- دستورالعمل مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی ویژه -

دستورالعمل مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی ویژه

در بیمارستانها و مراکز بهداشتی درمانی

بخش اول- بیمارستانها

الف - باستناد ماده 7 قانون مدیریت پسماندها مدیریت اجرایی کلیه پسماندها غیر از صنعتی و ویژه در شهرها و روستاها و حریم آنها به عهده شهرداری، دهیاری و در خارج از حوزه وظایف شهرداریها و دهیاریها به عهده بخشداریها می باشد. مدیریت اجرایی پسماندهای صنعتی و ویژه به عهده تولید کننده و در صورت تبدیل آن به پسماند عادی بر عهده شهرداری ها، دهیاریها و بخشداریها می باشد.

باستناد تبصره ماده فوق مدیریت های اجرایی می توانند تمام یا بخشی از عملیات مربوط به جمع آوری، جداسازی و دفع آن را به بخش خصوصی ( اشخاص حقیقی و حقوقی ) واگذار نمایند.

ب - طبق مفاد ماده فوق مدیریت بیمارستان ملزم است یکی از دو روش زیر را برای مدیریت اجرایی پسماند پزشکی ویژه بیمارستان بکار گیرد:

1. مدیریت اجرایی بیمارستان می تواند مطابق ماده 7 قانون مدیریت پسماندها عملیات اجرایی مدیریت اجرایی پسماند پزشکی ویژه را راساً انجام دهد.

2. مدیریت اجرایی پسماند پزشکی ویژه می تواند به استناد تبصره ماده 7 قانون مدیریت پسماندها تمام یا بخشی از عملیات اجرایی پسماند پزشکی ویژه را به بخش خصوصی ( اشخاص حقیقی و حقوقی ) واگذار نماید.

پ - مدیریت بیمارستان و اشخاص حقیقی و حقوقی جهت اجرای مدیریت اجرایی پسماند پزشکی ویژه ملزم به رعایت کلیه مفاد " ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته" مصوبه مورخ ۸/۲/۸۷ هیئت محترم دولت ( موضوع ماده 11 قانون مدیریت پسماندها) می باشند.

ت - طبق مندرجات ماده فوق الذکر پس از تبدیل پسماند های پزشکی ویژه به پسماند عادی سازوکار مدیریت آن همانند پسماند شهری بعهده شهرداری ها، دهیاریها و بخشداریها می باشد.

ث - بی خطرسازی پسماندهای عفونی و تیز و برنده توسط مراکز عمده تولیدکننده پسماند پزشکی ویژه (مانند بیمارستانها) و در شهرهای متوسط و بزرگ باید در محل تولید انجام شود تا مخاطرات ناشی از حمل و نقل و هزینه های مربوطه به حداقل برسد. در شهرهای کوچک و روستاها و مراکز کوچک، پسماندها می توانند درسایت مرکزی بی خطر گردند.

بخش دوم – مراکز بهداشتی درمانی

الف - درخصوص مدیریت پسماندهای پزشکی ویژه تولیدی در مط بها، درمانگاهها و سایر مراکز مشابه ضمن رعایت دستورالعملهای مرکز سلامت محیط وکار و ضوابط وروشهای مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته ( موضوع مادة 11 قانون مدیریت پسماندها ) رعایت نکات زیر الزامی است:

1. کلیه مراکز تولید کننده پسماند پزشکی موظفند در مبدا تولید پسماندهای عادی و پسماندهای ویژه خود را با رعایت موارد زیر جمع آوری، از یکدیگر تفکیک و بسته بندی نمایند.

2. تفکیک و جمع آوری پسماندهای پزشکی که عبارتند از پسماند عفونی، تیز و برنده، شیمیایی و دارویی و عادی بطور جداگانه الزامی است.

3. کلیه پسماندهایی که روش امحای آنها یکسان می باشند نیاز به جداسازی و تفکیک از یکدیگر ندارند.

4. قراردادن پسماندهای پزشکی ویژه تولیدی در خارج از محوطۀ مراکز فوق اکیداً ممنوع است این پسماندها باید تا قبل از بی خطر سازی در یک محل مناسب ، محفوظ و غیر قابل دسترس برای افراد سودجو نگهداری شوند.

5. در واحد های کوچک این پسماندها را می توان در سطلهای مجهز به سیستم حفاظتی واقع در محلی امن و در مراکزی مانند مطبها که حجم پسماندهای ویژه چندان زیاد نیست در سطل زباله غیر قابل نشت، مقاوم قابل شستشو درکیسه های مخصوص حمل زباله نگهداری نمود.

6. جابه جایی و حمل و نقل پسماندهای تفکیک شده ویژه با پسماندهای عادی ممنوع است.

