نکات درس روش تحقیق در مدیریت جناب آقای دکتر ابراهیمی(دانشگاه آزاد تهران شمال)

نکات فصل اول(کلیات پژوهش)

از مدیریت تعاریف مختلفی شده است که جامع ترین آنها :

هنر انجام کار به وسیله دیگران برای رسیدن به اهداف سازمانی و اهداف منابع انسانی

یک مدیر با ید دارای قدرت درک مسائل ، پیشگویی مسائل ،....را داشته باشد.

تحقیق به معنای جستجو کردن است و تعریف جامع آن :

فعالیتی نظام مند و سیستماتیک برای حل یک مشکل یا مسائله که منجر به یک راه حل گردد.

انواع تحقیق شامل ۱- کاربردی ۲- بنیادی ۳-ارزشیابی ۴-توسعه ای

تحقیق کاربردی : تحقیق هایی که برای حل مسائل روزمره و حل مشکلات سازمان می باشند.

تحقیق بنیادی : تحقیقی که تولید دانش می کند ،اضافه کردن به دانش فعلی (تولید دانش)

تحقیق ارزشیابی: اين نوع تحقيقات، فرايندی جهت جمع‌آوری و تجزيه و تحليل اطلاعات برای تصميم‌گيری هستند.

تحقیق توسعه ای : فرايند تحقيق و توسعه عبارت است از شناسايی نياز يا استعداد، پيدايش انديشه‌ها، آفرينش، طراحی، توليد، معرفی و انتشار يک محصول و فرايند يا نظام فن‌آوری جديد.

فلاسفه و دانشمندان منبع آگاهی از حقایق را عقل ،تجربه ، قلب و دل ،وحی و...... دانسته اند.

هدف از آموزش روش تحقیق علمی

۱- فراگیری روش وصول به حقایق و کشف مجهولات

۲- کسب مهارت لازم برای اجرای پروژه های تحقیقاتی

۳- کسب مهارت لازم برا تهیه پایان نامه های تحصیلی

ویژگیهای تحقیق علمی

۱- هدفمندی

۲- صحت و استحکام

۳- تکرارپذیری

۴- دقت و اعتماد

۵- عینیت

۶تعمیم پذیری

۷-محدود گرایی

رویکردهای پژوهش : استقرا - قیاس

نکات فصل دوم( ادبیات پژوهش)

زمانی که مسئله شناخته می شود می توان مسئله را تجزیه و تحلیل کرد و مسئله را حل نمود.

لزوم یادگیری پژوهش توسط مدیر

1- تصمیم گیری

2- ریسک پذیری درست

3- کارشناسی خوب

فرایند تحقیقات بنیادی و کاربردی

1- مشاهده(تعیین قلمرو تحقیق مورد نظر)

2- گردآوری داده های اولیه (مصاحبه و بررسی پیشینه )

3- تعریف مساله(روشن کردن مساله تحقیق)

4- چارچوب نظری(شناسایی و نام گذاری متغیرها)

5- تنظیم فرضیه

6- طرح تحقیق

7- گردآوری ،تحلیل و تفسیر داده ها

8- استنتاج (تایید فرضیه؟ پاسخ به سوالات تحقیق)

دلایل بررسی ادبیات پژوهش

1- ضرورت و اهمیت تحقیق

2- مستند سازی

3- مهارت در ، یافتن ادبیات از اینترنت ، پایگاه های اطلاعات ، کتابخانه و .....

4- سامان دهی کردن اطلاعات

5 گام اساسی برای اجرای ادبیات

۱- شناسای کلید واژه ها

۲- یافتن اطلاعات و جستجو

۳- ارزیابی انتقادی

۴-سامان دهی چارچوب مفهومی (مدل مفهومی)

۵-تحریر:( موضوعی و تک تک)

نتایج مرور ادبیات

1- تعریف مسئله –شناخت مسئله

2- نسبت به موضوع پژوهش ، وضع موجود را بررسی کرده ، وضع مطلوب را پیش بینی و وضع ایده آل را بررسی می کنیم.

3- بیانیه و هدف غایی

4- سوالهای توصیف ، رابطه ای و مقایسه ای را مشخص می شود.

نکات فصل سوم(روش شناسی پژوهش)

تعریف متغیر : یک مفهوم که به آن دو یا بیش از آن عدد یا ارزش اختصاص پیدا می کند.

تعریف لری: یک مفهوم که میتوان مشاهده یا اندازه گیری کرد.

