بیماری های کبوتران پلاکی و رنگی

نیوکاسل: طبقه بندی عامل این بیماری :خانواده ویروس :Paramyxo Viridae,Genus Rubula Virus اشاعه :• ارتباط مستقیم با ترشحات و بخصوص مدفوع پرندگان درگیر با بیماری .• غذای آلوده .• آب آلوده .• وسایل آلوده .• محیط و محوطه آلوده .• لباسهای آلوده افراد مرتبط با پرندگان .• و...... منابع ویروس :• ترشحات چرکین از دستگاه تنفسی .• مدفوع آلوده .• تمامی قسمتهای لاشه پرنده بیمار .ویروس این بیماری در خلال دوران بیماری و در دوره ایی محدود و در طول دوران نقاهت میتواند پخش شود .همچنین برخی از پرندگان قادر هستند که ویروس نیوکاسل را برای مدت یکسال با خود حمل کرده و در محیط پخش کنند .نحوه بروز بیماری :بیماری نیوکاسل در بسیاری از کشورهای جهان ، بومی و خاص همان مناطق میباشد . برخی از کشورهای اروپایی نیز برای سالهای دراز عاری از این بیماری کشنده و ویروس هولناک بودند .دوره بروز این بیماری با توجه به نوع آن بین چهار تا شش روز میباشد .پیشگیری و کنترل :باید توجه کرد که این بیماری متاسفانه هیچگونه درمانی ندارد .اقدامات بهداشتی :• جداسازی مطلق و شدید در هنگام بروز این بیماری( Isolation ) .• نابودی تمامی پرندگان مبتلا و همچنین پرندگانی که در معرض ارتباط مستقیم با این بیماری قرار داشته اند .• ضدعفونی کامل و دقیق محوطه های درگیر و غیر درگیر .• انهدام درس و صحیح لاشه ها .• کنترل میزان آفتها در گله .• پرهیز و اجتناب از تماس با پرندگانی که وضعیت سلامتی مشخصی ندارند .• کنترل میزان رفت و آمد افراد .• بهتر است که تمامی طیور موجود در فارم همسن باشند . اقدامات درمانی :واکسیناسیون با واکسنهای امولوسیون روغنی و همچنین واکسنهای زنده میتواند بصورت چشمگیری سبب کاهش تلفات در گله های طیور بشود .واکسن B1 زنده و لاتوسا بایستی در آب آشامیدنی محلول شود و یا بصورت اسپری دانه درشت استفاده شود . این واکسنها را گاهی نیز در داخل بینی استفاده می کنند .جوجه های سالم بایستی هرچه زودتر بین روزهای یکم تا چهارم زندگی واکسینه بشوند ، ولی تاخیر در واکسیناسیون اثرات واکسن را در هفته های دوم یا سوم کاهش می دهد .برخی از عفونتها مانند مایکوپلاسما ممکن است واکنش واکسن را شدیدتر کند . در این موارد میتوان از واکسنهای با ویروس کشته شده استفاده کرد .

