پرخوری عصبی و رژیم‌های افراطی

پرخوری عصبی و رژیم‌های افراطی

تنظیم کننده

دکترمهشید فروزش رزیدنت روانپزشکی

دکتر رضا پوردستگردان رزیدنت بالینی

بیمارستان فیروزآبادی تهران

پرخوری عصبی، اختلالی است که به موجب آن، فرد بین رژیم گرفتن افراطی و پرخوری شدید نوسان دارد.

پرخوری عصبی با پرخوری و اقداماتی برای جلوگیری از افزایش وزن با استفاده از رفتارهای نامناسبی مانند استفراغ عمدی و ورزش افراطی مشخص می‌شود. تصویر بالینی فرد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی که پس از پرخوری، غذا را تخلیه می‌کند ویژگی‌های مشترک زیادی با پرخوری عصبی دارد.

در واقع، عده‌ای معتقدند که نوع پرخوری بی‌اشتهایی عصبی را باید شکل دیگری از پرخوری عصبی دانست. تفاوت بین فرد مبتلا به پرخوری عصبی و فرد مبتلا به پرخوری برون‌ریز در بی‌اشتهایی عصبی، وزن است. فرد مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی شدیدا لاغر است. این در مورد فرد مبتلا به پرخوری عصبی صدق نمی‌کند. افراد مبتلا به پرخوری عصبی به‌شدت خود را به خاطر پرخوری و ظاهر بدنی‌شان سرزنش می‌کنند و به همین دلیل سعی می‌کنند غذای خورده شده را به هر ترتیبی بیرون بریزند.

همانند اختلال بی‌اشتهایی عصبی، اغلب افراد مبتلا به پرخوری عصبی نیز زنان هستند. اختلال‌های خوردن با اختلال شدید در رفتار خوردن مشخص می‌شود. در بزرگسالان 2نوع اختلال خوردن وجود دارد؛ اختلال بی‌اشتهایی عصبی و اختلال پرخوری عصبی. پر‌اشتهایی عصبی شایع‌تر از بی‌اشتهایی عصبی است. شیوع پر‌اشتهایی عصبی در بین زن‌های نوجوان و بزرگسالان جوان تقریبا یک تا 3‌درصد است. همانند بی‌اشتهایی عصبی، پر‌اشتهایی عصبی، در زن‌ها بسیار شایع‌تر از مرد‌هاست. میزان وقوع این اختلال در مرد‌ها تقریبا یک دهم زن‌هاست.

اختلال‌های خوردن فقط یک علت ندارند. به احتمال زیاد، بی‌اشتهایی عصبی و پرخوری عصبی از تعامل پیچیده متغیرهای زیستی، فرهنگی، اجتماعی، خانوادگی و فردی ناشی می‌شود.

بیش از یک‌سوم بیماران مبتلا به بی‌اشتهایی عصبی اظهار داشته‌اند که کژکاری خانواده عاملی بوده که در ایجاد اختلال خوردن آنها مشارکت داشته است. با این حال، نیمرخ خانواده نمونه وجود ندارد بلکه انواع رفتارهایی که مورد توجه قرار گرفته‌اند عبارتند از: انعطاف‌ناپذیری، محافظت بیش از حد والدین، کنترل افراطی و اختلاف زناشویی بین والدین. به‌علاوه، بسیاری از والدین بیماران مبتلا به اختلال‌های خوردن، در رابطه با مطلوب بودن لاغری، رژیم گرفتن و ظاهر جسمانی خوب، دلمشغولی دیرینه داشته و مانند فرزندان خود گرایش‌های کمال‌گرایانه دارند. به‌نظر می‌رسد که عوامل خانوادگی در پرخوری عصبی نیز نقش داشته باشد.

زنان مبتلا به پرخوری عصبی باعواملی مانند انتظارات بالای والدین، رژیم گرفتن سایر اعضای خانواده و میزان اظهارات عیب‌جویانه اعضای خانواده در مورد شکل، وزن یا خوردن مواجه هستند.

