ارزیابی موفقیت کارکردی شهر جدید بهارستان

موقعیت جغرافیایی:

شهر جدید بهارستان یکی از شهرهای اقماری است که در 15 کیلومتری جنوب شهر اصفهان در مسیر جاده اصفهان – شیراز قرار گرفته است. این شهر از شمال به روستای کیچی ، قلعه شور و کبوتر آباد واز جنوب به رشته کوه های کم ارتفاع لاشتر یا میان کوه محدود است. این شهر از سمت شرق به بیابان های بخش جرقویه واز غرب به جاده اصفهان – شیراز ختم می شود. شهر بهارستان با ارتفاع 1570 متر از سطح دریا در عرض جغرافیایی '27-32 و طول جغرافیایی '40-51 واقع شده است.

ویژگی های اقلیمی:

آب و هوای بهارستان گرم و خشک است که حداقل دمای آن در سردترین روزهای زمستان 13- درجه سانتی گراد و گرمترین حد آن تا 40 درجه سانتی گراد در روزهای تابستان است. میزان بارندگی در شهر بهارستان به 115 تا 120 میلیمتر در سال می رسد که بیشترین میزان بارندگی در آذر و دیماه گزارش شده است. سمت و جهت باد ها و زمستان ، پاییز و بهار ، از غرب به شرق با سرعت 2/5 گره معادل 6/9 کیلومتر در ساعت است که گاهی سرعت آن به 4/12 کیلومتر در ساعت می رسد. مکانیک خاک و ترکیب شیمیایی خاک در شهر بهارستان به دید کارشناسان از لحاظ فنی بسیار مطلوب و مناسب جهت شهرسازی است ولی برای کشاورزی ارزش زیادی ندارد.[1]

تاریخچه:

طرح اصلی شهر جدید بهارستان در سال 1372 خورشیدی به تایید رسید و ساخت آن در سال 1376 آغاز شد. در سال 1384 این شهر دارای شهرداری شده و جمعیت آن حدود 60 هزار نفر تخمین زده شد.

این شهر جزو شهرهای برنامه ریزی شده است که در برنامه ریزی های مربوط به اسکان وشهرسازی استان اصفهان برای جذب سرریز جمعیت شهر اصفهان در نظر گرفته شده است.

طبق پیش بینی ها این شهر در سال 2016 میلادی (تقریباً 1394 خورشیدی) با وسعت 3000 هکتار ، در حدود 320 هزار نفر جمعیت خواهد داشت. [2]

این شهر در حال حاضر از سه فاز تشکیل شده است که فاز یک و دو آن کامل شده وفاز سه در حال ساخت می باشد.

اهداف شکل گیری شهر جدید بهارستان:

آنچه را به طور خلاصه می توان بعنوان عمده اهداف ایجاد شهر جدید بهارستان دانست شامل موارد ذیل است:

الف- جذب و اسکان بخشی از جمعیت منطقه اصفهان در جایی از خارج از شهر وبا فاصله ای مناسب از نقاط متمرکز صنعتی.

ب- ایجاد شهری بارنگ و بوی سنتی و باالهام از معماری قدیم ایران با بکارگیری تکنولوژی جدید در منطقه و جذب بخشی از فعالیت هایی که منحصراً در اصفهان متمرکز است.

ج- انتقال جمعیت فزاینده منطقه به سوی اراضی موات به ویژه در سمت جنوب اصفهان و دور کردن آنها از نفوذ در اراضی کشاورزی اطراف شهر اصفهان.[3]

د- جذب جمعیت اصفهان و هدایت آن در نقطه ای خارج از شهر به منظور حفظ ظرافت تاریخی.

هـ- استفاده از سرمایه های مردمی اعم از ساکنان شهر ویا بخش خصوصی در ایجاد شهر.

و- ایجاد اشتغال جهت پویایی واستقلال شهر با استقرار مراکز صنایع سبک خانگی همچون صنایع نساجی، مواد غذایی ، ساختمان و... که مغایرت زیست محیطی نداشته است.

ز- احداث مراکز خدماتی برای جلوگیری از تمرکز خدماتی در شهر اصفهان به ویژه در بخش آموزش عالی و دانشکده هایی که در ارتباط تنگاتنگ با دانشگاه ها و مراکز فرهنگی شهر اصفهان باشند .

ر- کاهش بحران مسکن و زمین در منطقه با احداث واحدهای مسکونی مناسب.[4]

ویژگیهای جمعیتی شهر بهارستان:

