کاربردهای فناوری اطلاعات( IT ) در تقويت بنيه علمی معلمان ادبیات فارسی

واژگان کلیدی : فناوری اطلاعات - آموزش الکترونیکی معلمان - تالار گفتگو – وبلاگ

مقدمه:

معلم امروز با اطلاعات دیروز نمی تواند دانش آموزان فردا را تربیت کنند.

فراهم آوردن فرصت هایی فراروی معلمان و استمرار مشارکت این عزیزان با نظام تعلیم و تربیت و ایجاد زمینه های جدید برای حضور فعال در عرصه ی علم و دانش جهان از مهمترین وظایف نظام آموزش و پرورش است. امروز باید به این بیندیشیم که چگونه خود را با "دستور کار علم - چارچوبی برای عمل" هماهنگ کنیم و این مقدور نمی باشد مگر این که سنت را به سوی اندیشه ای نو هدایت کنیم و تغییر نگرش به علم و تدریس را در این جملات در باور معلمانمان به وجود آوریم:

- علم برای دانش، دانش برای پیشرفت

- علم برای صلح و توسعه

- علم در جامعه وعلم برای جامعه

ما هم به منظور تقویت بنیه حرفه ای معلمان و آموزگاران در رویارویی با تغییرات نوین به اقدامات زیادی نیاز داریم و آموزش دهندگان علم در همه سطوح اعم از آموزگاران رسمی و غیر رسمی برای ایفای بهتر وظایف آموزشی خویش باید همواره امکان به روز کردن دانش خود را داشته باشند .

در این مقاله چند روش بر پایه IT (فناوری اطلاعات) برای تقویت بنیه علمی معلمان ادبیات فارسی ارائه شده است که دسترسی به آنها ساده و سهل الوصول باشد.البته همه این ها باید با ایجاد علاقه و اخلاق معلمی و احساس وظیفه در وجود معلم نهادینه شود. یک معلم باید وظایف خود را به نحواحسن و با ایمان کامل انجام دهد و همچنین پیگیری مشکلات و سختی های شغلی خود نیز باشد.

رایانه واینتر نت به عنوان اصلی ترین بستر دانش بشری امکان دسترسی عمومی به اطلاعات ونشر آن را فراهم کرده است ، رایانه واینتر نت با دارا بودن قابلیت های فراوان تسهیلات زیادی برای آموزش در اختیار کاربران قرار می دهند و آن ها را قادر می سازند با هزینه ای به مراتب کمتر از سایر وسایل کمک آموزشی با کیفیت بسیار بالایی از امکانات آموزشی آن استفاده کنند

تعریف فناوری اطلاعات (IT):

به آن دسته از فناوری هایی اطلاق می شود که فرد را در ضبط،ذخیره ، پردازش ، بازیابی ، انتقال و دریافت اطلاعات یاری می دهند ودر یک بیان ساده تر فناوری اطلاعات به معنای به کارگیری انواع تکنولوژی ها به منظور انتقال اطلاعات است

مزایای کاربرد (فناوری اطلاعات) در آموزش :

1- پرورش و ارتقای مهارت سواد اطلاعاتی است منظور از مهارت سواد اطلاعاتی جمع آوری پردازش انتشار اطلاعات به صورت متن ، نمودار و... و مبادله ی این اطلاعات در محیط های آموزشی و یادگیری است .

2- افزایش نیروی انسانی مجرب و همگام با فناوری امروز

3- آموزش با هزینه ی کمتر

موانع کاربرد (فناوری اطلاعات) در آموزش :

1 – عدم حمایت لازم از سوی نظام آموزش وپرورش در خصوص معلمان فعال در عرصه ی فناوری اطلاعات

2 – فراگیر نبودن استفاده از فناوری اطلاعات در بین همه ی معلمان ادبیات فارسی

3 – تمایل معلمان به انجام وظیفه در چهارچوب بخشنامه ها که جای تصمیم گیری خلاق با مواجهه با شرایط جدید را گرفته است.

