اختلال وسواس فکری - عملی (OCD)و روش های تشخیص و درمان آن

اختلال وسواس فکری - عملی(OCD)

توصیف اختلال وسواسی -جبری از تاریخ معرفی اولیه آن توسط اسکیرول د‌ر 1838 تا کنون تغییری نیافته است. این اختلال با عناوین مختلفی از قبیل حالت وسواسی ، نوروز یا بیماری وسواسی و اختلال وسواسی-جبری معرفی می‌شود‌ . اختلال وسواس-جبری یا اختلال و سواس فکری - عملی به وسیله افکار، تصاویر ذهنی و رفتارهای اجباری ناخواند‌ه مزاحم مشخص می‌شود‌. اعمال اجباری شامل آیین‌های آشکار (نظیر شستن مکرر د‌ست و رفتارهای وارسی) و آیین‌های ناآشکار می‌شود‌؛ این د‌و نوع آیین د‌ر این‌جا به عنوان رفتارهای خنثی‌کنند‌ه د‌ر نظر گرفته می‌شوند‌. متن تجد‌ید‌ نظر شد‌ه ویراست چهارم راهنمای تشخیصی و آماری اختلالات روانی (DSM IV-TR) اختلال وسواس- جبری را به عنوان شناختارهای پیش‌بینی کنند‌ه ای تعریف می‌کند‌ که از نگرانی‌های زیاد‌ از حد‌ د‌ر باره مسایل واقعی زند‌گی متفاوت است. این موضوع اشاره به تمایز افکار وسواسی از نگرانی‌هایی د‌ارد‌ که د‌ر اختلال اضطراب فراگیر شایع است. د‌ر واقع وجود‌ آگاهی فرد‌ از افکار و تصاویر ناخواند‌ه مزاحم به عنوان فرآورد‌ه ذهن خود‌ش، برای تمایز آن‌ها از پد‌ید‌ه‌های روان‌پریش، ضروری است. برای آنکه این رفتارها به عنوان اعمال وسواسی د‌ر نظر گرفته شوند‌، لازم است با هد‌ف جلوگیری و یا کاهش ناراحتی یا پیامد‌های د‌رد‌ناک انجام شوند‌، بد‌ون اینکه پیوند‌ و ارتباط واقع بینانه‌ای د‌اشته باشد‌ با آن چه قرار است بی‌اثر و خنثی کنند‌. با توجه به اینکه افکار ناخواند‌ه مزاحم د‌ر کسانی که مشکلات بالینی و مرضی ند‌ارند‌، شایع است؛ این جنبه از OCD از اهمیت خاصی برخورد‌ار است .

وسواس فکری

يك فكر وسواسي در حيطه ودنياي اختلال وسواس فكري-عملي به عنوان تصور ،فكر ويا التزامي تعريف مي شود كه در درون ذهن فرد قرار دارد وباعث شعله ور شدن اضطراب وناراحتي مي شود. اين نوع وسواسهاي فكري بارها وبارها ،نا خواسته وغير قابل كنترل در ذهن بيمار جولان مي دهند .به عنوان مثال فكري كه وي ممكن است بدن خود را با چاقو لت وپار كنيد ،به عنوان يك فكر وسواسي شناخته مي شود .
افرادي كه مبتلا به وسواس هستند،به طور كلي داراي تركيبات مختلفي از افكار وسواسي هستند كه يك يا چند مورد از آنها بسيار مهم وبر جسته مي باشند. در افراد مبتلا به اختلال وسواس فكري-عملي افكار وسواسي بخصوصي وجود دارد ،بدين معني كه اگر آنها كار خاصي را انجام بدهند ويا كار خاصي را انجام ندهند ،واقعه بد ويا مضري براي خود آنها ويا افراد مورد علاقه شان در شرف وقوع خواهد بود .معني آسيب وضرر در اينجابسيار گسترده مي باشد وشامل آسيب ويا عذاب ذهني هم مي شود.به عنوان مثال افرادي كه مبتلا به وسواس هستند،نمي توانند معني وسواس خود را به طور دقيق بيان كنند .آنها فقط احساس اضطراب كرده وفكر مي كنند كه دارند ديوانه مي شوند ويا از لحاظ رواني وجسمي دچار مشكل مي باشند.

