متصدیان آزمایشگاه

دا نش آ موزان

مزایای جزوه

* شرح آزمایش های داخل کتاب

* استفاده از وسایل و امکانات ساده

* طراحی مراحل آزمایش با شکل

* بیان نتیجه ی آزمایش ها

* طراحی آزمایش های جالب و جذاب

* علاقه مند کردن دانش آموزان به درس علوم تجربی

فهرست

پیشگفتار

مقدمه

فهرست:

بخش سوم : زمین زیستگاه ما

37- تهیه ی جعبه ی سنگ و بررسی ویژگی های آنها

38- انبساط و انقباض چگونه موجب هوازدگی در سنگ ها می شود

39- انجماد آب چگونه موجب هوازدگی در سنگ ها می شود

40- خاک از چه موادی تشکیل شده است

بخش چهارم : د نیای زنده

41- محاسبه ی انرژی غذاها

42- اندام های اصلی بدن

43- مدل نمایش حرکات دودی لوله ی گوارش

44- گوارش پروتئین در معده (1)

45- گوارش پروتئین در معده (2)

46- گوارش پروتئین در روده

47- تعیین گروه های خونی

48- تعیین RHخون

49- صدای ضربان قلب را بشنویم

50- تشریح قلب گوسفند

51- مشاهده ی گردش خون در ماهی

52- مشاهده ی جریان خون در پرده ی پای قورباغه

53- مدل نمایش کیفیت دم و بازدم

54- تعیین ظرفیت شش های انسان

55- اثبات وجود کربن دی اکسید در هوای بازدم

56- تشریح دستگاه تنفس گوسفند

57- تشریح کلیه ی گوسفند

58-اثبات وجود اوره در ادرار

59- جستجوی پروتئین در ادرار

60- جستجوی گلوکز(قند)در ادرار

61- تشریح کامل کبوتر

62- تشریح بدن خرگوش

63- فهرست منابع

پیشگفتار

هدف از نگارش این کتاب ارائه ی دستور ا لعمل انجام آزمایش های کتاب درسی به ساده ترین روش می باشد تا دبیران محترم علوم تجربی، متصدیان گرا می و حتی دانش آموزان عزیز بدون صرف وقت زیاد و با حد اقل امکانات حتی بدون وجود آزمایشگاه بتوانند بیشتر آزمایش های کتاب درسی را انجام دهند.

همچنین در تدوین این کتاب سعی شده است تعدادی آزمایش های مکمل و جذاب جهت علاقه مند کردن دانش آموزان به درس علوم تجربی گنجانده شود، به طوری که آموزش مطا لب علمی به همراه یک تفریح و رضایت خاطر باشد.

این کتب براساس کتاب درسی عنوان بندی شده و بخش های آن منبطق بر بخش های موجوددرکتاب درسی است و صفحه ی مربوط به کتاب هم در قسمت پاورقی هر صفحه نوشته شده است.

خلاصه آنچه دراین کتاب مشاهده می فرمایید حاصل مطا لعه و جمع آوری مطا لب ساده و جذاب از چندین جلد کتاب مختلف و تجربیات خود و همکارانم در گروه علوم تجربی می باشد. که امیدوارم جسارت بنده را در استفاده ازمطالب، نوشته ها و تجربیاتشان در این کتاب مورد بخشش قرار دهند.

چرا که اینجانب علی رغم اینکه از چند سال پیش این مطالب را آماده کرده بودم ولی همواره منتظر آن بودم که از طرف وزارت آموزش و پرورش چنین کتابی منتشر شود و مشکل بسیاری از همکاران بویژه متصدیان آزمایشگاه و دانش آموزان حل گردد، و لی برای حل این مشکل تا اکنون اقدامی صورت نگرفت و لذا اینجانب تصمیم گرفتم این مهم را به انجام برسانم گر چه می دانم این کار عاری از نقص و ایراد نیست ولی امیدوارم چراغی فرا روی شما باشد و کاستی های کتاب را به دیده ی اغماض نگریسته و در صورت امکان با راهنمایی و ارائه ی نظرات و انتقادات و ا فزودن تجربیات گرانبهایتان به مجموعه ی حاضر گامی در جهت غنی سازی تدریس علوم تجربی بردارید.

مقدمه

درس علوم تجربی یکی ازدرس های علوم پایه می باشد و همچنان که ازنام آن مشخص می باشد؛ یک درس تجربی است وکلمه ی تجربه در لغت به معنی آزمایش می با شد. همین تفاوت اساسی این درس با درس های دیگر را نشان می دهد و لذا اگر آزمایش های کتاب انجام نشود تفاوتی میان این درس با درس های دیگر نخواهد بود و در واقع باید کلمه ی تجربی آن حذف گردد.

لازم به ذکراست که در روش سنتی معلم آزمایش را انجام می دهد و دانش آموزان به عنوان تماشاگران صحنه آن را از دور مشاهده می نمایند. واضح است که این عمل جزتلف کردن وقت هیچ فایده ی آموزشی ندارد. صرفاً مانندآن است که برای یاد دادن دوچرخه سواری به بچه ها، خودمان سوار دوچرخه شویم و این طرف وآن طرف برویم و از بچه ها بخوا هیم که با مشاهده ی ما دوچرخه سواری یاد بگیرند. تصور کنید این عمل چقدر مضحک می با شد و اگر قدری تأ مل کنیم خواهیم دید که روش تدریس ما نیز به همان اندازه خنده آور و بی معنا و مفهوم خواهد بود. همه می دانیم که برای یاد دادن دوچرخه سواری باید بچه سوار دوچرخه شود و ما ناظر و راهنمای او باشیم یعنی برعکس آنچه ما تا اکنون عمل کرده ایم باید دانش آموزان آزمایش را انجام دهند وآنها فعا لیت نمایند و ما مشاهده گر اعمال او باشیم و اگر جایی مشکلی پیش آمد او را راهنمایی کنیم و به این ترتیب اهمیت موضوع برای همه آشکار است و نیاز به به توضیح بیشتر ندارد.

