ویژگی کلی تک یاخته ها:

1. بدن آنها ازیک سلول منفرد شده است.

2. سلول باید قادر باشد به تنهایی تمام اعمال حیاتی یا موجود را انجام بدهد.

3. تغذیه به دو روش اتوتروف و هتروتروف صورت میگیرد.

از روش های دیگر تغذیه می توان به پینوسیتوز، اندوسیتوز، ساپروفیت، دستگاه دهان حلقی و روش الحاقی شاره کرد.

4. تنفس از طریق غشای سلولی و انتشار صورت می گیرد.

5. تولید مثل در این جانداران به دو روش جنسی و غیرجنسی صورت میگیرد.

6. حرکت در تک یاختگان:

الف. دارای اندامک حرکتی می باشند: حرکت در این جانداران بوسیله تاژک، مژک و پای کاذب صورت میگیرد.

ب. فاقد اندام حرکتی می باشند: در این جانداران شرایط زیستی به گونه ای می باشد که احتیاج به حرکت ندارند به عبارتی به وسیله مایعات اطراف، سلول جابجا می شود.

7. تک یاختگان به وسیله اندام های حسی قادر به دریافت پیام محیطی یا محرک های محیطی هستند و نسبت به آنها از خود واکنش نشان می دهند.

مهمترین اندامک های حسی در تک یاحتگان عبارتند از:

1. تاژک و مژه 2. گیرنده نوری(فوتورسپتور) 3. لکه چشمی 4. غشاء سلولی

8. تک یاختگان دارای دو فرم زندگی هستند:

الف. زندگی آزاد ب. زندگی انگلی

9. تک یاختگان به لحاظ داشتن پوشش سلولی نیز به دو دسته تقسیم می شوند:

الف. فاقد پوشش سلولس هستند ب. دارای پوشش خارجی هستند

10. مکان زندگی تک یاختگان: این موجودات می توانند ساکن آب شیرین و آب شور می باشند.

* زیر شاخه تاژکداران

تاژکداران به دو رده تقسیم می شوند که عبارتند از:

1. تاژکداران گیاهی: ( اوگلنا، ولوکس، سراتیم )

الف. این نوع تاژکداران دارای پیگمانهای رنگی خاص از نوع سبزلند(کلرفیل یا کلرپلاست).

ب. تغذیه انها به طریقه فتوسنتز است.

ج. دارای ذخیره نشاسته ای به نام پینوئید هستند.

د. دارای لکه چشمی یا استیگما اند.

ه. معمولا در اب های شیرین و راکد زندگی می کنند.

ژ. در طول زندگی خود به طور فعال دیده می شوند.

و. عده ای به صورت منفرد و عده ای به صورت دسته ای یا کلونی دیده می شوند.

2. تاژکداران جانوری: ( تریپانوزم )

الف. این تاژکداران فاقد کارپلاست و ذخایر نشاسته ای هستند.

ب. تغذیه آنها اصولا به طریقه جانوری و انگلی می باشند.

ج. در طول زندگی خود به دو دیده می شوند:1.زندگی فعال 2.زندگی غیرفعال

اوگلنا

1. Protozoa \ Sarcomastogophora \ Mastigophora \

Phytomastigophora \ Euglenoida \ Euglena

بدن اعضای جنس اوگلنا دوکی کوتاه یا کشیده، استوانه ای و نواری شکل است. پوسته پلاسمایی یا پلیکل دارای برامدگی های طولی و یا مارپیچی است. بعضی به خاطر پلیکل، بسیار ضریف، بسیار انعطاف پذیرند.

بدن عده ای با قاعده خاصی دارای تاب خوردگی است. لکه چشمی معمولا جلویی و تعداد کلروپلاست ها زیاد و شکل انها نواری، دوکی، پهن و قرصی است. پیرنوئید

ممکن است با پوشش نشاسته ای محصور شده باشد. اجسام پارامیلون ممکن است دو عدد و بیضی یا میله ای شکل باشند و در دو سمت هسته قرار داشته باشند. دریچه انقباضی کوچک است و در نزدیکی مخزن قرار دارد. تولید مثل غیر جنسی از نوع تقسیم دوتایی طولی است و تولید مثل جنسی در بعضی (مانند اوگلنا سانگوآینه آ) گزارش شده است.

اوگلنا ویریدیس دوکی شکل و به طول 0.1 میلیمتر است. شکل بدن ثابت و انتهای جلویی بدن بی نوک و انتهای عقبی نوک دار است و به یک تکه دمی منتهی می گردد. ثبات شکل ناشی از وجود پلیکل است.در زیر پلیکل، غشا پلاسمایی وجود دارد که نسبت به مواد معینی نفوذ ناپذیر است. در انتهای جلویی یک تاژک وجود دارد که نظیر شلاق مواجی ضربان دارد. ضربان تاژک باعث حرکت جانور می شود.

در یک سمت حلق لکه قرمزی مرکب از قطرات لیپیدی یا چربی و رنگیزه های کاروتنوئیدی نارنجی و قرمز قرار دارد. این لکه، لکه چشمی یا استیگما نام دارد و حساس به نور است. لکه های چشمی در تاژک داران گیاهی یافت می شوند و ارتباطی با کلروپلاست و تاژک ها نشان می دهند. هسته که معمولا بزرگ است به اتهای پسین نزدیک تر و حاوی یک هستک است. در سیتوپلاسم کلروپلاست های متعدد با شکل های مختلف یافت می شود و مشخصا در مرکز هر کلروپلاست یک پیرنوئید وجود دارد. اوگلنا اصولا به روش گیاهی تغذیه می کند یعنی به کمک نور خورشید و جذب مواد معدنی از محیط انرژی مورد نیاز خود را تامین می کند.تنفس این جانور از طریق نفوذ ساده از سطح بدن صورت م یگیرد.

ولوکس

1. Protozoa \ Sarcomastigophora \ Mastigiphora \ Phytomastigophora \ Volvisida \ Vovox

ولوکس اجتماعی از افراد تاژک دار است که به طور متحد در آبهای شیرین و برکه ها شنا می کند. ولوکس همچون توپ ظریف سبز رنگی روی سطح آب می چرخد(نام ولوکس ار ولور به معنای چرخان گرفته شده است). دیواره توپ از تعدادی یاحته های گلابی شکل کوچک تشکیل شده است. هر یاخته در واقع یک ولوکس است که دارای هسته، لکه چشمی، گلروپلاست، دو تاژک و دو واکوئل می باشد. یکی از نمونه های معروف، ولوکس گلوباتور نام دارد که معمولا در بهار فراوان است و در اوایل تابستان ناپدید می شود. آن به شکل تخم مرحله نهفته را طی می کند.

سراتیوم

1. Protozoa \ Sarcomastigophoroa \ Mastigophora \ Phytomastigophora \ Dinoflagellida \ Ceratium

دارای زره تک ضخیم و غیر قابل انعطاف می باشد و بین صفحات سازنده زره دو شیار طولی و عرضی وجود دارد. دارای خار های راسی و مقابل راسی است(خار ها در نمونه آب گرم طویل تر می باشد). واجد دو تاژک است یکی از تاژک ها در درون شیار قرار گرفته و دیگری رو به عقب است.

