آشنایی با اصول جوجه کشی

جوجه کشی طبیعی و جوجه کشی مصنوعی

تعریف جوجه کشی
جوجه کشی عبارت است از تامین شرایط لازم برای رشد جنین داخل تخم مرغ بارور است که در نتیجه تامین این شرایط، جنین رشد نموده و بعد طی مدت لازم نگهداری (در مرغ حدود ۲۱ روز)، جوجه کامل قادر به خروج از تخم باشد. شرایط لازم برای رشد جنین شامل حرارت، رطوبت مناسب، رساندن اکسیژن کافی برای تنفس جنین داخل تخم (عمل تهویه) و چرخش تخم مرغ ها می باشد.

کرچی و جوجه در آوری طبیعی در پرندگان
برای ازدیاد نسل طبیعت غریزه مخصوصی به نام کرچی در مرغان به ودیعه گذاشته است، که آن را می توان غریزه یا حس مادری معنی کرد. به حکم این غریزه پرندگان آماده خوابیدن روی تخم و جوجه در آوردن می شوند. در مرغان وحشی غریزه کرچی اغلب در بهار پدیدار می شود. ولی در مرغان اهلی این حس علاوه بر بهار در فصول دیگر نیز کم و بیش ظاهر می گردد. در حالت کرچی مرغ از تولید تخم باز می ماند، در گوشه ای منزوی شده و صدا های مخصوص تولید می کند و بالاخره علاقه و افری به خوابیدن رو تخم مرغ نشان می دهد. به وسیله ی این علایم به راحتی می توان مرغ کرچ را تشخیص داد. مرغ کرچ با حرارت بدن خود تخم مرغ را گرم می کند و حرارت مناسب را برای رشد جنین داخل تخم مرغ فراهم می سازد همچنین با رطوبت بدن مانع از تبخیر رطوبت داخلی تخم مرغ می گردد. همچنین از روی غریزه هر چند ساعت یک بار تخم مرغ را می چرخاند و در ضمن تهویه لازم را برای آن ها مهیا می کند. بدین ترتیب محیط را برای رشد جنین آماده می سازد. در قدیم یا در مناطق کم تر توسعه یافته و مناطق روستایی بیشتر جوجه کشی به وسیله ی مرغ و طیور طبیعی انجام می شد ولی در سال های اخیر با گسترش وسیع و سریع پرورش طیور جوجه کشی طبیعی محدود شده و به جای آن از جوجه کشی مصنوعی استفاده می شود. جوجه کشی مصنوعی دارای مزایا و امتیازات فراوان و غیر قابل تردیدی نسبت به جوجه کشی طبیعی است زیرا در این روش احتیاج به مرغ کرچ نیست و در هر لحظه و در هر فصل می توان عمل جوجه کشی را انجام داد. همچنین از تعداد بیشماری تخم مرغ می توان برای جوجه کشی در آن واحد استفاده کرد و مانند جوجه کشی طبیعی محدودیتی از این نظر وجود ندارد. گذشته از آن خطر آلودگی و بیماری را به خوبی می توان کنترل کرد. این مزایا و برتری های دیگر روش مصنوعی، سبب شده است که امروزه در تمام کشور های دنیا از جوجه کشی مصنوعی در سطح وسیع و به شکل تجاری استفاده شود.

جوجه کشی طبیعی
جوجه کشی طبیعی با استفاده از مرغ کرچ انجام می شود. یعنی مرغ در زمان های بخصوص مایل است روی تخم ها بخوابد. از این حالت برای جوجه کشی طبیعی استفاده می کنند. مرغ کرچ ، حرارت ، رطوبت ،تهویه و چرخش لازم را برای رشد جنین ، فراهم می آورد.

شرایط مناسب برای جوجه کشی به روش طبیعی
برای جوجه کشی طبیعی باید به شرایط زیر توجه کنیم:

انتخاب تخم مرغ مناسب
معیار های لازم برای انتخاب تخم مرغ مناسب برای جوجه کشی را ذر ادامه همین گفتار توضیح خواهم داد.