لذا دبیران محترم باید فقط به انجام آزمایش اکتفا نکنند و باید شرایطی را فراهم نمایند که دانش آموزان خود آزمایش ها را انجام دهندتا بتوانند به معنای وا قعی به اهداف یادگیری برسند.که ا لبته این کاربنا به دلایل مختلف ازجمله بالابودن تراکم دانش آموزان در هرکلاس و کمبود فضا و امکانات به دور از ذهن می باشد. اما شایدبتوان با اندکی تدبیر و برنامه ریزی و استفاده از وسایل ابتکاری و ساده مثلاً به جای بشر می توان از شیشه های مربا یا لیوان یکبار مصرف و چیزهای مشابه استفاده کرد تا بتوان از حد اقل امکانات حداکثراستفاده را برد و یا می توان در هر جلسه گروهی از دانش آموزان را مسئول انجام آزمایش ها کرد تا حد اقل هر دانش آموز برای یکبار هم که شده خود آزمایشی را انجام داده باشد.

نکته ی دیگر که لازم است یادآوری نمایم این است که بعضی از دبیران سعی می کنند آزمایش های هر فصل یا بخش را در پایان تدریس آن فصل یا بخش انجام دهند. که این عمل در واقع نوشدارو بعد از مرگ سهراب است چرا که دانش آموز تئوری مطلب را آموخته و نتیجه را نیز یادگرفته و حفظ نموده است و قبل از آن که شما کاری انجام دهید و نتیجه گیری نمایید او تمام مراحل کار را در ذهن خود تدائی نموده و نتیجه را می داند.

لذا بهتر است آزمایش در حین تدریس و در همان جایی که در کتاب گنجانده شده انجام شود و دانش آموزان خود به به نتیجه گیری بپردازد تا هم موضوع آزمایش جا لب و جذاب شود و هم در عمل یادگیری تأثیر کافی داشته باشد.

تهیه ی جعبه ی سنگ و بررسی ویژگی های آنها

وسایل مورد نیاز

1- شانه ی تخم مرغ خالی

2 - چاقو

3- حوله یا پارچه ی

4- یک تکه شیشه

5- چکش کوچک

6- ذره بین

7- عینک برای محافظت از چشم

8- دفتر چه ی یاداشت

روش انجام آزمایش

ازکنار جویبار ، رودخانه و یا دا منه ی کوه سنگ های گوناگون را جمع آوری کنید. ابتدا دور هریک کمی پارچه ی کهنه بپیچید و با چکش به آن ضربه بزنید تا بشکند و به چند قسمت تبدیل شود.

شما ره ای را روی برچسب نوشته روی تکه سنگ بچسبا نید سپس در شانه ی تخم مرغ قرا ردهید. در

دفتر چه ی یاداشت خود یک صفحه را به این سنگ اختصاص دهید. شماره ی سنگ را بالای صفحه نوشته اطلاعاتی را که در مورد سنگ به دست می آورید را در این صفحه یاداشت کنید.

سعی کنید در صورت امکان نام سنگ، نوع آن، محل پیدا کردن، نحوه ی شکستگی آن، رنگ و میزان سختی آن نسبت به شیشه، سکه، چاقو، موارد استفاده ی آن و اطلاعات دیگری که می توانید در مورد آن بدست آورید را جمع آوری و در این صفحه یاداشت کنید . این کار را برای تک تک سنگ هایی که جمع آوری کرده اید انجام دهید .

نتیجه

شما یک جعبه ی سنگ برای خود تهیه کرده ایدکه به کمک آن مطالبی درمورد سنگ های محل زندگی خودبدست می آورید و می توانید این مطالب را دراختیا ردانش آموزان منا طق دیگرکشورمان قراردهید و ازآنها بخواهید اگرآنها نیزچنین کاری را انجام داده اند اطلا عات خود را در اختیار شما قرار دهند .تا شناخت شما در مورد انواع سنگ های موجود در کشورمان افزایش یابد .

انبساط و انقباض چگونه موجب هوازدگی درسنگ ها می شود؟

وسایل مورد نیاز

1- لوله ی آزمایش معمولی

2-گیره ی لوله

3- بشر

4- چراغ الکلی

5- آب سرد

روش انجام آزمایش

یک لوله ی آزمایش معمولی را با گیره ی لوله بگیرید و انتهای آن را بر روی شعله ی چراغ الکلی حرارت دهید. سپس انتهای لوله را در بشر آب داغ بگذارید. چه روی می دهد ؟چرا؟

نتیجه

انتهای لوله ی آزمایش می شکند.زیرا انتهای لوله بر اثر گرما انبساط پیدا می کند و وقتی در آب سرد قرار می دهیم یک دفعه انقباض پیدا می کندبطوری که سرعت ابساط و انقباض در دیواره ی داخلی و خارجی اندکی تفاوت دارد و همین موجب شکستن لوله می شود.

درطبیعت نیز همین ابساط و انقاض غیر یکنواخت موجب شکستن و خرد شدن سنگ ها می شود.

انجماد آب چگونه موجب هوازدگی درسنگ ها می شود؟

وسایل مورد نیاز

1- بشر

2-لوله ی آزمایش

3- مقداری یخ

4- مقداری نمک

روش انجام آزمایش

مقداری یخ را داخل یک پارچه بریزید وآن را بکوبیدتا نرم شود.خرده های یخ را داخل بشربریزید. به

اندازه ی حجم خرده یخ، نمک طعام به آن اضافه کنید و خوب به هم بزنید. مقدارکمی آب در لوله ی آزمایش بریزید. سطح آب را علامت بزنید. لوله ی آزمایش را داخل مخلوط یخ و نمک قرار دهیدو مدتی صبر کنید تا آب داخل لوله یخ ببندد. لوله را از داخل بشر بیرون آورید و با دقت به سطح یخ در لوله نگاه کنید.

چه مشاهده می کنید؟چرا؟

نتیجه

سطح یخ در لوله ی آزمایش بالاتر ا ز خطی که بر روی لوله کشیده بودیم قرار گرفته است. زیرا وقتی آب یخ می بندد حجمش افزایش می یابد یعنی انبساط پیدا می کند.