تریپانوزوم

1. Protozoa \ Sarcomastigophoroa \ Mastigophora \ Zoomastigophora \ Kinetoplastida \ Trypanosoma

تریپانوزوم بالغ بدنی کشیده و نوک تیز(در یک یا دو انتها) دارد. وجود پلیکل غشایی محکم، باعث ثبات شکل یدن است. سیتوپلاسم حاوی یک هسته بزرگ است. یک ذره پایه ای یا بلفاروباست در نزدیکی انتهای عقبی منشا میگیرد. مجاور ذره پایه ای یک ساختمان اضافی دیگر به نام جسم مجاور ذره پایه ای قرار دارد(این دو مجموعا به نام اجزای کینتیک یا مولد حرکت نامیده می شوند). تاژک در تمام طول بدن بر روی لبه یک غشا مواج امتداد دارد و فقط انتهای جلویی آن آزاد است.انگل با جذب موادغذایی از پلاسمای خون به طور فعالانه تغذیه می نماید.تولید مثل تریپانوزوم ها از

طریق تقسیم دوتایی اتفاق می افتد. تریپیانوزوما گامبینس مولد بیماری شاگاس(خواب)در انسان است.

* زیر شاخه آمیب ها

آمیب ها پیکرشان از توده پروتوپلاسمی بی شکل تشکیل شده است و به دو گروه: 1- پوشش دار 2- بدون پوشش تقسیم می شود. آمیب های بدون پوشش شکل مشخصی ندارند. شکل آمیب های پوشش دار بستگی به نوع و شکل پوشش یا پوسته آن دارد. وسیله حرکتی در این جاندار پای کاذب است.سیتوپلاسم به ار دو بخش: 1. پلاسماسل 2. پلاسماژل تشکیل شده است. تغذیه آمیب ها به روش پینوسیتوز است. تولید مثل آن به روش تقسیم دوتایی ساده است و در برخی موارد تولید مثل جنسی نیز دیده می شود. نمونه های بدون پوشش به دو شکل: 1. آزاد 2. انگل دیده می شوند. نمونه های پوشش دار همه زندگی آزاد دارند.

انواع پای کاذب:

1. پای کازب لوبی (:(Lobopodiumچهن و بی نوک بوده، سیتوپلاسم آن به صورت اکتوپلاسم و اندوپلاسم قابل تمیز است.

2. پای کازب رشته ای یا نخی (Filopodium):باریک و فقط دارای اکتوپلاسم می باشند.

3. پای کازب محوردار (Axopodium):دارای یک رشته یا محور در یک زمینه اکتوپلاسمی است که مقدار آن ناچیز و نسبت به انواع قبلی، دانه دار تر است.این نوع پا با وجود محور،قابل انعطاف است.

4. پای کاذب ریشه ای یا مشبک (Rhizipodium):ظریف و منشعب است و در اثر پیوستن انشعابات آن، ساختار شبکه یا تورینه مانندی ایجاد می گردد.

آموابا

1. Protozoa \ Sarcomastigophora \ Sarcodina \ Rhizopodea \ Lobosia \ Amoebia

این آمیب از یک توده پروتوپلاسمی بی شکل تشکیل شده که بوسیله یک غشا احاطه می شود. روی غشا معمولا برجستگی هایی دیده می شود که مربوط به پای کاذب است. پای کاذب در این نوع آمیب از نوع انگشتی است.یکی از فراوانترین ارگان هایی که در این نوع گونه دیده می شود واکوئل ها هستند.آمیب ها دارای ساختار ساده ای هستند.

بررسی فوق رده Rhizopodea (آرسلا و دیفلوجیا)

1. Protozoa \ Sarcomastigophora \ Sarcodina \ Rhizopodea \ Testaseacealobisia \ Arcella

2. Protozoa \ Sarcomastigophora \ Sarcodina \ Rhizopodea \ Testaseacealobisia \ Difflugia

دیفلوجیا که با ترشح مواد چسبناک، ذرات خارجی را به شکل یک پوسته محافظ به هم می چسباند. پوسته ا یکه در آن ذرات ماسه، پوسته های انواع دیاتومه و سایر خاشاک محیطی یافت می شود و در زیر میکروسکوپ معمولی به سختی از خاشاک و خرده سنگ های محیطی قابل تمیز است، اما به کمک میکروسکوپ اختلاف فاز (فاز – کنتراست) می توان خروج پای کاذب رشته ای حیوان را که هراز چند گاه از دهانه پوسته به اطراف انعطاف می یابند، و از وجود این جانور به درون پوسته اطمینان حاصل کرد و آرسلا که یک پوسته محکم سیلیسی به شکل کلاه و یا چتر در اطراف خود ترشح می کند. شفافیت این نوع پوسته، امکان مشاهده سیتوپلاسم گنجیدگی های آن به ویژه حضور دو هسته حتی به کمک میکروسکوپ معمولی فراهم می آورد. این دو جنس آزاد زی و ساکن آب شیرین هستند.

شكل را در زير مشاهده مي كنيد:

بررسی فوق رده Actinopodea

1. Protozoa \ Sarcomastigophora \ Sarcodina \ Actinopodea \ Helyozoidia \ Helyozoa

2. Protozoa \ Sarcomastigophora \ Sarcodina \ Actinopodea \ Radiolaridia \ Radiolaria

1. ناحیه اکتوپلاسم و اندوپلاسم در این دو راسته معمولا توسط یک پوشش از هم جدا می شوند این پوشش در مورد خوشیدی ها یک پوشش شبه کیتین است.

2. پای کاذب در این دو راسته از نوع Axopodium است و جز پاهای ثابت هستند.

3. یک اسکلت سیلیسی یا کیتینی سطح خارجی پاها را می پوشاند.

4. محور پای کاذب در این گروه از غشای هسته منشاء می گیرد.

5. این آمیب ها معمولا در امتداد طولی عمق آب شناورند، علت این است که این آمیب ها قادر به تغییر وزن سلولی اند،یعنی اگر عمق آب را در نظر بگیریم در راستای آب حرکت می کند.

در سطح پوسته شعاعیان منافذی وجود دارد که که پای کاذب از این منافذ بیرون می زند و سلول حالت شعاعی پیدا می کند. به همین دلیل به آنها شعاعیان گفته می شود. پای کاذب در این نوع رتیکولوپود است که در تغذیه نیز نقش دارد. در سطح پاها قسمتی از اکتوپلاسم به خارج نشت می کند و ایجاد چسبندگی می کند این چسبندگی باعث به دام انداختن مواد غذایی می شود. دانه های غذایی به روش آندوسیتوز به داخل کشیده می شوند.

Difflugia

foraminefera

* زیر شاخه مژه داران

1. دارای نوار مژه ای در سطح سلولند. این نوار مژه ای در گونه های مختلف به دو شکل دیده می شود:

الف. نوار مژه ای همگن

ب. نوار مژه ای نا همگن

2. در سطح خارجی سلول پوشش پلیکل دیده می شود "این نوع پوشش خاص مژه داران است و از تغییر شکل غشای سلولی بوجود آمده است.

3. هسته آنها به صورت Dimorphicاند، یعنی دارای دو نوع هسته هستند و بر همین اساس دارای یک هسته بزرگ Macronucleus و یک هسته کوچک Micronucleus .

4. مجهز به دستگاه دهانی Vestibularهستند.

5. دارای اندامک دفاعی Trychocyst اند.

