فرهنگ بومی و محلی شهرستان الشتر

شهرستان سلسله (الشتر)که‌پيش تر از اين از توابع شهرستان خرم‌آباد بود،

در 43 كيلومتری شمال خرم آباد و در قسمت باختر بروجرد واقع شده است.مركز شهرستان سلسله، شهر كوهستانی الشتر است كه محل سكونت طوايف‌«حسنوند»،«كوليوند»، «يوسفوند»، «هنام» و «بسطام» هستند. شهرستان سلسله از شمال به شهرستان دلفان و استان همدان، از خاور به شهرستان بروجرد و از جنوب، جنوب باختری، خاور و جنوب خاوری به شهرستان خرم آباد محدود است. مركز اين شهرستان از نظر جغرافيايی‌در 48 درجه و 15 دقيقه درازای خاوری و 33 درجه و 51 دقيقه‌پهنای شمالی قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دريا حدود 1600 متر است. دمای هوای اين شهرستان در تابستان‌ها گاه به 39 درجه بالای صفر و در زمستان ها به‌7 درجه زير صفر می‌رسد. ميزان بارندگی سالانه نيز حدود 450 ميلی متر است. مسيرهاي دسترسي به اين منطقه را مسير جاده خرم آبادـ هرسين از مركز شهرستان سلسله (الشتر) تشكيل مي‌دهد. از اين شهرستان تا خرم‌آباد حدود 53 كيلومتر فاصله است. اقتصاد الشتر، اقتصادی است که بر پايه كشاورزی استوار است و آب آن از رودها و چشمه ها تامين می شود. محصولات كشاورزی اين شهرستان گندم، جو، بنشن و تره‌بار است. گورستان قديمي سلطان مشرق، تپه گريران، دره تخت شاه (كهمان)، پل كاكارضا و دژ شينه از جمله مهم‌ترين مكان‌هاي ديدني و تاريخي شهرستان سلسله به شمار مي روند.

برابر آمار سال1385 جمعیت شهر الشتر 28306 نفر است که در 6033 خانوار ساکن هستند.درنتیجه میانگین جمعیت خانواده‌های الشتری حدود پنج نفر است.جمعیت شهر با حومه 30 هزار نفر است. از کل جمعیت شهر 21853 نفر باسواد هستند.

نام آن بصورت لیشتر، لاشتر، الاشتر و اشتر در کتابهای قدیمی ضبط شده‌است. نام دیگر این شهر قلعه مظفری بوده‌است. الشتر مرکز منطقهٔ سلسله می‌باشد. سلسله شخصی بوده‌است که دارای سه فرزند به نام‌های حسن (جد حسنوندها) و یوسف (جد یوسفوند‌ها) و کُلی (که لکی قُلی) است (جد کولیوند‌ها) بوده‌است. در حال حاضر جز حسنوندها که در همان سلسله پراکنده هستند قسمت اعظمی از کولیوندها و یوسف‌وند‌ها به شهرهای کنگاور، هرسین، دره‌شهر، کرج، کلاردشت و رودهن مهاجرت کرده‌اند.

آثار تاریخی:

قلعه مظفری

پل کاکارضا، پل هنام، تپه گریران،سراب چناره. الشتر یکی از زیباترینشهرهایلرستاناز نظر مناظر طبیعی می‌باشد.

رودهاي مهم بخش الشتر عبارتند از:

1- رودخانه كاكا رضا يا رود ولم: اين رود كه بزرگترين رودخانه منطقه الشتر مي باشد از كوه هاي جنوب غربي الشتر سرچشمه گرفت و پس از عبور از جنوب الشر و مجاورت بسطام از طرف مشرق به طرف نوب غربي جريان پيدا مي كند و از وسط منطقه قلايي مي گذرد و وارد منطقه دلفان مي شود و در آنجا كشكان ناميده و چون آبهاي زيادي به آن مي ريزد در اين محل چند برابر شده و به ويژه در فصل بهار سيلابي و غير قابل عبور مي گردد پل معروف الشتر از بنا هاي بدر بن حسنويه كرد بر روي اين رودخانه بسته شده كه پايه هاي آن هم اكنون پا ور جا است .