4 – صرف وقت زیاد در خارج از کلاس درس برای تولید محتوای الکترونیک بدون هیچ حق الزحمه ای

5 – نگرش سنتی به امر تعلیم وتربیت و دوری از نوگرایی در کاربرد روش های نوین تدریس

مقایسه آموزش بر پایه it با آموزش سنتی

آموزش الکترونیک نسبت به آموزش سنتی برتری هایی دارد از آن جمله:

- قابل استفاده در کلیه ساعات شبانه روز و ایام هفته (7 – 24)

- کیفیت بالاتر

- پیوستگی بالاتر

- قابل اندازه گیری بودن نتایج

- قابلیت نگهداری بالای اطلاعات

- هزینه ی مناسب

ضرورت های استفاده از فن آوری اطلاعات (it) در آموزش

1- تقاضا برای یادگیری مستقل وگسترده

2- نیاز به آموزش دائمی معلمان

3- فراهم آمدن امکان دست یابی به اطلاعات نوین

4- حذف محدودیت های فردی اجتماعی و جغرافیایی

انواع آموزش های الکترونیکی

آموزش مبتنی بر رایانه (cbt)

آموزش مبتنی بر اینترنت (ibt)

آموزش مبتنی بر وب (wbt)

راه کارهای پیشنهادی برای تقویت بنیه علمی معلمان ادبیات فارسی

*ایجاد وبلاگ

وبلاگ دفترچه یادداشت الکترونیکی هر فرد است.معلمان هم تجربیات خود را با ایجاد وبلاگ های شخصی و به روز نگه داشتن آنها به دیگر همکاران ارائه دهند.

امروزه اکثر دانش آموزان یک یا چندین وبلاگ با موضوعات متنوع دارند اما ما چی؟ چرا نمی خواهیم پنجره ی اندیشه مان را بر روی روشنایی دنیای مجازی بگشاییم و اندیشه مان را در معرض دید همگان قرار دهیم.

برای مثال با داشتن یک صندوق پستی از یک سرویس دهنده صندوق پستی مثلا yahoo می توانیم با پرکردن یک فرم ساده یک وبلاگ ایجاد کنیم و اندیشمان را به رخ جهانیان بکشانیم ازجمله این وبلاگ ها:

http://www.adabfarsi.blogsky.com

آموزش و پرورش هم میتواند سالانه با برگزاری جشنواره های وبلاگ نویسی از معلمان خود حمایت کندتا عاملی برای حضور معلمان در عرصه تولید محتوای الکترونیکی شود.

*ایجاد تالارهای گفتمان

امروزه با خدمات رایگان اینترنتی هر یک از معلمان می توانند تالارهای گفتمان به صورت مستقل ایجاد کنند.ویژ گی مهم این تالارهااین است که نام هایی خاص و موضوعاتی متنوع دارند . برای مثال در زمینه ی ادبیات فارسی و زبان فارسی تالاری به نام www.adabfarsi.arpaforum.com ایجاد شده و به هر یک از کتب ادبیات فارسی و زبان فارسی متوسطه و پیش دانشگاهی تالاری تعلق گرفته است که دارای موضوعاتی متنوع از هر درس می باشد هر یک از دانش آموزان می توانند با عضویت در این تالار به فعالیت بپردازند وبه خاطر فعالیت مداوم شان امتیازهای لازم را کسب کنند.

برگزاری شب های شعر

در عصر الکترونیکی هم می توانیم شب های شعر داشته باشیم در یک تالار گفتگو اشعاری از حافظ را ارائه می کنیم واز دیگر دوستان عضو نظر خواهی به عمل می آید و در انتها هم به یک جمع بندی همگانی می رسیم واین امر میتواند به نزدیک شدن ارتباط معلم و دانش آموز کمک کند و هم چنین درک هنری و ادبی دانش آموزان و معلمان با خواندن ونقد اشعار حافظ ،مولوی ، سعدی و ... بالا می رود ونیز در این جلسات معلمان به طور خصوصی می توانند خاطرات و تجربیات تدریس خود را برای دیگر همکاران ارائه نمایند.

گروههای آموزشی نیز می تواند این تالارها را به دیگر معلمان و دانش آموزان سطح شهر معرفی کند.