6. تولید مثل مژه داران عموما از نوع غیر جنسی است، نوع جنسی بیشتر از نوع الحاقی است.

7. مجهز به پارچه های انقباضی به نام میونم هستند.

8. تغذیه آنها هتروتورف و معمولا از تک یاختگان کوچکتر یا دیاتومه ها و ذرات آلی موجود در آب انجام می شود.

9. معمولا ساکن آب های شیرین هستند.

پارامسی

1. Protozoa \ Cilliophora \ Cilliata \ Holotrichidia \ Hymenostomatida \ Paramecium

پیکره سلولی حالت دوکی شکل دارد و تمام سطح پیکره را لایه از پلیکل به همراه یا نوار مژه ای همگن احاطه شده است. تقریبا در یک سوم بخش قدامی پیکره سلولی شیار دهانی قرار گرفته است. ایم مژه دار دارای دستگاه دهانی است.سیتوپلاسم در این تک یاخته از دو ناحیه اکتوپلاسم و اندوپلاسم تشکیل شده است که در آن تریکوسیست

ها قرار دارند که عضو دفاعی هستند و به هنگام تحریک رشته های تخ مانندی را به بیرون پرتاب می کند. دارای یک جفت هسته است: 1. یک هسته درشت یا Macronuleus به شکل خمیده و بیضی است. 2. هسته کوچک یا Micronuleus که ریز و کروی اند. در داخل این سلول معمولا واکوئل های متنوعی البته با تعداد متنوعی دیده می شود. واکوئل انقباضی که در قطبین سلول واقع شده، واکوئل غذایی که در داخل سیتوپلاسم به تعداد زیاد دیده می شود و واکوئل دفعی که مواد عیرقابل دفع را در خود نگهداری می کند. مخرج سلولی ((Cytobyge نیز در پارامسی دیده می شود که جزو اندامک های موقتی اند مشاهده می شود که فقط در هنگام دفع تشکیل می شود. پارامسی از تک یاخته های ریز در آب احتمالا دیاتومه ها، ذرات غذایی تغذیه می کند. چون پیکره آن درشت است از ذرات درشت تر تغذیه می کند و نغذیه آن از طریق اجزای دهانی صورت می گیرد.تولید مثل پارامسی به دو روش: 1. غیر جنسی: تولید مثل جنسی به روش تقسیم دوتایی عرضی ساده صورت می گیرد. 2. جنسی : این نوع تولید مثل به دو روش الحاقی و اتوگامی صورت می گیرد.

ورتیسلا

Protozoa \ Cilliophora \ Cilliata \ Oligoheymenophorea \ Peritrichia \Peritrichidia \ Vorticella

ورتیسلا یا مرتیسل از معمولترین مژه داران ساقه دار است که در آب های شیرین به وفور یافت می شوند. بدنه یا زوئید جانور معمولا زنگوله ای شکل است و در ساقه قابل انقباض آن یک رشته محوری اسپاسمونم متشکل از دسته ای میونم جای دارد. ساقه توسط بدنه ترشح می شود و با پلاسم دانه دار به نام تکوپلاسم پر شده که بخش محوری یا مرکزی آن از جنس پلاسم قابل تحرک یا کینوپلاسم است. رشته های اقباضی یا میونم ها روی این بخش مرکزی مرتب شده اند.ذرات پایه ای سازنده مژه در سراسر بدنه جانور وجود دارند اما مژه ها تنها محدود به قسمت جلویی هستند. سطح بدنه از یک پلیکل ظریف (ضخیم تر از پلیکل پارامسیم) پوشیده شده که در بسیاری مجهز به خطوط دایره ای است. ورتیسل به طور غیر جنسی مکررا تکثیر می یابد.روش تولید مثل غیر جنسی در ورتیسل مانند دیگر مژه داران از نوع تقسیم دوتایی عرضی است.

* ویژگی کلی پریاختگان:

جانورانی که بدن آنها از بیش از یک سلول ساخته شده باشد پریاخته گفته می شود و به دو دسته تقسیم می شوند:

الف. پریاختگان ساده یا پست (Low Metazoa)

ب. پریاختگان عالی (Eu Metazoa)

1. بدن انها چند لایه ای است و یا به عبارتی دوره چنینی از چند لایه منشاء می گیرد بر این اساس متازوا به دو دسته تقسیم می شود:

الف. جنداران دو لایه ای Diploblast ؛1- اکتوپلاست 2- اندوپلاست

ب. جانداران سه لایه ای Triploblast ؛ 1- اکتودرم 2- مزودرم 3- اندودرم

2. حفره سلوم: اصطلاحا حفره داخلی بدن را حفره سلوم می گویند. بر اساس ماهیت یا وجود این حفره جانوران سه دسته اند:

الف. جاندارانی که سلوم ندارند.

ب. جاندارانی که سلوم کاذب دارند.

ج. جاندارانی که دارای سلوم حقیقی می باشند.

بر این اساس متازوا پست فاقد سلوم می باشد و متازوا عالی سلوم دارد و یا نوع کاذب و یا نوع حقیقی را دارا می باشند.

3. سیستم عصبی: جانوران بر اساس سیستم عصبی به سه دسته تقسیم می شود:

الف. عده ای فاقد سیستم عصبی هستند.

ب.عده ای سیستم عصبی دارند اما این سیستم حالت منسجم و متمرکز ندارد.

ج. عده ای نیز دارای سیستم عصبی مرکزی یا منسجم هستند اپی نورین می گویند.

* شاخه اسفنج ها Porifera

شاخه اسفنج ها اولین گروه از متازوا می باشد، که جزو متازوای پست است.

ویژگی های کلی این شاخه:

1. اسفنج ها بدنشان از دو لایه تشکیل شده یا لایه داخلی که اصطلاحا کوانودرم و یک

لایه خارجی که اصطلاحا پیناکودرم می گویند. در حدفاصل این دو لایه، لایه ای به نام مزوگلا قرار گرفته ؛ لایه مزوگلا چون از یک لایه جداگانه منشاء نمی گیرد به عنوان لایه جداگانه معرفی نمی شود.

2. معمولا در داخل پیکره آنها یک فضا به نام اسپانگوسل وجود دارد، که نقش جفره گوارشی را به عهده دارد (اما خود حفره گوارشی نیست!)

3. بر روی بدن تعداد زیادی منفذ به نام Ostiaاست.

4. در پیکره آنها سیستم انتقال آب یا به عبارتی مجاری وجود دارد.

5. معمولا دارای اسکلت خارجی اند که این اسکلت از واحد های کوچک به نام اسپیکول Spicul ایجاد شده است."اسپیکوا ها دارای جنس مختلف اند و از ترکیبات مختلفی تشکیل شده اند:

1- برخی از جنس کربنات کلسیم (اهکی)

2- برخی سیلیسی

3- برخی از جنس یک ماده پروتئینی به نام اسپونژین اند.

شکل اسپیکول ها نیز دارای تنوع می باشد:

1- برخی سوزنی شکل 2- برخی دوقطبی 3- برخی منشعب 4- برخی چندوجهی

6. پیکره اسفنج ها فاقد دستگاه گوارش، دستگاه تنفس، دستگاه گردش خون، سیستم عصبی و دفعی اند.