2- رود هنام : اين رود از زير آبادي برد بل و قسمتي از آن از روستاي پرسك سرچشمه گرفته و در دو آب وارد رودخانه زز و رودخانه كهمان و چناره مي گردد و اين آب ها در قريه امرايي به رودخانه كاكا رضا مي پيوندند رودخانه نام نيز مانند رودخانه كاكا رضا از مشرق به طرف جنوب غربي جريان دارد تمام آب رودخانه هنام براي كشاورزي زمين هاي اطراف آن كه به جلگه هنام مشهور است مرود استفاده قرار مي گيرد در دو طرف اين رودخانه چمن زار هاي با صفايي وجود دارد كه عموماً وسيله اشخاص غرس شده اند .

3- رود زز : از كوه سفره سر چشمه گرفته و پس از مشروب كردن قسمتي از زمين هاي طوايف حسنوند وارد رودخانه هنام مي شود رودخانه زز رودي سيلابي است و فقط در فصل بهار آن هم اگر باران و برف ببارد داراي آب است و سال هاي كم باران در اواخر فصل تابستان خشك مي شود مردم آبادي هاي اطراف اين رود كه زمين هاي خود را از آب اين رودخانه آب ياري مي كنند در فصل تابسان و پاييز مجبوراند از آب هاي ديگر الشتر به طور خريد و فروش براي كشت زار هاي خود استفاده نمايند البته در اطراف اين رودخانه چشمه سار هاي كوچك و نمسبتاً خوبي وجود دارد كه هر كدام در نوبه خود حائز اهميت مي باشند ولي روي هم رفته تمام آنها بستگي به بارش زياد دارد .

4- رودخانه كهمان : اين رود پر منفعت ترين رودخانه الشتر و پس از كاكا رضا بزرگترين رود اين منطقه است و قسمت اعظم زمين هاي الشتر به وسيله اين رود آب ياريمي شوند از كوه چهل تن كه ذكر آن گذشت در گرين سر چشمه گرفته و پس از عبور از تنگ كهمان و مشروط كردن زمين هاي كره حان وارد جلگه الشتر مي شود و چون سطح آب پايين تر از زمين هاي اطراف آن است كشاورزان از راه هاي دور نهر هايي از آن جدا كرده اند : به واسطه اين كه سرچشمه اين رود از كوه هاي عظيم و پر برف گرين است هميشه پر آب و قابل استفاده مي شود و در حقيقت رود كهمان فرشته ساكنين جلگه الشتر است آب آن هميشه مانند نقره سفيد و سرد و گوارا است كشت زار هايي كه از اين آب مشروب مي شوند نسبت به ساير جاه هاي ديگر برتري ويژه اي دارند هر سال كه آفت زراعي در منطقه الشتر شيوع پيدا مي كند اثرش در روي زمين هايي كه از آب اين رود مشروب مي شوند ناچيز است .

سراب ها و چشمه ها :

1- سراب امير يا لاوونك: اين سراب از كوه سلطان مشرق در شمال روستاي امير سرچشمه گرفته و زمين هاي زيادي را مشروب مي نمايد اما آب آن كفاف كشتزار هاي ان را نمي كند مخصوصاً آنهايي كه در انتهاي آن قرار دارند اقلب زراعت انها از بي آبي آن محصولي را كه بايد به دست نمي دهد ولي آنهايي كه در سر سراب هستند از آن به نحو شايسته اي بهره برداري مي نمايند .

2- سراب چناره : سراب چناره از كوه مهاب سرچشمه مي گيرد و پس از مشروب كردن زمين هاي طوايف كوليوند و قسمتي از زمين هاي طوايف يوسفوند بر رودخانه كهمان مي پيوندد آب آن نسبت به سراب هاي ديگر الشتر بيشتر و پر منفعت تر است .

3- سراب كاه ريز : اين سراب آب چندان زيادي ندارد و قسمتي از زمين هاي طوايف كوليوند را مشروب مي نمايند .

4- سراب فتح الهي : در قسمت شرقي بخش الشتر جاري است و آب آن چندان زياد نيست .

5- چشمه برقي : نزديكه سراب فتح الهي جاري است و اب آن از سراب فتح الهي كمتر است و اين چشمه قبل از سال 1302 شمسي در اثر رعد و برق به وجود افتاده و به چشمه برقي معروف گشته است .

6- سراب غلظه : در كنار جاده الشتر و نزديك دهكده رضا آباد جاري است .

7- سراب آهنگران : اين سراب در دهكده آهنگران جاري است و به اسم همان دهكده ناميده مي شود .

8- سراب مومن ، سراب محمد شاه ، سراب فيروز آبد و سراب ورمزيار كه همگي در جلگه الشتر جاري و هر كدام زمين هاي نسبتاً زيادي را مشروب مي نمايد .