حدود بیست سال از ایجاد بهارستان می گذرد . متولیان و برنامه ریزان این شهر اقدامات بسیار مفیدی در زمینه اسکان و استقرار جمعیت انجام داده اند. این موضوع د رحالی است که محدودیت های مالی و قانونی و ناهماهنگی های ناشی از ساختار مدیریتی کشور راه را بر پیشرفت این شهر بسته بود ، با این حال شهر جدید بهارستان کارنامه ای درخشان را از فعالیت ها واقدامات در زمینه جذب واسکان جمعیت دارا می باشد. این شهر که یکی از شهرهای مطرح در کشور است ، توانسته است در مراحل 1 و3 ، جمعیت زیادی را به سوی خود بکشاند. مسلم است بخشی از این جمعیت ، آگاهانه و از روی اختیار و بخشی از آنها ناچاراً این شهر را برای سکونت برگزیدند. براساس پیش بینی های کارشناسان ، جمعیت شهر در افق نهایی ، در سال 1390 به 320 هزار نفر می رسد. هر چند بیش از چهارده سال از شروع اسکان در این شهر نمی گذرد ولی در همین مدت کوتاه رشد جمعیت چشمگیر و قابل ملاحظه بوده است.[5] نمودار زیر رشد جمعیت را در سالهای اخیر نشان می دهد: براساس سرشماری بعمل آمده در ابتدای سال 1380 تراکم متوسط جمعیتی در شهر درشراط حاضر 150نفر در هکتار (معادل 30 واحد مسکونی در هکتار) می باشد که در مطالعات طرح جامع تراکم جمعیت تا 250 نفر در هکتار قابل افزایش می باشد. از نظر ترکیب شغلی شهروندان، هم اکنون 21% از جمعیت شاغل را کارمندان و کارکنان آموزش و پرورش ، 52% را کارمندان و کارگران ادارات دولتی و 27% باقی مانده را مشاغل آزاد تشکیل می دهند.

نمودار جمعیت ساکن در بهارستان طی سال های 1373 تا پایان 1383

دلایل موفقیت کارکردی شهر جدید بهارستان:

1- موقعیت جغرافیایی مناسب و عوامل موثر در مکان یابی شهر:

سلسله عواملی که از آن یاد می شود از مزیت های منطقه بهارستان است که باعث گردیده این منطقه بعنوان یکی از شهرهای موفق ظهور کند.

الف- غیر قابل کشاورزی بودن (موات) زمین در این منطقه از اساسی ترین سیاست ها در توسعه منطقه اصفهان برای سکونت جمعیت در حال رشد در این شهر بوده است.

ب- فاصله مناسب با شهر اصفهان یکی از دیگر عوامل اساسی ایجاد این شهر است، این موضوع گرچه در بلند مدت وبا رشد بیشتر شهرها از استقلال شهر بکاهد ولی به جهت ایجاد انگیزه و تمایل جمعیت جهت سکونت در این شهر نباید فاصله چندان زیاد باشد.

ج- شیب مناسب زمین که در بستر کوه قرار گرفته و بین 2 تا 3 درصد است این میزان شیب جهت احداث شهر کاملاً موثر است.

د- چشم انداز زیبای بهارستان به واسطه قرار گرفتن در دامنه کوه های لاشتر و زیبایی که اراضی کشاورزی منطقه رودشت دارد برای شهروندان این شهر بسیار دلپذیر خواهد بود و مناظر کوه های جنوبی این زیبایی را دو چندان کرده است.

هـ- شراط مطلوب زمین ، خاک و مقاومت زمین از نکات فنی مطلوب در تاسیس این شهر می باشد.

ر- دسترسی مستقیم به ارتباطات ملی- منطقه ای که بخاطر قرار گرفتن بهارستان بین شهر اصفهان و صنایع سنگین جنوب غرب اصفهان می باشد.

ز- آب وهوای بهارستان: بطور کلی این منطقه دارای آب و هوای معتدل است . تنوع آب و هوایی در این شهر از نیمه کوهستانی تا نیمه بیابانی در دشت هاتغییر می کند و روی هم رفته آب و هوای این شهر از اصفهان مطلوب تر و دلپذیر تر است . [6]

[1] - جهانبخش هرندی – محمد- تولید یک شهر (پژوهشی بر شکل گیری شهر جدید بهارستان) – انتشارات گلبن 1384- صفحه 65

[2] - شهر جدید بهارستان – بولتن خبری شهرداری بهارستان – صفحه 1

[3] - طرح جامع شهر جدید بهارستان 1372- صفحه 8

[4] - جهانبخش هرندی- محمد - تولد یک شهر (پژوهشی بر شکل گیری شهر جدید بهارستان ) انتشارات گلبن 1384- صفحه 48

[5] - نتایج گزارش تحقیقی گروه بررسی مسائل فرهنگی – اجتماعی شهر جدید بهارستان 1386

[6] - جهانبخش هرندی- محمد- تولد یک شهر (پژوهشی بر شکل گیری شهر جدید بهارستان ) انتشارات گلبن – 1384 – صفحه48 و 49

ارزیابی موفقیت کارکردی شهر جدید بهارستان

مطالب مشابه :

انواع جهت یابی طبیعی

تاثیر عوامل اقلیمی در معماری

اقلیم و معماری

شیراز در گذرگاه سبک عراقی

ادگیر، میراث گذشته طبیعی ترین روش تهویه،بادگیر است که بر حسب سرعت و جهت باد طراحی شده‌اند.

بادگیر موتور سرمایشی قدیم

ارزیابی موفقیت کارکردی شهر جدید بهارستان

طرز كار بادگير

✿ عنوان √ نقش بادگیر در معماری اسلامی