مواد منفجره

برخی از واکنش های شیمیایی کند و برخی سریعند،اما انفجارها خود در یک دسته جداگانه قرار می گیرند. انفجارهای شیمیایی با آزاد شدن سریع مقادیر زیادی از گازهای داغ مانند N2 ، CO2 و H2O مشخص می شوند.گازهای در حال انبساط موج ضربه ای پرفشاری -تا ۷۰۰۰۰۰اتمسفر- ایجاد می کنند که با سرعتی معادل ۹۰۰ متر بر ثانیه منتشر شده وباعث تخریب فیزیکی می شود.

مواد منفجره بر اساس میزان حساسیت به ضربه به دو دسته نوع اول و نوع دوم تقسیم می شوند. مواد منفجره نوع اول حساسیت شدیدی نسبت به گرما و ضربه دارند. این مواد در ساخت بمب ها کلاهک های انفجاری و چاشنی برای مواد منفجره نوع دوم که غیر حساس هستند به کار می روند. جیوه(II)فولمینات 2(Hg(ONC نخستین چاشنی تجارتی مهم به شمار می رود، اما جای خود را به سرب(II)آزید داده است. که انبارکردن آن در هوای گرم آسان تر است.

مواد منفجره نوع دوم یا مواد منفجره سنگین حساسیت کمتری به گرما وضربه دارنددر نتیجه ساخت انتقال وکار کردن با آنها ایمن تر است. اغلب مواد منفجره نوع دوم هنگام مشتعل شدن در مجاورت هوا می سوزند ومنفجر نمی شوند.انفجار این مواد در شرایطی روی می دهدکه چاشنی نوع اول در کنار آنها منفجر شود.نیتروگلیسیرین ، تری نیترو تولوئن (TNT) تترا اریتریتول تترانیترات(PETN)و RDXاز مشهورترین مواد منفجره نوع دوم به شمار می روند.

تری نیترو تولوئن RDX پنتا اریتریتول تترانیترات

نیتروگلیسیرین

همان طور که از ساختار مواد منفجره پیداست ، اغلب آنها اکسیژن ونیتروژن زیادی دارند و بیشتر آنها دارای گروههای نیترو ،NO2- ،می باشند.چون پیوندهای شیمیایی در گرههای نیترو نسبتا ضعیف هستند و چون فرآورده های انفجار(N2 ، CO2 و H2O وغیره)بسیار پایدارند، مقدار زیادی انرژی در عرض چند میکرو ثانیه در طی انفجار آزاد می شود. مثلا وقتی یک مول (227گرم) نیتروگلیسیرین منفجر می شود1427kj انرژی آزاد می کند. مخلوط واقعی فرآورده های واکنش پیچیده است، اما واکنش را می توان با معادله موازنه شده زیر نشان داد:

(4C3H5(NO2)3() 12 CO2(g) + 10 H2O(g) + 6 N2(g) + O2(g

در این واکنش از تجزیه 4 مول نیتروگلیسیرین 29 مول فرآورده گازی تولید می شود که در شرایط استاندارد650 لیتر حجم دارند.

اولین ماده منفجره قوی تجاری نیتروگلیسیرین بود که شیمیدان وکارخانه دار سوئدی،آلفرد نوبل روشی ایمن برای تولید آن یافت و از آن در ساخت دینامیت استفاده کرد. دینامیت های صنعتی جدید که برای در معادن وجاده سازی استفاده می شوندشامل مخلوطی ازآمونیم نیترات و نیتروگلیسیرین جذب شده بر روی خاک دیاتمه هستند.

منبع:شیمی عمومی1، جان مک موری ، رابرت سی.فای،ترجمه عیسی یاوری،مهدی ادیب، نشردانشگاهی

مواد منفجره

مطالب مشابه :

آموزش تخریب وانفجارات

178 - زندگینامه آلفرد نوبل (کلیک کنید)