فضاها و دياگرام روابط فضا ها

به نام خدا

براي آنکه بتوانيم عمده خدمات و عملکردها ئي را که در اين مجتمع بصورت متمرکز يا فضا هاي مجزا و منفرد در نقاط مختلف ، پيش بيني نمائيم ، لازم است مراجعين و استفاده کنندگان اين مجموعه را بهتر بشناسيم و آنها را گروه بندي کنيم . جمع آوري اطلاعات ، مصاحبه و تحقيق به اين تقسيم بندي کمک کرده است .

الف). شهروند ان ساروی و حومه آن شامل :

- آنهائي که براي گذراندن ساعات محدود و تفريح و سر گرمي به مجتمع مي آيند.

ب). مسافران شامل :

- عدهاي که براي رفع خستگي چند ساعتي را در شهر ساری بيتوته مي کنند

فضا هاي مورد نياز هر يک از گروها.

- فضا هاي خور گشت براي استراحت چند ساعته و استفاده از امکانات آن.

- فضا هاي فرهنگي – هنري .

- فضا هاي خدماتي شامل کافی شاپ – چايخانه سنتیو سرويس هاي بهداشتي و غيره .

- فضاهاي ورزشي و تفريحی

- فضاهاي آموزشي

- فضا هاي نمايشگاهي و بازار چه .

- کتابخانه

- آمفي تئاتر

- فضا هاي نمايشگاهي هنري

-کارگاه هاي آموزشي و کلاسهاي هنري

حال با استفاده از تقسيم بندي گروههاي مراجعه کننده به مجتمع و کارکردهاي مورد نياز آنها ،تلاش مي کنيم آنها را با توجه به سازگاري و ارتباط کاربري ها، دسته بندي کنيم ؛ تا بر اساس الگوهاي طراحي در سايت قرار بگيرند.

همجواري و همخواني اين مجموعه در بخشي سايت مي تواند ضمن ارتقاء فرهنگ بومي و شهر بويژه براي نوجوانان و جوانان ، بخشي از اوقات فراغت آن ها را نيز تأمين نمايد . اين مجموعه مي بايد به لحاظ دسترسي سريع و پارکينک خود کفا باشد .

حال به شرح هر يک از فضاهای فوق می پردازيم:

كافي شاپ

درطراحي بايد درمحلي ازسايت قرارگيردكه داراي ديدومنظرمناسب بوده وحتي الامكان درجلوديدباشد.

ريزفضاهاي موردنيازبراي كافي شاپ :

آماده سازی ـ انباركوچك ـ قفسه نوشيدني ـ محل پذيرايي

گالري

گالري فضايي است كه درآن آثارهنري وبعضاً تاريخي براي بازديدعموم به نمايش گذاشته مي شود. يك گالري بايدبه گونه اي برگزارشودكه عموم مردم بتوانندآثاررابدون هيچ مشكلي تماشاكنند.

گردش ومسير حرکت در نمايشگاه:

مسئله مهم ديگر مسئله گردش و مسير حرکت است که بايد با دقت بررسی گردد.بطوريکه ترتيب ومسير نتنها برای کسيکه به نقشه نگاه می کند بلکه برای بازديد کنندهای که از فضا عبور می کند کاملا روشن و بدون ابهام باشد.

شکل رو برو مسير حرکتی است که در بيشتر نمايشگاهها استفاده می شود.

در مسير زير نيز مسير حرکتی از يکنواختی مثال فوق در امده است.

يک مسير حرکتی ديگر

در يک فرم ديگر شخص مجبور می شود از بخشها ديدن کرده وسپس از سالن خارج شود

نمونه حرکتی ديگر که مسير های بسته ,حالت قبل را ندارد که با دقت لازم در نمايش وتنظيم ديوارها می توان به مسير دلخاهی دست يافت

حرکت سيستم وار را مشاهده می کنيمکه حالتی يکنواخت دارد

در طرح شانه ای شخص پس از عبور مسير پيشنهادی از در ورودی خارج می شود

نور طبيعی :

محاسبات نورپردازي درگالريها بسيارمهم بوده وكيفيت نورپردازي هم بصورت غيرمستقيم ويا بصورت مصنوعي مي باشد.