درطبیعت نیزیخ بستن آب در شکاف سنگ ها موجب شکستن و خرد شدن سنگ ها می شود. به این ترتیب عمل هوازدگی را سریع تر می کند.

خاک از چه موادی تشکیل شده است ؟

وسایل مورد نیاز

1- مقداری خاک مناطق مختلف

2-ذره بین

3- میکروسکوپ

4- لام

5- گیره ی لوله

6- چراغ الکلی

7- در قوطی حلبی(قوطی واکس)

روش انجام آزمایش

مقدار خاک از مناطق مختلف مانند داخل باغچه، کوچه و یا از دامنه ی کوه فراهم کنید.خاک ها را جداگانه بر روی برگه ی کاغذ بریزید و اجزای آنها را بررسی کنید. کمی از خاک خشک را بر روی لام قرار دهید و آن رادر زیر میکروسکوپ بررسی کنید. مقداری از خاک را در یک قوطی فلزی مانند قوطی واکس بریزید و آن را به مدت چند دقیقه حرارت دهید.

چه مشاهده می کنید؟

نتیجه

خاک مخلوطی از ماسه، خاک رس و گیاخاک است. دانه های ماسه معمولاًشبیه خرده شیشه اند و گوشه های تیز یا گرد دارند. خاک رس به رنگ روشن تر از مواد گیاهی یا حیوانی پوسیده است و ذرات آن به قدری کوچک هستند که با ذره بین قادر به دیدن آنها نمی باشیم.

در هنگام حرارت خاک در اثر سوختن گیاخاک سیاه می شود. سپس به رنگ روشن در می آیدکه نشان می دهد تنها خاک رس و ماسه ی آن باقی مانده است.

بخش چهارم

دنیای زنده

محاسبه

انرژی غذا ها

وسایل مورد نیاز

1- قوطی کمپوت

2- لوله ی آزمایش

3- چوب پنبه

4- سوزن ته گرد

5-در فلز نوشابه

6-دماسنج

7- مواد غذایی مختلف

مانند بادم زمینی،چربی،قندو...

روش انجام آزمایش

ابتدا با توجه به شکل و توضیحات کتاب یک کالریمتر بسا زید . 10 میلی لیترآب در لوله ی آزمایش بریزید، دمای آن را اندزه بگیرید. وزن ماده ی غذایی مورد را اندازه گرفته در محل مخصوص سوختن ماده ی غذایی قرار داده و آن را آتش بزنید.گرمای حاصل از سوختن ماده ی غذایی موجب تغییر دمای آب می شود . دما ی جدید اندازه گرفته و اختلاف دما را بدست آورید .

محاسبه کنید : ماده ی مورد نظر چند کالری* انرژی دارد؟

در این آزمایش سعی کنید مواد مختلف به اندازه ی مساوی را به کار ببرید و آنها را به طور کامل بسوزانید و اگرمواد غذایی به طور کامل نسوخت، آن را دوباره آتش بزنید. تغییر دمای هر یک را در جدولی یا داشت کنید و با هم مقایسه کنید . چه نتیجه ای می گیرید؟

نتیجه

بدون انجام محاسبات پیچیده و تبدیل تغییر دما ها به کالری می توان مقدار انرژی مواد غذایی گونا گون را با هم مقایسه کرد . و به این ترتیب می فهمیم که مثلاً انرژی چربی ها از قند ها بیش تر است. اما برای این که مقدا ر انرژی آنها را برحسب کالری بدست آورید باید میزان کالری (که برای هر یک درجه اختلاف دما برابر 10 کالری است ) را به وزن ماده ی غذایی بر حسب گرم تقسیم کنید تا میزان انرژی آن ماده ی غذایی بر حسب کالری برای هر گرم را بدست آورید.

اندام های اصلی بدن

وسایل مورد نیاز

1- مقوای سفید بزرگ

2-چند ورق رنگی A4به رنگ های مختلف

3- ماژیک

4- سوزن ته گرد

روش انجام آزمایش

یک مقوای سفید بزرگ2*1 متر تهیه کنید. از یکی از دانش آموزان بخواهید روی مقوادراز بکشد. به کمک ماژیک دور بدن او را روی مقوا خط بکشید. در هنگام تدریس هر کدام از دستگاه های بدن بعد از توضیح مطالب ازدانش آموزان بخواهیدکه هر گروه یک قسمت از آن دستگاه را بر روی کاغذ های A4رسم کرده و در جای مناسب خود بر روی تصویری که قبلاً آماده کرده اید قرار دهند.

نتیجه

به این ترتیب دانش آموزان با دستگاه های مختلف بدن و اندا م های تشکیل دهند ه ی هر دستگاه آشنا می شوند و محل دقیق هر یک از اندام های تشکیل دهند ه ی بدن را یاد می گیرندودر هنگا می که قسمتی از بدن درد کندیا دچار مشکل شود فوراً می فهمند که مربوط به کدام یک از اندام های بدن می باشد و به این ترتیب برای درمان کمک زیادی به پزشک می کنند. و می دانند در انجام هر فعالیتی کدام اندام در معرض خطر قرار می گیرد و چگونه باید از آن محافظت کنند.

نمایش حرکات دودی لوله ی گوارش

وسایل مورد نیاز

1- تیوپ دوچرخه(کهنه و غیر قابل استفاده باشد)

2- سه عدد توپ پینگ پنگ

3- گلیسرین یا پارافین

روش انجام آزمایش

حدود نیم متر از تیوپ را ببرید. چند توپ پینگ پنگ را درون تیوپ وارد کنید. جایی که توپ قرار می گیرد منبسط می شود. حال تیوپ را از بالای توپ ها فشار دهید،

چه روی می دهد؟

باردیگرآزمایش بالا را تکرارکنیدو این بار درون تیوپ را با گلسرین یا پارافین ویا روغن چرب کنید ، این حالت چه تفاوتی با حالت اول دارد ؟چرا؟

نتیجه

بر اثر فشار توپ ها به طرف پایین حرکت می کنند .تغییراتی که در تیوپ روی می دهد مانند حرکات دودی لوله ی گوارش است.