ب - برای تبدیل پسماندهای عفونی و تیز و برنده به پسماندهای عادی (بی خطر) در مراکز فوق می توان طبق مفاد ماده 65 ضوابط و روشهای مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی و پسماندهای وابسته (موضوع مادة 11 قانون مدیریت پسماندها ) از روشهای زیر استفاده نمود:

1. نصب دستگاههای غیرسوز با حجم مناسب و استفاده از آنها در مبدأ تولید (در داخل هر مرکز یا مطب و ....)

2. نصب دستگاههای غیرسوز با حجم مناسب و استفاده از آنها بصورت مرکزی (در ساختمان پزشکان)

3. عقد قرارداد و تحویل پسماند پزشکی ویژه به نزدیکترین بیمارستان یا نزدیکترین محل مجهز به سیستم بی خطر ساز غیرسوز

بدیهی است حمل و نقل پسماند پزشکی ویژه از محل تولید تا محل استقرار دستگاه بی خطرساز غیرسوز باید با رعایت کلیه ضوابط بهداشتی و ایمنی صورت گیرد.

4. مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی ویژه و انجام کار بصورت متمرکز و یا غیر متمرکز طبق مندرجات ضوابط واگذاری مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی به اشخاص حقیقی و حقوقی موضوع ردیف "ت" بند " 6" ماده " 3" آیین نامه اجرایی قانون مدیریت پسماندها به اشخاص حقیقی یا حقوقی واگذار گردد. حمل و نقل پسماند پزشکی ویژه از محل تولید تا دفع نهایی باید با رعایت ضوابط «4» درصورت انتخاب گزینه بهداشتی و ایمنی انجام و کلیۀ مراحل مدیریت اجرایی با نظارت معاونت بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی ذیربط صورت پذیرد. همچنین اشخاص حقیقی و حقوقی ملزم به رعایت دستورالعملهای مربوطه وزارت بهداشت می باشند.

در مناطق کویری و خشک و مناطقی که سطح آب های زیرزمینی پایین است در صورت وجود زمین مناسب، دفن پسماندها با رعایت ضوابط بهداشتی مجاز می باشد.

5. در مناطق روستائی در صورتیکه حجم پسماند عفونی کم باشد میتوانند ازروش دفن بهداشتی نیز برای امحاء پسماندهای عفونی با رعایت ضوابط زیر استفاده نمود:

ضوابط و معیارهای دفن بهداشتی

1 -5 محل دفن توسط سازمان حفاظت محیط زیست تعیین می گردد.

۲- ۵ محل دفن باید از محل مسکونی دور باشد و در جایی واقع شود که مطمئن باشیم آبهای سطحی و یا زیرزمینی آلوده نمیشوند . منطقه نباید در معرض سیل یا فرسایش باشد.

۳- ۵ به منظور جلوگیری از نشت آلاینده به آبهای زیر زمینی سایت دفن باید نسبتاً غیرقابل نفوذ باشد و چاههای کم عمق نزدیک سایت نباشد.

۴- ۵ عملیات دفن باید تحت نظارت کامل و دقیق صورت گیرد.

۵- ۵ یک چاله یا ترانشه با حداقل 2 متر عمق حفر شود نصف آن با پسماند پر شود سپس ۵/. متر با آهک و تا سطح با خاک پر شود.

۶- ۵ اگر ترانشه در طول روز پر نشد، قبل از پرشدن کامل یک ترانشه ، پس از ریختن پسماند یک لایه ۱۰ سانتیمتری خاک باید برای پوشش پسماند اضافه شود.

۷- ۵ باید مطمئن شد که حیوانات دسترسی به سایت دفن ندارند حصارکشی با سیمهای آهنی گالوانیزه یا نصب حفاظ، مناسب می باشد.

۸- ۵ مسئول سایت دفن باید اطلاعات همۀ ترانشه های دفن را نگهداری کند.

پ - در صورت ورود هرگونه خسارت ناشی از عدم رعایت مقررات بهداشتی مربوط به مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی ویژه به اشخاص و یا محیط زیست ، مسئولیت آن به عهده تولیدکنندگان و اشخاص حقیقی و حقوقی مسئول عملیات فوق با توجه به قصور آنان می باشد.

- دستورالعمل مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی ویژه -

مطالب مشابه :

- دستورالعمل مدیریت اجرایی پسماندهای پزشکی ویژه -

روند تکامل مدیریت

برنامه ریزی

سازمان ملل چیست؟

مدیریت پسماندهای بیمارستانی

سیر تاریخی تکوین نظریه های مدیریت

قالب تهیه خط مشی و روش اجرایی