گردو

گردو

گردو، پراکندگی وسیعی از کوه های کارپاتیان در اروپای مرکزی تا قفقاز و شمال آسیای صغیر و منچوری داشته است. این گیاهان از تیره گردو سانان است . مغز ساقه ی درخت گردو لایه لایه ، تنه صاف با پوست فلسی و شیاردار ، برگ ها مرکب شانه ای دارد و درخت یک پایه محسوب می شود . گلهای نر آن در جانب شاخه ها یکساله و روی گل آذین سنبله دم گربه ای ( شاتون ) و گلهای ماده آن در نوک شاخه های سال جاری در گروه های 3-1 عددی و در برخی از ارقام گردو در جانب شاخه های سال جاری حاصل می شوند . گرده افشانی گردو توسط باد انجام میگیرد . عمل گرده افشانی و تلقیح در اوایل بهار می باشد . میوه های گردو از نوع فندقه بوده که در آن فرابر میوه چوبی شده و توسط پوسته سبز که منشاء برگ دارد احاطه می شوند . گردوهای جوان و تازه به بار نشسته حالت ناهمرسی از نوع نر پیش رسی نشان می دهند . اما با بالغ شدن درخت ، گلهای نر بیشتری تشکیل می شود و تطابق زمانی بین مرحله گرده افشانی و آماده بودن گل های ماده بوجود می آید . البته بعضی از ارقام گردو ماده پیش رس هستند و توصیه می شود برای کاهش پدیده ناهمرسی ، بهتر است ارقام نر پیش رس همواره با ارقام ماده پیش رس کشت شوند . یکی از ارقام متداول گردو که در اکثر کشور ها کشت می شود ،گردوی ایرانی است که البته منشاء آن کوه های کارپات می باشد . اغلب گردوهای ایرانی خودبارور هستند اما حالت نر پیش رسی دارند . گردوی سیاه شرقی از گردوهای آمریکای شمالی بوده و چوب آن صاف و با ارزش است . طعم میوه آن مطلوب بوده اما کوچکتر است .از گونه های دیگر گردو می توان به گردوی سیاه کالیفرنیای شمالی و گردوی سیاه کالیفرنیای جنوبی اشاره کرد . اکثر گردوهای سیاه دارای میوه هایی با پوسته ضخیم بوده و مقاومت آنها نسبت به سرما بیشتر از گردوی ایرانی است . درخت گردو در طول تابستان و زمستان نسبت به گرما و سرمای بیش از حد حساس است . در طول دوره خواب زمستانی ، گردو می تواند 11- درجه سانتیگراد را تحمل کند اما سرمای دیررس بهاره به شاخسارهای تازه تشکیل شده گردو آسیب می رساند و در ضمن سرمای های زود رس پاییزه نیز به شاخه های گردو آسیب وارد می کند. گردو به یک ذوره فصل رشد طولانی نیاز دارد و از میوه های مناطق ، معتدل گرم به شمار می آید . دماهای بالاتر از 40 درجه سانتیگراد و رطوبت کم در پوسته سبز میوه آفتاب سوختگی ایجاد کرده و مغز میوه چروکیده می شود و گاهی اوقات نیز میوه ها پوک می شوند . گردو طالب تابستانهای خنک می باشد . در ضمن گردو به بیماری پوسیدگی مغز گردو حساس بوده و به ویژه گردوهای جوان آسیب زیادی می بینند . این بیماری روی برگها و در گلگاه میوه های جوان لکه ایجاد کرده و منجر به حد چروکیدن و لزج شدن مغز میوه می شود . . در حین رسیدن میوه نیز دمای بیش از پایین شب موجب سیاه شدن پوسته مغز میوه گردو می شود . در حین رشد میوه در اوایل بهار بارش تگرگ و ضربه های مکانیکی وارد شده به میوه سبب سیاه شدن آن قسمت از میوه که ضربه وارد شده ، می گردد. جوانه های گردو به 1500-700 ساعت سرمای زیر 7 درجه سانتیگراد نیاز دارند ، تا استراحت زمستانی آنها به اتمام برسد . درخت گردو بعد از 5-6 سال شروع به محصول دهی می کند و در 15-10 سالگی به حداکثر باروری می رسد . شکل شلجمی و یا جامی برای درختان گردو مناسب بوده و بعد از به بار نشستن ، نیاز به هرس ندارند . فاصله ی کشت مناسب گردو 12-10 متر است . ریشه های گردو و محوری و عمیق رشد می کنند و به خاکهایی با عمق 3-2 متر نیاز دارند . ریشه های گردو نسبت به غرقاب شدن حساس می باشند . گاهی در تابستان چند روز بعد از آبیاری به روش غرقابی ، برگهای درخت گردو و خشک شده و به طور ناگهانی پژمرده می شوند .