7. تولید مثل اسفنج ها به دو روش: 1. غیر جنسی 2. جنسی

در تولید مثل غیر جنسی از اشکالی مثل 1. جوانه زدن 2. قطعه قطعه شدن 3. ترمیم استفاده می شود .

تولید مثل جنسی با دخالت گامت های نر و ماده اتفاق می افتد.

8. در سیکل زندگی آنها یک مرحله لاروی که این مرحله لاروی معمولا لارو Amphiblastula است.

9. فاقد اندام حرکتی هستند و معمولا به صورت ثابت روی تکیه گاه زندگی می کندد.

10. محل زنگی انها بستر اب های گرم و شور می باشد .

انواع اسفنج ها:

1. اسکونوئید: ساده ترین نوع اسفنج ها می باشند که شکل ضاهری آنها شبیه کیسه می باشد. جدار بدن نازک و سیستم کانالی از نوع آسکون دارند.حفره اسپوگوسل در انها بزرگ و و کوانوسیت ها سطح داخلی ان را پوشش می دهند.

لوکوسولینا

1. Metazoa \ Porifera \ Calcarea \ Homocoela \ Leucosolenia

لوکوسولینا از ساده ترین اسفنج ها است که به صخره های ساحلی دریاها در نقاط کم عمق چسبیده و شامل مجموعه ای از لوله های جامی شکل ایستاده یا عمود بر لوله های افقی بی قاعده ای است مه به یکدیگر متصل هستند. هر لوله یک کیسه جامی شکل یا منفذ برای خروج آب (اسکولوم) در نوک و تعداد بی شماری منافذ کوچکتر ورود اب که در تمام سطح پراکنده اند (روزنه ها یا استیوم ها) دارد. سیخک هایی اطراف اسکولوم از بقیه سیخک ها طویل تر هستند. سطح بدن، چنان که به نظر می رسد، صاف نیست بلکه از مجموعه بی شماری از یاخته های چندوجهی برآمده که همچئن قطعات موزاییک کنار هم قرار گرفته اند، ساخته شده است و سیخک های ریزی از این سطح رو به بیرون امتداد دارند.

2. سیکونوئیدها: در این اسفنج ها ضخامت دیواره بدن بیشتر شده به خاطر همین موضوع دیواره بدن دارای چین خوردگی هایی است و بر همین اساس مجاری انتقال آب از این چین خوردگی ها تبعیت می کند. در یک قسمت از این چین خوردگی یک کانل ورودی تشکیل می شود که این کانال از طریق منافذ اوستیا یا اصطلاحا منافذ پوستی می گویند با خارج در ارتباط است معمولا در دهانه این منافذ سلولهایی قرار دارند که ورود آب را کنترل می کنند کانال ورودی در اثر چین خوردگی پیناکودرم بوجود آمده است روی این دیواره تعداد زیادی منقذ وجود دارد منافذی که در دیواره وجود دارد را منقذ Prosopyle که توسط سلول های پروساید پوشیده می شوند در طرفین هر کانل ورودی کانال های شعاعی یا Redial canal قرار می گیرد دیواره کانال شعاعی در اثر چین خوردگی لایه کوانودرم ایجاد می شود و روی آن را سلول های کوانوسیت می پوشاند. برای مثال می توان به اسفنج سیکون یا سیفا که به گرانیتا نیز معروف است اشاره کرد.

سیفا لوله ای شکل است و اسکلت آن از جنس اسپیکول آهکی است برجستگی اسپیکول ها در سطح باعث ایجاد منظره خار دار در این اسفنج می شود.

3. نوع لوکون در بین اسفنج ها پیچیده ترین مجاری آب را دارا می باشد. در اسفنج هایی که نوع لوکون هستند قطر دیواره بدن بسیار زیاد است معمولا اسپوگوسل یا بسیار کوچک شده و یا اصلا ناپدید شده است. یکی از ویژگی های این نوع سیستم آب داشتن فضاهایی است به نام سبد لرزان است. در سطح خارجی بدن این نوع اسفنج ها تعداد ریادی منافذ پوستی سا درمان اوستیا وجود دارد که این منافذ با کانال وردی در ارتباط است، معمولا کانال های ورودی وارد فضاهایی به نام سینوس می شوند از سینوس تعدادی کانل خارج می شود که هر کدام یک کانل شعاعی هستند، کانال شعاعی هرکدام به فضایی به نام سبد لرزان وارد میشوند چون کوانوسیت ها در درون این محفظه قرار دارد به آن سبد لرزان می گویند.

اسفنج حمام:

اسفنج حمام دارای اشکال نامنظم بوده و فاقد تقارن است به صورت کلنی وجود دارد. دارای اسکولوم های متعدد است. هر اسکولوم نماینده یک فرد از این کلنی توده اس شکل است، اما حد و مرز افراد از یکدیگر، به خوبی قابل تشخیص نیست. به رنگهای تیره دیده می شود.

رده بندی شاخه اسفنج ها

1. رده اسفنج های آهکی ((Calcispongiae:

معمولا کوچک، دارای اسکلت آهکی مرکب از سیخک های تک، سه و یا چهار محوره و دارای هر سه شکل بدنی (در هر اسفنج آهکی یکی از شکل ها یافت می شود) مثال لوکوسولینیا و سیفا یا گرانیتیا (Granthia) که یکی از شکل اسکون و دیگری شکل سیکون دارد.

2. رده اسفنج های شیشه ای(Hyalospongiae) :

جامی شکل، دارای اسکلت سیلیسی مرکب از سیخک های سه محوره و دارای

شکل بدنی سیکونوئید مثال اسفنج های شیشه ای مانند سبد گل ونوس Euplestella

3. اسفنج های شاخی Demospongiae)):

شکل بدنی لوکونوئید، اغلب دارای رنگ های زیبا، دارای اسکلت سیلیسی مرکب از سیخک های تک و یا چهار محوره و الیاف اسپونژین (اسکلت اسپونینیه) مثال اسفنج حمام (Espongia) و اسفنج های آب شیرین (خانواده Espongillidiae)

4. رده اسفنج های پوشش دار Sclerospongiae:

شکل بدنی لیکونوئید، دارای اسکلت سیلیسی مرکب از سیخک های سیلیسی و الیاف اسپوژین (اسکلت اسپونژینیه).همچنین یک چوشش یا محافظ اهکی وجود دارد.مخصوص صخره های مرجانی دریای کارائیب مثال اسفنج های مرجانی.

* شاخه مرجان ها (Cnidaria):

ویژگی های کلی این شاخه:

1. مانند اسفنج ها بدنش از دو لایه تشکیل شده که این دو لایه شامل لایه خارجی اپیدرم و لایه داخلی گاسترودرم است. در این دو لایه سلول های مختلفی دیده می شود، از جمله این سلول ها از جمله این سلول ها پوشش عضلانی، سلول های عصبی که به اشکال عصبی حسی، عصبی ترشحی دیده می شوند، سلول های دفاعی، سلول های اجدادی(تمایز نیافته)، سلول های تغذیه کننده و سلول های ترشحی. حدفاصل دو لایه یک لایه ژلاتینی است که به آن مزوگلا می گویند که فاقد سلول است.

2. ویژگی دیگری که در مرجان ها وجود دارد این است که مرجانها دو شکل پولیپ و مدوز مشاهده می شود.

