شرایط قانونی تغییر نام

شرایط قانونی تغییر نام

اگر دوست دارید بدانید که نام‌خانوادگی چگونه تغییر می کند و از چه نام‌هایی نمی توان استفاده کرد، این گزارش روزنامه حمایت را بخوانید.

طبق قانون ثبت احوال، هراسم، از نام و نام خانوادگی تشکیل شده و آثار حقوقی متعددی دارد. باید بدانید که اسم هایی که تخلص می شود، کنیه و نام تجاری مشمول قانون ثبتی نمی‌شود. ضمن آن که ملوک زاده هایی که به القاب خود افتخار می کنند، باید بدانند که به موجب قانون الغای القاب مصوب ۱۳۰۴ تمامی القاب مانند: فخرالدوله، امین الملک و امثال اینها؛ هیچ گونه ارزش قانونی ندارند.

از آنجایی که استفاده از نام و فامیل حق و تکلیف به همراه دارد و فرد باید با همان نام خود را به مراجع قضایی معرفی و اسناد خود را با همان نام امضا کند، تغییر نام و انتخاب نام دیگر، می تواند مشکلاتی را ایجاد کند.

مرجع رسیدگی

هرگونه تغییر دراطلاعات شناسنامه ای چه از نوع تغییر نام و نام خانوادگی باشد و چه از جنس تغییرتاریخ تولد باید در«هیئت حل اختلاف» ادارات ثبت احوال مطرح و رسیدگی شود.

طبق قانون، هیئت های حل اختلاف می توانند درباره تصحیح اشتباهات مندرج در دفاتر ثبت کل، ابطال اسناد و شناسنامه‌هایی که غیر ایرانی‌ها از آنها استفاده می‌کنند، رفع اشتباهات ناشی از ثبت وقایع حین نوشتن، ابطال اسناد مکرر(وقتی برای یک نفر چند شناسنامه صادر می شود) موهوم و تصحیح اشتباه در ثبت جنسیت صاحب سند، تغییر نام های ممنوع (مانند اسامی زاید، غیرضروری وغیرشرعی مثل پسوندهای دوله و سلطنه یا اسامی مثل شمر، یزید و ...) و حذف کلمات زاید و غیرضروری یا کلماتی که بر اثر اشتباه در نگارش به وجود آمده، رای صادر کنند.

البته مطابق قانون اگر شناسنامه فردی در خارج از کشور صادر شود یا فردی که شناسنامه اش در ایران صادر شده اما حالا مقیم خارج از کشور است، دعاوی اش در دادگاه عمومی تهران رسیدگی خواهد شد.

آزادی محدود انتخاب نام

در کل، انتخاب نام برابر قانون در کشور ما آزاد است. اما این آزادی شروطی دارد به موجب تبصره ۱ ماده ۲۰ قانون ثبت احوال سال۱۳۶۳ انتخاب نام‌های مستهجن یا اسم‌هایی که که موجب هتک حیثیت مقدسات اسلامی شود، همچنین انتخاب نام خانوادگی افراد لشکری و کشوری نیز ممنوع بوده و فرد باید حین انتخاب نام و نام خانوادگی، این موارد را در نظر بگیرد.

البته براساس تبصره ۳ همان ماده قانونی، انتخاب نام کوچک برای اقلیت‌ها، محدود به رعایت معیارهای پذیرفته شده در فرهنگ دینی آنان است. در کل آنهایی که به اسم کوچکشان اعتراض دارند، بعد از رسیدن به سن قانونی می توانند اسم دلخواهشان را انتخاب کنند . کسی که قصد این کار را دارد، حتما سر وکارش به شورای عالی ثبت احوال خواهد افتاد، چون این شورا مسوول مستقیم تشخیص اسامی ممنوع است.

پس کسی که قصد تغییراسمش را دارد، باید درگام نخست نام دلخواه خود را که مورد تایید نیز باشد، انتخاب کند و پس ازآن درخواست خود را درقالب «فرم درخواست نام کوچک» به دادگاه محل اقامتش یا بخش صادرکننده سند سجلی ارایه دهد. هزینه انجام این کار نیز مانند هزینه دعاوی، غیرمالی است.