افرادي كه مبتلا به اختلال وسواس فكري-عملي هستند ،معتقدند كه آنها مي توانند وبايد از وقوع رويدادهايي كه منجر به خود آزاري ويا آسيب وضرر مي شوند جلوگيري كنند وهمين امر باعث مي شود كه آنها در اين زمينه سخت كار كنند. احساسي كه اين چنين مسئوليتي را به همراه داشته باشد ،باعث مي شود كه فرد مبتلا كوششهايي در جهت اجتناب از وقوع رويدادها انجام بدهد ،كه خود همين امر وجود وسواس را تاييد مي كند.

وسواسهاي فكري شايع در اختلال وسواس فكري-عملي

- ترس آلودگي از كثافت ،جرمها،ويروسها،ترشحات جسماني يا مواد زايد،موادشيميايي،مواد چسبنده ويا مواد خطرناك
- شك وترديد در مورد وقوع رويدادهاي خطرناك(از قبيل عدم اطمينان از قفل بودن دربها وعدم اطمينان به قفل دربها
- نگراني افراطي در مورد عدم صحت ،نظم،آراستگي وهماهنگي
- داشتن وسواس نسبت به بدن ويا علائم ونشانه هاي جسماني
- داشتن افكار كفر آميز ،توهين به مقدسات در مورد اديان
- داشتن تصورات وافكار جنسي (از قبيل لواط يا بچه بازي ،ويا همجنس گرا بودن
داشتن افكار مربوط به جمع كردن ،حتي اصرار در جمع كردن چيزهاي بي مصرف (اگر چه هيچ وقت اين نوع چيزهاي جمع آوري شده ،در رابطه با فرد جمع كننده نمي باشد
- داشتن تصورات وافكار خشونت آميز ويا پرخاشگري (از قبيل چاقو زدن به بدن خود)
- داشتن افكار مزاحم ويا افكار مربوط به موسيقي در ذهن

وسواس عملي

در اختلال وسواس فكري-عملي وسواسهاي عملي ،اعمالي هستند كه شخص بارها وبارها در پاسخ به يك وسواس فكري انجام مي دهد .هدف وسواسهاي عملي ،كاهش احتمال آسيب زدن وآزار رساندن مي باشد تا اينكه بدين وسيله وي احساس آرامش كرده وهمه چيز را خوب بپنداريد وسواسهاي عملي مي توانند به صورت اعمالي باشند كه به وسيله ديگران قابل مشاهده باشند (از قبيل. كنترل كردن تا جايي كه احساس آرامش بكنيد )،يا به صورت اعمال ذهني است كه بوسيله ديگران قابل مشاهده نمي باشد (از قبيل گفتن عبارات خاصي در ذهن خود).
وسواسهاي ذهني معمولاًبسيار پيچيده هستند وممكن است دوباره وبه طور ممتد قابل تكرار نباشند.به عنوان مثال در مورد وسواس گفتن عبارت به خصوصي كه مي تواند از مرگ فرد مورد علاقه جلوگيري نمايد.

وسواسهاي عملي شايع در اختلال وسواس فكري-عملي

-كنترل كردن (از قبيل كنترل كردن فلكه گاز ،شيرهاي آب )
- تكرار كردن اعمال
- اعمال تشريفاتي ذهني (از قبيل تكرار كردن كلمات ويا عبارات خاصي با روش وآهنگي بخصوص )
- انجام دادن اعمال با نظم وترتيب خاص
- احتكار وجمع آوري كردن
- شمردن

شيوع اختلال وسواس فكري-عملي ( OCD)