نور طبيعی يکی از مهمترين موضوعاتی است که در طراحی اين گونه اماکن مد نظر قرار می گيرد. روشنايی روز عليرغم مشکلاتی که در فصول و مکانهای مختلف بوجود می اورد ,هنوز بعنوان بهترين وسيله روشنايی است بنابر اين بايد بگونه ای برنامه ريزی شود که از اين منبع روشنايی بهترين استفاده شود

روشنايی از بالا:[1]

اين روشنايی دارای امتيازاتی است که بشرح زير است :

1) اين روشنايی در نور پردازی ثابتتر و راحتر می باشد

2) نوری که از آن استفاده می شود قابل تنظيم بوده و تامين کافی و يکنواختی آن ديد مناسب را بر اشيائ بو جود می اورد.

روشنايی از بالا

3) صرفه جويی در فضا که نمایش گذاشتن اشيائ بيشتری را مهيا می سازد

البته نور دهی از بالا نيز معايبی دارد که از آنجمله مي توان به پوشيده شدن شيشه ها با گرد وغبار و خطر شکسته شدن آنها را برشمرد.

گاهی اوقات در زير شيشه نور گير بام پارچه سفيدی قرار می دهند تا علاوه بر از بين بردن خطر سقوط شيشه باعث انتشار يکنواخت نور ورودی می گردد.

اصو لا بهترين نور, نوری است که از بالا آمده و بدون ايجاد سايه به سطح جسم برخورد نمايد يکی از موارد مهم که در طراحی نمايشگاه بسيار با اهميت است مسئله فاصله نهايی بازديد کننده از جسم میباشد که در عرض وارتفاع سالنهای نمايش موثر است. در شکل زير اتاقی با ارتفاع بلند و نورگيری کوچک ديده می شود که در آن نور متناسبی از توزِيع نور مرکزی ,با انعکاسهای منعکس شده از ديوار های مجاور بر جسم اثر گذاشته و توسط بيننده روئيت می شود .

نور جانبی:

اين گونه نر پردازی می تواند هم از طريق پنجرههای معمولی به اشکال مختلف در مکانهای مناسب و ديوارهاتعبيه گردد و از طريق دريچه های متوالی صورت گيرد.

البته ديواری که پنجره در آن تعبِه شده عملا غیر قابل استفاده شده و ديوار روبروی آن نيز بدليل انعکاسهای پنجره مقابل خود دچار مشکل است.

البته وجود پنجره در سطح معمولی باعث ديدن مناظر بيرون میشود وباعث استراحت چشم وتازگی فکر می شود واز خستگی افراد جلو گيری می کند بنابر اين بی مناسبت نيست که با وجود نور از بالا باز شوهايی در سطح ديوار نيز در نظر کرفته شود .

تقسيم فضا در نمايشگاه:

در طراحی يک نمايشگاه بايد فضای عمده را با استفاده از شيوههای مختلف به فضاههای مناسب هر فضا تقسيم کرد.س

با ايجاد ديوارهای پار تيشن ميتوان فضای وسيعی را جهت استفاده بهتر در نمايشگاه مهيا نمود.

ارتفاع مناسب برای ديدن :[2]

گفتيم که نمايشگاه يا موزه جايی است که مردم اشيايی را با چشم می بينند و هر چيزی را بايد متناسب با شرايط و خصو صيات چشم ناظر در نظر گرفت .

اشيا در ارتفاعات مختلف حالات گوناگونی دارند و اين موضوع بايد به حساب آيد به همين دليل بايد در نظر گرفت که شخص در چه فاصله ای از جسم قرار مي گيرد و چون اشخاص بطور ايستاده به اشيا می نگرند اشيا در سطح چشم واقع می شود که اين ارتفاع را در حدود 160 سانتيمتر در نظر می گيرند.

زاويه ديد واقعی چشم انسان بميزان 160 درجه از مخروطی که راس آن در چشم ناظر ومحور قائده آن بر روی افقی تراز دارد و از اين مقدار نيز فقط در حدود 90 درجه بطور واضح ديده می شود.