چه نام‌هایی را می توان تغییر داد؟

درست است که برخی از اسم‌ها در قانون ممنوع هستند، اما بررسی نام های ثبت شده در کشور نشان می دهد که کم نیستند افرادی که اسم های ممنوع را برای خود یا فرزندشان انتخاب می کنند.

نام‌هایی که مغایر با ارزش‌های انسانی است مانند «گرگ قوچی و ...»، نام هایی که با عرف و فرهنگ غالب ومقدسات مذهبی مردم مغایراست همچون « لات، خونریز، چنگیز و ...»، نام هایی که موجبات اشاعه وترویج فرهنگ بیگانه شود همچون: «وانوشکا، ژاکاردو، شاهدوست و ..»، نام هایی که موجب تحقیر اشخاص بوده و یا معنای لغوی آن درجامعه قابل پذیرش نیست همچون «صد تومانی، گت آقا، کنیز، گدا و ...»، اسامی نامتناسب با جنس همچون «ماشاالله برای دختران و یا انتخاب نام اشرف و یا اکرم برای پسرها» نیزازجمله نام های نامناسب قابل تغییرهستند.

براساس ماده ۲۰ قانون ثبت احوال و تبصره های آن، انتخاب این‌ نام ها و اسم هایی مانند آن ممنوع و دارندگان می توانند آن را تغییر دهند. حذف کلمات زاید وغیر ضروری درنام اشخاص همچون «قلی، غلام، گرگ، زلف و قوچ»، تصحیح اشتباهات املایی در نام اشخاص که به دلیل نا آشنایی مامور با لهجه‌ها والفاظ و معانی محلی و یا ناشی از تلفظ اظهار کننده پیش آمده همچون «زهراب به سهراب و یا منیجه به منیژه و یا ...» از جمله دیگر مواردی هستند که مشمول تغییر نام خانوادگی می‌شوند.

انتخاب نام دیگران ممنوع

گاهی پیش می آید که فرد برای تغییرنام خانوادگی خود اسم دیگری را اتخاذ می کند. باید بدانید که نام خانوادگی یک حق برای فرد ایجاد می کند که مورد حمایت قانونی نیز هست، به همین دلیل اگر کسی برای تغییر نام ، اسم خانوادگی شما را کپی کرد
می توانید علیه او در دادگاه اقامه دعوا کرده و دادگاه نیز رای تغییر نام خانوادگی آن شخص را صادر خواهد کرد.

نام خانوادگی، ارث می رسد

اسم یک حق غیرمالی وغیرقابل انتقال است، البته فامیلی بعد ازمرگ دارنده، به وراث قانونی به ارث می رسد و وارث می تواند علیه شخصی که نام خانوادگی او را بدون مجوز قانونی انتخاب کرده، شکایت کنند. تنها درصورتی می توان نام خانوادگی متوفی را برداشت که تمامی وراث نسبت به این موضوع توافق داشته باشند.

مجوز تغییر نام‌خانوادگی

هرفرد می‌تواند پس از رسیدن به سن قانونی (۱۸ سالگی)، نام خانوادگی خود را تغییر دهد. فقط نباید نام فامیلی متعلق به فرد دیگری باشد یا اگر هست باید با اجازه دارنده نام، این تغییر صورت گیرد. اگر پدر، نام خانوادگی خود را تغییر دهد، این نام برای فرزندان کمتر از18 سال با درخواست کتبی پدر محقق می شود.

فرزندان بالای 18سال هم می توانند با گرفتن اجازه نامه ازپدر، نام خانوادگی جدید را داشته باشند. دراین بین زن می تواند نام خانوادگی همسر خود را با دریافت اجازه نامه از مرد و در زمان ازدواج کسب کند. البته در صورتی که مرد از درخواست خود انصراف دهد ، فامیلی از روی زن برداشته و وی به نام خانوادگی قبلی خود برمی گردد.

اگر نام خانوادگی خود را دوست ندارید

برای تغییر نام خانوادگی نیز شرایطی وجود دارد، افرادی که نام خانوادگی آنها از واژه‌های نامناسب تشکیل شده است، افرادی که نام خانوادگی طولانی و چند بخشی دارند همچون "خنجری برارعزیزی، فلاح ناگزیر” و نظایرآن نام‌هایی که از واژه های خارجی بوده یا با آن ترکیب شده است همچون "علی اف یوهانسون، چارلتون، جلیلسون و غیره”. نام‌های خانوادگی تشکیل شده از القاب لشکری و کشوری مانند "سرهنگ، خان، مهندس و نظایر آن، نام های خانوادگی قابل تغییر هستند.