وسواس بيش از آنچه كه تصور مي شود،شايع مي باشد .در واقع از نظر شايع بودن چهارمين بيماري رواني است .يعني بعد از افسردگي ،دائم الخمر بودن وهراس اجتماعي،وسواس قرار دارد. ولي به هر حال مي توان گفت كه يك در صد از جمعيت بزرگسال دنيا از طريق اختلال وسواس فكري-عملي افسرده وناتوان شده اند واز هر دويست نفر كودك ونوجوان در دنيا يك نفر مبتلا به وسواس است.
ميزان شيوع وسواس در مردان وزنان عليرغم اينكه علايم ونشانه هاي آنها متفاوت مي باشد ،يكسان است.به عنوان مثال زنان بيشتر از مردان به وسواس شستن مبتلا هستند ،در عوض مردان بيشتر وسواس مربوط به شماره ها،وسواس جنسي ويا وسواس عملي مربوط به كند بودن وآهسته بودن را دارا هستند.زنان مخصوصاًدر دوران حاملگي ويا دوران بعد از زايمان ،در معرض خطر ابتلا به وسواس قرار دارند،چرا كه احتمالاًميزان مسئوليت آنها افزايش مي يابد.در كودكان پسر ميزان وسواس حتماًدو برابر دختران مي باشد.

سن شروع اختلال وسواس فكري- عملي

افراد مختلف در سنين مختلفي مبتلا به اختلال وسواس فكري-عملي مي شوند.گروهي هستند كه اختلال وسواس فكري-عملي را از همان سنين اوليه يعني شش سالگي آغاز مي كنند .گروه ديگري از افراد هستند كه اختلال وسواس فكري- عملي را از دوره نوجواني آغاز مي كنند.ولي به هر حال به طور متوسط سن ابتلا به وسواس ،اوائل دهه بيست سالگي است.البته در مردان تا حدودي زودتر ،يعني در اواخر دوره ده سالگي است.وزنان تا حدودي ديرتر ،يعني در اواسط دهه بيست سالگي به آن مبتلا مي شوند .به عبارت ديگر مي توان گفت كه ممكن است فرد در همان دوران كودكي ،يعني از سه سالگي ويا در دوران پيري به آن مبتلا شود.

تشخيص اختلال وسواس فكري-عملي

1-اهميت فوق العاده افكار
حالت احساس مسئوليت زياد وشديد منجر به وجود آمدن افكار خودكار وباورهايي مي شود كه بر اساس آن فرد مي پندارد كه افكارش بي اندازه مهم هستند. در واقع بسياري از مردم كه مبتلا به وسواس هستند ،معتقدند كه صرف وجود داشتن يك نوع فكر مي تواند موجب بروز عمل بدي شود ويا داشتن چنين افكاري بسياروقيح وزشت مي باشد.

2-خطر بيش از اندازه بزرگ جلوه كردن

يكي ديگر از جنبه هاي معني دادن به وسواس خود اين است كه ميزان تهديدي كه از طرف وسواس خود احساس مي كنيد را بيش از اندازه بزرگ جلوه دهيد ودر نتيجه توان وقدرت سازگاري خود را كمتر فرض كرده ودر جستجوي كمك نباشيد .بنابراين ،اگر شما ترس از ابتلا به بيماري ايدز (HIV) را داشته باشيد، هر كجا لكه قرمز رنگي را ببينيد با تصور اينكه آن لكه خون آلوده به HIV مي باشد ،اين امر در شما پديدار مي شود كه شما هيچ وقت قادر نيستيد خود را از اين جريان محافظت كنيد.

3-ناتواني در تحمل عدم قطعيت

بسيار از افراد مبتلا به وسواس معتقد هستند كه آنها نياز دارند با قطعيت كامل بدانند كه چيز بدي اتفاق نخواهد افتاد. بعضي ديگر هم معتقدند كه آنها قادر به سازگاري با تغييرات غير قابل پيش بيني نيستند ، وآنها دوست دارند كه گفته شود، به طور يقين تغييرات بدي روي نخواهد داد .افرادي كه مبتلا به اختلال وسواس فكري-عملي هستند ،معتقدند كه اگر آنها كوشش زيادي به خرج بدهند واعمال خاصي را با روش معيني اجرا كنند ،مي توانند به قطعيت كامل برسند .در واقع اين نوع طرز تلقي ها جزءسياست وبينش آنها مي باشد. ولي واقعيت اين است كه كوشش زياد براي حصول اطمينان ، باعث افزايش شك،وترديد بوده ودر نتيجه فرد بيش از پيش دچار عدم قطعيت خواهد شد.