انواع متغیر

1- از لحاظ ماهیت (کمی ، کیفی ، پیوسته ، گسسته ، چند ارزشی)

2- از لحاظ نقش( وابسته ، مستقل ، تعدیل کننده ،مداخله گر)

متغیر وابسته: متغیر نتیجه یا متغیر پاسخ ، برون داد

متغیر مستقل : محرک –دستکاری شده

متغیر تعدیل کننده: روابط بین متغیر مستقل و وابسته را تعدیل می کند

متغیر مداخله گر: متغیری که با ورود متغیر مستقل حضور پیدا می کند.

تعریف مدل مفهومی: چارچوب یا الگویی است که روابط بین متغیرها را نشان می دهد

تعریف فرضیه: حدس زیرکانه برای حل مسئله

خردمایه فرضیه :(حدس و گمان پژوهشگر ، ادبیات پژوهش)

ویژگی های فرضیه:

۱-آزمون پذیر باشد

۲-دقیق و مشخص باشد

۳-مبتنی بر تئوری باشد (خردمایه داشته باشد)

۴-همبستگی و رابطه بین متغیر را بیان کند.

انواع فرضیه :

- جهت دار( مثبت ، منفی ،کمتر ، بیشتر)

- بی جهت( بیان رابطه )

انواع فرضیه :

- صفر( هیچگونه رابطه ای بین متغیرها نیست)

- خلاف (جانشین) : ( رابطه یا هم بستگی وجود دارد) مثال: اگر به خلبان آموزش کافی داده شود آنگاه تخلفات ایمنی هوایی کاهش می یابد.

نکته: تحقیق زمانی تحقیق می شود که فرضیه صفر رد شود.

خطاهای فرضیه صفر:

- خطای نوع اول : به غلط فرضیه صفر رد شود.مثال : بگوییم هیچ گونه رابطه ای بین آموزش خلبانان و تخلفات ایمنی هوایی وجود ندارد.

- خطای نوع دوم: به غلط فرضیه صفر را بپذیریم

نکات فصل چهارم(تجزیه و تحلیل داده ها)

اساسی ترین مفاهیم طرح پژوهشی

۱- اهداف پژوهش : که انواع آن اکتشافی ( یعنی انیکه هیچگونه اطلاعاتی در مورد موضوع تحقیقی که ما در مورد آن بررسی می کنیم وجود ندارد و یا خیلی کم است.) ، توصیفی ( زمانی که هدف بررسی و تبیین و تشریح در مورد موضوع مورد پژوهش است.)، آزمون فرضیه ( زمانی که می خواهیم از طریف آزمون به هدف برسیم)

۲- نوع پژوهش : شامل علی یا رابطه مدار یا معلولی (هدف آن آزمون فرضیه است) ، غیر علی ( هدف آن توصیفی است)

۳- میزان دخالت پژوهشگر در پژوهش : پژوهشگر می خواهد دستکاری در پژوهش کندتا تاثیر متغیر مستقل را بررسی نماید.

۴- مکان پژوهش : شامل طبیعی و ساختگی است .

۵- واحد تحلیل : شامل افراد ، زوج ها ، گروه ها ، سازمان ها و .... است.

۶- افق زمانی : پژوهش مقطعی و پژوهش دوره ای (طولی یا چند مقطعی)

۷- اندازه گیری

۸- شیوه گرد آوری اطلاعات

۹- نحوه نمونه گیری

۱۰- تحلیل داده

مطالعات میدانی : زمانی که در مکان طبیعی به مطالعه می پردازیم (در مطالعه میدانی مداخله پژوهشگر صفر است)

مطالعات تجربی : زمانی که در مکان طبیعی ،دستکاری در متغیرها را انجام می دهیم

مطالعات تجربی آزمایشگاهی : زمانی که در مکان های ساختگی به مطالعه می پردازیم.

استراتژی های پژوهش کمی

۱- استراتژی پژوهش پیمایشی : استراتژی پیمایش یعنی بررسی نگرش ، رفتار و ویژگی خاص یک موضوع

ابزارهای استراتژی پیمایشی شامل (مصاحبه و پرسش نامه) می باشد.این استراتژی بیشتر به دنبال آموختن است.

۲- استراتژی پژوهش همبستگی : رابطه بین علت و معلول را تبیین می کند.

۳- استراتژی پژوهش تجربی

مراحل انجام پژوهش پیمایش:

۱- تعیین کنید آیا پیمایش بهترین طرح پژوهشی برای حل مسئله پژوهشی شماست.

۲- سوال یا فرضیه بر اساس ادبیات پژوهش تعیین کنید.