*برگزاری کلاس های آموزش از راه دور به صورت مجازی

باتوجه به این که اکثر یت قریب به اتفاق معلمان به رایانه و اینترنت دسترسی دارند و آموزش های ICDL را گذرانده اند .پایگاه های اطلاع رسانی سازمان های آموزش و پرورش و حتی وزارت آموزش و پرورش میتوانند با در اختیار داشتن فضای مناسب کلاس های مجازی را برگزار نمایند. کلاس ها سطح بندی شده و همکاران در کلاس ثبت نام می کنند پس از برگزاری کلاس های فوق آزمون هایی به صورت منطقه ای برای کسانی که در کلاس ها به صورت مرتب شرکت کرده اند برگزار می شود و دبیران از امتیاز خود آموزی برخوردار شوند و جوایزی هم به بالاترین نمره ها اهدا شود و این آزمون تا سطح کشوری خواهد شد.

برگزاری آزمون های تخصصی ادبیات فارسی و زبان فارسی در یک پروژه 2 ساله و در هر فصل از سال حداقل یک کتاب اصلی و پایه در تدریس زبان و ادبیات فارسی را مشخص نماییم و آزمون هایی را به صورت منطقه ای و استانی و کشوری برگزار نمود و علاوه بر جوایز نقدی و امتیازهای خود آموزی به آن تعلق گیرد و به این صورت معلمان در طی این دوره 8 کتاب مطالعه می کند و آزمون می دهند.

1. مثنوی معنوی ( دفتر اول )

2. شاهنامه ( بخش حماسی )

3. گلستان ( دفتر اول )

4. بوستان ( دفتر اول )

5. روش تدریس زبان فارسی ( بهمن زندی )

6. روانشناسی تربیتی (جان گلاور رانینگ )

7. آواشناسی (یدا له ثمره )

8. راهنمای ادبیات معاصر (سیروس شمیسا )

* برپایی کلاس های ضمن خدمت به صورت مجازی

کلاس های ضمن خدمتی که ا کنون برای بررسی کتب جدید التالیف با روخوانی دروس جدید و حل تمرین و خود آزمایی آغاز می شود و در آخر هم یک امتحان برگزار می شود بهتر است کلاس هارا به صورت موضوعی ودر فضای مجازی زیر نظر کارشناسی ارتقا وتربیت نیروی انسانی برگزارکنیم مثلا:

- آشنایی با ادبیات جهان (آشنایی با سبک های ادبی )

- " " " ادبیات نمایشی

- " " " ادبیات غنایی

- روش های ترجمه و کاربرد آن در ادب فارسی

*ایجاد کتابخانه مجازی الکترونیکی

کتابخانه مهمترین ابزار برای فراگیری دانش است با ایجاد کتابخانه های مجازی و موضوعی که توانایی جستجوی مطالب را نیز داراست.می توانیم به صورت ارزان و سریع به محتوای علوم دست یابیم و هدایت معلمان را با این کتابخانه بر عهده بگیریم و مسیردهی نماییم و نیازهای مطالعه ی آن ها رفع نماییم.

مثلا:پایگاه کتاب های فارسی www.ghafaseh.ir

* ایجاد دانشگاه مجازی

دانشگاه های مجازی روز به روز در حال افزایش هستند و آموزش و پرورش هم با توجه به طرح ملی توسعه دانشگاه های مجازی که زیر نظر وزارت علوم تحقیقات و فن آوری انجام می شود می تواند .با توجه به شرایط ایجاد دانشگاه مجازی نسبت به تاسیس این نوع موسسات اقدام نماید.و راه گشای معلمان برای طی نمودن دوره های کارشناسی وکارشناسی ارشد باشد.مانند دانشگاه علوم حدیث به نشانی http://www.hadith.ac.ir