4-كمال گرايي
بعضي از افراد مبتلا به اختلال وسواس فكري-عملي معتقدند كه بهترين راه حل براي انجام دادن كارها وامور،اين است كه
آنها را به طور كامل وبدون عيب ونقص انجام داد وانجام دادن كارها لازم وضروري است. اين افراد معتقدند كه شكست در قسمتي از امور به معني شكست كامل در آن امور مي باشد .اين نوع باورها باعث مي شوند كه رفتار فرد تحت تاثير قرار گرفته وتغيير كنند واو تبديل به فردي غير فعال وغير خلاق شود. به عنوان مثال ،صرف كردن ساعتهاي متمادي براي اصلاح كردن يك امر كه فرد مي داند درست است ولي فكر مي كند كه به اندازه كافي خوب نيست باعث از دست دادن هدف واقعي ونهايي مي شود كمال گرايي ويژگي بسيار رايج اختلال وسواس فكري-عملي مي باشد وكساني كه مبتلا به وسواس هستند علاقمندند كه همه چيز را در كنترل خود داشته باشند.

5-احتكار وجمع آوري وسايل
اولين ويژگي احتكار اين است وابستگي عاطفي شديدي به مالكيت دارد .در واقع مي توان گفت افرادي كه وسواس احتكار دارند در واقع مي خواهند با مالك بودن به آنها هويت خود را آشكار سازند . وقتي فردي مبتلا به وسواس احتكار است ،مي تواند مالكيت خود را به چيزهاي ديگري گسترش دهد كه بخواهد از طريق آنها هويت خود را آشكار سازد.بنابراين چنين فردي وقتي مالكيت خود را نسبت به چيزها از دست مي دهد در واقع احساس مي كند كه قسمتي از خودش را از دست داده است. فردي كه مبتلا به وسواس احتكار است دوست دارد همه را در كنار وهمراه خود داشته باشد وبا انجام دادن چنين كاري فكر مي كند كه از بروز اضطراب ونگراني جلوگيري مي كند ويژگي ديگر وسواس احتكار ،آشفتگي ودر هم ريختگي است.براي اينكه فرد همه چيز را در اطراف. خود قرار مي دهد وفضايي براي سازندگي عادي باقي نمي گذارد.

6-توجه Attention
اگر فرد مبتلا به وسواس است، احتمالاًبه موقعيت هايي كه فكر مي كند خطرناك هستند توجه بيشتري نشان مي دهد.در واقع مي توان گفت كه اين امر همانا بزرگ كردن موقعيتهاست.در واقع اين امر همان حلقه معيوب مي باشد،بدين معني كه هر چقدر به افكار مزاحم خود توجه نشان دهيد به همان اندازه بيشتر از وجود آنها آگاهي پيدا كرده وآنها را بزرگتر وموثرتر خواهيد يافت وبه همين ترتيب تاثيرشان بيشتر خواهد شد.

7-تفسير اطلاعات مبهم
فردي كه مبتلا به اختلال وسواس فكري-عملي باشد بيشتر از افراد عادي ،اطلاعات مبهم را به طور خطرناك تفسيرمي كند،به عنوان مثال اگر شما نسبت به بيماري ايدز وسواس داشته باشيد ،وقتي لكه قرمز رنگي را در پياده رو ببينيد ،احتمالاًبيشتر از افراد ديگر آن را به عنوان لكه خون تصور خواهيد كرد.در نتيجه بيش از ديگران آنر ا آلوده دانسته وخطرناك خواهيد خواند.بايد خاطر نشان سازيم كه تفسير اطلاعات مبهم از ويژگي هاي منحصر به فرد وسواس نيست ،بلكه در تمام بيماريهاي اضطراب نيز ديده مي شود .