درمان سنتی بيماري كله گيجا(سر كجي كفتر) خیلی وقت ها بیماری کله گیجه با نیوکاسل اشتباه گرفته می شود . وقتی شما یک کفتر را در جایی کوچک میگذارید و او به جای کوچک عادت ندارد کله گیجا میگیرد که برای خودم چندین بار این دلیل اثبات شده است بعضی ها هم میگویند بیماری نیو کاسل است(که من در قسمته زیر برای اون کفترایی که در جایی کوچک بوده اند راه حل را نوشته ام) البته بر اثر ضربه به سر نیز این اتفاق می افتد مثلا وقتی شما میخواهید یک کبوتر را از روی بام با طور صید(شکار)کنید که احتمال ضربه خوردن به سر زیاد است.احتمال دچار شدن به کله گیجا بسیار است.مخصوصا که اگر کبوتر جوجه باشد و برای بار اول به این شکل ناگهانی و سریع صید میشود(بر اثر ضربه ناگهانی) 1.شما بايد هر موقع اين بيماري را مشاهده كرديد بلافاصله كفتر مريض خود را از سايرين جدا كنيد(چون اگر کبوتران دیگر اورا بزنند مریضی آن بیشتر میشود) ۲. در ۴ روز اول بیماری فقط به آن نخود بدهيد و در آخر کمی سیر(نخود ها را قبل از وارد کردن در ظرف آب به خوبی بشویید).نخود ها را در درون ظرف آبي قرار داده و وقتي ملايم شد دهن او را باز كنيد و يکذره يکذره وارد دهنش كنيد(مواظب باشيد خفه اش نكنيد يکذره يکذره)کمی سیر نیز در آخر بدهید.بعد از دادن نخودها آب نیز بدهید(بهتر است از همان آبی که نخود ها درون آن بوده اند استفاده کنید).مقدار غذا دادن شما بستگی به(شکم)کبوتر شما دارد. همیشه سعی کنید غذای آن (بعد از ۴ روز اول بیماری)به طوری باشد که نصفی از شکمش را با دانه های متنوع و بقیه با نخود و در آخر با کمی سیر پر شود . ۳.سعی کنید از دانه های مقوی استفاده کنید. نکته:اگر زیاد گندم بدهید ممکن است به بیماری اسهال دچار شود و در نتیجه ضعیفتر شود در کنار گندم از دانه های مقوی همچون شاه دانه.ماش.ملک(گاودانه)استفاده کنید.(این دانه ها نیز به همانند نخود ملایم باشند بهتر است).(چرا سیستم غدایی متنوعی داشته باشد؟برای بدست آوردن انرژی بسیار و مقابله با بیماری) ۴.مقدار دادن سیر:در هر وعده غذایی یک دانه سیر را به چهار قسمت تقسیم کنید(اگر دانه سیر کوچک باشد نصف آن دانه را در هر وعده بدهید)دادن یک چهارم در هر وعده کفایت میکند.(چرا سیر؟ چون سیر همواره دارای خواص بسیار زیادی است.مخصوصا برای مقابله و جلوگیری با بعضی از بیماری ها.ضد میکروب است ) زمان غذا دادن:سعی کنید بیشتر در ۳ وعده صبح و ظهر و غروب بدهید. ۵.باید همیشه شکمش سیر باشد.ضمنا اگر غذا و سیر را بیش از اندازه به کبوتر خود بدهید امکان بالا آوردن کبوتر زیاد است. ۶.چگونه وارد کردن نخود و سیر:شما میتوانید ۱. دهان کبوتر را باز کنید و سرش را رو به بالا بگیرید و بعد تکها های کوچک سیر و نخود را در درون دهانش بی اندازید.۲. میتوانید از گوشه دهان کبوتر(زیر دماق)از لبه دهان غذا را وارد دهنش کنید و مطمئن شوید که غذا بر روی زبانش باشد تا بتواند قورتش دهد ۷.آن را در يك جاي بزرگ بگذاريد تا بتواند براي خود قدم بزند. ۸.بیشتر در جلو آفتاب کبوتر را قرار دهيد.(اگر آفتاب در ظهر بسیار سوزان است.مدت زمان کمتری کبوتر را در هنگام ظهر در جلو آفتاب قرار دهید.معمولا روزی ۴ ساعت خوب است) .وقتی که کبوتر به مدت طولانی در جلو آفتاب بوده باشد نباید آنرا به جای سردی ببرید چون احتمال گرفتگی بدن به خصوص کتفها بالا میرود ۹.وقتي كه ديديد كه ديگر كله اش به كجي نميزند(كه براي تشخيص اين كار بايد با تجربه باشيد) بعد از 2 هفته اش ميتوانيد قاطي كفترهايتان بگذاريد البته در ابتدای شروع بیماری اگر پرها و دم کبوتر و نیز پرهای دور گردن کبوتر را بکشید چون جریان خون در این مواضع بیشتر می شود به زودتر خوب شدن کبوتر کمک می کند . همچنین برخی باتیغ یک شکاف کم عمق روی سر پرنده ایجاد می کنند ( حجامت سر ) و یا یک شیء داغ بر روی سر پر نده می گذارند . این موارد به بهبود کبوتر کمک می کند ولی پرنده را کچل می کند . بعد از چند روز خوب ميشود؟ بستگي به مدت زمان دارد اگر شما زود اقدام كنيد بهتر است و معمولا بعد از ۱ یا ۲ ماه خوب ميشود(براي احتياط بيشتر بعد از ۱ ماه كه مرتبا به او رسيدگي كرديد او را در يك جاي بزرگ بگذاريد چون ديده شده كه بعضي از دوستان فكر كردند كه ديگر خوب شده و قاطي كفترهاي ديگرشان و يا جايي كوچك گذاشته اند و متاسفانه دوباره كفتر اين بيماري را گرفته)شما بعد از ۲ الی ۳ ماه با خاطري جمع آن را در داخل تور خود بگذاريد(البته باز هم بستگي به رسيدگي شما به كفترتان دارد) توجه:اگر کله گیجا کفتر کم باشد بعد از یک ماه و نیم و اگر شدتش متوسط باشد بعد از ۳ ماه خوب میشود(اگر تمامه نکات بالا را رعایت کنید ثمره حاصل دسترنج خود را خواهید دید) و اگر هم کله گیجا کفتر خیلی بود بهترین کمک به کفتر خلاص کردن او از این زندگی رنجبارش میباشد که شما با این کار بهترین لطف را در حق او انجام داده اید من خودم چندین بار با این بیماری مواجه و آن را درمان کرده ام(فقط نکات بالا را رعایت کنید)