تشخیص مرغ کرچ
مرغ کرچ ، مایل نیست از خانه بیرون برود و خواهان خوابیدن بر روی تخم ها است. این حالت را با باد کردن و پوش دادن پرهای خود نشان می دهد. حرارت بدن مرغ کرچ بالا می رود یعنی حدود ۴۱ درجه ی سانتی گراد می شود. صدایش تغییر می کند و خوراکش نیز کم می شود . برای این که مرغ کرچ بر روی تخم ها بخوابد و دوره جوجه کشی با موفقیت به پایان برسد، نباید از مرغ های حساس، ترسو و عصبانی استفاده کرد. مرغ کرچی که دارای پرهای زیاد ، ظزیف و پاهای کوتاه باشد برای جوجه کشی مناسب است.

لانه مناسب برای خوابیدن مرغ کرچ
محل خوابیدن مرغ کرچ باید دمای مناسب داشته باشد. حرارت لازم، ۲۵ درجه سانتی گراد است. هوای کافی، رطوبت مناسب حدود ۶۰ درصد و دور بودن از سروصدا، بسیار مهم است. برای خوابیدم مرغ می توان از یک جعبه چوبی استفاده کرد. لبه جلوی آن باید ۷ تا ۸ سانتی متر بلند تر باشد تا کاه و کلش از آن بیرون نریزد. تخم مرغ ها نیز باید بصورت منظم و مناسب، زیر مرغ چیده شود. به این ترتیب، بال های مرغ به طور کامل روی آن ها را می پوشاند. محل خوابیدن مرغ ها باید دور از آفتاب، باد و باران باشد.

بهداشت لانه
در دوران جوجه کشی باید وضع بهداشت برای مرغ کرچ، مناسب باشد. محل خوابیدن مرغ کرچ باید ضد عفونی شود. همچنین باید اطمینان کنیم که انگل یا میکروبی در آنجا وجود ندارد بعلاوه، خود مرغ را نیز باید معاینه کنیم. مرغ باید از نظر وجود انگل های خارجی بررسی شود.

تهیه غذای مناسب
در مدت جوجه کشی طبیعی باید آب و غذای مرغ کرچ به مقدار و با کیفیت مناسب تهیه شود. مرغ کرچ باید روزانه ۳ تا ۴ بار برای خوردن غذا و دفع فضولات از روی تخم مرغ ها بلند شود. یعنی در حدود ۱۰ تا ۲۰ دقیقه تخم مرغ ها را ترک می کند. غذای مرغ کرچ باید کم حجم، ولی مقوی باشد مخلوطی از دانه ها مانند جو ، گندم و ذرت مناسب مناسب است. اگر مرغ کرچ دچار یبوست شد می توان از سبزی ها استفاده کرد. اگر هم دچار اسهال بود دانه ها مفید هستند. برای تحریک مرغ، بهتر است جیره غذایی را به طور مرتب تغییر بدهیم.

انتخاب تخم مرغ مناسب در شرایط جوجه کشی طبیعی
برای تولید بیشتر و به دست آوردن جوجه مرغوب تر باید تخم مرغ های جوجه کشی ویژگی های مناسبی داشته باشند. برخی از این ویژگی ها به شرح زیر است:

نطفه دار باشد.
ویژگی وشکل ظاهری مناسبی داشته باشد.
دارای خاصیت جوجه در آوردن باشد.
وزن مناسب داشته باشند.

وزن مناسب تخم مرغ جوجه کشی
در انتخاب تخم مرغ جوجه کشی باید خیلی دقت کنیم زیرا ممکن است تعداد زیادی از تخم مرغ ها، جوجه تولید نکنند. یکسان بودن اندازهی تخم مرغ ها خیلی مهم است. هنگام انتخاب باید ابتدا تمامی تخم مرغ ها را وزن کرده و با توجه به معیار وزن انتخاب کنیم.

مناسب ترین وزن تخم مرغ جوجه کشی ۵۱ تا ۶۱ گرم است. تخم مرغ های ریز، جوجه های ریز و تخم مرغ های درشت، جوجه های درشت به وجود می آورد.

پوسته تخم مرغ
در انتخاب تخم مرغ جوجه کشی به پوسته تخم مرغ نیز باید دقت کنیم. تخم مرغ هایی که پوسته نازک دارند، زود می شکنند.همچنین عامل های بیماریزا به راحتی وارد آن ها می شوند. به همین دلیل این تخم مرغ ها باید کنار گذاشته شوند.

به طور کلی این تخم مرغ ها از نظر جوجه کشی مناسب نیستند:
تخم مرغ های کثیف ، شکسته ، پوسته نازک ، پوسته زبر ، لکه دار ، دراز (کشیده) ، سوراخ شده ، چروکیده ، با تراکم کلسیم زیاد در پوسته، گرد (کروی)، بزرگتر از اندازه، بد شکل و تخم مرغ های خیلی درشت و خیلی ریز.

