مدیریت بحران در واحدهای صنعتی

نام كتاب: مدیریت بحران در واحدهای صنعتی

ناشر: انتشارات انديشه‌سرا (با ﻣﺴﺅوليت بهزاد پاكروح)

http://www.andishehsara.org/

مؤلف: دکتر بهمن عبدالحمیدزاده

با همکاری: مهندس مهسا ماپار- مهندس سید مجتبی مصطفوی

ویراسته‌ی: دکتر میترا نیکبخت

 

پیش‌گفتار

امروزه تمامي کشورهاي جهان با حوادث طبيعي و صنعتي بي‌شماري درگير هستند که صدمات جبران‌ناپذير جاني و خسارات مالي فراواني را در پي دارد. فعاليت‌هاي سازمان يافته‌ی بشري همواره مطابق روال عادي پيش نرفته و گاه بدون آمادگي قبلي شرايطي پيش مي‌آيد كه برنامه‌هاي از پيش طرح شده كارايي خود را از دست مي‌دهند. اين شرايط اضطراري بعضاً با گسترش دامنه‌ی تأثير، به بحران تبديل می‌شوند.

بحران‌هايي كه امروزه بشر با آن رو به روست مي‌توانند طبيعي و يا حاصل فعاليت‌هاي صنعتي و تكنولوژيك باشند. با پيشرفت روز افزون تكنولوژي و عظيم‌تر شدن صنايع به‌ويژه از دهه‌ی 1960 ميلادي به اين سو، مخاطرات واحدهاي صنعتي نيز رشد كرده‌اند. تا پيش از اين تاريخ، پيامدهاي حوادث واحدهاي صنعتي، عمدتاً محدود به مرزهاي كارخانه مي‌ماند اما حوادث امروزي واحدهاي صنعتي به دليل افزایش ظرفیت‌های تولید و حجم بسيار بالاي مواد درگير، مي‌توانند پيامدهاي بسيار شديدتري داشته باشند. بحران‌ها اكثراً همراه با خسارت مالي، جاني و آسيب و صدمه به افراد و اموال هستند. از سوي ديگر در بحران‌هاي صنعتي افزون بر موارد اشاره شده، توقف توليد، بيكار شدن پرسنل بهره‌‌بردار واحد آسيب ديده، تخريب محيط زيست پيرامون و کاهش اعتبار آن واحد صنعتي نيز از پیامدهای محتمل است.

پيشرفت‌هاي صنعتي كشور ایران نیز در سالیان اخير به‌ويژه سرمايه‌گذاري در صنعت نفت، گاز و پتروشيمي در دهه‌ی حاضر، باعث شده است كه بحران‌هاي صنعتي بيش از پيش در كشور ما امكان رخداد بيابند. مروری گذرا بر حوادثی چون انفجار قطار نیشابور (1382)، آتش‌سوزی و انفجار در شهرک صنعتی شهید بابایی (1387)، حادثه‌ در دو مجتمع پتروشیمی و حادثه‌ی لوله‌ی گاز سرخس که همگی در سال 1389 و در فاصله‌ی زمانی کمتر از 3 ماه رخ دادند، زنگ خطر را بیش از هر زمان برای صنعتگران و محققین این زمینه به صدا در آورده است.

یکی از کانون‌های بالقوه‌ی رخداد چنین بحران‌هایی که همواره نظر کارشناسان را به خود جلب کرده است، مناطق ويژه‌ی صنعتي چون ماهشهر و عسلویه با تراكم بالاي واحدهاي عملياتي است. حجم بالاي مواد در فرآیند و ذخیره‌سازی، شرايط حاد دمايي و فشاري و نزديكي واحدها به هم، اين مناطق را به صورت كانون‌هايي مستعد رخداد بحران‌هاي عظيم صنعتی در آورده است. از سوی دیگر‌ با پيشرفت روز افزون صنعت کشورمان و وابسته شدن بيش از پيش انسان به فن‌آوري، پيامد حوادث اين‌چنيني نيز به شدت رشد يافته است که این امر يكي از دلايل توجه روز افزون به مديريت بحران در صنايع می‌باشد. بنابراين صنعت ايران نيازمند بهره‌مند شدن از سيستم‌هايي براي پيشگیري از رخداد بحران و آمادگي در برابر بحران‌هاي محتمل است.

تاکنون کتاب‌های متعددی در زمینه‌ی مدیریت بحران به زبان فارسی به رشته‌ی تحریر درآمده است، ولی عمدتاً تمرکز اصلی این کتاب‌ها، بر بحران‌های طبیعی و ارائه‌ی روش‌های مدیریتی خاص این بحران‌ها بوده است که در این میان جای خالی مباحث مدیریت بحران‌های صنعتی و تکنولوژیک در کشور به چشم می‌خورد. لذا کتاب حاضر، با هدف تمرکز بر بحران‌های صنعتی، و با ارائه‌ی فنونی خاص در زمینه‌ی شناسایی مخاطرات و کانون‌های بحران‌زا، چگونگی پیشگیری از بحران در واحدهای صنعتی و مدیریت و مقابله با این‌گونه بحران‌ها در صورت رخداد‌ نگاشته شده است. امید است که ماحصل کار، مورد استفاده‌ی صنعت‌گران، محققین و دانشجویان فعال در حیطه‌ی مدیریت بحران در صنعت قرار گیرد و گامی کوچک در راستای کمتر کردن حوادث و بحران‌ها باشد.