بيماري آسم:علائم: اين بيماري تمامي علايم بيماري سرماخوردگي را دارد به اضافه تنفس سخت با دهان باز .گاهي نيز تنفس پرنده همراه با صدا مي باشد.درمان: دو قطره يد خوراكي را در 28 گرم آب نوشيدني حل كرده و روزي سه مرتبه از آن به پرنده داده شود. جاي پرنده بايد گرم باشد. ميتوان كمي بخار اكاليپتوس نيز در محل اتاق پرنده استفاده نمود اما اين بخار نبايد زياد باشد زيرا موجب خفگي پرنده خواهد شد. اين درمان بايد تا بهبودي كامل پرنده ادامه يابد . با افزايش آثار بهبودي بايد درمان نيز با فاصله انجام شود. تغذيه پرنده نيز بايد مقوي باشد.

عفونت استرپتوکوکی ( streptococcus infections ) عامل آن باکتری استرپتوکوکوس می باشد و در همه جا حتی گرد و غبار موجود در هوا نيز وجود دارد و معمولا در مواقعی که عفونتهای ويروسی و يا ساير بيماری ها پرنده را ضعيف کند بعنوان يک ميکروب فرصت طلب موجب بيماری ميگردد . اکثرا در طول دوران جنينی و یا ده روز اول پس از خروج جوجه از تخم موجب تلفات می گردد. به ندرت نيز در پرندگان مسن تر ايجاد بيماری می کند در بين پرندگان و پستانداران مشترک می باشد ولی به طور کلی در پرندگان اهميت کمتری دارد . علائم بيماری متفاوت بوده و عوارض مختلفی ايجاد می کند . مثل آبسه های پوستی - زخمهای چرکی - آندوکارديت وجتاتيو بر روی دريچه های قلب - تورم مفاصل - لنگش و بالاخره آبسه کف پايی . گاهی ميکروب وارد خون شده و در طی يک يا دو روز موجب مرگ سريع همراه با عوارضی همچون افزايش تعداد تنفس در ساعات پايانی عمر پرنده - پف کردن - اسهال و بستن چشم ها می شود . در کبوتر ممکن است تلفات خيلی زياد باشد . بعضی وقت ها پرنده دچار عوارض عصبی و افزايش تحرک می شود و به نظر هيجان زده می آید , به طوری که خودش را به اطراف زده و در اثر جراحات بوجود آمده و يا ضربه و خونريزی داخلی تلف می گردد .

ليستريوز( listeriosis ) اين بيماری دراثر باکتريی بنام ليستريامونوسيتوژنز بوجود آمده و در بسياری از انواع پرندگان و پستانداران ايجاد عوارض می کند . ولی در بين پرندگان , کبوتر نسبت به اين بيماری حساس تر است . انسان نيز نسبت به اين باکتری حساس بوده و گاهی دچار مننژيت می شود . معمولا باکتری از راه دهان وارد بدن شده و بيماريزا می گردد . خوشبختانه نسبت به انواع ضدعفونی کننده های رايج حساس می باشد و به سرعت از بين می رود . اين بيماری در شکل حاد موجب تلف شدن پرنده ظرف مدت يک تا دو روز می شود . در مواقعی که دوره بيماری طولانی تر می شود , عوارض عصبی مانند لرزش و پيچش گردن و فلجی نيز بروز می کند .