9- سراب سياهپوش : از كنار روساي سياهپوش سرچشمه گرفته و مقداري از زمين هاي همين روستار ا مشروب مي نمايد .

10- سراب پرسگ : كه سرچشمه از رود هنم مي باشد كه ذكر آن گذشت .

11- سراب سقا ، سراب كرمانجو و سراب شتر مل در بسطام

12- سراب رباط : اين سراب از كوه ايوان در سرچشمه مي گيرد و يكي از بهترين تفريح گاه هاي خرم آباد است آب آن زمين هاي زيادي را مشروب و نسبت به بعضي از سراب هاي بالا برتري دارد و سرچشمه رودي است كه از شهر خرم آباد مي گذرد.

13- چشمه هاي باغ دايي ، و چنار و ور تخت در دامنه كوه چكريز قابل توجه مي باشند.

14- سراب شيخ علي ، چشمه قنبر علي ، چشمه علي اكبر ، چشمه آب باريك و چشمه تنگ خياط و چشمه هاويل در مغرب الشتر ميان طوايف كوليوند و حسنوند جاري هستند اما آب هيچ كدام از اين چشمه ها زياد نيست و هر كدام از آنها مي توانند از 5 الي 20 هكتار زمين را مشروب نمايند .

آداب و رسوم

از آنجا كه این قوم یکی از اقوام اصیل ایرانی است به همین خاطر با خیلی ازآداب دیگر اقوام اشتراکاتی دارد. از جمله عيد نوروز، چهارشنبه سوري، اعیاد مذهبی. علاوه بر اشتراكات مذكور آنها رسوم خاص خود را نيز دارند .که البته با تاثیر شهرنشینی ومدرنیته کم رنگ شده اند.به عنوان مثال مراسم عزاداري (پرس يا چمر) و مراسم عروسي ، شب نشینی وفال چهل سرور، فال شب شنبه(شوشمه) ، شو چله و مراسم های کامریجان درمیان اهل حق و ....

مراسم عزاداری

پديده مرگ در ميان لك‌ها اهميت زيادي دارد. همه اقوام، دوستان و آشنايان به بالين فرد در حال احتضار دعوت مي‌شوند تا وي به راحتي مرحله گذر به جهان ابدي را طي كند. بعد از مرگ تمام طوايف و آشنايان براي مراسم خاكسپاري (سرلش) دعوت مي‌شوند، اكثر افراد اين دعوت را مي‌پذيرند. اغلب بيش از آن تعدادي كه دعوت مي‌شوند در اين مراسم حضور مي‌يابند. در اين مرحله مراسم بزرگي براي متوفي برگزار مي‌شود هر چند كه ممكن است برخي اين مراسم را اتلاف وقت و سرمايه تلقي كنند، اما بنظر مي‌رسد كه چنين نيست چرا كه اولا اين مراسم همبستگي اجتماعي را دوباره تحكيم مي‌بخشد و دوم اينكه بازماندگان متوفي به راحتي با مرگ عزيز از دست رفته‌شان كنار مي‌آيند. دراین مراسم زنان مویه سرایی می کنندکه درزبان لکی مور گفته می شود. مور از سرودهای شناخته شده قوم لک میباشد. البته این سرود منحصر به مردمان این قوم نبوده کما آنکه شاهد خواندن مور توسط مردمان کرد جنوبی هم هستیم مردمانی مانند ایلامی ها و مردم کرمانشاهان.

ویژگی بارز مور، غمگین بودن و دلتنگی آن است. این سرود کهن در بیشتر مواقع دلتنگی همنشین و همدم مردان و زنان قوم لک است. همنشین و همدمی که هیچ گاه آنان را تنها نمیگذارد و از همان روز توسط این مردمان در گوششان زمزمه شده و تا مرگشان بر زبانهایشان جاری است.

مراسم ازدواج

مراسم عروسي در ميان تمام رده‌ها و گروههاي اجتماعي يكسان برگزار مي‌شود تنها تفاوت قابل مشاهده تعداد مهمانان دعوت شده به اين مراسم است.