8-اضطراب
افرادمختلف به روشهاي گوناگون در مورد اضطراب فكر مي كنند وآنرا بيش از اندازه خطرناك مي پندارند .ما در اينجا به سه نوع روش اشاره مي كنيم :

الف- بسيار بد جلوه دادن ب- مصيبت بار خواندن ج- عدم تحمل شكست وناكامي.

الف –بسيار بد جلوه دادن:
مشكل اساسي وعمده در اينجا اين است كه فرد در برخورد با اضطراب آنرا در بالاترين وبدترين حد خود دانسته واز اين طريق باعث مي شود كه اضطراب بيش از پيش خطرناك وتهديد كننده باشد ونتيجه اين امر باعث اضطراب بيشتر خواهد شد .

ب- مصيبت بار خواندن:
احساس مصيبت بار خواندن رويدادها از ويژگي هاي بسيار شايع در اختلال وسواس فكري-عملي مي باشد.اين امر به اين معني است كه فرد فكر مي كند ديوانه وخارج از كنترل مي شودواين امر تا ابد ادامه خوهد داشت.بعضي ازبيماران تصورات اينچنيني دارند:«من مبتلا به ايدز خواهم شد وآن را به فرزندانم انتقال خواهم داد .»

ج- عدم تحمل شكست وناكامي
يكي ديگر از روشهاي احساس ناراحتي وپريشاني از وضعيتهاي اضطرابي ،عدم تحمل شكست وناكامي مي باشد. اين امر بدين معني است كه فرد احساس مي كند موقعيتهاي اضطراب آور غير قابل تحمل مي باشند .همين امر به نوبه خود باعث افزايش اضطراب وپريشاني خواهد شد. در چنين موقعيتي فرد براي فرار از اضطراب ،به روشهايي چون اجتناب كردن وجستجوي راه حل هاي فرار از موقعيت مبادرت مي ورزد كه خود اين جريان غرق شدن بيشتر در باتلاق اختلال وسواس فكري-عملي مي باشد.

علل اختلال وسواس فكري-عملي

بدليل اينكه انواع مختلفي از آن وجود دارد بسيار مشكل مي باشد.به عنوان مثال ،عواملي كه باعث به وجود آمدن علايم ونشانه هاي جمع آوري اشيا در فرد مي شوند با عواملي كه ترس از آلودگي را به وجود مي آورند متفاوت هستند.
وسواس همانند ساير بيماريهاي رواني نتيجه تركيب عوامل مختلف زيستي ،رواني واجتماعي مي باشد.
با اين حال ،افراد مختلف با علائم ونشانه هاي متفاوت مي توانند تركيب گوناگوني از عوامل را داشته باشندوهمين امر ،شناخت ومشخص كردن علت بيماري را بسيار پيچيده مي كند.

مدل ژنتيكي

تحقيقات نشان داده اند كه پنج در صد افراد بسيار نزديك به فرد مبتلا به اختلال وسواس فكري-عملي در مراحلي از زندگي داراي علائم ونشانه هاي وسواس بوده اند. در واقع مي توان گفت كه علايم ونشانه هاي وسواسهاي فكري –عملي (نه بيماري وسواس فكري- عملي ). تنها در ده تا پانزده در صد افراد بسيار نزديك فرد مبتلا به اختلال وسواس فكري-عملي ديده مي شود. بنابراين مي توانيم بگوييم كه در اين زمينه عوامل ژنتيكي بيش از عوامل اجتماعي دخالت دارند. حتي اگر افرادي به طور ژنتيكي مستعد مبتلا شدن به اختلال وسواس فكري-عملي باشند ،بايد اين استعداد به وسيله عوامل اجتماعي جرقه زده باشد واگر شرايط زندگي اجتماعي خوب باشد ممكن است فرد هرگز به وسواس مبتلا نشود.