این پدیده را فلج گیاهی می نامند و هیچ گونه عامل بیماریزا در آن دخالت ندارد . تصور می شود که دمای بیش از حد خاک ، توقف رشد ریشه در اثر رطوبت ناکافی و غرقاب شدن ناحیه ریشه از عوامل موثر در بروز فلج گیاهی باشد .ریشه های گردوی پارادوکس نسبت به این عارضه بسیار مقاوم هستند . ازدیاد گردو اکثرا با کشت بذر انجام می گیرد اما به دلیل ناخالص بودن بذر گردو ، درختان حاصل شده یکدست و متجانس نبوده و کمتر به پایه مادر شباهت دارد .روش دیگر ازدیاد از طریق پیوند روی پایه های گردو می باشد . اما در این روش نیز به علت خروج شیره از محل زخم و ترشح ژوگلون که از فنلهای مرکب به شمار می آِید موجب کاهش گیرایی پیوند و کاهش جوش خوردن پایه و پیوندک می شود .نتایج تحقیقات در مورد نوع پیوند متفاوت است برخی پیوند وصله ای و برخی دیگر پیوند شکمی را مناسب می دانند . توصیه می شود قبل از عمل پیوند ، در پایه مورد نظر زخم ایجاد شود تا موجب خروج شیره و ژوگلون از محل زخم گردد و گیرایی پیوند به این ترتیب افزایش می یابد . برخی دیگر پیشنهاد می کنند بعد از عمل پیوند ، نهال ها را به طور مورب بر روی لوله های آب گرم قرار دهند . بطوریکه محل پیوند روی لوله ی آب گرم قرار گیرد . . در این شرایط تشکیل بافت پینه در محل پیوند سریع بوده و درصد گیرایی پیوند افزایش می یابد . در آمریکا و برخی کشور های دیگر از پایه های مختلف گردو در ازدیاد این گیاه استفاده می شود . پایه های بذری گردوی ایرانی معمولترین پایه برای تکثیر گردو بوده و مقاوم به پوسیدگی طوقه و بیماری خط سیاه می باشد . پایه ی گردوی سیاه کالیفرنیای شمالی از پایه های متداول در کالیفرنیا بوده و برای گردوی ایرانی مورد استفاده قرار می گیرد این پایه به بیماری قارچ ریشه بلوط و نماتد مولد غده ریشه و بیماری خط سیاه مقاوم است . اما به قارچ فیتوفترا و نماتد زخم ریشه حساس است . گردوی سیاه شرقی پایه رضایتبخش برای گردوی ایرانی بوده و به گال طوقه ، قارچ فیتوفترا و قارچ ریشه بلوط مقاوم است و موجب زودرسی محصول می شود اما این پایه به بیماری خط سیاه حساس است . پایه پارادوکس که دو رگ گردوی سیاه کالیفرنیای شمالی و گردوی ایرانی است مقاوم به نماتد و قارچ فیتوفترا می باشد . عارضه خط سیاه که در محل پیوند بین پایه های گردوی سیاه کالیفرنیای شمالی که بر روی آن گردوی ایرانی پیوند زده شده باشد ظاهر می شود .این عارضه بعد از 20-15 سال و هنگامی که درختان پیوندی در حال باروری هستند ظاهر می گردد . در این پدیده لایه نازکی از یاخته های لایه زاینده و آوند آبکش در محل پیوند می میرند .بافت مرده به تدریج در اطراف درخت و در محل پیوند گسترش می یابد . علل بروز این عارضه ناشی از ویروس بوده که پایه های گردوی سیاه کالیفرنیا به آن مقام هستند اما گردوی ایرانی نسبت به این ویروس حساس می باشد .از ارقام تجاری گردو در ایران می توان به کردوی کاغذی ، نوک کلاغی و ضیاء آبادی فزوین اشاره نمود .