لك‌ها عموما به اين مراسم اعتقاد زيادي دارند و آنها را به شيوه‌اي آييني و باشكوه برگزار مي‌كنند. آنها در مراسم عزا هيچ عنصر مدرني را نپذيرفتند اما در مراسم ازدواج برخي عناصر مدرن را در كنار عناصر قديمي جاي دادند. از جمله عناصر مدرني كه در عروسي لك‌ها وجود دارد ساز ارگ به جاي سرنا و دهل، لباس عروس به جاي گلوني، دوربين فيلمبرداري، آرايش عروس و استفاده از ماشين‌هاي جديد به جاي اسب است. از جمله عناصر قديمي كه در مراسم ازدواج لك‌ها هنوز باقي است مي‌توان از رسم‌هاي متعدد، موسيقي، لباس زنان و رقص‌هاي لكي نام برد. رسم‌هاي متعددي كه در مراسم عروسي وجود دارند از قرار ذيل‌اند:
الف) شيربها و (خلات(هديه‌اي است كه از جانب داماد به يكي از اقوام خانواده عروس داده مي‌شود)

ب) عروس و داماد هنگام عقد دور عقدنامه مي‌چرخند و اين يك رسم قديمي است.

ج) هنگام عزيمت عروس از خانه پدري مقداري نان خشك به همراه يك دستمال ابريشم به كمر وي مي‌بندند (اين رسم نزد همگان اجرا مي‌شود در زمان قديم تصور اين بوده است كه عروس با رسيدن به خانه جديد ممكن است كه گرسنه باشد و نتواند گرسنگي خود را بيان كند. بنابراين غذاي مذكور براي رفع گرسنگي وي بوده است. مضاف بر اين نشانه روزي رساني و بركت نيز بوده است.) علاوه بر اين خانواده داماد با آوردن عروس بايد يك شي هر چند ناچيز (مثلا در حد يك نعلبكي و گاهي بيشتر) را از خانواده عروس همراه خود بياورند. اين رسم نزد لك‌ها عموميت دارد اما براي كاكاوندي‌ها و كوليوندها كاملا حيثيتي است.

ح) خانواده داماد با اسپند دود كردن به پيشواز عروس مي‌روند.وقربانی می کنند و عروس نيز بايد از روي (قرباني) رد شود و ذره‌اي از لباس عروس را به خون آن آغشته كند.

و) خانواده داماد با وجود غذاهاي متعدد كه در مراسم عروسي تهيه مي‌شود يك غذاي محلي به نام (گنم روين( )اين غذا بسيار قديمي است و معمولا براي عروس مي‌برند.

پسته و گردوي كوبيده شده را با خرما و گندم قاطي مي‌كنند و به آن روغن حيواني اضافه مي‌كنند. وجود اين غذا در عروسي ضروري و خوردن يك قاشق آن نمادين است) را نيز تهيه مي‌كنند و شركت كنندگان در عروسي منتظر مي‌مانند تا حتي اگر به اندازه يك قاشق هم كه شده از اين غذا بخورند.

علاوه بر رسوم مذكور، رقص‌هاي مراسم ازدواج كاملا محلي‌اند مانند شله‌شله، سوار سوار، فتاپاشاي، سملي سما، گريان و دوپا... اين رقص‌ها هر كدام با آواز و مقام موسيقي خاص خود اجرا مي‌شود.

پوشش زنان در مراسم ازدواج كاملا محلي و خاص است. اين لباس (كراس) نام دارد و اكثر زنان آن را مي‌پوشند. مراسم عروسي حتما در يك فضاي باز يا بسيار وسيع برگزار مي‌شود و تمايزي بين زنان و مردان وجود ندارد. روي هم رفته عليرغم حضور عناصر مدرن همچنان هويت لكي در اين مراسم حفظ شده است. نوعي همنشيني عناصر عام (جهاني) و خاص(محلي) در اين مراسم ديده مي‌شود. برخي رسم‌هاي كهن عليرغم غيرواقعي بودنشان همچنان از حيث معنايي و هويتي برخوردارند و اين يكي از عناصر اصلي هويت قومي است.

نودنانه:

به محض آنکه اولین دندان دردهان نوزاد دیده می شود پدرومادر موظفندجشن (نودنانه)برای او برگزار کنند.که این جشن خانوادگی بوده ووالدین کودک بایستی حیوانی را ذبح کرده ومقداری از گوشت کباب شده را به کودک می دهند تا بجود زیرا معتقدند کودک با درآمدن اولین دندانش نیاز روحی وجسمی به جویدن وپاره کردن پیدا می کند که دراین رابطه روده کباب شده گوسفند وبز را برای این منظور مناسب می دانند.