ريزفضاهای موردنيازگالری :

ورودی ـ فضاي نمايش ـ محل مطالعه ـ سرويس ـ كارگاه ـ قسمت كنترل

ريزفضاهای موردنيازبرای نمايشگاه :

فضای نمايش ـ انبار ـ فروشگاه ـ قسمت كنترل

موزه مردم شناسی :

ريزفضاهای موردنيازبرای نمايشگاه صنايع دستی :

ورودی ـ فضای نمايش ـ محل استراحت ـ فروشگاه ـ كارگاه ـ انباری

کتابخانه:

كتابخانه ها بطوركلی به چنددسته تقسيم می شوند ازقبيل كتابخانه های عمومی ، دانشگاهی ، تخصصی و . . . آنچه كه دراين مجتمع موردنظراست كتابخانه ی عمومی وقابل استفاده براي عموم علاقمندان است .

كتابخانه های عمومی ، آثارعلمی عمومی وديگرابزاراطلاع رسانی راعرضه می كنند كه بطورمستقيم درقفسه های بازدردسترس هستند. كتابخانه های عمومی هيچگونه وظايف آكادميك يااهداف بايگانی نداشته ومعمولاً فقط يك بايگانی بسياركوچك دارند. چنين كتابخانه هايی به راحتی دردسترس عموم بوده وعلاوه براستفاده ازروشهای نسبی فراهم

كردن كتاب ، مي تواند دارای بخشهای مطالعهی مروری ، اتاقهای جلسات وتفريحی وصندليهای مطالعه برای گروهها وافراد ديگرباشد.

حد فاصل بين ميزها

طراحی فضای مطالعه وهمچنين قفسه هاي كتابها بايدبه گونه ای باشدكه قابل استفاده برای كودكان ، بزرگسالان وجوانان بوده وآنان رابخودجذب كند.

مكانهای مورداستفاده برای بزرگسالان می تواند دارای 5 يا 6 قفسه بوده وحداكثرارتفاع قفسه ها 8/1 مترمی باشد. محلهای مخصوص كودكان داراي 4 قفسه باارتفاع دسترسي حدود 2/1 مترمی باشد. طول راهروهاي قفسه ها نبايدبيش از3 متربوده وبايدمحلهايی برای نمايش وقراردادن كتابها داشته باشند.

ودرآخراينكه موقعيت قرارگيری كتابخانه درسايت مجموعه بايدجايی باشدكه ازنوركافی ، سكوت وآرامش برخوردارباشد.

فضاهای درنظرگرفته شده برای كتابخانه :

1. اتاق مرجع

2. قسمت تازه های كتاب

3. برگه دان

4. بايگانی

5. كتابداری

6. رختكن

7. سرويس وآبخوری

8. سالن مطالعه

بازارچه سنتی:

اين قسمت شامل مجموعه ای که محصولات فرهنگی( آلات موسيقی ,نوار فروشی وکتاب فروشی و...) و صنايع دستی را به بازديد کنندگان ارائه می کند و در انتهای آن يک چايخانه سنتی واقع گرديده که دارای ديد ومنظر مناسب می باشد.

قسمت آموزشی:

اين قسمت شامل کلاسهای آموزشی می شود که اين کلاسها با توجه به استقبال گروههای سنی مختلف در نظر گرفته شده است که عبارتند از کلاسهای موسيقی , بازيگری ,آموزش کاميپيوتر ,شعر وادبيات, نو يسندگی, قران خوانی,و... می باشد.

قسمت تفريحی :

اين قسمت علاوه بر فضاهای باز طراحی شده جهت گذراندن اوقات فراغت شامل استخر شنا و سالن بيليارد و کافی نت وسالن بازيهای رايانه ای و کانون شطرنج ميباشد.

[1] -برگرفته از کتاب نويفرت صفحه 360

[2] -بر گرفته از کتاب نويفرت صفحه 159

فضاها و دياگرام روابط فضا ها

كافي شاپ

گالري

مطالب مشابه :

میزان فضاهای کتابخانه

استانداردهای کتابخانه

برنامه فیزیکی ، سرانه و ریز فضاهای دانشکده معماری

ریز فضاهای پژوهشکده ومرکز همایش های هنر ومعماری

برنامه فیزیکی ، سرانه و ریز فضاهای دانشکده معماری

فضاها و دياگرام روابط فضا ها

لیست ریز فضاها..

معماری و طراحی کتابخانه 1

مفاهیم طراحی ، ضوابط و استانداردهای خانه فرهنگ

برنامه فیزیکی مدرسه-برنامه فیزیکی بیمارستان-برنامه فیزیکی هتل