ضرورت مصرف بهینه کود های شیمیایی برای افزایش عملکرد درخت گردو

گردو از خانواده Juglandaceae می باشد . در داخل جنس Juglans حدود بیست گونه گردو وجود دارد . تمامی این گونه ها به مصرف آجیلی می رسند . از نظر باغبانی تنها محصولات گردوی ایرانی Jregia کاملا توسعه یافته است و از لحاظ تولید محصول اقتصادی است و گردوهای سایرگونه ها دارای پوست زخیم و سختی هستند که مانع جدا کردن و استفاده از آنها می شود . گردوی ایرانی در خاکهای آهکی علائم کمبود روی ( خشکیدگی سرشاخه ها ) و کلروز نشان داده و نیاز به مصرف کودهای پتاسیمی ، سولفات روی و سولفات آهن پیدا می کند و در خاک هایی با مقادیر زیاد بر و کلر باید از پایه های متحمل مانند J.microcatpa استفاده شود ولی مقادیر زیاد بر، باعث سوزش برگچه ها و سرشاخه ها شود . سطح زیر کشت گردوی کشور 1377 حدود 83 هزار هکتار گزارش شده که از این سطح زیر کشت ، حدود 32698 هکتار باغات جدید و بیش از 50000 هکتار را باغهای بارور تشکیل می دهند . کل محصول تولیدی 143 هزار تن و میانگین تولید در هر هکتار باغ بار ده 2849 کیلوگرم است که رقم ناچیزی است .

در سال 1998 ، کل گردوی تولید شده در سطح جهان یک میلیارد تن بوده که در همان سال ، این با 143 هزار تن بعد از چین و آمریکا در مقام سوم کشورهای تولید کننده گردو قرار داشت . لازم به ذکر است که سطح زیر کشت و تولید گردو در کشور در سالهای اخیر رشد بسیار چشم گیری داشته است ، به طوری که ایران در سال 1993 در مقام چهاردهم در سطح جهانی قرار داشت ، در حالی که در سال 1998 از نظر سطح کشت به مقام سوم جهانی صعود کرده است . لذا ضرورت دارد به عواملی که باعث افزایش عملکرد و بهبود کیفیت این می گردند ، اهمیت خاصی قائل شد . یکی از عوامل مهم در افزایش هملکرد و بهبود کیفیت ، نقش تغذیه مطلوب و بهینه کود ها می باشد.

نیاز غذایی درخت گردو

انستیتوی تحقیقات کشاورزی جنوب غربی فرانسه از سال 1980 برای تشخیص مقدار مواد غذایی گردو ، به مطالعه ی بافتهای مختلف درخت کامل پرداخت . از 340 تجزیه چنین استنباط گردید که 220 کیلوگرم در هکتار ازت ، پتاسیم به میزان 340 ، فسفر به میزان 20 و منیزیم به میزان 22 کیلوگرم در هکتار از خاک برداشت می نماید . میزان عناصر ریز مغذی ؛ آهن ، روی ، بر و منگنز سالانه در حال کاهش بود . با در نظر گرفتن اینکه قسمت عمده ای از برگ و پوست . غیره بر اثر عملیات مکانیکی از باغ خارج شده بود ، علی رغم برگشت مقداری از آنها به زمین ، خاک به تدریج ضعیف گردید ، و میزان ازت ، کلسیم و پتاسیم آن به ترتیب 75، 65 و 30 کیلوگرم در هکتار کاهش یافت .