در پوسته تخم مرغ، بین ۶۰۰۰ تا ۱۸۰۰۰ سوراخ ریز وجود دارد. بیشتر این سوراخ ها با لایه ای که به طور طبیعی روی پوسته وجود دارد و تحت نام کوتیکول شناخته می شود، پوشیده شده اند. این لایه، در اثر شستشو از بین می رودو سوراخ های پوسته باز می شوند. در این حالت میکروب ها به راحتی وارذ تخم مرغ می شوند.

قسمت پهن تخم مرغ که اتاقک هوایی در آن قرار دارد باید پاکیزه باشد. زیرا محل ورود اکسیژن و هوا به داخل تخم مرغ است. اگر این قسمت کثیف و پوشیده از آلودگی باشد سوراخ های آن بسته شده باشد جوجه دهی چنین تخم مرغ هایی کم می شود. تعداد زیادی از جنین ها در این تخم مرغ ها از بین می روند.

نگه داری تخم مرغ جوجه کشی
برای نگه داری تخم مرغهای نطفه دار نباید از یخچال استفاده کرد. تخم مرغ، دارای ماده غذایی و رطوبت لازم است. اگر در وضع نا مناسب نگه داری شود، ماده غذایی آن فاسد می شود و جنین از بین می رود. بهتری دما برای نگه داری تخم مرغ های جوجه کشی هم نباید از ۳ تا ۷ روز بیشتر شود.

جوجه کشی مصنوعی
انسان با بررسی حالات و رفتار مرغ کرچ هنگام خوابیدن روی تخم مرغ در حالت جوجه کشی طبیعی و پی بردن به عوامل موثر در رشد نطفه توانست ابتدا از این روش تقلید کرده و با موفقیت اقدام به جوجه در آوری از تخم مرغ های نطفه دار بنماید. بعد از آن با توسعه دانش و آگاهی و پیشرفت تکنولوژی به ساخت ماشین جوجه کشی اقدام کرد. در این حالت با دستگاهی که بتواند کلیه عوامل رشد جنین شامل حرارت، رطوبت مناسب، اکسیژن کافی برای تنفس جنین داخل تخم، و عمل چرخش تخم مرغ ها را فراهم کند، می توان اقدام به جوجه کشی مصنوعی نمود ساختمان ماشین جوجه کشی و نحوه کار با آن در بخش های دیگر این وبلاگ معرفی شده است. ماشین جوجه کشی دستگاهی است که با آن انسان قادر به انجام جوجه کشی مصنوعی در هر مقیاس می باشد.

مزایای جوجه کشی مصنوعی
با توجه به اینکه جوجه کشی طبیعی امروزه به تنهایی نمی تواند پاسخگوی نیاز های رو به تزاید جامعه باشد لذا تولید جوجه به روش مصنوعی و در حجم انبوه از جایگهاه و اهمیت ویژه ای برخوردار بوده و نسبت به جوجه کشی طبیعی دارای محاسنی به شرح زیر است:

امکان تولید جوجه در تمام فصول سال وجود دارد.
در هر دوره می توان تعداد زیادی جوجه تولید کرد و تولید آن کاملاً اقتصادی است.
احتیاجی به وجود مرغ کرچ نیست.
شرایط لازم برای رشد جنین تحت کنترل می باشد.
تمام شرایط برای جلوگیری از آلودگی و امراض تحت کنترل می باشد. با ضدعفونی تخم مرغ ها و دستگاه جوجه کشی احتمال سرایت آلودگی بسیار کم خواهد شد.
خطر فساد و از بین رفتن تخم مرغ ها در این روش بسیار کم تر است.
با سرمایه گذاری اولیه و حساب شده می توان سال ها از دستگاه استفاده اقتصادی به عمل اورد، به طوری که طی چند سال سرمایه گذاری انجام شده کاملاً مستهلک شود.