نافه برانه:

یکی از رسوم رایج درمیان ایلات وعشایر منطقه لکستان رسم (نافه برانه) یا به تععبیرامروزی تر پیوند زناشویی از روز اول تولد است.دراین رسم با متولد شدن نوزادی که دختر باشد یکی از زنان فامیل هنگام بریدن ناف نوزاد پیمان می بندند که این دختر برای فلان پسر در نظر بگیرند.با پذیرش این شرط از طرف پدر ومادرنوزاد آن دختر از آن پس نامزد(دستگیران) فرد مورد نظر است وزمانی که به سن ازدواج رسیدند آن دو به عقد همدیگر در می آورند واگر به دلایلی به همدیگر نرسیدند از حیث اخلاقی این رسم در بین مردم منطقه محترم شمرده می شود وهمگی به آن احترام می گذارند.وبا بستن این پیمان دختر وپسر حق وحقوقی بر یکدیگر دارند.

زبان باز کردن کودک:

زمانی که کودک می خواهد زبان باز کند والدین او مکلفند چند دانه قند سوراخ دار را به نخی آویزان کرده وبه گردن طفل بیندازندکه کودک به شیرینی قند زبان باز کند.وبراین باورند که شیرین بودن دهان طفل دراوان شروع به صحبت کردن باعث می شود که اوبرای همیشه با مردم شیرین صحبت کند وهیچگاه زبانی به تلخی نخواهد گشود.

نوروز
گستردگي رسوم و خصلتهاي فرهنگي لک ها به مرور در همهمه زندگي شهري رو به فراموشي و برخي ديگر كمرنگ شده است .
جشن نوروز در ميان لک ها با آيين ها و مراسم گوناگوني برپا مي شودكه عبارتند از:

سر خاك:( جشن فرودگان:پنج شنبه آخر سال:فرودگان بازگشت فروهر( مردگان)است. آرياييـان باستان بر اين باور بودندكه فروهر(مردگان)در روز پنج شنبه ي آخرسال براي ديدن خانمان وكسان خود به زمين باز مي گردند.در كتـاب السماءالعالم ص آمده است:در نوروز خداوند از بندگان پيمان گرفت تا اورا پرستش كنند وبراي او شريك قائل نشوندوبه آيين فرستادگانش درآيند ودستوراتش را بپذيرندواجرا كنند.)پنجشنبه اخر سال مردم به زيارت اهل قبور مي روند پخش حلوا خرما و....ازحسنات رايج اين روز است عقيده عمومي بر اين است كه با اين عمل موجبات امرزش مردگان را فراهم مي اورند و ياد مرگ را همواره در خود زنده نگه مي دارند.اين مراسم در عرف محل «سر خاك.» ناميده مي شود .
بان باجه يا شال انداختن : در مناطق لک ها افراد بالاي بام خانه رفته وبه ميمنت سالي خوش و پر بركت شالي را از باجه كه سوراخي براي تهويه هوا در ساختمانهاي قديمي بود مي انداختند معمولاً به گوشه شال اينان مقداري شيريني و آجيل يا پول به عنوان هديه توسط صاحب خانه بسته مي شد و شال اندازان بدون مشخص كردن هويت خويش به خانه فرد ديگري مي رفتند .
آخر چوار شممه:(چهارشنبه سوري) :از ديگر مراسم كهن لک ها كه در مناطق لک نشين به آن مي پردازند، « آخر چوار شممه » است كه در غروب آخرين سه شنبه سال و در شب چهارشنبه انجام مي شود . به اين منظور خار ، بوته ، گون و كاه جمع آوري مي شد و با درست كردن پشته هايي كه معمولاً(در لهجه محلي كوما مي گفتند) رو به سمت قبله مي نهادند و سپس آتش زدن آنها ، از روي آتش مي پريدند و هنگام پريدن با خوشحالي مي خواندند( سرخی تونه مه زردی منه تو).

فال گوش ايستادن:شب چهارشنبه سوري افراد به ويژه زنان و جوانان دم بخت به در منازل يا پشت بام ها رفته وبا دقت به حرفهاي افراد خانواده گوش ميدادند اگرموضوع سخنان اهل خانه جالب بود آن را به فال نيك ميگيرند وگرنه نيت خود رابه فال بد تعبير ميكنند.