۳- جامعه ، چارچوب نمونه برداری و نمونه را تعیین کنید.

۴- تعیین طرح پیمایش (طولی یا مقطعی) و رویه های گردآوری داده ها را تعیین کنید.

۵- انتخاب ابزار

۶- اجرای ابزار

۷- داده ها را تحلیل کنید تا سوال ها و فرضیه ها پاسخ داده شوند.

۸- گزارش پیمایش را تحریر کنید.

مراحل انجام پژوهش همبستگی

۱- تعیین کنید آیا مطالعه همبستگی به بهترین نحو مساله پژوهشی را حل میکند.

۲- آزمودنی (مشارکت کنندگان ) را تعیین کنید.

۳- برای هر ازمودنی دو یا چند نسخه شناسایی یا تدوین کنید.

۴- داده ها را گردآوری کنید و تهدیده های بلقوه را شناسایی کنید

۵- داده ها را تحلیل کنید و نتایج را نمایش دهید.

۶- نتایج را تفسیر کنید.

مثال: تاثیر نوع رابطه محیط خانواده(زن و شوهر) بر تربیت کودکان

در این مثال ، نوع پژوهش :توصیفی ، واحد تحلیل :زوج ، افق زمانی آن : مقطعی است.

نکات فصل پنجم(گزارش نتیجه گیری)

تحقیقاتی که در محیط طبیعی صورت می گیرد همبستگی می گویند .

تحقیقاتی که در محیط ساختگی صورت می گیرد تحقیقات طرح های تجربی می گویند.

تعریف طرح پژوهش تجربی : پژوهشگر می خواهد میان متغیرهای مستقل و وابسته روابط علی ایجاد کند.

مثال: آموزش منجر به ایجاد بهره وری می شود ، نوع تولید(قطعه کاری) منجر به ایجاد افزایش تولید می شود.

تعریف گروه کنترل : گروهی که پیش و پس از آزمون چیزی رویش انجام نمی شود.

تعریف گروه آزمایش : برعکس گروه کنترل است یعنی چیزی رویش انجام می شود.

تعریف متغیرهای مزاحم : همان متغیرهای مداخله گر هستند.

راههای کنترل متغیرهای مزاحم در طرح پژوهش تجربی

۱-همتا سازی : گروهها را همتا میکند مثلا از گروه ۶۰ نفری خانم و آقا ، ۲۰ نفر خانم را انتخاب کرده و آنها را در گروه ۵ نفره قرارد می دهد.

۲- تصادفی : تصادف یعنی شانس ، تصادفی یعنی احتمال انتخاب برای همه یکسان است . روش تصادفی بهتر است چون تقریبا همه ویژگی ها ممکن است در یک گروه قرار گیرد.

تعریف روایی یا اعتبار: یعنی رابطه منطقی بین پرسش و موضوع آزمون شونده یا مورد سنجش .

برای مثال مدیری می خواهد تعهد سازمانی را اندازه گیری کند بنابراین باید پرسش های او به گونه ای باشد که تعهد سازمانی را بسنجد .

انوع روایی :

۱- روایی درونی : سوالها درست ویژگی ها را بسنجد (سنجش صحیح ویژگی های مورد سنجش)

۲- روایی بیرونی : تعمیم پذیری یافته های تحقیق

عوامل موثر بر روایی درونی :

- اثرات گذر زمان

- تحول آزمودنی

- سوء گیری در انتخاب آزمودنی

- اثرات آزمون

- اثرات کاربرد ابزار اندازه گیری

- برگشت آماری

- افت آزمودنی های

تعریف پایایی: یعنی دقت ، تکرارپذیری ( یعنی رسیدن به یک نتیجه واحد پس از بررسی جواب آزمون های مختلف مربوط به یک موضوع)

نکات فصل ششم(مقیاس و اندازه گیری)

تعریف عملیاتی : یک مفهوم از طریق تعیین ابعاد و مولفه ها یا خصوصیات رفتاری آن مفهوم و طبقه بندی آنها به عناصر قابل مشاهده و قابل اندازه گیری

ابعاد یادگیری : درک – یادآوری – به کارگیری

تعریف اندازه گیری: اختصاص اعداد و نشانه های ریاضی به افراد یا پدیده ها یا رویدادها به منظور کمی ساختن آنها

هدف خاص اندازه گیری : گردآوری اطلاعات درباره فرد یا چیزی معین و حاصل کار آن تعیین اندازه مربوط به کمیت یک متغیر یا خصیصه معین بر حسب واحدهای اندازه گیری که نتایج آن به صورت عدد یا رقم بیان می شود.