به جز موارد فوق به مزایای دیگری چون موارد زیر نیز می توان اشاره کرد:

در این روش کنترل بهداشتی و بیماری ها و عوامل محیطی مانند گرما، رطوبت، چرخش تخم مرغ و تهویه به شکل دقیق و به راحتی انجام می شود.
ماشین جوجه کشی به مدفوع مرغ آلوده نبوده و امکان ضد عفونی کامل آن وجود دارد.
در این روش درصد جوجه در آوری به دلیل اعمال مدیریت و کنترل عوامل بیشتر بوده و امکان از بین رفتن تخم مرغ ها و آلوده شدن آن ها کمتر است.
می توان دستگاه را به گونه ای تنظیم کرد که برای تخم انواع رندگان مناسب باشد.

ضمنا تنظیم ظرفیت، نوع کاربری، محل استقرار و تغییر شرایط مدیریتی کاملا قابل انجام و قابل برنامه ریزی است.

آشنایی اولیه با ساختمان ماشن جوجه کشی
در ساختمان تمام ماشین های جوجه کشی، اصول زیر باید رعایت شده باشند:

تامین دما و امکان تنظیم حرارت ماشن جوجه کشی
تامین رطوبت و امکان تنظیم میزان رطوبت
تامین اکسیژن کافی برای جنین و امکان تنظیم تهویه هوای داخل دستگاه
تامین حرکت و امکان تنظیم چرخش تخم مرغ ها در ماشین ها

برای ساخت ماشین های جوجه کشی از حالات و رفتار مرغ کرچ، هنگامیکه روی تخم خوابیده استفاده شده است.

انواع ماشین های جوجه کشی

ماشین های جوجه کشی از نظر تهویه به دو دسته تقسیم می شوند:

الف-ماشین های کوچک با تهویه طبیعی

ب-ماشین های بزرگ با تهویه مصنوعی

ماشین های جوجه کشی از نظرنوع سوخت و منبع حرارت به سه دسته تقسیم می شوند:

الف-برقی

ب-گازی

ج-نفتی

حرارت ماشین های جوجه کشی را در ۱۸ روز اول حدود ۳۸ درجه و ۳ روز آخر حدود ۳۷ درجه تنظیم می کنند.

ماشین های جوجه کشی از نظر میزان ظرفیت به سه دسته تقسیم می شوند:

الف-ماشین های کوچک

ب-ماشین های متوسط

ج-ماشین های بزرگ

ظرفیت ماشین های جوج کشی تجاری، بین ۳۵ تا ۲۰۰۰ عدد تخم مرغ برای ماشین های کوچک، متوسط و نیمه بزرگ می باشد.

ظرفیت ماشین های بسیار بزرگ جوجه کشی یا دستگاه های تمام اتوماتیک که در موسسات و شرکت های توزیع کننده جوجه یک یک روزه برای تامین جوجه مورد نیاز واحد های مرغ داری قرار دارند، بسیار زیاد و بسته به امکانات و فضای موسسه و حجم تولید آن دارد.

نقش حرارت در رشد نطفه داخل تخم مرغ
در دستگاه جوجه کشی ساده، حرارت در ۱۸ روز اول ۳۸ درجه سانتی گراد و در ۳ روز آخر دوره جوجه کشی حدود ۳۷ تا ۵/۳۷ درجه سانتی گراد می باشد. در ماشین های نفتی حرارت یک درجه سانتی گراد بالاتر است یعنی حدود ۳۹ درجه می باشد. اگر در مدت جوجه کشی حرارت ماشین به میزان کمی بیش از حد لازم باشد، جوجه ها قبل از روز ۲۱ به دنیا خواهند آمد و البته جوجه ها کوچک و ضعیف خواهند بود. اگر حرارت کمتر از حد لازم باشد، جوجه ها دیرت از روز ۲۱ به دنیا خواهند آمد و اعضای جوجه ها به پوسته تخم می چسبد البته این در صورتی است که نوسان حرارتی کم باشد. در صورتی نوسانات حرارتی دستگاه بسیار زیاد باشد، تمامی جوجه ها تلف خواهند شد.

سیستم تامین رطوبت در جوجه کشی
رطوبت در ماشین های کوچک با قرار دادن ظرف آب در زیر تخم مرغ ها و در ماشین های متوسط به وسیله ظرف آب و المنت با قابلیت تنظیم دستی و در ماشین های بزرگ به وسیله سیستم اسپری آب با کنترل اتوماتیک تامین می شود.

