روش تدریس کلاس های چند پایه

روش تدریس کلاس های چند پایه

اگر چه 30% از کلاس های درس در سراسر دنیا ، کلاسهای چند پا یه هستند اما این کلاسها مورد غفلت قرار می گیرند و درآ مار مدارس کشور ها نشان خاصی از آن ها یافت نمی شود .

ا نتخاب کلا س ها ی چند پا یه در آموزش وپرورش کشور ها راه حل جا یگزین برای انتخاب اصلی یعنی کلا س های را یج عا د ی نیست بلکه ا ین ا نتخاب ، ا نتخاب بین دسترسی به آموزش وپرورش و یا محرومیت از آن است .

در اکثر موارد کلاس های چند پایه بر اساس نیاز ایجاد شده اند ،از این رو تفاوتی بین کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه در استفاده از این کلاس ها وجود ندارد .

دسترسی به پوشش تحصیلی کامل دردوره ی ابتدایی در اروپا و شمال آمریکا با تشکیل کلاس های چند پایه امکان پذیر شده است .

افزایش پوشش تحصیلی در کشور های درحال توسعه نیز مدیون تشکیل کلاس های چند پایه است .

در سال 1990 با تشکیل اجلاس جانشین تایلند و توافق جهانی برای دسترسی کامل دانش آموزان ابتدایی به آموزش پایه که منجر به نام گذاری آن دهه به «دهه ی آموزش برای همه » (EFA) شد نیاز به توسعه ی کلاس های چند پایه افزایش یافت .

در کشور ما نیز هم اکنون نزدیک به 50000 کلا س چند پایه وجود دارد که این مقدار حدود 18%از کل کلاس های ابتدایی کشور را تشکیل می دهند .توجه به در صد بالای این کلاس ها از یک سو وبرنامه ی دولت برای تحقق اهداف آموزش برای همه و تعهدات داکار ضرورت توجه هر چه بیشتر آموزش وپرورش کشور به معلمان و دانش آموزان این مدارس را روشن می نماید

اجلاس داکار در سال 2000 برگزارشدو وزرای آموزش و پرورش کشور ها متعهد به تحقق اهداف EFA تا سال 2015 شدند .

کلاس های چند پایه به علت محدودیت تعداد معلم ، پراکندگی روستاها و به تبع آن دانش آموزان کمتر به عنوان یک واقعیت اجتناب ناپذ یردر نظام تعلیم وتربیت کشورمان مطرح می با شند و یکی از دغدغه های اساسی، در این رابطه ارتقاء کیفیت آموزشی و نحوه ی اداره ی این کلاس ها بوده و می با شد ،چرا که مدارس چند پایه همواره منشاء خدمت به انسان های رنج کشیده و محروم ومراکزی جهت ارتقاء سطح علمی و آگا هی های اجتماعی قلمداد شده و هدف از توسعه وحمایت از این مدارس تحقق حقّ آموزش و پرورش همگانی است .

امروزه شاهدیم که معلمین مدارس چند پایه چگونه به دور از امکانات مناسب وبا تحمّل رنج ها و مشقت ها، تمامی تلاش خود را در راه خدمت به دانش آموزان این مدارس به کار گرفته ودر بسیاری از مواقع فراتر از زمان و مکان قانونی، خود را به دانش آموزان این مدارس اختصاص می دهند و کسی را یارای سپاسگزاری از این عزیزان فداکار، جز رب العالمین نمی باشد .

مهم ترین دلایل به وجود آمدن کلاس های چند پایه :

1 – جمعیت کم یا کاهش یافته ،احتمالا به دلیل مهاجرت یا نرخ بالای مرگ و میر.

2 – موقعیت های ناشی از فقر اقتصادی ، به دلیل منابع نا برابر آموزشی .

3 – وجود آداب ورسوم فرهنگی که مانع از حضور دانش آموزان در مدر سه می شود .

4 – موقعیت جغرافیایی مدرسه که ممکن است در مناطق دور دست یا روستاهای غیر قابل دسترس باشد ویاعشایر کوچ رو .

5 – برخی دانش آموزان ممکن است دچار مشکلات ذهنی باشند و هیچ مرکزی برای آموزش و پرورش استثنایی در نزدیکی آنان وجود نداشته باشد .

6 - ........