جایگاه اندازه گیری: نخستین مرحله توصیف آماری و تجزیه و تحلیل پژوهش تجربی است.

تعریف مقیاس : ابزار یا سازوکاری که پژوهشگر می تواند به وسیله آن افراد یا پدیده ها را بر اساس متغیرهای مورد نظر به روشهای مختلف تفکیک کند.

انواع مقیاس ( از ساده به پیچیده):

1- مقیاس اسمی : مقیاسی که فقط طبقه بندی می کند مثل بازیکن شماره 1 ، بازیکن شماره 2 و.....

2- مقیاس رتبه ای : علاوه بر اینکه طبقه بندی می کند تفاوت را نیز بیان می کند. (براساس ترجیح است) مثل رتبه دانشجویان در درس

3- مقیاس فاصله ای : علاوه بر طبقه بندی و رتبه بندی ، یک صفر اختیاری نیز دارد. مثل دماسنج ، نمره

4- مقیاس نسبی : علاوه بر طبقه بندی و رتبه بندی و بیان تفاوت ، صفر مطلق هم دارد.

نکات فصل هفتم ( گردآوری اطلاعات)

ابزار گردآوری اطلاعات باید دقیق ، آسان و کم هزینه باشد.

راههای بدست آوردن ابزار:

1- تدوین

2- ابزار آماده (بومی)

3- ابزار آماده ( کامل)

منابع یافتن ابزار شامل : فصل نامه های علمی – پژوهشی ، پایگاه اطلاعاتی(ERIC) ، دستنامه های داخلی یا خارجی سازمان ها

معیار انتخاب یک ابزار خوب :

1- عمر ابزار

2- استفاده تکراری از ابزار

3- مقاله های تدریجی

4- روایی و پایایی

5- رویه ثبت داده ها

6- ابزار حاوی مقیاس های اندازه گیری قابل قبول

مراحل چهار گانه ساخت ابزار:

مرحله اول : طرح ریزی

مرحله دوم : ارزشیابی

مرحله سوم : ساخت ابزار

مرحله چهارم : اعتبارسنجی

روش های جمع آوری اطلاعات :

۱- مصاحبه

۲- پرسش نامه

۳- مشاهده

انواع مصاحبه : مصاحبه ساختارمند ، مصاحبه نیمه ساختار مند ، مصاحبه غیرساختارمند

مصاحبه ساختارمند شامل : مرحله آغازین ، پرسیدن و پایانی می باشد.

مزایای مصاحبه :

کسب دیدگاه های مختلف نسبت به موضوع ،دستیابی به اطلاعات تفصیلی ، توضیح بیشتر سوالها و رفع ابهام ، ثبت حالات کلامی و غیر کلامی ، طرح سوالهای پیگیری برای یافتن پاسخ بیشتر

معایب مصاحبه :

ترکیب دیدگا ههای افراد خیلی سخت است ، تغییر واقعیت به مصاحبه شوندگان ، پایایی و روایی مصاحبه ، زمانی طولانی ، سوگیری توسط مصاحبه گر

استراتژی های کاهش سو گیری :

1- تفاهم طرفینی : بیان ، اعتماد ، فصاحت

2- نحوه پرسیدن : از کلی به جزئی ، از ساده به پیچیده – نحوه پرسیدن باید( بدون سوء گیری ، مرور پاسخ ها ، کمک به پاسخ دهنده و یادداشت برداری ) باشد.

پرسشنامه : شامل پرسشنامه بازپاسخ و بسته پاسخ می باشد.

تعریف پرسشنامه : مجموعه ای از سوالهای از قبل تدوین شده ای که توسط پاسخ دهندگان دردرون دامنه ای از گزینه های معین قرار می گیرد.

پرسش نامه بازپاسخ: به سوالها تشریحی جواب داده می شود پس دامنه تعیین نمی گردد.

پرسش نامه بسته پاسخ: دامنه تعیین می گردد . شامل ( پرسشنامه های بله –خیر ، 4 گزینه ای و کوتاه پاسخ می باشد)

انواع روش های استفاده پرسشنامه :

1- حضوری

2- تلفنی

3- پستی

4-الکترونیکی

رعایت نکات مهم در پرسش نامه

1- مثبت و منفی : اگر می خواهیم جاذبه سوال بالا رود کلمات مثبت و منفی را به توالی استفاده کنیم.

2- دوبخشی : سوالهای یک بخشی بهتر است.