در نمونه بزرگی از زنان، قوی‌ترین پیش‌بینی‌کننده نشانه‌های پرخوری عصبی این بود که اعضای خانواده تا چه حد درباره ظاهر زن اظهارات اهانت‌آمیز و انتقادی کرده و بر نیاز او به رژیم گرفتن تأکید می‌کرده‌اند.

برخی نشانه‌های پر‌اشتهایی عصبی:

- افراط پی‌در‌پی در غذا خوردن
- تخلیه کردن شکم به وسیله رژیم سخت، غذا نخوردن، ورزش کردن یا استفراغ
- استفاده نابجا از داروهای ضد‌یبوست و ادرارآور
- حمام کردن پس از غذا‌خوردن
- قرمز‌شدن انگشت‌ها
- ورم کردن گونه‌ها و فک
- قضاوت نادرست در مورد وزن و تناسب اندام
- افسردگی و تغییر حالت
- قاعدگی نامنظم
- مشکلات دندان، مانند فاسد شدن دندان‌ها
- نفخ و سوزش معده
- مشکلات روده‌ای به‌علت استفاده از داروهای ضد‌یبوست
- مشکلات کلیوی به‌علت استفاده از داروهای ادرارآور
- کاهش شدید آب بدن به‌علت اسهال.

پرخوری دوره‌ای

نوع غذای مصرفی در پر‌خوری‌های دوره‌ای متفاوت است که عمدتا غذاهایی را که حاوی کالری زیادی هستند مانند بستنی و کیک را شامل می‌شود. با وجود این به‌نظر می‌رسد که پر‌خوری دوره‌ای بیشتر با ناهنجاری در مقدار غذای مصرف شده مشخص می‌شود تا با اشتیاق برای یک ماده غذایی خاص نظیر کربوهیدرات. اگر چه افراد مبتلا به پر‌اشتهایی عصبی در ضمن پرخوری دوره‌ای بیش از افراد غیرمبتلا به پر‌اشتهایی عصبی هنگام غذاخوردن کالری مصرف می‌کنند اما شکستن کالری‌های مشتق شده از پروتئین، چربی و کربوهیدرات بین آنها مشابه است. علامت اساسی دیگر پراشتهایی عصبی به‌کار‌گیری عود‌کننده رفتار‌های جبرانی برای پیشگیری از افزایش وزن است.

بسیاری از افراد مبتلا به پراشتهایی عصبی در تلاش برای جبران پرخوری دوره‌ای روش‌های متعددی به کار می‌گیرند. شایع‌ترین تکنیک جبرانی، ایجاد استفراغ پس از یک دوره پرخوری است. این روش پاکسازی توسط 90-80 ‌ درصد از افراد مبتلا به پر‌اشتهایی عصبی که برای درمان به درمانگاه‌ها مراجعه می‌کنند استفاده می‌شود. استفراغ موجب احساس راحتی در شکم و رفع احساس نفخ شده و سبب می‌شود که شخص بدون ترس از بالا رفتن وزن به پرخوری ادامه دهد. افسردگی غالبا در‌پی این دوره‌ها فرا می‌رسد و به دلتنگی پس از سور‌چرانی معروف است.

در بعضی موارد، استفراغ به‌خودی‌خود هدف می‌شود و شخص به‌منظور استفراغ کردن پر‌خوری دوره‌ای می‌کند یا پس از خوردن مقدار جزئی غذا استفراغ می‌کند. افراد مبتلا به پراشتهایی عصبی ممکن است برای ایجاد استفراغ از روش‌های مختلفی استفاده کنند، از جمله استفاده از انگشتان یا وسایل برای تحریک رفلکس عق زدن (داخل کردن انگشت در حلق). افراد معمولا در ایجاد استفراغ مهارت پیدا می‌کنند و سر انجام قادر خواهند بود هر وقت اراده کنند اسـتفراغ‌کنند.