مواردی که یک معلم چند پایه درارتباط با دانش آموزان خود باید در نظر بگیرد:

1 – سن 2 – توانایی 3 – سطح رشد 4 – پیشینه 5 – تجربه 6 – انگیزه 7 - علاقه

مزایا و معایب کلاس های چند پایه :

1 – مزایا

1-1- پایین بودن نرخ معلم نسبت به دانش آموز

2-1- فرصتی برای هر چه بیشترفردی کردن آموزش

3-1- فرصتی برای ایجاد و تقویت حسّ رهبری ،تعاون ومهارت های مدیریتی دانش آموزان

4-1- زبده شدن و چند مهارتی شدن معلم به طوری که قادر به تدریس درتمامی پایه ها ودروس می شود .

5-1- معلم به عنوان اقدام پژوه ،رابط اجتماعی ، تسهیل کننده ی یاد گیری ،مشاوروطراح مواد آموزشی تجربه کسب می کند .

6-1- چون جوّ کلاس های چند پایه مثل یک خانواده است،معلم به عنوان پدر یا مادر جایگزین محیط گرم و آرامی را در کلاس ایجاد می کند .

7-1- امکان طراحی فعالیت های یاد گیری مرتبط با زندگی دا نش آموزان

8-1- مشارکت دادن وسیع اولیا در تعلیم و تربیت فرزندان خود

9-1- تعامل بین دانش آموزان بزرگ تر وکوچک تر در محیط کلاس

2 – معایب

1-2- معلمان اغلب از کار دراین مدارس به دلیل دوری از مرکز تصمیم گیری و اثرمنفی آ ن در پیشرفت ورشد خود نگران هستند .

2-2- معلمان از همکاران و اقوام خود دور هستند .

3-2- حقوق ودستمزد معلمان برای جبران از دادن بهای زندگی درمناطق محروم کافی نیست .

4-2- معلمان از امکانات و رفاه عمومی دور هستند .

5-2- دانش آموزان از بهداشت و تندرستی پایینی برخوردار هستند .

6-2- نبود آموزش های ویژه برای تدریس در این کلاس ها .

7-2- فقیر بودن این مدارس از نظر تسهیلاتی چون دستگاه فتو کپی ، رایانه ،چاپگرو........

8-2- نگرش منفی نسبت به تدریس در کلاس های چند پایه در بین مردم ومسئولان

9-2- نبودن کتاب های درسی مناسب برای این مدارس

10-2- پایین بودن سطح تحصیلا ت اولیاء وموارد دیگر

طرح ، برنامه وروش های اداره ی کلا س های چند پایه :

گر چه از راه های متعددی برای اداره وتدریس کلاس های چند پایه استفاده می شود و هر کدام دارایمحاسن و معایبی است اما به گفته ی یکی از صاحب نظران تعلیم وتربیت «همه ی روش ها فقط وسیله هستند.» این ما هستیم که باید در صورت ملاحظه ی شیوه های بهتر ، خود را قالب خاصی قرار ندهیم . آنچه در این قسمت ذکر می شود شیوه های مرسوم تدریس در کلاس های چند پایه است که به شرح زیر می باشد :

1 – روش محوری :

در این روش برای هر پایه ،درس معینی پیش بینی می شود ، به طریقی که حد اکثر 3 گروه از دانش آموزان با فاصله ی پیش بینی شده مستقیماً با معلم کار می کنند وبرای گروه های دیگر دروسی از قبیل :خط ، نقاشی، املاء ،انشا ،تمرین ریاضیات ، حفظ کردن کلمات وترکیبات تازه و .......که نیاز کمتری به نظارت مستقیم آموزگار دارد منظور می شود . بنابراین چون اساس کار معلم در هر ساعت با یک یا دو یا احتمالا ًسه پایه می با شد و پایه های معینی در محور کار قرارمی گیرند، این طریقه را روش محوری می نا میم و بقیه ی پایه ها که با تعیین تکلیف ،به انجام کار های تمرینی مشغول می شوند ،گروه خود آموز یا گروه فرعی نامیده می شوند .

2- روش گروهی :

شیوه ی دیگری که می توان در تدریس کلاس های چند پایه به کار گرفت، تدریس درس و موضوع واحد به کلیه ی پایه های موجود در کلاس ،طی یک جلسه است که روش گروهی نامیده می شود و به شکل زیر قابل اجرا است .

درس معینی را یکبار برای کلیه ی گروه های موجود در یک کلاس ارائه می کند . پس از ذکر کلیات درس به طور مشترک ،به تناسب توانایی ،اطلاعات قبلی ونیاز دانش آموزان هر پایه ،توضیحات اختصاصی راجداگانه در گروه ها مطرح می سازد .