بيماری اريزيپلاس ( erysiplas ) اين بيماری در اثر باکتريی به نام اريزيپاوتريکس ايجاد می شود .خوک و بوقلمون حساس ترين حيوانات نسبت به اين باکتری می باشند ولی در کبوتر نيز اين بيماری مشاهده می شود . در انسان نيز گاهی اين باکتری در اثر ورود از راه زخم های پوستی موجب واکنشهای موضعی می شود . جوندگانی مثل موش يا حشرات گزنده نيز می توانند عامل بيماری را منتقل کنند . معمولا باکتری به طور آزاد در خاک مرطوب و يا آب های راکد کم عمق وجود داشته ئ تکثير پيدا می کند . در مجموع اين بيماری برای کبوتر خطر جدی ندارد و راه انتقال آن از طريق دهان است . معمولا علائم بيماری شامل بی اشتهايی - کز کردن - ضعف و اسهال سبز متمايل به زرد می باشد که خيلی سريع منتهی به مرگ می شود .

بيماری های مايکوپلاسمايی ( mycoplasmosis ) عامل آن مايکوپلاسما می باشد که از نظر طبقه بندی پست تر از باکتری ها قرار می گيرد و فاقد ديواره سلولی بوده ولی در روی برخی از محيط های کشت آزمايشگاهی رشد می کند . در مقابل ضدعفونی کننده ها ی مختلف و خشکی محيط بسيار حساس بوده و ظرف چند ساعت در محيط خارج از بدن موجود زنده از بين می رود . بدين خاطر برای انتقال اين بيماری نياز به تماس نزديک بين پرنده آلوده با پرنده حساس می باشد . این ميکروب از طريق تخم نيز منتقل شده و در بين آنها ايجاد مرگ و مير می کند . معمولا برای بيماريزا شدن نياز به عوامل مستعد کننده ای مثل ساير ويروس ها و باکتری ها دارد . علائم بيماری شامل مشکلات تنفسی - خرخر کردن - آبريزش از چشم و بينی تورم مزمن ملتحمه چشم و سينوس تحت چشمی و مفاصل می باشد .در جوجه ها نيز موجب افزايش مرگ و مير می گردد .

بيماري درد چشم:اين بيماري مسري مي باشد و بايد پرنده بيمار را از ساير پرندگان جدا كرد. چشم درد ميتواند به علت سرماخوردگي و يا تماس چشم پرنده با چوب نشيمن كثيف يا چيزهاي آلوده و يا به علت يك بي نظمي داخلي و وجود عفونت در خود چشم بوجود آمده باشد و نبايد نسبت به آن بي اعتنا بود.علايم: جراحات پلك ها ، خارج شدن مايع و قي از چشمها ، پلك هاي بهم چسبيده.علل بيماري: جريان هوا ، اتاق پر دود ، ميكروبمداواي بيماري: استفاده از قطره هاي شستشو دهنده چشم مانند : آب بور ، محلول بابونه و پمادهاي آنتي بيوتيكروش ديگر اينكه چشم پرنده را با استيد بوريكي كه براي چشم انسان تهيه كرده اند بشوييد سپس محلول 10% آرژيرول به داخل چشم بريزيد اين محلول بايد تازه و مطمئن باشد . ميتوان به جاي آن نيز يك قطره روغن كرچك به چشم پرنده بريزيد كه جانشين خوبي براي آرژيرول مي باشد.روش ديگر : ابتدا چشم کبوتر را با يك قطعه پنبه استريل آغشته به اسيد بوريك شست و شو داده سپس روغن پنسيلين مخصوص چشم را به چشم پرنده بماليد. اين كار چند روز بايد ادامه يابد. عفونت روده:علايم : پاشيده شدن فضله به بيرون در حاليكه به رنگ سبز مي باشد .مداواي بيماري: گرما ي محيط نگهداري پرنده بيمار بين 30 تا 32 درجه باشد. تاباندن نور مادون قرمز ، استفاده از چاي معمولي ، ذغال پرنده . در صورت وجود زخم هاي ويروسي ، استفاده از انتي بيوتيك ها يا سولفوناميد مؤثر است.