3. گوارش به دو روش صورت می گیرد: 1. درون سلولی 2. عمومی دیده می شود در همین راستا در درون انها حفره انترون وجود دارد که نقش حفره گوارش را دارد.

4. فاقد دستگاه گردش خون، تنفس و دفع است.

5. تولید مثل به روش های 1. غیر جنسی:(جوانه زدن،ترمیم) 2. جنسی انجام می شود.

6. در سیکل زندگی لارو مژه دار به نام Planula دارد.

7. محل زندگی آنها بیشتر اب های گرم و شور است به استثنا یک جنس که در آب شیرین است.

رده بندی مرجان ها:

1. رده هیدروزوا ((Hydrozoa:

نماتوسیست ها فقط در اپیدرم یافت می شوند. یاخته های جنسی یا گامت ها منشاء اپیدرمی دارند و همیشه به خارج آزاد می شوند.مزوگلا بی یاخته ای است. مدوز معمولا دارای یک پرده یا ولوم است. بغضی ساکن آب های شیرین اند.معروف ترین نمونه ها عبارتند از: Gonionemus ، Hydra ، Obelia ، Pysalia.

2. رده سیفوزوا Scyphozo)):

مدوز ریخت بارز زندگی استو گامت ها منشاء گاسترودرمی دارند و به حفره عروقی-معدی آزاد می شوند. نماتوسیت ها هم در اپیدرم و هم در گاسترودم یافت می شوند. پولیپ کوچک و مدوز فاقد ولوم است. مزوگلا دارای یاخته های مزانشیمی آمیب آسا با منشا اپیدرمی است. معروف ترین نمونه (Aurellia) عروس دریای است.

3. رده آنتوزوا (Anthozoa):

فاقد مدوز و دارای پولیپ های انفرادی و یا اجتماعی هستند. نماتوسیت ها در گاسترودرم وجود دارد. گامت ها منشاء گاسترودرم دارد. حفره عروقی-معدی به واسطه پرده ها و یا مزانتر ها که حامل نماتوسیت ها اند، دیواره بندی می شوند. از این رو از نظر داخلی تقارن دوشعاعی یا دو طرفی دارند (پرده هایی به تعداد ظریب هایی از عدد 2 یافت می شود).نعروف ترین نمونه ها Meridium (شقایق دریای) و مرجان های اهکی (Corals) هستند.

هیدر

1. Metazoa \ Cenidaria \ Hydrozoa \ Hydroida \ Antomedusa \ Hydra

بدن هیدر استوانه ای شکل است. اندازه آن 2-3 و در نمونه های بزرگتر 6 میلی متر است. هیدر توسط صفحه پایه ای که در انتهای بدن است به گیاهان دریایی و سنگ ها می چسبد. در نوک انتهای مقابل این صفحه، یک مخروط دهانی به نام هیپوستوم وجود دارد که دربر گیرنده دهان است که در اطراف آن توسط شاخک های توخالی که تانتکول نامیده شده احاطه می شود. تعداد این تانتکول ها بسته به نوع گونه از 4 تا 10 عدد متفاوت است.

هیدر از سخت پوستان کوچک، لارو حشرات و نظایر انها تغذیه می کند. گاهی نیز طعمه ای بزرگ تر از خود را می بلعد.

1. لایه بیرونی (اپیدرم): متشکل از یاخته های پوششی-عصلانی، یاخته های جانشینی یا بینابینی (سلولهای اجدادی)، کنیدوبلاست، سلول های حسی و سلول های عصبی می باشد.

2. مزوگلا: که لایه نازک و بدون سلول است و حدفاصل بین اپیدرم و گاسترودم قرار گرفته است.

3. لایه درونی (گازسترودرم): که متشکل از یاخته های عصلانی-تغذیه ای، یاخته های غده ای که ترشح کننده آنزیم مورد نیاز برای گوارش خارج سلولی اند، یاخته های جانشینی و حسی می باشد.

4. حفره عمومی

از اجتماع درحال تقسیم یاخته های بینابینی، برآدمدگی های خاصی (بیضه و یا تخمدان) ایجاد می شودو در بیضه ها، هر یک از این یاخته های بینابینی تبدیل به یاخته مادری مولد اسپرم و در تخمدان ها تبدیل به یاخته مادری مولد تخمدان می شود. معمولا بیضه ها مخروطی شکل و در نزدیکی هیپوستوم و تخمدان ها گرد و در نزدیکی صفحه پایه از شکل می گیرند.

اورلیا (عروس دریایی)

1. Metazoa \ Cenidaria \ Scyphozoa \ Semaeostoma \ Aurelia

تمام افراد جنس اورلیا را به نام عروس دریا یا اورلیا می شناسند که در آب های ساحلی اقیانوس های آرام و اطلس شمالی یافت می شود. در تمام طول زندگی فقط به شکل مدوز زندگی م یکنند. مدوز آنها ساختمان چتری شکل است که بیش از 90% آن را آب تشکیل داده است و به دلیل شفاف بودن مدوز اندام های داخلی رویت می شوند.در حاشیه چتر تعدادی تانتکول های حاشیه ای مشاهده می شود.علاوه بر تانتکول های حاشیه ای تعداد چهار عدد بازوی دهانی در زیر چتر دیده می شود. سطح زیر چتر پر از نماتوسیست است. دهان در مرکز بازوها قرار دارد. در حاشیه چتر مدوز به تعداد هشت بریدگی دیده می شود روی این بریدگی ها برجستگی هایی دیده می شود این برجستگی ها اندام های حسی تعادلی به نام Rhopalium هستند. مدوز ها به صورت نر و ماده اند(جنس ها جدا هستند). دستگاه گوارش آنها اصطلاحا یک طرفه و انتهای دهان یا لوله مسدود است. دارای چهار عدد بازی دهانی اند و اندازه مدوز متفاوت است اندازه آن از چند ئیلیمتر تا چند متر متفاوت است. تولید مثل آنها به صورت جنسی و غیر جنسی است که به صورت متوالی صورت می گیرد.

آنتوزوا (شقایق دریایی)

1. Metazoa \ Cenidaria \ Anthozoa \ Hexacorallia \ Actinaria \ Metridium

شقایق های دریاف تک زی و گاهی بسیار بزرگ و رنگی هستند. بعضی از آنها به یک زمینه سخت چسبیده و دیگران در زمین های نرم حفاری می کنند. حتی عده ای دارای زندکی همزیستی هستند. شقایق های دریایی برخلاف دیگر مرجان ها در تمام سیکل زندگی به شکل پولیپ هستند. در واقع پیکره شقایق دریای از یک پولیپ استوانه ای شکل تشکیل شده که این پلیپ توسط یک صفحه قاعده ای یا Pedal Disk روی یک تکیه گاه متصل است در نقطه مقابل آن صفحه دهانی

Oral Disk قرار گرفته است. در اطراف دهان چند ردیف تانتکول دیده می شود. شقایق های دریایی معمولا دارای اسکلت هستند که این اسکلت عمدتا کربنات کلسیمی و در برخی نمونه ها سیلیسی است، این اسکلت آهمی در تشکیل جزایر مرجانی دخالت دارد. تولید مثلشان هم به صورت جنسی است و هم به صورت غیرجنسی و هیچ اجباری نیست که به صورت متوالی و به یکدیگر وابسته باشد.