در مورد میوه ، بررسی تکمیلی در مورد صد عدد گردوی رسیده و سالم دارای پوست سبز ، خشک و مغز از اواخز خرداد تا پایان فصل برداشت انجام و مشاهده گردید علی رغم افزایش مداوم عناصر پرمصرف و کم مصرف ( به استثنای آهن و منگنز ) در طول دوره رشد میوه ، 5 هفته قبل از رسیدن میوه کاهش شدیدی در نقل و انتقال این عناصر پدید آمد . پوست سبز دارای بیشترین مقدار پتاسیم بوده و بیش از نیمی از کل کلسیم میوه را تشکیل می دهد. پوست خشک ، ضمن فقدان عناصر پر مصرف ( به استثنای کلسیم ) ، دارای مقدار زیادی عناصر کم مصرف می باشد . همانطور که در جدول سه آمده است ، برگ درخت گردو نیز محتوی مقدار قابل توجهی عناصر غذایی است . نتیجه آنکه تاج درخت گردو در یک هکتار باغ بار آور ، هر سال 150 کیلوگرم کلسیم ، 132 کیلوگرم ازت و 78 کیلوگرم پتاسیم مصرف می کند .

عناصر غذایی مورد نیاز گردو

مدیریت صحیح مصرف کودهای ازته یکی از عواملی است که می تواند در افزایش عملکرد و بهبود کیفی میوه گردو نقش موثری داشته باشد . اولین تظاهر کمبود ازت در برگ گردو ، زرد شدن رنگ برگهاست که ابتدا در قسمت پایین برگ و سرانجام در تمام طول برگ مشاهده می شود . هنگام کم شدن ازت در خاک ، میزان عملکرد و تولید محصول گردو و اندازه میوه های آن نیز کاهش می یابد و برگها کوچک و زرد رنگ یا کم رنگ و ساقه ها و شاخه ها لاغر می ماند . زیادی میزان ازت باعث گسترش بیحد شاخه و برگ و افزایش برگهای درشت و سبز تیره ، رشد سریع درخت و کاهش استحکام ساقه ها و شاخه ها و کاهش میزان باردهی در اثر بهم خوردن تعادل فیزیولوژیکی می شود . یکسری مطالعات در ایالات کالیفرنیای آمریکا در گردو و نشان داد که در اولین سال افزایش کود ازته نتیجه ی مطلوب بدست نیامد . لیکن نتیجه مثبت با افزایش کود ازته با 180 کیلوگرم ازت خالص در هکتار در سالهای بعد حاصل گردید و کاربرد 180کیلوگرم ازت خالص در هکتار از کاربرد 90کیلوگرم ازت در هکتار بهتر بوده است .در آزمایش دیگری کود ازته را به میزان 133 ، 22 و 356 کیلوگرم در هکتار بر خاک اضافه و ملاحظه گردید که گردوی ایرانی هر ساله 120 کیلوگرم ازت از یک هکتار زمین خارج می کند . در مناطقی که علائم کمبود ازت در درختان گردو مشاهده شده ، در تجزیه برگ گردو مقدار ازت موجود در برگ ها کمتر از 1/2 درصد بوده است . اگر مقدار ازت موجود در برگ بین 2/2 تا 0/3 درصد باشد ، کمبود ازت برای چنین برگهایی وجود نخواهد داشت .

آهن

عنصری است که در تنفس گیاه ، سنتز کلروفیل ، تنظیم کاتالیزوری سیستمهای اکسایشی – احیاء نقش اساسی دارد .کلروز آهن به شکل زرد شدن پهنک برگها ظاهر می شود در حالی که رگبرگها تا مدتی سبز باقی می مانند . علائم کلروز دو ماه بعد از بیدار شدن گیاه ابتدا روی برگهای جوان و به تدریج روی برگهای پیر تر ظاهر می شود . کلروز در آغاز یک منطقه از تاج درخت نفوذ می کند و سال به سال سایر قسمتهای برگ خیز درخت را نیز فرا می گیرد .به طوری که اولین شاخه ها و سرشاخه های مبتلا خشک می شوند ، پوست گردو خشبی می شود ، اندازه میوه کوچک و تولید محصول کاهش می یابد . نیاز گردو به آهن معمولا حدود 2/1 کیلوگرم در هکتار در سال است . در این حالت نباید کلروز آهن را فقط مربوط به کمبود آهن در خاک دانست ، بلکه علت اصلی آن با توجه به عدم قدرت گیاه در جذب آهن ، باید در عوامل بازدارنده دیگر جستجو نمود . برخی از این عوامل عبارتند از :

شرایط خفه کننده ی خاک های سنگین و تهویه نشده که بر اثر رفت و آمد ماشینهای سنگین کوبیده می شود و آب باران و آبیاریهای بارانی وآنها را فشرده می کند .