وقتی درون تیوپ را چرب کنیم ، توپ های درون آن راحت تر حرکت می کنند . این مواد چرب مانند ترشحات مخاطی جدا ر لوله ی گوا رش عمل می کند و نقش آنها در دستگاه گوا رش را نشان می دهد.

گوارش پروتئین ها در معده (1)

وسایل مورد نیاز

1- سفیده ی تخم مرغ پخته ی خرد شده

2- پنج عدد لوله ی آزمایش

3- محلول پپسین

4- هیدرو کلریک اسید

5- کربنات کلسیم

روش انجام آزمایش

در پنج لوله ی آزمایش به مقدار مساوی سفیده ی کوبیده شده ی تخم مرغ بریزید . لوله ها را با شماره های 5 و 4 ، 3 ، 2 ، 1 مشخص کنید . در لوله ی اولcc 10 آب خالص، در لوله ی دومcc 10

محلول 5/0درصد پپسین، در لوله ی سومcc 10 محلول 2/0 در صد هیدروکلریک اسید و در لوله ی چهارمcc 10 محلول پپسین و2 قطره هیدرو کلریک اسید ، در لوله ی پنجمcc10 محلول 5/0 درصد پپسین وcc 5 محلول 5/0درصدکربنات سدیم بیفزایید. محتوای پنج لوله را به مدت 24 ساعت در

دمای ْ40 - ْ37 نگهدارید.

چه مشاهده می کنید؟چرا؟

آزمایش را دردما های کمترو بیش تراز 40ْ درجه نیز انجام دهیدو نتیجه را با نتایج بالا مقایسه کنید.

نتیجه

در پایان این مدت شواهدی ا ز عمل گوارشی را در لوله های دوم و چهارم مشاهده می شود. البته

لوله ی چهارم عمل گوارشی پپسین روی سفیده ی تخم مرغ را بهتر نشان می دهد. زیرا این آنزیم درمحیط اسیدی بهتر عمل می کند.

در لوله ی پنجم عمل گوارشی روی سفیده ی تخم مرغ صورت نمی گیرد. زیرا پپسین در محیط قلیایی فعال نیست.*

در دمای کم ترا ز 40 درجه سرعت واکنش کند می شود.ودر دمای بالا آنزیم ها فعالیت خود را از دست می دهند.زیرا ساختمان بیش تر آنزیم ها پروتئینی می باشد.

گوارش پروتئین ها در معده (2)

وسایل مورد نیاز

1- فیلم عکاسی سیاه شده

2- بشر

3- دو عدد لوله آزمایش

4- توری نسوز

5- پودر پپسین

6- سه پایه

7- آب مقطر

8- چراغ الکلی

9- هیدرو کلریک اسید

روش انجام آزمایش

طریقه ی ساده تر و سریع تر برای مشاهده ی عمل گوارشی پپسین، ا ستفاده ا ز فیلم سیاه شده ی عکاسی است . دو لوله ی آزمایش تمیز را آماده کنید. آنها را با شما ره ی2 و1 نام گذاری کنید. درهر

دو لوله2/0گرم پودرپپسین،cc 5 آب مقطرو یک قطعه فیلم سیاه شده به مساحت یک سانتیمتر مربع وا رد کنید. به لوله ی شماره ی 2 ،دو قطره هیدرو کلریک اسید هم اضافه کنید. برای آن که پپسین در آب حل شود، لوله ها را به ملایمت حرکت دهید. (تکان های شدید مولکول های پپسین را خراب می کند) هردو

لوله را در بشرآب قرار داده و بشر را روی سه پایه ای که توری روی آن قرار دارد بگذاریدوا ز زیر به

وسیله ی چراغ الکلی یا شعله ی گاز حرارت دهید . دمای آب داخل را با دماسنج اندازه بگیرید.نباید دما ا زحدود40 درجه بالاتررود. زمان آغاز آزمایش را یاداشت کنید، بعد ا ز هر دقیقه یک با ر لوله ها

را از بشربیرون بیاورید،انگشت رادر دهانه آنها قرارداده، وارونه کنید ودوباره در جای خود قرار دهید.

وضع فیلم ها را هم د رهربا رمورد مشاهده قرار دهید. دقت کنیدپس از چه زمانی در هر یک ا ز آنها

تغییر آغاز می شود؟چرا؟

نتیجه

تغییر رنگ در لوله ای که اسید دارد زودترشروع می شود.بنابراین وجود اسیددر محیط به عمل آنزیم پپسین کمک می کند.و نیز با افزایش دما ،فعالیت آنزیم پپسین زیاد می شود.

گوارش پروتئین ها در روده

وسایل مورد نیاز

1- پانکراتین تجارتی (در داروخانه ها به فروش می رسد ودارای انزیم تریپسین است)

2-سفیده ی سفت شده ی تخم مرغ

3- سه لوله ی آزمایش

4- فنل فتالئین

5-اسید بوریک

6- بشر

7- چراغ الکلی

روش انجام آزمایش

سفیده ی سفت شده ی تخم مرغ را بکوبید. به مقدار مساوی در سه لوله ی آزمایش بریزید. آنها را تا نصف ازآب مقطرپرکنید. به هرلوله 5/0گرم پودر پانکراتین بیفزایید. آنها را به آرامی حرارت دهید. تا آنزیم د رآب حل شود. لوله ها را شماره گذا ری کنید. د رلوله ی شماره ی2، دو قطره فنل فتالئین

بریزید. قطره قطره محلول 5/0درصد کربنات سدیم اضافه کنید تا رنگ صورتی ظاهر شود. در این حالت pH محتوای این لوله حدود 3/8 خواهد بود. در لوله ی شماره ی3، پنج سانتیمتر مکعب اسید

بوریک2 درصد بریزید، با این کار pH لوله به حدود 5 می رسد. لوله ی اول برای کنترل خواهد بود.