اسهال:علايم: فضله آبكي ، كثيف بودن اطراف مخرج ، كم اشتهايي و بي تفاوتي نسبت به محيط اطراف.علل بيماري: ترس و هيجان ، جريانات متغيير هوا ، تغييرات شديد دما ، خوراك فاسد.همچنين مصرف غذاهاي مانده و كثيف توسط پرنده مي باشد مانند دانه هاي كپك زده و مانده. آب كثيف و سبزيهاي ترشيده يا مرطوب.بيماري كوكسيدين: علايم بيماري: سستي ، كم اشتهايي ، اسهال علل بيماري : اين بيماري ويروسي مي باشد. قدرت تكثير اين ويروس در تابستهاي گرم و مرطوب در محل نگهداري پرنده كه نظافت در آن رعايت نشود ، زياد است. وجود اين ويروس را با آزمايش فضله پرنده ميتوان دريافت.مداواي بيماري: اضافه كردن سولفوناميد يا فوراسوليدون به آب آشاميدني پرنده بيمار.گرفتگي مجراي تخم گذاري پرنده:علايم: کبوتر ماده با پرهاي پف كرده بي تحرك مي ماند و معمولا پس از چند ساعت تلف خواهد شد.علل : احتمالا پرنده قادر به دفع تخم آماده از مخرج نمي باشد. ماده هاي جوان اغلب دچار اين ناراحتي مي شوند. در بعضي مواقع نيز پوسته تخم تشكسل نشده و موجب اين عارضه مي شود.مداواي بيماري: ماليدن يك قطره خوراكي مايع در داخل و اطراف مخرج و گرم نگهداشتن پرنده. ماساژ نرم و با احتياط اطراف مخرج. توجه: هيچگاه نبايد پوسته تخم را به طرف داخل بدن پرنده فشار داد.

عفونت استافيلوکوکی ( staphylococcus infection ) مهمترين گونه بيماريزای اين باکتری استافيلوکوکوس اورئوس می باشد. باکتری های موجود در اين خانواده درهمه جا از جمله گرد و غبار موجود در هوا پراکنده هستند . اکثر پرندگان سالم نيز در سطح پوست يا مخاط دستگاه تنفس يا گوارش يافت می شود و بعنوان يک باکتری عفونت زای فرصت طلب مطرح می باشد که در شرايط مستعد بيماريزا می گردد . جراهات پوستی و استرسهای طولانی از عمده ترين عللی است که باکتری را بيماری زا می کند . اين ميکروب نسبت به خشکی محيط مفاوم بوده و بدين ترتيب مدتها می تواند خارج از بدن موجود زنده بطور فعال باقی بماند . معمولا بيماری بطور انفرادی بروز کرده و بندرت همه گير می شود . بسته به شرايط مختلف علائم بيماری بسيار متفاوت می باشد يکی از بزرگترين مشکلاتی که اين ميکروب ايجاد می کند افزايش تلفات جوجه ها در هنگام خروج از تخم و يا چند روز بعد از آن می باشد که معمولا در اثر عدم پاکيزگی لانه ها و يا استفاده نا صحيح و بی رويه آنتی بيوتيکهای مختلف در کبوتر ماده ( بعنوان پيشگيری کننده از بيماری های مختلف ) رخ می دهد . در این حالت عدم جذب کيسه زرده و يا تورم ناحيه ناف ديده خواهد شد .حالت ديگر ناشی از ورود باکتری به خون می باشد که موجب خمودگی - بی اشتهايی - ژوليدگی پرها و پف کردن و در نهايت مرگ می شود .گاهی افتادن بند های انگشتان پا و يا ناخن آنها بعلت عفونت به اين باکتری می باشد . برخی مواقع عوارض عصبی از جمله لرز - برگشتن سر به طرف عقب و تشنج نيز قبل از مرگ ديده می شود . در حالاتی که عفونت از طريق خون و یا زخم پوستی به مفاصل برسد مومجب تورم و تجمع چرک فيبرينی در آنها شده و در مراحل پيش رفته موجب عفونت استخوان ها نيز می گردد . مواقعی که عوامل مستعد کننده و يا زخمهای پوستی حضور داشتته باشند اين باکتری موجب تورم جلد همراه با چرک می شود و در ناحيه کف پا ايجاد آبسه کرده و سبب پادرد و لنگش می گردد . يبوست:علايم : در اين بيماري پرنده با پرهاي پف كرده به گونه اي بي تفاوت در قفس مي نشيند و سعي در دفع فضله مي كند بدون آن كه نتيجه اي بگيرد. پرنده رفتاري شبيه به بيماري گرفتگي مجراي تخم گذاري از خود نشان مي دهد. از ديگر علائم ميتوان به كمي اشتها ، سستي و بيحالي و دفع فضولات با زحمت زياد همراه با تكان دادن خود و وجود رنگ سياه در فضولات پرنده و خشك بودن آن اشاره كرد.علل بيماري: مصرف خوراك مانده و تغذيه از اشياء غير مجازمداواي بيماري : ماليدن روغن خوراكي مايع به مخرج پرنده . چكاندن يك قطره روغن كرچك يا روغن پارافين مايع در منقار پرنده .