مرجان های آهکی (Corals):

از دیگر آنتوزوئرها هستند که باعث پیدایش صخره های مرجانی ((Coral reefs می شوند و جز نداشتن سیفونوگلیف از بقیه جهات به شقایق های دریایی شباهت دارند. نام عمومی آنها ناشی از وجود اسکلت خارجی کربنات کلسیمی جامی شکل در اطراف و قسمت های پایینی ستون انها است که توسز پیدرم با مداخله مزوگلا ترشح می گردد. برای ترشح این اسکلت، کربنات کلسیم موجود در محیط یا دریا قبلا در مزوگلا ذخیره می شود. پولیپ در هنگام خطر به درون این اسکلت محافظت کننده جمع می شود. تولید مثل غیرجنسی از طریق جوانه زدن و تولید مثل جنسی بسیار شبیه به آنچه برای شقایق دریا ذکر شد، انجام می گیرد. مرجان های آهکی معمولا در دو زیر رده از آنتوزوا حای دارند؛ 1.Hexacorallia 2. Octacorallia .

* شاخه کرم های پهن :(Platyhelminthes)

ویژگی های کلی این شاخه:

1. بدن از سه لایه تشکیل شده است ((Triploblastic

2. معمولا دارای بدن فشرده و مسطح با تقارن دوجانبی اند.

3. سطح خارجی بدن را پوشش کوتیکول می پوشاند.

4. فاقد حفره سلوم می باشند.

5. فضای داخل بدن را سلول های مزانشیم می پوشاند.

6. دستگاه گوارش به صورت انتهای بسته و بدون مخرج است.

7. اندام دفعی از واحد های ترشحی به نام سلول شعله ای یا Flame cell تشکیل شده است.

8. فاقد دستگاه گردش خون و تنفسی هستند.

9. دستگاه عصبی از طریق عصبی-دور مری و طناب های عصبی طولی تشکیل شده است.

10. دستگاه تولید مثلی در آنها کامل است یعنی هم دارای دستگاه تولید مثلی نر هستند و هم دارای دستگاه تولید مثلی ماده می باشند (به صورت هرمافورودیت اند)

رده بندی کرم های پهن:

1. رده تورکیان (Turbellaria):

آب زی و اغلب آزاد زی هستند، سطح خارجی بدن آنها معمولا مژه دار است. دارای Rhabdite، خرطوم قابل بیرون آمدن، غدد پیشانی، عدد موکوسی فراوان و شکارچی و اکثرا تک جنسی یا هرمافرودیت هستند. معروفترین نمونه Dugesia یا Planaria است.

2. رده بادکش داران (Termatoda):

معروف به کپک و فلوک و همگی انگل هستند. اجزا نگهدارنده جسبنده خاصی در بدن آنها یافت می شود. چرخه انها پیچیده و شامل تولید مثل غیرجنسی و جنسی است

3. رده کرم های نواری ((Cestoidea:

همگی انگل و فاقد دستگاه گوارشی و دارای پتانسیل تولید مثلی بالایی هستند.

فاسیولا هپاتیکا (Fasciola Hepatica):

یه کرم کبد گوسفن نیز معروف است. کرم بالغ در مجاری صفراوی کبد گوسفن و گار بسر می برد در سایر پستانداران نیز به ندرت ممکن است مشاهده گردد. این کرم از نظر شکل ظاهری برگ مانند است. طول کرم 1- 4 سانتیمتر و پهنای آن 2.5 سانتیمتر است. دارای دو بادکش عضلامی است. بادکش جویی در اطراف دهان و بادکش عقبی کمی پایین تر از آن و در سطح شکمی قرار دارد. منفذ جنسی بین دو بادکش مذکور واقع است. درستگاه گوارش شامل دهان، حلق عضلانی و مری کوتاه است که به دو شاخه اصلی و شاخه اصلی نیز به انشعابات فرعی زیاد در طول بدن امتداد می یابد. دستگاه دفع شامل یاخته های شعله ای است که از طریق مجاری ترشحی فرعی به یک مجرای اصلی و این مجرا نیز از طریق یک منفذ ترشحی در قسمت انتهایی و خلفی بدن به خارج باز می شود. از نظر جنسی این جانور هرمافورودیت است دستگاه تناسلی ماده شامل یک تخمدان منشعب واقع در سمت راست بدن است که از طریق اویداکت یا لوله تخم به اووتیپ مربوط می شود. اوونیت که غدد مهلیس آن را فرا گرفته به رحم پیچیده و نامنظمی متصل است که سرانجام به منفذ تناسلی ختم می شود. در طرفین و طول هر دو طرف بدن غدد مولد زرده ای بسیار نیز وجود دارد که از طریق مجاری فرعی خود به دو مجرای زرده ای اصلی پوسته و سرانجام این دو مجرا به یکدیگر متصل شده، مجرای زرده ای مشترک را می سازد که تهایتا به اووتیپ مربوط می شود. دستگاه تناسلی نر شامل دو بیضه با انشعبات زیاد است که در امتداد قسمت میانی بدن واقع است. هر بیضه واجد مجرای ناقل میژه ای است که سرانجام به کیسه اسپرمی واحدی مربوط میشود. کیسه اسپرمی در جللوی بادکش شکمی به مجرای انزالی و به کیسه دارنده عضو جفت گیری سیروس ختم می گردد.

دیکروسولیم Dicrocoelium:

این کرم در حالت بالغ در مجاری صفراوی علفخواران دیگر زندگی می کند. به ندرت در بدن انسان نیز یافت می شود طول بدن آن 6-10 میلیمتر و پهنای آن 1.5-2.5 میلیمتر می بشاد. غدد مولد زرده ای طویل و بدون انشعاب است و در دو طرف بدن در قسمت میانی قرار دارد. رحم آن طویل و پرپیچ و خم است که در آن تخم های قهوه ای رنگ قرار دارد. تخمدان و بیضه های آن بدون انشعاب است. لوله گوارش آن دو قسمتی و فاقد تقسیمات فرعی است.

شیستوزوما Schistosoma:

نوعی انگل خونی است. میزبان واسط ان نوعی حلزون آبی است و دوران بلوغ را در بدن انسان طی می کند. کرم نر قطورتر و کوتاه تر بوده و در سطح شکمی خود واجد شار است. در شیستوزوما جنسیت جدا شده ولی جدایی مطلق نیست و کرم نر و ماده به هم چسبیده زندگی می کنند بدین ترتیب که در هنگام تولید مثل جنس ماده در شیار سطح شکمی کرم نر قرار می گیرد.

تنیا ساژیناتا Taenia Saginata)):

این انگل به کرم کدوی گاو معروف است. کرم بالغ در روده انسان و لارو های آن معمولا در گوشت گاو بسر می برند طول آن 4 تا12 متر و گاهی بیشتر می باشد. اسکولکس مجهز به چهار بادکش است ولی فاقد قلاب و روستلوم (خرطوم) است. تعداد پروگلوتید ها به هزار یا دوهزار عدد می رسد. پروگلونید های اولیه که در نزدیک گردن قرار دارند کوچک و نابالغ هستند و پروگلوتید هایی که در نیمه بدن قرار دارند بزرگتر و بالغ هستند و مجموعه کاملی از اندام های جنسی نر و ماده در داخل آنها تشکیل م یشود و در کنار آنها یک برآمدگی وجود دارد و از میان آن سوراخ تناسلی مشترک به خارج باز می شود. در پروگلوتید های انتهایی دستگاه تناسلی نر و ماده از بین رفته به طوری که تناها اثری از آنها باقی مانده و تمام پروگلوتید بوسیله رحم و انشعبات آن که پر از تخم است اشغال می گردد. پروگلوتید های انتهایی بتدریج به صورت تک تک یا دو سه تایی از انتهای کرم جدا می شود. این پروگلوتید ها که پر از تخم انگل اند، همراه مدفوع از بیمار دفع می گردد. چنانچه انگل ها توسط گاو بلعیده شود به بافت عضلانی رسیده و در آنچا به سیستیسرکوس تبدیل می شود. درصورتی که سیستی سرکوس از طریق گوشتی که خوب پخته نشده باشد وارد لوله گوارشی انسان گردد درمدت کوتاهی به کرم بالغ تبدیل می شود.