نظريه يادگيري و مدلهاي شرطي سازي

نظريه هاي يادگيري زيادي وجود داردكه برخي از آنها براي تبيين اختلال وسواسي فكري عملي استفاده شده است.،اما به نظر مي رسد كه نظريه يادگيري دو عاملي بيش از همه مورد استفاده بوده است .در اين نظريه فرض بر آن است كه افكار وسواسي به اين دليل ايجاد اضطراب مي كنند كه در تجربه فرد آن افكار با محركهاي اضطراب بر انگيز غير شرطي همراه بوده اند .لذا افكار وسواسي ايجاد اضطراب شرطي مي كنند ،كه كاهش آن براي فرد تقويت كننده است .اعمال وسواسي به اين دليل ايجاد ونگهداري مي شوند كه موجب كاهش اضطراب مي شوند .اين اعمال وسواسي از طريق زنجيره اي كردن پاسخ ،ساخت مي يابند.بنابراين عامل اول شرطي سازي كلاسيك پاسخ اضطرابي است،وعامل دوم شرطي سازي ابزاري رفتار وسواسي است كه از طريق كاهش اضطراب تقويت مي شود (يعني تقويت منفي )

رويكردهاي درمان فردي

درمان روان پويشي وسواس فكري-عملي

شايد كاملترين توضيح از يك رويكرد روان پويشي معاصر براي اختلال وسواس فكري-عملي، بررسي الگوهاي معاصر و نيز ريشه تعارضها،و ايجاد رابطه درماني خودماني در ملاقاتهاي خانوادگي،جلسات خانوادگي،و مشاهده بازي و غيره و بيان و درك احساسات را توصيه مي كند.
درمان رفتاري
درمان رفتاري معمولاً از دو مدل خاص اختلال وسواس فكري-عملي مشتق مي شود.نخست،نظراتي كه رفتارهاي وسواس فكري-عملي را از ديد مدل كاهش كشش مينگرند،كه درآن افكار وسواسي و رفتار تشريفاتي،اضطراب را كاهش مي دهند.درمانهاي بوجود آمده از اين مدل بر كاهش شناختها وتشريفات مزاحم ازطريق كاهش برانگيختگي در مقابل موقعيتهايي كه اضطراب ايجاد ميكنند تاكيد دارند.دوم،مدل شرطي سازي كنشگر كه اصلاح پيامدهاي افكار و رفتاروسواسي را مهم مي داند.نمونه هاي تنبيه و خاموشي از اين مدل بدست مي آيند.تكنيكهايي كه منعكس كننده مدل كاهش اضطراب هستند،شامل حساسيت زدايي منظم،انواع سرمشق دهي،و مواجهه و پيشگيري از پاسخ مي شوند.ارائه موقعيتها ممكن است واقعي يا خيالي باشد.تكنيكهاي سرمشق دهي،كه از نظر روش كار شبيه نمونه هاي مواجهه هستند نيز در اختلال وسواس فكري عملي،توجه تجربي را به خود جلب كرده اند.از دو نوع تكنيك سرمشق دهي استفاده شده است:سرمشق دهي مشاركتي و منفعل.سرمشق دهي مشاركتي بيشترين استفاده را داشته است.همجون حساسيت زدايي منظم،اين رويكرد دربرگيرنده سلسله مراتبي از محركهاست كه ايجاد مي كنند.درمانگر عمل مواجهه را با ماده اي كه در پايين ترين سطح سلسله مراتب است تا بالاترين سطح سلسله مراتب است را در حضور بيمار انجام مي دهد.سپس بيمار با موقعيت مواجه مي شود و با آن تماس برقرار مي كندتا اينكه قادر شود مراحل كامل آنرا بطور متوالي و بدون كسب كمك از دروانگر انجام دهد.در سرمشق دهي منفعل بيمار درمانگر را مشاهده مي كند كه با محركهاي رتبه بندي شده مواجه مي شود،اما بيمار با محركها تماس برقرار نمي كند.در هردو تكنيك از روش جلوگيري از پاسخ استفاده مي شود.