ناگفته آشکار است که پرداختن به تمامی زوایای مقوله‌ی مدیریت بحران، ذکر مثال‌هایی از تمامی صنایع و یا ارائه‌ی تمامی راه حل‌ها در یک کتاب میسر نیست، لذا از خوانندگان گرامی تقاضا می‌شود که با تذکر کاستی‌های موجود به نویسندگان، بر غنا و گستردگی مطالب مطرح شده بیفزایند.

فهرست

پیش گفتار

فصل اول: تعاريف، کلیات و انواع بحران

لزوم استقرار مدیریت بحران در سازمان ها

مصادیق و انواع بحران

بحران‌های طبیعی

بحران‌های مصنوع بشر

تفاوت حادثه، شرایط اضطراری و بحران

تعریف بحران

مفهوم آسیب‌پذیری در برابر بحران

بحران در واحدهای صنعتی

تبعات بحران

فصل دوم: مرور برخی از بزرگ‌ترین بحران های طبیعی و صنعتی ایران و جهان 25

سونامی (آب لرزه)

زلزله

بحران‌های مصنوع بشر

حادثه‌‌ی هسته‌ای چرنوبیل

فاجعه‌ی انسانی بوپال

حادثه‌ی قطار نیشابور

هم‌زمانی رخداد بحران‌های طبیعی و صنعتی

بحران خلیج مکزیک

 

فصل سوم: الگوها و مدل‌های رایج مدیریت بحران

تعریف مدیریت بحران

جایگاه مدیریت بحران در قوانین و استانداردها

نظری به تاریخچه و جایگاه مدیریت بحران در ایران

الگوهای رایج مدیریت بحران در جهان

شرح مدل منتخب lceberg

فصل چهارم: پیش‌گیری از بحران

مصادیق پیش‌گیری از بحران

رعایت اصول فنی و ایمنی در طراحی، احداث و راه‌اندازی واحد

انجام مطالعات شناسایی مخاطرات

بازدیدهای دوره‌ای از تجهیزات

تعمیرات پیش‌گیرانه

بررسی و مطالعه‌ی تجربیات و اقدامات سایر کشورها و یا واحدهای مشابه

پدافند غیر عامل

فصل پنجم: آمادگی در برابر بحران

مصادیق آمادگی در برابر بحران

طرح واکنش در شرایط اضطراری

آموزش و مانور

انواع مانور

اهداف مانورها

سناريوي مانورها

پیش بینی ابعاد بحران‌ها

فصل ششم: مقابله با بحران

مراحل مقابله با بحران

جمع‌آوری اطلاعات

ارزیابی بحران

اطلاع‌رسانی

اولویت‌بندی هدف‌ها

طراحی فعالیت‌های فوریتی

سازمان‌دهی گروه‌های عملیاتی

ایجاد سیستم نظارت بر عملیات

اجرا

فوریت‌های عملیاتی و اضطراری

فصل هفتم: احیا و بازسازی پس از رخداد بحران

لزوم احیا و عادی‌سازی

بازسازی مجموعه پس از بحران

ارزیابی ریسک پس از بحران

پندآموزی از بحران

فصل هشتم: به کارگیری ابزارهای نوین در مدیریت بحران

کاربرد نرم افزارها در مدیریت بحران

نرم‌افزارهای چند منظوره

سیستم اطلاعات جغرافیایی

GIS و مدیریت بحران

تعیین بهینه‌ترین مسیر دست‌رسی در سیستم GIS در زمان بحران

نرم‌افزار Oilmap

نرم‌افزارهای تخصصی مدیریت بحران

نرم‌افزار Eteam

نرم‌افزار SAHANA

نرم‌افزار CAMEO

پیوست: ساختار کلی پیشنهادی یک طرح واکنش اضطراری برای پیاده‌سازی در هر سازمان


مطالب مشابه :


مقدمات طراحی 1

انتشارات کتاب * مفاهیم پایه در معماری در طراحی معماری، جوفری اچ




معماری معاصر غرب 1

داشتم به کتاب مبانی و مفاهیم معماری تا 1910 در معماری موجب شکل پایه ای با معماری




منابع مطالعاتی درس معماری 5 (طراحی مجموعه مسکونی)

و مفاهیم معماری روز در معماری کتاب اون pdf مبانی پایه




کتاب حجم شناسی و ماکت سازی

این کتاب جزء مجموعه کتاب های رشته نقشه کشی معماری است که در مفاهیم رنگ در پایه: سال سوم




دانلود

معماری و چند کتاب و مقاله در رابطه با پایگاه مفاهیم پایه it: 1.17 mb.




نقد مفهوم نمای شهری در معماری

مفاهیم پایه نمای شهری در معماری تاریخی معرفی کتاب. ferrocement.




ساختارشکنی درمعماری Deconstructivism

او مجسمه معماری از کتاب ها و در معماری هندسه پایه مربع و دایره بود. در سری




پایان نامه و رساله خانه کودک

(مفاهیم کلی ) 4-1 معماری (ره یافتی در به عنوان پایه طراحی انتخاب و در مراحل بعد




مدیریت بحران در واحدهای صنعتی

معرفی کتاب های مهندسی، علوم پایه معماری كتاب‌هاي راه حل‌ها در یک کتاب میسر نیست




برچسب :