نقش رطوبت در رشد نطفه
جنین با رشد خود باعث از بین رفتن رطوبت داخل تخم مرغ می گردد. بنابراین باید رطوبت از دست رفته به نحوی تامین شود تا رشد جنین با مشکلی مواجه نشود. میزان رطوبت مورد نیاز در ۱۸ روز اول ۶۰ درصد و در سه روز آخر که حرارت ماشین ۵/۰ تا ۱ درجه سانتی گراد کم می شود ۷۰ درصد می باشد. پایین بودن رطوبت ماشین باعث بد شکل شدن جوجه، تورم ناف، چسبندگی اعضا به پوسته و ضعیف شدن جوجه می شود. بالا رفتن رطوبت ماشین نیز موجب مرگ جنین و یا آلوده بودن به بقایای تخم مرغ می شود.

سیستم تهویه در ماشین جوجه کشی
سیستم تهویه در ماشین های کوچک به صورت طبیعی و به صورت سوراخ های تعبیه شده در ماشین و یا باز و بسته شدن در ماشین انجام می گیرد و در ماشین های بزرگ تهویه به وسیله قرار دادن هوا کش در داخل ماشین انجام می گیرد.

نقش تهویه در رشد نطفه
تهویه در ماشین باید به صورتی انجام گیرد که هم اکسیژن مورد نیاز جنین را فراهم کند و هم گاز دی اکسید کربن اضافی را از ماشین خارج کند به طور طبیعی ماشین باید دارای ۲۱ درصد اکسیژن باشد اگر میزان دی اکسید کربن ماشین بیش از ۱ درصد باشد تلفات زیاد شده و اگر این میزان به ۵ درصد برسد تمام جنین ها تلف می شوند.

چرخانیدن تخم مرغ و نقش آن در رشد نطفه
برای خوابین تخم مررغ ها باید قسمت پهن آن به طرف بالا باشد تا جنین سر خود را که در روز های آخر بالا می باشد به راحتی به این طرف گردانده و تنفس ششی را با هوای موجود در آن (اتاقک هوایی) آغاز کند و به صورت طبیعی از پوسته خارج شود.

تحقیقات نشان داده که اگر قسمت باریک تخم مرغ بالا باشد خروج جنین با مشکل مواجه می شود زیرا روز های آخر باید سر جنین به اتاقک هوایی که در قسمت پهن تخم مرغ قرار دارد برسد. در طول مدت جوجه کشی باید تخم مرغ ها را روزانه چند بار چرخانیده در صورت ثابت بودن تخم مرغ ها زرده و نطفه به طرف بالا صعود کرده (به دلیل سبک بودن زرده نسبت به سفیده) و به پوسته می چسبد و جنین قادر به رشد طبیعی نخواهد بود و از طرفی در صورت چسبیدن زرده و نطفه به پوسته آب نطفه تبخیر شده و احتمال مرگ جنین زیاد می شود تخم مرغ ها را باید روزانه ۴ بار چرخانید هرچه تعداد دفعات چرخانیدن بیشتر باشد اثر بهتری خواهد داشت.

عمل چرخش در ماشین های کوچک دستی بوده و در ماشین های بزرگ به صورت خورکار و هر ۱ الی ۳ ساعت انجام می گیرد.

نظافت و ضد عفونی تخم مرغ های جوجه کشی
تخم مرغ هایی که در ماشین جوجه کشی قرار می دهیم باید تمیز و بدون آلودگی باشند. بهترین عمل در جلوگیری از آلودگی و بیماری، عدم استفاده از تخم مرغ های آلوده و کثیف است. اما اگر در شرایط خاص مجبور به استفاده از این نوع تخم مرغ ها شدیم باید، تخم مرغ های آلوده ابتدا تمیز شده، بعد استفاده گردند. زیرا این تخم مرغ ها باعث آلودگی ماشین جوجه کشی شده در نتیجه بقیه تخم مرغ ها را نیز آلوده می کنند و تلفات زیادی به دنبال دارد.

برای تمیز کردن پوسته تخم مرغهای کثیف، باید از پرس نرم، کاغذ سمباد ظریف و یا گلوله های سیم طرفشویی استفاده شود. این کار را بدون استفاده از رطوبت و آب انجام می دهند.

پس از ضدعفونی تخم مرغ ها و تنظیم دستگاه در ماشین های جوجه کشی کوچک، ابتدا تخم مرغ ها را علامتگذاری می کنند. زیرا در این ماشین ها، کار چرخانیدن تخم مرغ ها با دست انجام می شود. سپس تخم مرغ ها را نوک به نوک یا ته به ته روی میله های چرخان قرار می دهند و در دستگاه را می بندند. درجه حرارت دستگاه به دلیل سرد بودن تخم مرغ ها کمی پایین می آید. ولی بعد از مدتی به اندازه طبیعی خود می رسد.