برای آن که نتایج سریع تر مشخص شوند، هر سه لوله را در بشر آبی قرا ر داده و بر روی سه پایه ای که بر روی آن توری قرار دا رد بگذارید،تا دمای ثابتی معادل 40 درجه( محیط عمل آنزیم ها) پدید آید.

لوله های آزمایش را به طور مرتب با زرسی کنید. چه مشاهده می کنید؟چرا؟

یند هر

نتیجه

در لوله ی شماره ی یک تریپسین به به تندی عمل می کند. زیرا محیط حالت خنثی دارد. در لوله ی شماره ی 2 گوارش سفیده ی تخم مرغ سریع تر صورت می گیرد زیرا شرایط این لوله با شرایط موجود در روده مطابقت دارد. در لوله ی شماره ی 3 تریپسین بی اثر می باشد، زیرا این آنزیم در محیط اسیدی فعال نیست.

تعیین گروه های خونی

وسایل مورد نیاز

1- الکل

2- لانست

3- لام تمیز

4- آنتی A وآنتی B

روش انجام آزمایش

ابتدا انگشت دست یکی از دانش آموزان را که داوطلب می شود را با الکل ضد عفونی کنید و به کمک لانست ضربه ای به نوک انگشت او بزنید. دو قطره ازخون او را در دو سمت یک لام تمیز بچکانید. به

یک قطره ی خون، آنتی Aو به قطره ی دیگر، آنتی B بیفزایید و هرکدام را به کمک دو چوب کبریت جداگانه بهم بزنید. هرگاه قطره ی خون با آنتی A رسوب دهد، گروه خونی شخصA اگر با آنتی B رسوب دهد گروه خونی او Bخواهد بود. اگر با هر دو نوع آنتی کور رسوب دهد گروه خون او AB و اگر با هر دو رسوب ندهد گروه خونی او O خواهد بود.*

نتیجه

به کمک دو نوع آنتی کورB و Aبه آسانی می توان نوع گروه خونی افراد را مشخص کرد.

توجه:

* در آزمایشگاه های تشخیص طبی بر حسب قرارداد آنتیA را در سمت راست لام وآنتیB رادر سمت چپ لام می چکانندو

آنگاه به هر کدام یک قطره از خون شخص را اضافه می کنند. برای تشخیص سریع آنتی کورها از رنگ استفاده می کنند

به طوری که آنتیAآبی رنگ و آنتی B زرد رنگ است.

تعیین RH(مثبت و منفی بودن) خون

وسایل مورد نیاز

1- آنتی RH(آنتی D)

2- لام تمیز

3- الکل

4- لانست

روش انجام آزمایش

یک قطره ا ز سرم آنتی RH ( آنتی D) را در وسط یک لام تمیز قرا ردهید. درکنا ر آن یک قطره خون بیفزایید. آنها را به وسیله ی نوک چوب کبریت بهم بزنید.لام را کج کنید. هرگاه خون در سرم

آنتی RH (آنتی D) رسوب دهد RH خون مثبت و اگر رسوب ندهد RH خون منفی خواهد بود.

تعیین RH ا زحساسیت بیش تری برخوردار است. شناسایی این عا مل بایددردمای 37 درجه صورت گیرد. برای این کار لام را روی پوست بدن قرا دهید تا دمای مناسب داشته باشد. امکان دارد در این شناسایی رسوب کاذب حاصل شود و قضاوت نادرستی را سبب گردد، به همین دلیل در بیمارستان ها برای شناسائی نوع RH ا ز توده ی گلبول های قرمز استفاده می کنند.

نتیجه

به این ترتیب به کمک یک قطره خون و با استفاده از آنتی RH(آنتی D) می توان نوع RH که همان مثبت و یا منفی بودن خون است را مشخص کرد.

صدای ضربان قلب را بشنویم

وسایل مورد نیاز

1- در پلاستیکی بطری

2- شلنگ باریک(ست سرم)

3- لوله ی اتصال Tیا Y شکل

4- قیف کوچک

5- بادکنک

روش انجام آزمایش

در پلاستیکی بطری یا یک قیف کوچک را بیاورید . یک تکه شلنگ کوتاه را به انتهای قیف وصل کنید.

دهانه ی قیف را با بادکنکی که پا ره کرده اید بپوشانید و آن را با نخ محکم ببندید . اکنون لوله ی اتصال Tیا Y شکل را به شلنگ ته قیف وصل کنید. شلنگ هایی به طول تا 35 تا30 سانتیمترببریدو به دو طرف لوله ی اتصالTیاY*شکل بچسبانیدگوشی شما آماده است . بهتراست به دو سر شلنگ ها دو عدد قیف کوچک بچسبانید تا استفاده ازآن آسان تر شده و به گوش شما نیز آسیبی نرسد.

اکنون قیف پایینی که به دهانه ی آن بادکنک چسبانده اید را روی قلب شخصی قراردهید، ا زاو بخواهیدآن را محکم نگه دارد. دو قیف دیگر را بر روی گوش خود قرا دهید.چه روی می دهد؟

نتیجه

شما صدای قلب دوستتان را می شنوید

توجه:

* اگر لوله ی اتصال Tیا Y شکل نداشتید یک لوله ی باریک به اندازه ی شلنگ را آورده ودر وسط آن سوراخی ایجاد کنید و شلنگ ها را به آن وصل کنید.