دما و تابش بسیار زیاد بخصوص تابش نور خورشید سبب افزایش pH در شیره سلولی و کاهش تحرک آهن در بافت گیاهی می شود . این عامل کمبود مشابه کمبود آهن متاثر از آهک است . بی کربناته بودن آب آبیاری که باعث افزایش pH شیره سلولی و در نتیجه رسوب عناصر غذایی در درون آوندهای درخت می گردد .

کلروز آهکی در خاکهای آهکی نسبت به میزان آهک فعال در زمین واکنش های دیگری نشان داده است. اگر میزان آهک فعال بیش از پنج درصد باشد، کلروز شدید تر می شود. درخت گردو در خاک های مختلف حساسیت متفاوتی نسبت به کلروز آهکی نشان می دهد .برای مبارزه با کلروز آهن در گردو ابتدا باید پایه مقاوم را انتخاب نمود .بعنوان مثال J.regia بویژه J.nigra دو پایه حساس به کلروز هستند. کاشت گردو در زمین های سنگین که بیش از سی درصد رس و بیش از پنج درصد آهک فعال دارند توصیه نمی شوند. موثرترین و اقتصادی ترین راه مبارزه با کلروز آهن در درخت گردو استفاده از سولفات آهن به میزان یک کیلو گرم به همراه یک کیلو گرم کود بیو گوگرد طلائی یا بیو فسفات طلائی در کنار کود حیوانی به صورت چالکود هر دو سال یک بار می باشد.

منیزیم

علائم کمبود منیزیم به صورت نواحی زرد مشخص در نوک و حاشیه برگها پایین درختان ظاهر می شود. علائم کمبود هنگامی قابل تشخیص است که شاخه ها به اندازه کافی رشد کرده باشد . میزان جذب منیزیم می تواند تحت تاثیر رقابت کاتیونهای دیگر نظیر پتاسیم ، آمونیوم قرار گیرد . از میان این یونها تاثیر پتاسیم در جذب منیزیم بسیار مهم است زیرا باغات گردو با مقادیر نسبتا سنگین از کود دهی مواجه می شوند . علائم کمبود منیزیم زمانی در برگهای گردو ظاهر می شود که معمولا دارای مقدار منیزیم کم و پتاسیم زیاد است و حتی ممکن است مقدار پتاسیم در خاک کم باشد . بطوری که ذکر شد کمبود منیزیم موجب زردی برگها می شود . زردی حاصل به صورت بین رگبرگی ظاهر شده و تنها در حالات شدید می تواند سبب نکروزه شدن شود .. بین اواخر مرداد تا اوایل شهریور کمبود منیزیم همواره تا حدی سبب ریزش برگها می شود . برای کنترل کمبود منیزیم می توان نیم الی یک کیلو گرم سولفات منیزیم یا سولفات پتاسیم منیزیم را به صورت جایگذاری عمقی برای هر درخت بارده گردو در نظر گرفت . نویسنده: م. جهان پناه

منابع:

- جليلي مرندي، رسول و جواد حكيمي رضايي. 1378. پرورش فندق، بادام، گردو. انتشارات جهاد دانشگاهي اروميه.

- درويشان، محمود. 1376. پرورش گردو به روش جديد. شركت انتشارات فني ايران.

- رسول زادگان، يوسف. 1375. ميوه كاري در مناطق معتدله. انتشارات دانشگاه صنعتي اصفهان.

- ملكوتي، محمد جعفر و سيد جلال طباطبايي. 1383. تغذيه بهينه در باغ هاي ميوه كشور. انتشارات سنا.

- جليلي مرندي، رسول. 1381. ميوه كاري. انتشارات جهاد دانشگاهي استان آذربايجان غربي.

گردو

مطالب مشابه :

گردو

شته گردو

گردو Juglans

گردو

گردو

دانلود نرم افزار مدیریت حرفه ای دانلود Internet Download Manager 6.14 Build 5 Final