*طراحی نرم افزارهای آموزشی ویژه معلمان بر پایه cbt

آموزشی الکترونیکی آموزش مبتنی بر کامپیوتر (cbt) امکان فراگیری مستقل از زمان و مکان را برای معلمان فراهم می آورد. آموزش الکترونیکی می تواند مبنی بر cd rom -اینترنت و یا اینترانت (شبکه محلی) باشد. در این نوع آموزش برای ارائه محتوا از عناصر اطلاعاتی مانند: متن ، ویدئو، صدا ، انیمیشن ، گرافیک و محیط هلی مجازی یا شبیه سازی شده استفاده می شود که این امر باعث آموزش بهتر مفاهیم می شود. مثلا برای دیدن و یادگیری اصطلاحات موجوددر درس جلوه های هنر در اصفهان از کتاب ادبیات فارسی 2 هزینه ای بسیار گزاف باید پرداخت کرد تا همه ی آن ها در اصفهان به عینه ببینی وبفهمی اما با تهیه یک نرم افزار یا حتی چند اسلاید ساده می توان به حقیقت این اصطلاحات پی برد . و همچنین با استفاده از نرم افزار درج 3 می توان مجموعه کاملی از ادبیات در 3سی دی را در اختیار معلمان قرار داد.

* سفرهای مجازی

برای معلمان می توان این امکان را فراهم نمود که در منزل به یک گردش علمی و یا به بازدید از یک موزه بپردازند برای مثال می توان به پایگاه اینترنتی کاخ سعد آباد به نشانی http://www.saadabadpalace.org مراجعه نمود وبه راحتی به بازدید موزه کاخ سعد آباد پرداخت.ويا http://www.aqrazavi.org ازاین پایگاه به زیارت اما رضا(ع) رفت.

*نتیجه گیری : فناوری اطلاعات در عصر دانایی محور می تواند نقش به سزایی در آموزش معلمان ادبیات فارسی ایفا نماید. آموزش و پرورش با گسترش و توجه به فرهنگ IT در بین معلمان ادبیات می تواند فاصله ها و محدودیت ها را از سر راه بردارد.

معلمان طراحان آموزشی عرصه تعلیم و تربیت هستند و با سنت شکنی و انتخاب روش های نوین مبتنی بر IT نه تنها می توانند به علم خود بیفزایند بلکه می توانند اندیشه دانش آموزان را در امور آموزشی و تربیتی به چالش بکشند.به قول تولستوی : برای کشف اقیانوس های جدید باید شهامت ترک ساحل آرام خود را داشته باشی،این جهان ؛ جهان تغییر است نه تقدیر.

منابع :

1- پایگاه اینترنتی www.srco.ir (یادگیری الکترونیکی)

2- جلالی،علی اکبر. فناوری اطلاعات وارتباطات ICT شهر الکترونیک.

3- دستورکار علم- چارچوبی برای عمل (مصوب همایش جهانی- اول ژوئیه 1999-بوداپست مجارستان)

4- علوی، الهه.(1384)،نگاهی به فناوری اطلاعات و نقش آن در آموزش علم، مجله رشد آموزش زیست شناسی،دوره ی نوزدهم،شماره یک ،صفحات39تا43

5- مجدفر،مرتضی.(1386)،مدیریت آموزشگاهی در عمل،تهران،انتشارات مدرسه

6- مجموعه مقالات اولین کنفرانس آموزش زیست شناسی ایران،گلستان – آذرماه 1384

کاربردهای فناوری اطلاعات( IT ) در تقويت بنيه علمی معلمان ادبیات فارسی

مطالب مشابه :

میتود تدریس3

اصول کلی آموزش ریاضی

الگوها و روش های نوین در تدریس دوره ابتدایی

چگونه می توانم از طریق شناسایی هوش های چندگانه میزان یادگیری درس حرفه و فن را در دانش آموزان افزایش

قسمت اول:خلاصه اقدام پژوهی خانم زارع(رتبه اول کشوری در برنامه چهاردهم معلم پژوهنده از ناحیه 2قم)

موسیقی کودکان را باهوش تر می کند

چگونه میتوانم انگیزه یادگیری دانش آموزعلیرضا....را به درس حرفه وفن افزایش دهم .

روش های فعال سازی انجام آزمایش هاوتدریس عملی علوم تجربی در دوره راهنمایی

کاربردهای فناوری اطلاعات( IT ) در تقويت بنيه علمی معلمان ادبیات فارسی

فرم های ارزشیابی ازتدریس درجشنواره