تنای سولیوم (Taenia Solium):

گونه دیگری از کرم کدو است که میزبان واسط آن خوک می باشد. ساختار و چرخه زندگی آن شبیه کرم کدوی "اوی است با این تفاوت که طول کلی کرم بالغ کمتر از نوع گاوی است، اسکولکس کجهز به روستلوم و قلاب های متعددی است، پروگلوتید ها در مقایسه با نوع گاوی دارای طول کمتر و عرض بیشتر هستند و تعداد انشعابات رحم است.

اکینوکوکوس گرانولوزوس (Echinococcus Granulosus):

کرم بالغ در روده سگ و سایر گوشتخواران زندگی می کند. طول آن کمتر از 10 میلیمتر بوده و تنها واجد 3 یا 4 پروگلوتید می باشد. بند اول نابالغ، بند دوم بالغ که دوبرابر بند آول بوده و دستگاه تناسلی نر و ماده در آن قرار دارد، بند سوم بند باور است و طول آن

به دو میلیمتر میرسد و از رحم و انشعبات جانبی آن پرشده و داخل آن پر از تخم می باشد.اسکولکس کروی شکل بوده و دارای 4 بادکش و دو ردیف قلاب است.

* شاخه کرم های لوله ای (Nematoda):

ویژگی های کلی این شاخه:

1. دارای تقارن دوجانبی اند

2. زندگی آزاد و انگلی هستند.

3. بدن آنها باریک و استوانه ای شکل و سطح خارجی بدن آنها توسط کوتیکول پوشیده شده است.

4. لوله گوارشی آنها کامل و دارای دهان و مخرج می باشد.

5. بدن آنها سه لایه ای است (تریپلو بلاستیک اند).

6. بدن آنها دارای حفره عمومی کاذب است.

7. در دیواره بدن فقط عضلات طولی دیده میشود.

8. فاقد دستگاه گردش خون و تنفس هستند و دارای اندام های دفع ساده می باشند.

9. جدا جنس و نر ها غالبا کوچکتر از ماده ها می باشند.

رده بندی کرم های لوله ای:

1. رده Secernentea یا فاسمیده آ (Phasmidea):

یک جفت فاسمید (اعضای حسی ویژه ای) در ناحیه دم وجود دارد. اجزا حسی مشابه ولی توسعه نیافته ای (یک جفت آمفید) در ناحیه پیشین بدن یافت می شوند. دارای سیستم دفعی هستند. ممکن اسن آزاد زی یا انگل باشند. بعضی از نمونه های مهم: Ascaris ، Enterobius ، Necator و Wuchereia.

2. رده Adenophorea یاآفاسمیدیا (:(Aphamidia

فاقد فاسمید و اغلب آزاد زی اند. انواع انگلی نیز یافت می شود. نمونه های مهم :Thrichinella و Trichiuris

آسکاریس (Ascaris):

این کرم گرد یا نماتد انگل روده باریک انسان است. تخم های انگل از طریق مدفوع دفع می شود. لارو مرحله اول سریعا در تخم ایجاد و با یک بار پوست اندازی به لارو مرحله دوم تبدیل می شود که در این مرحله آلوده کننده است. اگر انسانی تخم ها را ببلعد لارو ها در دستگاه گوارش آن آزاد شده، از طریق دیواره روده و سرانجام گردش خون، خود را به ریه می رسانند و در آنجا دو بار دیگر پوست اندازی می کنند و سپس به نای می آیند و بار دیگر بلعیده می شوند و به دستگاه گوارش برمیگردند. در روده بالغ شده، جفت گیری و تخم ریزی میکنند.

آنکیلوستوم (Ancylostoma):

به کرم قلاب دار نیز معروف است. این کرم از طری چسبیدن به دیواره داخلی روده بوسیله حلق مکنده خود از خون، لنف و مخاط روده تغذیه می نمايد. لذا می تواند سبب خونریزی روده و کم خونی میزبان گردد. کرم بالغ حدود 8 تا 12 میلیمتر طول داشته و در دهان خود صفحات برنده و یا دندان های قلاب مانند دارد. آنکیلوستوم نر علاوخ بر اینکه نسبت به ماده کوچکتر است، انتهای خلفی آن خمیده بوده و مجهز به عضو چتر مانندی موسوم به کیسه بورسا می باشد که در آن در هنگام جفت گیری از آن استفاده می کند. تخم کرم قلاب دار همراه مدفوع از بدن شخص مبتلا خارج می شود. این تخم ها در خاک مرطوب و گرم قرار می گیرند و به لارو آلوده کننده تبدیل می شوند. این لارو از طریق نفوذ در پوست و یا از راه دهان وارد بدن شده و خود را به درون رگ های خونی می رساند و مانند کرم آسکاریس به قلب و شش ها رفته و به نای و حلق وارد شده سپس بلعیده میشوند و سرانجام به روده انتقال می یابد.

کرمک یا انتروبوس (Enterobius):

این کرم که اکسیور یا کرم سنجاقی یا کرمک نیز نامیده میشود، در انتهای لوله گوارش به سر میبرد. رنگ سفید و اندازه کوچکی دارد. نرها به طول 2 تا 5 میلیمتر(با انتهای خلفی خمیده و مجهر به سیخک های تناسلی نازک)، ماده به طول 8 تا 12 میلیمتر(با انتهای نوک تیز). دهان در بخش قدامی است. حلق نسبتا طویل بوده و بهش انتهایی آن پیاز مانند است و ناحیه گردن زواید گردنی مشاهده می گردد که حسی می باشند. کرم بالغ در روده بزرگ (بویژه در کودکان) زندگی می کند بعد از جفت گیری جنس نر میمیرد و کنص ماده مهاجرت کرده و در ناحیه رکتوم مستقر می گردد و در اواخر شب از مخرج خارچ میگردد و در سطح مقعد تخم گذاری می کند و با این کار احساس خارش شدیدی به کودک دست می دهد. بدین ترتیب بوسیله خاراندن تخم ها به دست منتقل میشوند و همراه با دست ها به دهان می روند این تخم ها وقتی که از معده و روده باریک بگذرند و به روده بزرگ برسند دوباره مبدل به کرم بالغ می شوند.