این روش را برای دروسی مانند :نقاشی ،خط ،دینی ، قرآن و ورزش می توان در سه پایه ی نزدیک مثلاً اول ،دوم یا سوم ، چهارم وپنجم پیاده نمود .

3 – روش مشترک محوری و گروهی :

دراین روش بعضی ازدروس به صورت گروهی و بعضی با روش محوری تدریس می شود . لذا این

روش را روش مشترک گروهی و محوری نامیده اند.

4 – روش های جدید تدریس ( یادگیری از طریق هم یاری ) :

1= کارایی تیم
2= روش اعضای تیم
3 = روشن سازی طرز تلقی
4 = قضاوت عملکرد
5= روبه سوی یار
6= فکر کردن ،پیوستن ،در میان گذاشتن
7 = جدول سه سؤالی
8= ایفای نقش
9=گردش علمی
10= دریافت مفهوم 11 = بارش مغزی

هرکدام از روش های یازده گانه ی فوق توضیحات ومراحلی دارند که با مراجعه به کتاب روش ها وفنون تدریس در این زمینه اطلاعات بیشتری می توان کسب کرد .

نکته ی مهم دیگری که معلمین چند پایه می توانند از آن در اداره ی بهتر کلاس استفاده کنند ، انتخاب معلم یار یا کمک معلم از بین دانش آموزان مستعد است . که با این کار معلم وقت بیشتری را برای تدریس در کلاس محور در اختیار دارد .

در انتخاب معلم یار یا کمک معلم رعایت مواردی به شرح زیر ضروری است :

1 – همیشه از یک نفر به عنوان معلم یار استفاده نشود زیرا به علت خصوصیات سنی اولاً احتمال اعمال نظر و خصومت ، فراوان است و در ثانی خود دانش آموز ممکن است از درس عقب بماند .

2 – با واگذاری مسؤلیت به دانش آموزان توانا حس مسئو لیت پذیری در آن ها تقویت می شود .

3 – دانش آموز باید از تعادل روحی در حد سن خودش بر خوردار باشد .

4 – در بین دانش آموزان نفوذ معنوی داشته باشد .

5 – اولیای دانش آموز به انجام کمک رضایت بدهند .

6 – دانش آموز از نظر پیشرفت تحصیلی و مسائل رفتاری ، نمونه ای از نظم و انظباط باشد .

گزیده ای از نظرات تعدادی از فلاسفه ی مشهور تعلیم و تربیت جهان
در ارتباط با آموزش وپرورش :

بزرگ ترین عیب آموزش و پرورش امروز، فراموش کردن انسان وارج اوست. (کارل یاسپرس آلمانی)

بهترین روش آموزش، به کاربردن روش پژوهش علمی ازسوی خود دانش آموز است . (جان دیویی)

انسان تنها کتاب من است . نخستین کار مربی باید شناخت طبیعت انسان باشد .نه کتاب نه فن بلکه خود زندگانی باید پایه ی تعلیم و تربیت باشد.بی عشق ،انسان بی خداست و اگر عشق وخدا نباشد ،انسان چیست ؟ (یوهان هاینریش پستالوزی سوئیسی )

تربیت آماده شدن برای زندگی است . تربیت دینی ، بیدار کردن محبت و ستایش خداست در انسان .

بهترین مربی کودک پدر اوست . ( ژان ژاک روسو فرانسوی )

همه ی شکوه آدمی به سه چیز است : دانش ، اخلاق ، دین . آموزش و پرورش باید حرکتی باشد گام به گام از قلمرو حس به قلمرو فهم . ( یوهان آموس کومینوس چک )
حاصل کوتاهی ، پشیمانی ، و حاصل دور اندیشی ،سلامت است . (حکمت 181 نهج البلاغه)

کسی که نهان خود را اصلاح کند ، خدا آشکار اورا نیکو گرداند، و کسی که برای دین خود کار کند ، خدا دنیای او را کفایت فرماید ، و کسی که میان خود و خدا را نیکو گرداند ،خدا میان او و مردم را اصلاح خواهد کرد. (حکمت 423 نهج البلاغه)

ان شاء الله که دور اندیش باشید ودر کارهایتان خدا رادر نظر بگیرید .

روش تدریس کلاس های چند پایه

مطالب مشابه :

آگاهی در خرید مموری Micro SD از فروشندگان

تفاوت کلاس های مموری

قیمت انواع رم میکرو کلاس 6 و معمولی 93/10/29

چه مموری کارت هایی برای فیلم برداری مناسب است

اسلاید های آموزش حروف الفبای فارسی

آموزش خط تحریری

روش تدریس کلاس های چند پایه