دیگر رفتار‌های پاکسازی مشتمل بر سوء‌مصرف ملین‌ها و مدرهاست.گاهی افراد مبتلا به پر‌اشتهایی عصبی ممکن است در تلاش برای جبران پر‌خوری دوره‌ای یک یا چند روز، روزه بگیرند یا به‌طور افراطی ورزش کنند. زمانی که ورزش به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای در فعالیت‌های مهم تداخل می‌کند یا وقتی در زمان یا در محیط نامناسبی انجام می‌شود، یا وقتی فرد به‌رغم صدمه یا دیگر عوارض طبی به این کار ادامه می‌دهد، در این صورت افراطی تلقی می‌شود. افراد مبتلا به این اختلال در تلاش برای اجتناب از افزایش وزن به ندرت ممکن است از هورمون تیروئید استفاده کنند. افراد مبتلا به دیابت قندی و پر اشتهایی عصبی ممکن است برای کاهش متابولیسم غذای مصرف شده در ضمن پرخوری‌های دوره‌ای دوزهای انسولین را قطع کرده یا آن را کاهش دهند.

درمان

اغلب متخصصان بالینی موافقند که روان‌درمانی جهت اختلال‌های خوردن، حتی برای افرادی که داروهای ضدافسردگی مصرف می‌کنند، ضروری است. درمان‌های شناختی- رفتاری به بیماران می‌آموزند محرک‌های محیطی پرخوری را شناسایی کنند، غذاهای پر کالری را وارد رژیم خود کنند اما مقدار خوردن آنها را کنترل کرده و شناخت‌های تحریف‌شده خود درباره مصرف غذا، وزن و هیکل را شناسایی کنند و آنها را تغییر دهند. به وسیله درمان شناختی‌- رفتاری، در رفتارهایی مانند پرخوری و محدودیت رژیم غذایی تغییر زیادی صورت می‌گیرد اما حتی بعد از درمان، نگرانی درباره وزن و شکل بدن باقی می‌ماند.

احساس بد غذا خوردن

پر اشتهایی عصبی یکی از انواع اختلالات خوردن است که با آ‌شفتگی شدید در رفتار خوردن مشخص می‌شوند. به‌طور کلی اختلالات خوردن شامل بی‌اشتهایی عصبی
(Anorexianervosa) و پراشتهایی عصبی (Bulimia nervosa) است. پراشتهایی عصبی که شایع‌تر از بی‌اشتهایی عصبی است، به‌صورت دوره‌های تکرار‌شونده مصرف زیاد غذا همراه با احساس از دست دادن کنترل ظاهر می‌شود.

فاصله اجتماعی یا ناراحتی جسمی یعنی دل‌درد و تهوع، دوره پرخوری را قطع می‌کند و در پی آن احساس گناه، افسردگی یا نفرت از خود ظاهر می‌شود. ویژگی اساسی پراشتهایی عصبی، دوره‌های عود‌کننده پرخوری به علاوه احساس فقدان کنترل بر رفتار غذا خوردن است. در ضمن این مراحل، استفراغ عمدی، استفاده از مسهل و مدر، رژیم غذایی با محدودیت شدید، ناشتا ماندن، ورزش سنگین برای پیشگیری از بالا رفتن وزن و نگرانی دائم در مورد شکل و وزن بدن مشاهده می‌شود.

فصلنامهعلوم مغز و اعصاب ايران

· انجمن متخصصين مغز و اعصابايران

پرخوری عصبی و رژیم‌های افراطی

مطالب مشابه :

مشهد

دکتر کیمیاگر: هیچ داروی لاغری چربی سوزی کشف و ساخته نشده است

پرسش های شما درباره موضوعات چاقی ولاغری وپاسخ های حکیم دکتر روازاده

رژیم لاغری زیر ۱ ثانیه!!!!

دور لاغری را خط بکشید

پی آر پی (PRP) چیست؟

6راه طلایی لاغر شدن بدون رزیم

آموزش روش های لاغری

سی‌دی و نرم‌افزار‌ها رژیم لاغری ممنوع!

پرخوری عصبی و رژیم‌های افراطی