در ماشین های جوجه کشی بزرگ و اتوماتیک، تخم مرغ ها را داخل شانه های مخصوص یا قاب های راک می چینند، به طوری که قسمت پهن تخم مرغ به سمت بالا باشد.

توجه به برخی نکات در مورد راه اندازی دستگاه جوجه کشی
محل قرار دادن دستگاه جوجه کشی باید به گونه ای طراحی شود که قابل شستشو و ضد عفونی باشد. همچنین تهویه باید در آن به سادگی انجام شود. این محل باید نور گیر بوده ولی نور نباید به طور مستقیم روی ماشین جوجه کشی بتابد.

محل قرار گرفتن ماشین جوجه کشی باید طراز باشد، و از دیوار ها یک متر فاصله داشته باشد. برای رفت و آمد به اتاق و محل جوجه کشی باید نکته ها و دستورالعمل های بهداشتی به طور کامل رعایت شوند. همچنین از ورود افراد گوناگون به آنجا جلوگیری شود.

برای ضدعفونی کردن سالن و ماشین های جوجه کشی باید از ماده ضد عفونی کننده ی مناسب استفاده کنیم.

همچنین بر اساس دستور کارخانه سازنده، نوع ماده ضدعفونی کننده مناسب استفاده کنیم.

همچنین بر اساس دستور کارخانه سازنده، نوع ماده ضد عفونی کننده، غلظت محلول، حجم آن و نحوه استفاده از آن انتخاب می گردد.

وجود حرارت و رطوبت مناسب در ماشین جوجه کشی، محیط مناسبی برای رشد میکروب هاست. اگر دستور های بهداشتی به طور کامل رعایت نشود، عوامل بیماری زا به آسانی رشد کره و باعث آلودگی شده، در نتیجه خسارت زیادی به بار می آورد.

قسمت های جدا نشدنی دستگاه جوجه کشی و صفحات آلوده باید جدا و به بیرون از محل انتقال یافته، ابتدا خیس شده، سپس با آب گرم، پرس و ماده ضدعفونی کننده به طور کامل شستشو و ضدعفونی شوند.

برای ضدعفونی محیط ماشین جوجه کشی و تخم مرغ ها در ماشین های برقی، ابتدا سینی مخصوص کف ماشین را پر از آب می کنند سپس مقداری محلول پر منگنات و فرمالین در آن می یزند.

پس از نصب دستگاه و انجام موارد بالا، دو شاخه را در پریز برق قرار می دهیم و کلید دستگاه را روشن می کنیم. برای کنترل اتصال برق در دستگاه و جلوگیری از خطر برق گرفتگی، می توان از یک فاز متر یا دستگاه تشخیص اتصال استفاده کرد. ماشین جوجه کشی را باید تا مدت ۲۴ ساعت بدون تخم مرغ روشن نگه داشته، دمای مناطق مختلف آن را با دماسنج دقیق کترل نموده تا دمای ماشین روی دمای دلخواه تنظیم شود. سپس با تامین منبع رطوبت و تنظیم تهویه و چرخش دستگاه و اطمینان از صحت عملگرد آنها، تخم مرغ های ضد عفونی شده را به داخل شانه ها و درون دستگاه انتقال داده و عملیات جوجه کشی را شروع می کنیم. لازم است در طول دوره جوجه کشی کلیه قسمت های دستگاه کنترل شده و از سالم بودن آنها و عملگرد مناسب دستگاه اطمینان حاصل کرد. با رعایت دستور العمل های لازم می توان تعداد جوجه مناسبی (هچ) از دستگاه به دست آورد.

آشنایی با اصول جوجه کشی

مطالب مشابه :

ساخت ماشین جوجه کشی خانگی

ساخت یک ماشین جوجه کشی پیشرفته

روشهای جوجه کشی

آموزش ساخت ماشین جوجه کشی

آموزش های عمومی درباره مرغ و نگهداری از مرغ

جوجه کشی در مرغ بومی

جوجه کشی از فنچ - کلیاتی در مورد فنچ

نگهداری و تغذیه جوجه قناری

جوجه کشی طبیعی و مصنوعی

پرورش مرغ مینا در خانه