تشریح قلب گوسفند

وسایل مورد نیاز

1- قلب گوسفند

2- جعبه ی تشریح

3- سینی

روش انجام آزمایش

قلب کا ملی رگهای آن را ا زته نبریده باشند تهیه کنید. ابتدا مشخصات ظاهری قلب و رگهای مربوط به آن را مشاهده کنید.درقاعده ی قلب بخش های صورتی رنگ که دهلیزهای قلب می باشند را مشاهده می کنید.که به آنها گوشک ها ی قلب گفته می شود .درصورتی که گوشک ها پاره نشده باشند، می توانید محل اتصال سیاهرگ های ششی، بزرگ سیاهرگ را به ترتیب در دهلیز چپ و راست پیدا کنید. قسمت اعظم حجم قلب را که به رنگ قرمز است، بطن های قلب می باشند. سمتی که نوک قلب را دارد و دیواره اش ضخیم است بطن چپ بوده و سمتی که دیواره ی نازک و نرم دارد،بطن راست را تشکیل می دهد. روی بطن ها رگهای خونی تغذیه کننده ی قلب و ضخامتی از چربی وجود دارد. با نوک چاقو کمی از پرده ی شفاف روی بطن ها را بردارید. این همان لایه ی داخلی آبشامه(پریکارد) قلب است. در قاعده ی قلب سرخرگ ها مشاهده می کنید که شیری رنگ هستند. دیواره ی آنها محکم است. دهانه ی یکی از سرخرگ ها را بگیرید و لبه های آن را از هم جدا کنید و بعد رها کنید .خواهید دید که به حالت اول بر می گردند(خاصیت ارتجاعی دارند).

و اگر این عمل را با سیاه رگ ها انجام دهید خواهید دید که دیواره ی سیاه رگ ها نرم و قابلیت ارتجاعی کمتری دارد. یک خودکا ر را از درون یکی از سرخرگ ها وارد قلب کنید. در امتداد آن قلب را با قیچی باز کنید. داخل دهلیز و بطن را ببنید. این کار را با طرف دیگر قلب نیز انجام دهید.

چه تفاوتی بین دو طرف قلب وجود دارد؟چرا؟

نتیجه

دیواره ی بطن ها ضخیم تر از دیواره ی دهلیز ها می باشدو حتی در بین بطن ها نیز دیواره ی بطن چپ ضخیم تر می باشد.و در بین دهلیز و بطن ها دریچه هایی وجود دارد.

مشاهده ی گردش خون در ماهی

وسایل مورد نیاز

1-یک ماهی کوچک

2- پنبه

3- میکروسکوپ

4- ظرف پتری

روش انجام آزمایش

مطابق شکل کتاب یک ماهی را در پنبه مرطوب بپیچید به طوری که فقط باله ی دمی آن بیرون باشد.ماهی را در ظرف پتری که اندکی آب دارد قراردهید. روی باله ی دمی یک لام بگذاریدتا آن را گسترده نگه دارد . حال باله را زیر میکروسکوپ با درشت نمایی ضعیف و بعد قوی مشاهده کنید . چه می بینید؟

جریان خون در رگ ها چه تفاوتی دارد؟

نتیجه

سرخرگ ها ی کوچک دارای ضربان تند می باشند و جریان خون در آنها سریع است . اما سیاهرگ ها که در سمت دیگر قرار دارند دارای ضربان کند با جریان آرام خون می باشند.و تعداد زیادی مویرگ که حالت مشبک دارند در بین آنها دیده می شود.

مشاهده ی جریان خون در پرده ی پای قورباغه

وسایل مورد نیاز

1- قورباغه

2- پارچه

3-تخته ی کوچک

4- میکروسکوپ

روش انجام آزمایش

یک قورباغه ی کوچک را در پارچه ی مرطوب بپیچید به طوری که از جای خود حرکت نکند و تنها یکی از پاهایش آزاد باشد. بعد آب را روی تخته ی یا صفحه ی پلاستیکی کوچکی که در یک گوشه ی آن سوراخی وجود دارد طوری قرار دهید که یکی ا ز پاهایش مقابل سوراخ قرارگیرد، سپس آن را با نوار چسب محکم بر روی تخته ببندید. انگشتان قورباغه را به اطراف سوراخ سنجاق کنید.

تخته ی حا مل قورباغه را روی صفحه ی میکروسکوپ قرار دهید . نور را بر پرده های بین انگشتان پای قورباغه تنظیم کنید. به آن نگاه کنید.

چه مشاهده می کنید؟چرا؟

نتیجه

سرخرگ ها، سیا هرگ ها، مویرگ ها و گلبول های خون را خواهید دید. زیرا پرده ی بین انگشتان پای قورباغه نازک است و دارای مویرگ های زیادی است.

با درشت نمایی بیشتر می توانید حرکت گلبول های سفید و قرمز را نیز مشاهده کرده و با هم مقایسه کنید.

مدل نمایش کیفیت دم و بازدم

وسایل مورد نیاز

1- بطری نوشابه ی خانواده

2- دو عدد بادکنک

3- نی نوشابه

4- نخ و چسب

روش انجام آزمایش

نی را داخل دهانه ی بادکنک قرار دهید و آن را با نخ محکم ببندید. در بطری را با میخ داغ سوراخ کرده و نی را درون آن قرارداده ، با چسب محکم کنید.

ته بطری را ببرید و با پاره کردن بادکنک دیگرپرده ای درست کنید و به ته بطری بچسبانید و با نخ محکم ببندید. مدل شما آماده است.

نتیجه

اکنون اگرپرده ی پایین بطری را پایین و بالا ببرید ، بادکنک درون بطری باز و بسته می شود .یعنی پرده ی پایین مانند پرده ی دیافراگم عمل می کند ودر بدن نیز با پایین وبالا رفتن پرده ی دیافراگم شش ها پر ازهوا ویا خالی از هوا می شوند. عمل دم و بازدم انجام می شود . البته در بدن ماهیچه های قفسه ی سینه و حرکت دنده ها نیز به انجام عمل دم وباز دم کمک می کنند.

تعیین ظرفیت شش ها ی انسان

وسایل مورد نیاز

1- بشر cc1000

2- تشت آب

3- شلنگ

4- چند قطع سنگ تخته

روش انجام آزمایش

بشرویا یک پارچ یا شیشه ی بزرگی را از آب پرکنیدو درحالی که درآن را بسته یا مقوایی بر دهانه ی آن گذاشته اید در،درون یک تشت آب وارونه کنید.وبا گیره یا قراردادن چند قطعه سنگ زیردهانه ی آن قراردهیدتا کمی بالاتراز کف تشت قرار گیرد.یک سر شلنگ را در بشر یا شیشه ی آب وارد کنید.