كرم هاي حلقويphylum Annelida :

بدن بند بند با تقارن دو طرفي است

اعضاي اين شاخه داراي تارهاي كيتيني اندبجز زالو

سطح خارجي بدن از كوتيكول پوشيده شده است وقابليت انعطاف را دارد عظلات حلقوي در خارج وعظلات طولي درداخل قرار دارند

داراي حفره عمومي به نام سلوم اند

گردش خون بسته است ودستگاه گوارش كامل است

سيستم دفعي از يك جفت نفريدي در هر بند تشكيل شده است تنفس به وسيله پوست است اغلب پوستشان لزج است به اين دليل كه اكسيژن در ماده لزج بدن حل شود وقابل استفاده براي كرم باشد

هرمافروديت يا جدا جنس اند تخم در آنها مارپيچي است وداراي لارو تروكوفور است

رده پلي كيتا(پر تاران)مثل نرئسداراي پراپوديا

شاخه كرم هاي حلقوي به سه دسته تقسيم ميشوند رده اليگوكيتا(كمتاران)مثل كرم خاكي

رده هيرودينه ها(زالو ها)مثل زالوطبي

ساخطار ظاهري زالو:

بدن زالو 34بند دارد هر بند 5حلقه دارد به جز بند هاي 3و4كه دو حلقه وبند هاي 5و6كهسه حلقه دارند طول بدن 10-12سانت متر است دستگاه ماهيچه اي زالوبسيار رشد يافته است طول بدن قابل تغيير است پشت بدن به رنگ سبز زيتوني است ورنگ سطح شكمي بدن سبز تيره است همراه با لكه سياه در تمام طول بدن دو بادكش زالو در سطح شكمي قرار ميگيردتفاوت ظاهري بين دو باد كش دهاني وبادكش مخرجي در اين است كه بادكش دهاني بيضي شكل است وبادكش مخرجي گرد وبسته است

لوله هاي نفريدي به سمت بيرون باز ميشودكه در بند هاي 6-22قرار دارد منفذ تناسلي نر ماده در سطح شكمي وروي خط مياني در بند10به ترتيب درحلقه 24-25وبند 11 حلقه 29-30 به خارج باز ميشود سوراخ مخرج در انتهاي سطح پشتي ونزديك به باد كش مخرجي شكل سوراخ كوچكي نمايان است

تشريح زالو در شكل نمايان است

برسي ساختار ظاهري زالو:

بدن كرم خاكي از يكصد قطعه تشكيل شده است قسمت جلويي بدن تيره تر دنوك تيز تر از قسمت عقبي بدن است قطعات 32-37 از طرف سر برجسته تر ومشخص تر از بقيه قطعات اند وكمر بند تنماسلي ناميده ميشوند.در همه قطعات بجزاولي وآخري 4جفت تار وجود دارد كه در قسمت زيرين وپهلوي بدن قرار ميگيرند در جلوي بدن دهان حلالي شكل وجود دارد و مخرج در عقب بدن قرار دارد منافذ تناسلي ماده در قطعه شماره14،منافذ تناسلي نر در قطعه شماره 15و4منفذ كيسه هاي ذخيره اسپرم در قطعه شماره 9-10 به خارج راه ميابند،دستگاه گوارش كامل است

تشريح داخلي كرم خاكي:

تمام قسمت ها در شكل مشاهده ويشود

شاخه نرمتنان:phylum mollusca

بدن نرم وگوشتي با تقارن دوطرفيودو قسمت پاي سري وتوده احشاييتشكيل شده است جبه يا مانتل كه از جنس كر بنات كلسيم است بيشتر نرمتنان ترشح ميكنندسيستم گردش خون جز استسنا است(برخي سر پايان)در بدن آنها فضاي پر از خون ديده ميشود قلب سه حفره اي است در حفره دهاني سيستم ساينده وجود دارد زبان به نام ادنتوفور وجود دارد وبه كمك عظله به سمت جلو وعقب حركت مي كنداين اندام گياهان را ميتراشد

اين شاخه بر اساس وضعيت صدف 7رده تقسيم ميشود

آپلا كوفورا(بي صدفان)نرمتنان كرم مانند مثل نئو مينا

مونو پلاكو فورا(تك صدفان)داراي بدن مسطح وصدفي شكل است وگنبد مانند مثل نئو پلينيا

پلي پلاكو فورا (چند صدفان)بدن طويل وتخم مرغي شكل است وسطح پشتي محدب است صدفشان مركب از چند قطعه است مثل كيتون

پليسي پودا(دوكفه اي ها)صدفشان از دو قطعه است در يك ناحيه لولا است

اسكافو پودا(ناو پايان)بدن بلند وكشيده دارند صدفي دندانه شكل يا عاج فيلي دارد در يك انتها وسعت بيشتر از نقاط ديگر است

سفالو پودا(سر پايان)تكامل يافته ترين نرمتنهن اند داراي گره عصبي پيشرفته اند داراي چشم مركب اند داراي دو زير رده است ديبرانشياتا 12 آبششي

راسته اكتا پودا داراي 8 بازوي بادكش دار است مثل اختا پوس

راسته دكا پودا داراي 10 بازوي دهاني

زير رده تترابرانشياتا 4 آبششي داراي 4 دهليز و يك بطن است

گاسترو پودا صدف تك قطعه اي و پيچ خور ده است داراي سه زير رده است

زير رده پروزوبرانشيا(جلوآبششان) ابشش ها در جلوي قلب است سيستم عصبي پيچ خورده است

زير ردهاپيستو برانشيا(عقب ابششها)فاقد صدف يا داراي صدف داخلي اند دستگاه عصبي پيچ نخورده است

زير ردهپولموناتا(شش داران) صدف شكم پايان شش دارد فاقد درپوش است

مشخصات ظاهري حلزون معمولي:

شاخه خار پوستان: Echinodermata

لارو خار پوستان تقارن دو جانبي داردپس از دگر ديسي به جانور بالغ باتقارن شعاعي تبديل ميشود

سيستم گردش آب بامنسا سلولي دارد فاقد سر ومغز است حلقه دور دهاني واعصاب شعاعي

اسكلت داخلي مركب است از استخوانچه هايي به نام كر بنهت كلسيم مي باشد به وسيله اپيدرم پوشيده شده است

شاخه خار پوستان به 6 رده تقسيم ميشود 3رده مهم شامل:

رده آستروئيدهآ(ستاره سانان) ستاره دريايي

رده اكينوئيدهآ(خارسانان) دلار سنگي

رده هلوتوروئيدهآ(خيار سانان) خيار دريا

تشريح ستاره دريايي:

تشريح توتياي دريايي:

شاخه بند پايان:

تقارن دو جانبي دارند بدن آنها بند بند است داراي قطعات سر وسينه وشكم است يا به صورت مجزا يا به صورت تر كيب با هم ضمائم بدني آنها مفصل دار است داراي يك اسكلت خارجي به نام كيتين است به وسيله اپيدرم آنها ترشح ميشود.

لوله گوارش كامل است از دهان شروع وبه مخرج ختم مي شود دستگاه گر دش خون بهز است داراي قلب انقباضي ضر بان دار تنفس در گروه هاي مختلف از طريق سطح بدن است آبشش ها شش ها كتاب

ویژگی کلی تک یاخته ها:

مطالب مشابه :

پارامسی-ورتیسل-استندور

ویژگی کلی تک یاخته ها:

ورتیسل دافنی در حال شکار

عکس های آزمایشگاه زیست شناسی جانوری (سری دوم)

جانور شناسی

عکس های زیست شناسی جانوری

مژکداران