3- پرسش های مبهم : در سوالهات از پرسش های مبهم استفاده نکنیم . مثلا : آیا شما از سازمان خوشحال هستید؟

4- پرسش ها رجوع به تجارب گذشته

5- هدایت شده : پاسخ دهنده را هدایت به جواب نکنیم.

6- بارعاطفی : سوالهای به گونه نباشد که بارعاطفی داشته باشد.

7- عرف جامعه

۸- طول پرسش

مشاهده : شامل مشاهده کمی( غیرفعال) ، مشاهده کیفی(فعال) ، نظیر مشاهده رفتار یک مدیر یا کارمند

فصل هشتم(نمونه گیری)

تعریف جامعه: گروهی از افراد یا اشیاء یا رویدادها یا حوادث که دارای حداقل یک صفت مشترک باشند.

جامعه هدف: گروه خاص از جامعه

نمونه: تعدادی از افراد یا اشیاء یا رویداد یا تحوادث که بتواند نماینده و معرف جامعه باشد.

عضو جامعه آماری : زیرمجموعه جامعه هدف

آزمودنی : همان عضو جامعه آماری ولی با جزئیات بیشتر

تفاوت بین سرشماری و نمونه گیری: سرشماری یعنی کسب اطلاعات از تک تک جامعه که معرف جامعه باشد ولی نمونه گیری یعنی تعدادی از افراد که معرف جامعه باشد.

مزایای نمونه گیری :

1- تقلیل هزینه های مالی

2- صرفه جویی در زمان

3- قدرت عمل

4- صحت عمل

انواع استراتژی نمونه گیری :

1- تصادفی (احتمالی) : شانس مساوی معین(یعنی اعضای جامعه به عنوان آزمودنی شانس مساوی و معین برا انتخاب دارد)

2- غیرتصادفی(غیر احتمالی)

مراحل تصادفی( تعیین چارچوب ، شماره گذاری ، تعیین حجم نمونه ، انتخاب)

انواع نمونه گیری تصادفی

1- ساده

2- پیچیده (سیستماتیک ، طبقه ای ، خوشه ای)

انواع نمونه گیری غیرتصادفی

1- در درسترس

2- هدفمند(قضاوتی ، نخبگان ،سهمیه ای)

تفاوت های بنیادی در نمونه گیری تصادفی و غیرتصادفی

	تصادفی	غیر تصادفی
انتخاب نمونه	ساختارمند	غیر ساختارمند
فرصت مشارکت	مساوی	غیرمساوی
بازتابندگی	هدف	معرف جامعه نباشد
کاربرد نتایج	تعمیم	غیرتعمیمی

فصل یازدهم (گزارش پژوهش)

تعریف گزارش : سند مکتوب یا شفاهی که نتایج پژوهش را ارائه می دهد.

دونکته مهم در گزارش: هدف گزارش و مخاطب گزارش

اصول گزارش نویسی:

وضوح و روشنی – مختصر – انسجام (سازماندهی مطالب) – تاکید بر جوانب و مسائل مهم –پیوستگی مطالب- موضوعات خاص

عناصر گزارش نویسی:

1- عنوان پژوهش

2- فهرست مطالب

3- چکیده

4- کلیات پژوهش (بیان مسئله ، هدف پژوهش، نوع پژوهش ، نوع رویکرد)

5- مبانی تئوریک

6- روش شناسی

7- تجزیه و تحلیل و نتایج

۸- تفسیر و تحلیل نتایج

نکات درس روش تحقیق در مدیریت جناب آقای دکتر ابراهیمی(دانشگاه آزاد تهران شمال)

مطالب مشابه :

دانلود روش تحقیق در مدیریت اثر غلامرضا خاکی

دانلود کتاب روش تحقیق با رویکرد پایان نامه نویسی غلامرضا خاکی

دانلود کتاب روش تحقیق با رویکردی به پایان نامه نویسی دکتر خاکی

دانلود خلاصه کتاب روش تحقیق در علوم انسانی

جزوات دکتری مدیریت بازرگانی دانشگاه آزاد اسلامی

جزوات دکتری مدیریت صنعتی دانشگاه آزاد اسلامی

دانلود کتاب مدیریت منابع انسانی دکتر ابطحی

نکات درس روش تحقیق در مدیریت جناب آقای دکتر ابراهیمی(دانشگاه آزاد تهران شمال)

دانلود کتاب و تستهای مبانی سازمان و مدیریت دکتر رضاییان

خلاصه کتاب روش تحقيق