بيماری تورم عفونی پيش معده ( infections proventriculitis ) اين بيماری در اثر باکتری درشتی به نام مگا باکتر که به خانواده لاکتو باسيلاسه تعلق دارد بوجود می آيد و در کبوتر - فينچ - مرغ عشق و برخی طوطی های کوچک ديده شده است . بيشتر مواقع اين باکتری در طول دوران توليد مثل و پرورش جوجه ها مسئله ساز می شود ولی تقريبا هميشه با يک عامل مستعد کننده مثل تراکم زياد يا سوء تغذيه همراه است . تنها نشانه بيماری از دست دادن تدريجی و بسيار آهسته وزن بدن است بطوری که طی مدت دوازده تا هجده ماه پرنده را از پا در می آورد عامل بيماری از طريق فضولات در محيط پخش می شود و از راه خوراکی سايرپرنده ها را مبتلا می کند . در کالبد گشايی زخم يا تورم پيش معده در ناحيه اتصال آن با سنگدان قابل مشاهده است که می تواند همراه يا بدون خونريزی باشد . تنفس صدا دار:اين بيماري به دو علت بوجود مي آيد: 1- تغييرات شديد و ناگهاني دما 2- تغذيه از دانه هاي كثيف و آلوده به گرد و فضولات خود يا کبوتر هاي ديگر.علامت اين بيماري تنفس با صدا و با منقار نيمه باز است . در عين حال نفس بريده بريده مي باشد.درمان: استفاده از شربتهاي سينه و داروهاي ضد سرفه و مخلوط كردن يك قاشق چايخوري الكل طبي رقيق با دو قطره گليسيرين در آب آشاميدني پرنده .و يا حل كردن يك قرص قابل حل 50 ميليگرمي ترامايسين در يك فنجان آب و ريختن آن در جاي آب پرنده است. اين محلول براي برونشيت ، سرما خوردگي و اسهال پرنده نيز مفيد است.

عفونت با باکتری ای کولای ( e.coli infection ) عامل اين بيماری اشرشياکولای است و بين بسياری از گونه های پرندگان مشترک بوده و باعث بيماری ميشود . برخی از انواع آن قدرت بيماريزايی شديدی دارند و ساير انواع آن در تحت شرايط خاص مانند همراه شدن با شاير بيماريهای ويروسی و باکتريايی و يا شرايط بد نگهداری همراه با استرس های زياد بيماريزا می گردند .علائم بيماری بسته به حاد بودن و يا تحت حاد بودن بيماری متفاوت است . در صورتی که باکتری وارد خون شود , موجب کز کردن پرنده و مرگ سريع او می گردد ولی اگر باکتری در اندامهای مختلف جايگزين شود موجب عوارض متفاوتی می گردد . گاهی اوقات وارد دستگاه تنفس شده و عوارض تنفسی می دهد که معمولا ناشی از تهويه بد محل نگهداری پرنده و گرد و خاک زياد می باشد اگر در مفاصل موضعی شود تورم مفصل و پادرد ايجاد می کند . در صورتی که وارد مجرای تخم شود موجب چسبندگی تخم و عفونت مجرا و نهايت مرگ می شود در دستگاه گوارش اسهال ايجاد می کند . در جوجه ها يا موجب تلفات قبل از خروج تخم می شود و يا جوجه به دنيا آمده ضعيف و کوچک بوده , دچار اسهال شده و بزودی تلف می گردد . سرماخوردگي:علايم: پف كردن ، لرز ، عطسه ، نفسهاي تند و گاهي نيز يك قطعه سفيد و شفاف از بيني پرنده سرازير مي شود. اين بيماري در بعضي از کبوترها با اسهال سفيد نيز همراه است. اين بيماري را نبايد با آسم اشتباه كرد.درمان : استفاده از غذاهاي مقوي ، جلوگيري از كوران و تغييرات دما در محل نگهداري کبوتر بيمار.يك قاشق مربا خوري از سولفات دومنيزي در نيم ليتر آب حل كرده و بجاي آب تا مدت 24 ساعت به کبوتر بدهيد.يك قاشق چايخوري روغن اكاليپتوس در يك فنجان آب جوش ريخته در جلوي سوراخ قفس نگهداريد بطوري كه پرنده از بخار متصاعد شده استنشاق نمايد ولي اين كار نبايد زياد باشد زيرا ممكن است موجب خفگي پرنده شود. پس از 24 ساعت آب اشاميدني مسهل دار پرنده را برداريد و بجاي آن آب آشاميدني كه در آن يك قرص 50 ميليگرمي ترامايسين حل شده ، بگذاريد.