و از یکی از دانش آموزان بخواهید که هوای بازدم خود را از طریق شلنگ وارد بشر یا شیشه کند. دهانه ی یشر یا شیشه را ببندید و آن را از تشت خارج کنید. اکنون از روی درجه بندی بشر مقدار آب خارج شده از آن را اندازه بگیریدواگر از شیشه استفاده کرده اید با یک ظرف مدرج مقدار آبی را که باید به شیشه اضافه کنید تا به حجم اولیه برسد و به این ترتیب حجم آب خارج شده از شیشه را اندازه می گیریم.

چه تغییری کرده است ؟چرا؟

نتیجه

مقداری از آب داخل بشر یا بطری خارج می شود که حجم آن برابر حجم هوای بازدم می باشد.

اثبات وجود کربن دی اکسید درهوای بازدم

وسایل مورد نیاز

1- مقدار آهک

2- کاغذ صافی

3- بشر

4- نی

5-قیف

روش انجام آزمایش

مقداری آهک را در آب گرم بریزید و به هم بزنید سپس آن را از کاغذ صافی عبور دهید تا محلول زلال و شفافی به دست آیداگر کاغذ صافی نداشتید مخلوط را مدتی به حال خود بگذارید تا ذرات آن ته نشین شود سپس به آرامی قسمت بالای محلول را که زلال و شفاف است را از مخلوط جدا کنید. به کمک یک نی به آرامی درمحلول بدمید.

چه روی می دهد ؟چرا؟

نتیجه

محلول کدر و شیری رنگ می شود. زیرا بیکربنات تحت اثرکربن دی اکسید به رسوب کربنات کلسیم تبدیل می شود.

تشریح دستگاه تنفسی گوسفند

وسایل مورد نیاز

1- شش سالم گوسفند

2- سینی تشریح

3- جعبه ی تشریح

4- تشت آب

5- ظرف آب

روش انجام آزمایش

شش ها و مجاری تنفسی مربوط به آن را به طوری که سالم باشد از قصابی ها تهیه کنید .دهانه ی نای را تمیز بشوییدوبه درون آن بدمید، شش ها باز می شوند.بعد دمیدن را متوقف کنید.

چه مشاهده می کنید؟چرا؟

شش ها را در تشت پر ازآب بیندازیدچه مشاهده می کنید؟ چرا ؟

لب های روی هر شش را مشخص کنید. سپس با دقت محل ورود هرنایژه به شش ها را بشکافیدتا به انشعابات باریک تر نایژه ها در شش ها برسید.نای و نایژه ها چه خصوصیاتی دارند؟علت آن چیست؟

اکنون باتیغ جراحی یا نوک چاقو قسمتی ازپرده ی شفاف روی شش ها را جدا کنید.این پرده چیست؟

نتیجه

با دمیدن شش ها قابلیت انساط (باز شدن )پیدا می کنند و با خالی شدن هوا قابلیت ارتجاعی(برگشت به حالت اول)در شش مشاهده می شود.

در ظرف آب شش ها بالای آب قرار می گیرد .چون مقداری هوا در آن وجود داردکه موجب سبک تر شدن آن می گردد.

نای و نایژه ها غضروفی می باشند.تا دچار چسبیدگی نشوند و راه عبور هوا همیشه باز باشد.

پرده ی روی شش ها جنب نام دارد که دو لایه می باشد.یک لایه از لین پرده به سطح شش و لایه ی دوم به دیواره ی داخلی قفسه ی سینه می چسبد.در فضای میان این دو لایه مایعی وجود دارد که لغزندگی و جابه جا شدن پرده ها را آسان می کند.متابعت شش ها از حرکت های قفسه ی سینه در هنگام دم وبازدم نیز به علت وجود همین پرده است.

تشریح کلیه(قلوه)ی گوسفند

وسایل مورد نیاز

1- کلیه ی سالم گوسفند

2- سینی

3- جعبه ی تشریح

روش انجام آزمایش

ابتدا به شکل و رنگ کلیه ها توجه کنید. قسمت فرو رفته یا مقعر شکل کلیه که محل ورود و خروج رگ های خونی و محل خروج میزنای است را بررسی کنید. سپس پرده ی روی کلیه را بر دارید.

جنس این پرده چیست ؟وچه فایده ای دارد؟

اکنون کلیه را از طول برش دهید. داخل آن را بررسی کنید.چه مشاهده می کنید؟

نتیجه

به هر کلیه یک سرخرگ وارد و یک سیاهرگ خارج می شودو به کمک لوله ای به نام میزنای به مثانه وصل می شود.و پرده ای از جنس بافت پیوندی بر روی آن قرار دارد.

در مقطع طولی کلیه،لگنچه، بخش قشری (بیرونی) و بخش درونی به خوبی دیده می شوند که رنگ آنها با هم تفاوت دارد.

اثبات وجود اوره در ادرار

وسایل مورد نیاز

1- اوره

2- اوره آز

3- بشر

4- فنل فتالئین

5- ادار

6- لوله ی آزمایش

(اوره و اورآز، را از فروشگاه های فروش مواد و تجهیزات آزمایشگاهی تهیه نمایید)

روش انجام آزمایش

مقداری اوره را در آب حل کنید و محلول را در بشر بریزید.به محلول داخل بشر مقداری فنل نتالئین بیفزاییدتا محلول کمی شیری شود.اکنون چند بلور اوره آز به آن اضافه کنید .چه روی می دهد ؟چرا؟

نتیجه

رنگ محلول فوراً قرمز می شود.زیرا آمونیاک تولید می شود و محیط قلیایی به وجود می آید.

NH 3 + CO 2 CO(NH 2)2

به همین روش با افزودن اوره آز به ادرار می توان وجود اوره در ادرار را اثبات کرد.