همچنین اگرفردی ازخانواده محکومیت جزایی داشته باشد و داشتن نام خانوادگی وی موجب ننگ و آزار دیگراعضای خانواده شود، اعضای خانواده می توانند نام خود را تغییر دهند. به یاد داشته باشید نام خانوادگی براساس قانون ایران تنها از پدر به فرزند منتقل می شود، اگر فرزند ناشی از رابطه نامشروع باشد، پدر نامشروع بوده و درحکم پدر نامعلوم است و نام خانوادگی مادر به طفل داده می‌شود.

با این وجود، هیئت عمومی دیوان عالی کشور در رای وحدت رویه شماره ۴۱۷ که از لحاظ حقوقی و قانونی قابل توجه است، این نظر را نپذیرفته و با توجه به اینکه زانی پدرعرفی طفل به شمار می آید، او را مکلف به تمامی تکالیف مربوط به پدر از جمله اخذ شناسنامه برای طفل دانسته است.

از این رای چنین بر می آید که فرزند نامشروع می تواند از نام خانوادگی پدر طبیعی خود بهره‌مند شود و از این لحاظ تفاوتی بین اطفال دیگر ندارد. در این بین اگر پدرطفل نامعلوم باشد، برابر تبصره ماده ۱۶ قانون ثبت احوال، نام خانوادگی مادر به طفل داده می‌شود و در صورتی که پدر و مادر نامعلوم باشند، مسوولان نامی را برای طفل انتخاب کرده و به او نسبت می‌دهند.

تغییر تاریخ تولد

گذشت آن زمانی که پدرومادرها، شناسنامه طفل را 5 سال بزرگتر یا کوچکترمی گرفتند و تاریخ تولد بچه هیچ ربطی به روزی که به دنیا آمده بود نداشت. این روزها دیگرکمتراتفاق می افتد که نوزادی متولد شود و والدینش تاریخ ولادتش را با تفاوت در شناسنامه اش ثبت کنند.

به همین دلیل است که قانون برای تغییر تاریخ تولد، کمی سختگیرانه تر برخورد کرده و این کار مانند تغییر نام کوچک و بزرگ به راحتی صورت نمی‌گیرد.این کار ریزه کاری های قانونی بسیاری دارد که باعث می شود برخی متقاضیان به خواسته شان نرسند.

طبق قانون اگر فرد متقاضی مدعی شود که اختلاف سن واقعی او با سن مندرج در شناسنامه اش بیشتر از ۵ سال است، باید به کمیسیون «تشخیص سن» که درفرمانداری شهرستان محل صدورمستقر است مراجعه کند. هر فرد صاحب شناسنامه البته تنها یکبار درطول عمرش می تواند سن مندرج در شناسنامه اش را تغییر دهد که این تغییر نیز می تواند برای افزایش یا کاهش سن، آن هم فقط با ۵ سال اختلاف باشد.

در این میان عده ای هستند که مدعی اند سن محاکم عمومی واقعی شان با سن شناسنامه ای شان کمتر از ۵ سال با هم اختلاف دارد که این افراد دیگر نیازی به مراجعه به کمیسیون تشخیص سن ندارند، چون مرجع صلاحیت دار برای رسیدگی به دعوای آنها، محاکم عمومی دادگستری است.

شرایط قانونی تغییر نام

مطالب مشابه :

فرهنگ نام و نام‌گزيني سازمان ثبت احوال كشور

نام های تورکی (ایرانی) مجاز

اسم های محبوب ایرانی ها و اسم های عجیب و غریب

بیشترین اسم های استفاده شده سال1389در کشور

اسامی عجیب و غریب در ثبت احوال ایران

با محبوبترین اسم های ایرانی آشنـا شوید

درباره تغییر اسم بدانید....

شرایط قانونی تغییر نام

نامهای ترکی- ایرانی مجاز در سازمان ثبت احوال ایران Turkey(Azeri) Names