غده يا ورم جلدي(طعمه) :ورم زير جلدي در کبوتر به علت مسدود شدن يكي از روزنه هاي ترشحات طبيعي بدن اتفاق مي افتد. اين روزنه ها كه كارشان بيرون دادن بعضي از ترشحات طبيعي و داخلي بدن پرنده است گاهي بسته شده و ترشحات راهي به بيرون نخواهند يافت در نتيجه در زير پوست پرنده جمع شده و بتدريج تراكم اين ماده زياد شده و تشكيل توموري را در بدن کبوتر ميدهد.درمان: همين كه تومور كاملا رشد كرده و بزرگ شد و پوست روي آن كشيده و نازك گرديد موقع آن رسيده كه آنرا از زير پوست درآورند. پوست نازك شده را با يك تيغ تيز و استريل شده بشكافيد و ماده پنيري شكل داخل آن را بيرون بياوريد . سپس به سر يك چوب خلال دندان پنبه استريلي بپيچيد و زخم ايجاد شده را با آب استريل با دقت بشوييد. بعد از آن پرنده را در قفس و مكاني راحت و بي سر و صدا قرار دهيد و اطراف قفس را با پارچه اي بپوشانيد تا از جست و خيز و فعاليتهاي اضافي پرنده جلوگيري شود.

روشهای واکسیناسیون

روش قطره چشمی (Eye drop ): این روش برای واکسن های زنده مانند نیوکاسل، برونشیت و لارنگوتراکییت کاربرد دارد. در این روش هر 1000 دز واکسن را در 28-22 میلی لیتر آب مقطر حل کرده و سپس یک قطره در چشم حیوان می چکانند. بهترین راه برای تست قطره چکان و میزان آب مورد نیاز برای رقیق کردن، چکاندن 1000 قطره آب و سپس اندازه گیری آب جمع شده می باشد که میزان آب مورد نیاز برای رقیق کردن 1000 دز واکسن را روشن می سازد.

روش تزریقی (injection ): این روش برای واکسن های کشته و روغنی و بعضی از واکسن های زنده مانند مارک و رﺋوویروس بکار می رود. این روش بصورت تزریق داخل عضلانی( سینه و ران) و یا زیر جلدی ( گردنی) صورت می گیرد. معمولا" این واکسن ها در بطری های 500 یا 1000 دزی در دسترس هستند که با استفاده از سرنگ های خودکار قابل تنظیم می توان جمعیت زیادی از پرندگان را در مدت زمان مشخص واکسینه کرد و ایمنی طولانی مدت ایجاد کرد. در این روش واکسیناسیون از سرسوزن های 18 یا 19 استفاده می گردد و بعد از تزریق به هر 500 تا 1000 قطعه پرنده، سرسوزن باید عوض شود. طول سوزن بسته به جثه پرنده بین 6 تا 12 میلی متر می باشد.

روش تلقیح در نسوج بال ( wingweb ): این روش برای تلقیح واکسن آبله بکار می رود ولی می توان برای واکسن های آنسفالومیلیت، پاستورلوز و ..... نیز استفاده کرد. سوزن ها دارای دو تیغه می باشند که بر روی هر یک از تیغه ها یک شیار وجود دارد و باعث می شود که واکسن در دو نقطه تلقیح شود. برای رقیق کردن آن از آب به میزان 11 میلی لیتر و گلیسرین به میزان 1 میلی لیتر برای هر 1000 دز واکسن استفاده می شود. سوزن مربوطه باید به اندازه کافی در محلول واکسن فرو رود تا شیارهای آن کاملا" از محلول پر شود.