جستجوی پروتئین در ادرار

وسایل مورد نیاز

1- ادار

2-لوله ی آزمایش

3- گیره ی لوله

4- چراغ الکلی

5- اسید استیک

روش انجام آزمایش

در ادرار افراد سالم پروتئین یافت نمی شود ،اما در بعضی از بیماری های کلیوی مقداری ازپروتئین موجود در خون از راه کلیه و همراه ادرار دفع می شود ،که در این حال می گویند شخص به بیماری آلبومینوری مبتلا است. به همین دلیل در آزمایشگاه های تشخیص طبی ،یکی از آزمایش های معمولی در روی ادرار ،جستجوی پروتئین در آن است.که شما نیز به روش زیر می توانید این آزمایش را انجام دهید.

برای این منظور لوله ی آزمایش را تا سه ،چهارم حجم از ادرار صاف پر کنید.قسمت پایین لوله را به کمک گیره نگه دارید و قسمت بالای آن را روی شعله به جوش آورید. اکنون دو یا سه قطره محلول اسید استیک 36 درصد به ادار بیفزایید و دوباره کار جوشاندن را تکرار کنید. چه مشاهده می کنید؟

نتیجه

رسوب سفید رنگی تشکیل می شود .تشکیل رسوب سفید رنگ و ثابت ،علامت وجود پروتئین است.

جستجوی گلوکز(قند) ادرار

وسایل مورد نیاز

1-محلول بندیکت

2- لوله ی آزمایش

3- ادرار

4- بشر آب جوش

روش انجام آزمایش

5 سی سی محلول بندیکت را در لوله ی آزمایش بریزید و 8 قطره ادرار به آن اضافه کنید. لوله را به مدت 5 دقیقه در درون آب جوش قرار دهید.ببینید آیا رنگ محلول تغییری می کند یا نه ؟

برای آزمایش شاهد، می توانید مقادیر مشخصی( 25/0 یا یک و دو درصد)گلوگز به ادار اضافه کنید. هر بار رنگ آن را مشاهده کنید.

نتیجه

اگر رنگ محلول آبی بماند، پاسخ آزمایش منفی است یعنی در ادرار قند وجود ندارد.

اگر رنگ سبز شود در ادرار 25/0 در صد قند وجود دارد.

اگر رنگ زرد شود در ادرار یک درصد قند وجود دارد.

اگر رنگ نارنجی شود بیش تر از یک درصد قند در ادرار وجود دارد.

و اگر رنگ قرمز آجری شود بیش تر از 2 درصد قند در ادرار وجود دارد.

تشریح کامل بدن کبوتر

وسایل مورد نیاز

1- کبوتر

2-جعبه ی تشریح

3- سینی

4- اتر یا کلروفرم

5- یونولیت

6- دستکش یکبار مصرف

روش انجام آزمایش

برای مطالعه ی اندام های داخلی بدن ابتدا باید جانور را بیهوش کرد. برای این منظور پرنده را زیر سر پوشی قرار داده و یک پنبه ی آغشته به اتر یا کلروفرم در نزدیکی آن قرا دهید. قبل از تشریح پر ها را کمی مرطوب کنید،تا ضمن کار به اطراف پراکنده نشوند.

یک تکه یونولیت به اندازه ی سینی ببریدودرون آن قراردهید.جانور را به پشت درسینی روی یونولیت قرار دهید و برای آن که جای کمتری بگیرد،پرها ی بزرگ بال و دم را قیچی کنید.حال بال ها و پاها را با سنجاق ثابت کنید.پرهای ناحیه ی وسط سینه و شکم را کنار بزنید.بعدبه کمک قیچی و پنس با دقت و رعایت احتیاط کامل شکافی سراسری از زیر شکم تا زیر گردن ایجاد کنید.از محل شکاف به طرفین پوست را به کمک انگشتان کنار بزنید، تا عضلات روی سینه وشکم ظاهر شوند. عضلات روی سینه را بردارید،ارتباط بال ها با جناغ سینه را قظع کنیدو آنگاه با احتیاط استخوان پهن جناغ را بشکافیدو کنار بزنیدتا اندام های داخلی نمایان شوند.

د ستگاه گوارش

ازدهان آغاز می شود.دردهان زبان قراردارد.حدفاصل دوآرواره را ببریدتادهانه ی مری پدیدارشود. در سقف دهان سوراخ های عقبی بینی و کمی داخل تر سوراخ شیپور استاش را مشاهده کنید. درکف

دهان و در عقب زبان شکاف تنفسی (گلوت) وجود دارد. هر گاه پوست جلو گردن را به طور طولی بشکافید،درزیرآن نای و مری را مشاهده خواهید کرد.نای در جلو ومری درپشت قرار گرفته است،در

عضلاتی محکمی داد. آن را برش دهید، دردرون آن مقداری شن ریزه یا چیزهای سخت دیگر پیدا خواهید کرد.

دنبال معده، روده ی کوچک قرارداردکه چین خورده است و به وسیله ی روده بندنگهداری می شود . چین های روده را باز کنید وآن را تا انتهای دنبال کنید.ابتدا راست روده و سپس کلواک را پیدا خواهید کرد در انتهای روده ی باریک و قبل از راست روده دو زایده (سکوم)یا روده ی کور وجود دارند.می بینید که پرندگان فاقد روده ی بزرگ هستند.قسمت ابتدای روده ی باریک که زیر معده پیچ خورده دوازدهه است.

جگر دو قسمتی است و دو مجرای صفراوی از دو لوب آن خارج می شوند و به دوازدهه می ریزند .در کبوترکیسه ی صفرا وجودندارد.برای پیداکردن مجاری صفرا،روده بندرا دربخش دوازدهه بگسترانید.

غده ی لوزالمعده در قوس دوازدهه واقع شده است.شیره ی لوزالمعده به وسیله ی سه مجرا به دوازده ریخته می شود. دومجرا از بخ

جواب آزمایش های فصل 3و4علوم سال دوم

مطالب مشابه :

اعلام نتايج آزمون ورودی مدارس استعدادهای درخشان (سمپاد)و نمونه دولتی در سال91 سایر استانها

نمونه سوال عربی 2 انسانی نوبت اول

نمونه سوال عربی 2 انسانی نوبت 2

آزمون های متنوعی از زیست شناسی پیش دانشگاهی

جواب آزمایش های فصل 3و4علوم سال دوم