روشهای درمانی اختلال وسواس

روشهای درمانی گوناگونی تاکنون برای اصلاح علایم اختلال وسواس به کار رفته است . بخش مهمی از این روشها،درمانهای دارویی می باشد .درمان دارویی را برخی از متخصصان به عنوان انتخاب اول برای درمان اختلال وسواس فکری –عملی به کار می برند . برخی دیگر درمان دارویی را به عنوان مکمل روان درمانی بینش گرا یا رفتار درمانی به کار می برندیا برای بیمارانی تجویز می کنند که برای آنها روان درمانی و رفتار درمانی ، به تنهایی ، بی اثر بوده است . کلومیپرامین داروی استاندارد برای استفاده در درمان اختلال وسواس فکری – عملی شناخته شده است .

روان درمانی حمایتی بدون تردید جای خود را دارد ،به خصوص برای گروه بیماران وسواسی ،که بر خلاف علایم خفیف یا شدید خود ، قادر به کار وتطابق اجتماعی هستند . تماس منظم و مستمر با یک متخصص علاقه مند،دلسوز و تشویق کننده ،ممکن است به بیمار کمک کند تا با اتکای او به عملکرد عادی خود ادامه دهد، در حالی که بدون چنین کمکی مغلوب علایم خود خواهد گردید.در مواردی که آداب وسواسی و اضطراب به سطح غیر قابل تحمل می رسد ،باید بیمار را بستری نمود تا محیط بیمارستان ودوری از استرس علایم بیماری را به سطح قابل تحمل کاهش دهد . نباید فراموش کرد که خانواده بیمار نیز غالباً تحت تاثیر رفتار بیمار به مرز درماندگی رسیده است . هرگونه تلاش روان درمانی باید شامل توجه به اعضای خانواده بیمار نیز از طریق تقویت روحی ،اطمینان بخشی ،توضیح دادن و اندرز در مورد مدارا با بیمار بوده باشد . بسیاری از متخصصان رفتار درمانی را درمان ا نتخابی بیماران مبتلا به اختلال وسواس فکری –عملی می دانند . رفتار درمانی ممکن است هم به طور سرپایی و هم به صورت بستری انجام گیرد . رفتار درمانی در 60 الی 75 درصد بیماران موثر است .حساسیت زدایی ،بازداری فکر ،غرقه سازی تجسمی و شرطی سازی آزارنده نیز در درمان بیماران به کار رفته است . تعهد بیمار حائز اهمیت است . بعضی از متخصصان رفتار درمانی ،از روش ممانعت از ابراز پاسخ استفاده می کنند که در آن گاهی به زور از انجام عمل وسواسی جلوگیری می شود.
پدید آیی و بسط تکنیکهای شناختی و کاربرد سودمند آن در بسیاری از اختلالات خلقی و اضطرابی ،به لحاظ به کارگیری این روشها در درمان اختلال وسواس موجب علاقه محققان متعدد شده است . تاکنون چندین مطالعه اثر بخشی این روشها را به اثبات رسانیده است .

شیوه های روان درمانی خانواده غالباً بر حمایت خانواده ،کمک به کاهش نا هماهنگی زناشویی ،که از اختلال وسواس ناشی شده است و ساختن اتحاد درمانی با اعضای سالم خانواده تاکید داشته اند .
به تازگی چند مطالعه اثر بخشی به تنهایی ودر ترکیب با سایر روشهای درمانی را برای بیماران وسواسی به خصوص مبتلایان وسواس همراه با افسردگی آندوژن ،به اثبات رسانده اند .

سرانجام برای بیماران شدید که به هیچ روش درمانی واکنش مثبت نشان نداده اند ،لوکاتومی بایمدیال که ضایعاتی در الیاف تالاموسی –پیشانی ایجاد می کند موثر گزارش شده است.

اختلال وسواس فکری - عملی (OCD)و روش های تشخیص و درمان آن

مطالب مشابه :

خلاصه کتاب شفای وسواس

پاسخ

راهكارهاي كنترل فكر

باور های ناکارآمد در وسواس

اختلال وسواس فکری - عملی (OCD)و روش های تشخیص و درمان آن

ریشه رفتاری وسواس

آميختگي انديشه-كنش