روش آشامیدنی ( oral ): اقتصادی ترین، ساده ترین ( با حداقل استرس ) و آسان ترین روش( از نظر امکانات و تجهیزات و نیروی کار مورد نیاز ) می باشد. برای واکسن های زنده مثل گامبورو، آنسفالومیلیت که بافت هدف ویروس دستگاه گوارش است روش کاملا" مناسبی است. در این روش احتمال خطا بالا بوده و تعداد پرندگان واکسن نخورده می تواند زیاد باشد. نکاتی که در این روش باید مورد توجه قرار گیرد: 1- بسته به شرایط آب و هوایی و سن طیور، آب را به مدت یک تا دو ساعت قطع می کنند. 2- آب مورد استفاده برای واکسیناسیون نباید حاوی مواد دارویی، کلر و سایر مواد ضدعفونی کننده باشد. 3- آب مورد استفاده برای هر 1000 دز واکسن بسته به سن پرنده و شرایط آب و هوایی از 15 تا 50 لیتر ممکن است متغیر باشد، هدف رسیدن تمام پرندگان به دز مناسبی از واکسن بر اساس آب مصرفی است. 4- برای حفاظت از ویروس های واکسن و رفع بقایای احتمالی مواد پاک کننده و یون های فلزات سنگین، میزان 1 تا 3 درصد شیر خشک نیم ساعت قبل از حل کردن واکسن در آب اضافه می شود. 5- شستن مسیر لوله های آبخوری، زنگوله های آبخوری و..... بسیار ضروری است و فیلتر فشار شکن در سیستم نیپل از مدار خارج می شود. 6- محلول واکسن باید در فاصله زمانی مناسب مصرف شود که بستگی به نوع واکسن دارد.( بین یک تا دو ساعت در واکسن نیوکاسل و حداکثر 4 ساعت در گامبورو )

روش اسپری: این روش در واکسن های زنده در جوجه های به سن یک یا چند روزه و پرندگان مسن تر استفاده می شود. نکاتی که در این روش باید مورد توجه قرار گیرد: 1- بهتر است در فصول گرم اسپری در ساعت اول صبح و یا شب که هوا خنک تر است انجام شود. 2- توصیه می شود که مخزن واکسن دستگاه اسپری را از جنس پلاستیک انتخاب نماﺋید. 3- تجهیزات بکار رفته در عملیات اسپری و آماده سازی محلول واکسن باید اختصاصی باشند و نباید برای انجام فعالیت های دیگر از آنها استفاده شود. 4- در هنگام اسپری سیستم های هواده مثل هیترها و هواکش ها خاموش، پنجره ها بسته و نور سالن به حداقل می رسد. 5- مقدار آب مورد نیاز برای هر 1000 دز واکسن به نوع و سن گله و دستگاه اسپری بستگی دارد. بطور کلی برای هر 1000 جوجه یکروزه 300 الی 500 میلی لیتر آب در نظر می گیرند. در مرغ های مسن آب مصرفی به 500 میلی لیتر می رسد. 6- ذرات پراکنده شده در واکسن باید بین 80 تا 180 میکرون قطر داشته باشند. قطرات درشت تر سنگین شده و سقوط می کنند و قطرات ریزتر تبخیر خواهند شد. 7- از روش اسپری برای تجویز واکسن ها بخصوص برونشیت H120 در داخل کارتن جوجه در سن یکروزگی استفاده می شود. انتقال واکسن در داخل کارتن به خاطر نزدیکی جوجه ها با تماس فیزیکی بهتر انجام می شود. اسپری از ارتفاع 30-20 سانتیمتری انجام شده و جوجه ها 15-10 دقیقه بعد از واکسیناسیون در داخل کارتن می مانند. 8- رطوبت توصیه شده در زمان اسپری %75 می باشد. پایین بودن رطوبت نسبی در سالن می تواند سبب کاهش اندازه ذرات شده و فعالیت تبخیر ذرات را تشدید نماید. 9- غبار حاصل از انجام عملیات اسپری باید به طور یکنواخت در سالن پخش شود.

برگرفته از سایت http://www.kabootarkhozestan.blogfa.com

بیماری های کبوتران پلاکی و رنگی

مطالب مشابه :

36 نکته برای پراندن جوجه‌های جوان

چگونگی چشم خوانی کبوتر های مسافتی

بیماری های کبوتران پلاکی و رنگی

انواع دانه ها و غذاهای کبوتران درتابستان و فصل های مختلف

بیماری های کبوتران و درمان برخی ازآنها