عيدانه سه نن وعیدانه دایین:(عيدي گرفتن وعیدی دادن): رسم بر اين است كه بزرگان فاميل ، برادر به خواهر و پدر به اعضاي خانواده عيدي ميدهد رسم بردن عيدي يك روز يا دو روز قبل از سال تحويل بوده است به اين صورت كه براي فاميل هاي نزديك از لحاظ مسافت يك جعبه شيريني همراه عيدي كه ممكن است نقدي يا جنسي باشد را در يك سيني قرار ميدادند ويك پارچه قرمز بر روي آن مي كشيدند و فرزند كوچك خانواده اين عيدي را براي عمه يا خاله و...... ميبرد واز آنها يك جفت جوراب يا مقداري پول بعنوان عيدي (كه در لهجه محلي به آن جي عيدانه مي گويند.) دريافت ميكرد.
سِزه مو ده ر:در اين روز مانند سایر اقوام لک ها به تفريح و شادي مپردازند . وسبزه ای که برای سفره عید آماده کرده بودند را با خود می برند ودر آب جاری می اندازند.وبه تعداد افراد خانواده سبزه گره می زنند.

شو چله:از مراسم كهن لک ها است كه هم از منزلت خاصي برخوردار است . شب اول دي ماه هر سال را اهل خانواده و خويشان و گاه همسايه ها گردهم مي آيند تا آيين شب چله را برگزار نمايند براي مراسم شب چله ، معمولاً خوردني ها و تنقلات و آجيل زيادي فراهم مي آورند . هندوانه به سفره اين شب رنگ و بوي ديگري مي بخشد و به قولي اگر هر كس در شب چله هندوانه بخورد در تابستان احساس تشنگي نمي كند.

فال شوشمه(شب شنبه):

این فال زمانی انجام می گیرد که می خواهی از نتیجه وعاقبت کاری مطلع شوی ودر زمان مشخصی هم باید انجام گیرد. روش انجام آن نیز بدینصورت است که در زمان جمعه شب یا شب شنبه با نیت گرفتن واستمداداز خداوند که نیت مورد نظر عاقبت خوبی دارد وانجام می گیرد یا نه واز میان افرادحاضر درجمع بدون اینکه کسی متوجه شود یکنفرراکه ساکت تر وکم حرف تر ازبقیه است انتخاب می نمایی وازخداوند می خواهی که نتیجه نیت مورد نظر را از زبان فرد موردنظرانتخاب شده بشنوی ومنتظر می مانی تا آن فرد مطلبی به زبان بیاورد .که جواب خودرا باید با تحلیل مطلبی که به زبان رانده شده دریابی.

وتوجیه علمی آن نیز برمی گرددبه استفاده از نیروی روح وارسال امواج فکری والقاء به فرد انتخاب شده وکمک گرفتن از نیروی روح است جهت آگاهی از عاقبت انجام یک کار.

چهل سرور:

یک نوع فال دسته جمعی است که با یک عدد تسبیح انجام می گیرد.و باید صاحب فال با خلوص نیت از خداوند متعال طلب نماید که اورا از عاقبت نیتی که دارد توسط این فال مطلع نماید.

برای انجام این فال چند نفر ترجیحا فرد باشند گرد هم جمع می شوند وتوسط صاحب فال ویا کس دیگری یک عدد تسبیح راکه چهل دانه تسبیح ازآن جداومشخص شده است به دور از چشم جمع نگه دارد.وبه ترتیب توسط جمع اشعاری را که به زبان لکی وبه همین نام چهل سرور مشهور است به صورت تصادفی می گویند وبه تعداد هر یک بیت شعری که گفته می شود بایدیک دانه تسبیح سوا شود.البته ابتدای فال با صلوات وسه بارذکر یا بابای بزرگ شروع می گردد.درآخرکه چهلمین بیت شعر گفته شد کسی که تسبیح در دست اوست اعلام می کند که فال همین بیت آخری است وبا تفسیر آن بیت شعر صاحب فال را راهنمایی می کنند.

فرهنگ بومی و محلی شهرستان الشتر

مطالب مشابه :

نمونه سئوالات

فرهنگ بومی و محلی شهرستان الشتر

موقعیت جغرافیایی و آشنایی مقدماتی با سلسله(الشتر)

پیش بینی 5 روزه شهرها (4)

بررسی نگرش دانش آموزان شهرستان الشتر به درس جغرافیا

الشتر از نگاه امار

عبور موجی کم دامنه از فردا/سامانه بارشی جنوبی از جمعه عصر 27 دی ماه وارد ایران میشود